Feykir - 17.07.2014, Blaðsíða 7

27/2014 Feykir 7
út þegar hann var 27 ára og síðan
eru þær orðnar 47 talsins.
Margar bókanna sem eftir hann
liggja eru kennslubækur í lög-
fræði sem notaðar hafa verið við
HÍ, enda fylgdi nýjum greinum
þörf fyrir nýtt námsefni.
Að námi loknu við HÍ kom
því af sjálfu sér að fara utan í
framhaldsnám og víkka sjón-
deildarhringinn, þó það væri
ekki mjög algengt á þeim tíma.
Fyrst var förinni heitið til Nor-
egs, þar sem Páll nam sjórétt og
skaðabótarétt við Oslóarháskóla
í eitt og hálft ár, en síðan til Bonn
í Þýskalandi þar sem hann var
tvö og hálft ár og lagði stund á
nám og fræðistörf í réttarsögu og
réttarfari. Á báðum stöðum var
hann við sjálfstæðar rannsóknir
og skrif. Páll segist hafa verið
heppinn að fá stóra og góða
styrki til námsins erlendis frá,
fyrst frá Oslóarháskóla og síðan
Alexender von Humboldt stofn-
uninni í Þýskalandi, sem styrkir
unga erlenda vísindamenn til
náms í Þýskalandi. „Þetta var
stórkostlegt og við gátum lifað
ágætlega á þessum styrkjum
þarna. Þetta var gerlegt eingöngu
þess vegna.“
Kenndi við laga-
deildina í 41 ár
Fljótlega eftir framhaldsnámið
var Páll beðinn um að taka að sér
kennslu í lagadeild, og segir að
það hafa verið eins og hverja
aðra tilviljun. „Ég bjóst ekki við
því svona strax, en það fór
þannig og ég fór strax í fast starf
sem dósent og síðar sem pró-
fessor.“ Við lagadeildina kenndi
Páll svo í 41 ár og lét af störfum
síðast liðið vor.
Páll segist hafa gengið í
gegnum miklar breytingar með
lagadeildinni frá því hann var
þar við nám um tvítugt. Þá var
Háskólinn fremur lítil stofnun
með fáar deildir og úr fáu að
velja og allt heldur fábrotið á
nútímamælikvarða. Kerfið hafi
hins vegar verið einfaldara og að
mörgu leyti þægilegra við að
eiga. Nemendafjöldi hefur
margfaldast síðan þá og Háskól-
inn orðinn miklu stærra batterý.
Páll segir lagadeildina þó ekki
endilega besta dæmið um tækni-
nýjungar í skólastarfinu, enda
lögfræðinga í eðli sínu íhalds-
sama stétt. Almennt kann Páll
þeirri þróun sem hefur orðið á
lögfræðinni sem fræðigrein vel.
Hann segir samkeppnisumhverf-
ið hafa breyst líka því nú kenni
þrír aðrir háskólar lögfræði, en
ef til vill með öðrum áherslum.
Páll kveðst hafa reynt að
innleiða fjölbreytta kennsluhætti
og ritaði hann sem fyrr segir
fjölmargar kennslubækur. Það
kom líka í hans hlut að þróa
ýmsar undirgreinar lögfræðinn-
ar og nefnir hann sem dæmi
samanburðarlögfræði sem fjall-
ar um lögfræði heimsins. Fram-
an af kenndi hann skyldugreinar,
en síðari hluta starfsævinnar
hefur hann kennt eingöngu í
meistaranáminu, þar sem mikið
er um valgreinar.
Spor Páls liggja um víða
veröld því hann hefur ferðast um
öll þau lönd sem hann fjallar um
í kennslubókum sínum,og
komið í allar heimsálfur. Hefur
hann á þessum ferðalögum
sínum heimsótt lagadeildir við
tugi háskóla, og hlotið styrki til
ferðanna. „Síðan hef ég undir-
búið þetta mjög vel og talað við
kollega sem eru að kenna á þess-
um stöðum. Þetta hefur verið
gríðarlega áhugavert og gaman,
vonandi einnig fyrir þá nema
sem ég hef verið að kenna þessar
nýju greinar, en margar þeirra
hef ég byggt upp úr engu.“ Páll
hefur nýtt rannsóknarleyfi í
þessa uppbyggingu og dvaldi t.d.
eitt ár í Þýskalandi við rannsókn-
arstörf.
Sauðáin vinsælli
hjá börnunum
en mæðrum þeirra
Páll telur Sauðárkrók hafa breyst
mikið síðan hann átti þar sín
bernskuspor. Hann segist ekkert
hafa dvalið þar sem heitið getur
á fullorðinsárum en þó komið
reglulega og fylgst með breyting-
um á bænum. „Þegar ég var
krakki var þetta heldur hráslaga-
legt umhverfi, það var ekki þessi
mikli gróður heldur mikið um
möl og Nafirnar naktar, enda
fornir sjávarkambar. Það var
ekki fyrr en seinna að farið var
að gróðursetja í Nafirnar og
núna eru þær grænar og fallegar.
Áin rann í gegnum bæinn og
setti mikinn svip á hann og var
helsta leiksvæði okkar barnanna.
Það var ógurlega gaman að
sullast í ánni en stanslaust
áhyggjuefni fyrir mæðurnar.“
Páll segir að síðan þá hafi
hugurinn verið við Skagafjörð,
gjarnan með þeim hætti að
honum finnist hann standa uppi
á Nöfunum fyrir framan kirkju-
garðinn, nokkurn veginn þar
sem útsýnisskífan stendur nú og
horfa yfir fjörðinn. „Þetta er svo
sterkt í manni, og mörgum
Sauðkrækingum, að hvar sem
maður er staddur á jarðarkringl-
unni kemur þessi mynd alltaf
upp í hugann. Það er róandi og
veitir manni styrk,“ segir Páll og
nefnir einnig að Drangey sé
honum afar kær, enda einstakur
staður sem fylgi manni hvert
sem er.
Páll segir að þrátt fyrir að
sínum nánustu ættingjum fari
fækkandi í Skagafirði eigi hann
ennþá gott skyldfólk þar sem
hann haldi tengslum við. Einnig
heldur hann tengslum við
æskuslóðirnar með því að safna
bókum og ritum eftir skagfirska
höfunda og um skagfirsk mál-
efni og telur safn hans mörg
hundruð rit, auk heimildasafns
sem telur þúsundir ljósrita af
greinum og bókarköflum og
hann hefur skráð í spjaldskrá.
Allt kom þetta sér vel þegar
hann fór að skrifa árbækurnar,
þá var nóg að seilast í bókaskáp-
inn eftir heimildum.
Þegar Páll heimsótti Skaga-
fjörð sem ungur maður gekk
hann gjarnan á fjöll og um dali
og óbyggðar slóðir, sem líkt og
bóka- og heimildasöfnunin
skilaði sér inn í árbókarskrifin.
Hann nefnir leiðina upp með
Gönguskarðsánni sem ljúfan
part af bernskuminningunum,
og þá hafi hann mjög oft gengið
upp á Molduxa hér áður fyrr.
„Ég byrjaði mjög snemma að
ganga á fjöll og það var
sérviskulegt hjá mér eins og
margt annað. Það voru fáir sem
gerðu það þá, svona strákar alla
vega, þó átti ég tvo þrjá vini sem
að gengu oft með mér. Ég á mjög
margar góðar minningar um
göngu í Skagafirði. Þegar ég fór
að skrifa sóttu endurminning-
arnar hratt og ört á mig og voru
ljóslifandi þó það væru kannski
liðin 30 ár síðan ég var að ganga
á staðnum. Þá höfðu minning-
arnar grópað sig þannig í mig að
þegar ég fór að skoða myndirnar
líka lifnaði allt við aftur,“ útskýrir
Páll og segist hafa verið fljótur að
skrifa árbækurnar.
Árbækurnar
um Skagafjörð
verða þrjár
Umræddar árbækur um
Skagafjörð verða þrjár. Árið
1946, hafði Hallgrímur Jónasson
skrifað ágæta árbók um Skaga-
fjörð. Síðan hafa mörg vötn
runnið til sjávar. Auknar kröfur
eru gerðar til heimildavinnu og
nákvæmni, meira er af myndefni
og margt hefur bæst við, auk
þess sem heimilda er getið í
bókinni. Fyrsta bókin, frá 2012,
fjallar um Skagafjörð vestan
vatna, frá Skagatá inn að Hofs-
jökli. Önnur bókin, sem kom út
í vor, fjallar um Skagafjörð
austan Vatna, fremri hlutann, út
að Kolkuósi auk Hegraness.
Þriðja bókin er svo væntanleg
árið 2016 og fjallar um Skaga-
fjörð austan vatna frá og með
Hjaltadal og út í Fljót. Þar kveður
Páll lesandann í Dalaskriðum,
en segist ef til vill eiga eftir að
fara árbókarferð um þær slóðir
ef allt gengur að óskum. Í ár
stendur jafnvel til að fara aðra
árbókarferð, þar sem fullbókað
var í ferðina í júlíbyrjun og
margir á biðlista.
Páll gekk í Ferðafélag Íslands
fljótlega eftir heimkomuna úr
námi og tók þátt í ferðum á
vegum þess, enda hafði hann
unun af því að ganga á fjöll.
Smátt og smátt þokaðist hann
inn í stjórn Ferðafélagsins og var
forseti þess í þrjú ár. Hann segir
það hafa verið erilsamt starf og
of tímafrekt til að sinna því
lengur, meðfram öðrum störf-
um, en engu að síður ánægjulegt.
Hann sinnti einnig leiðsögn í
ýmsum ferðum félagsins. Það
var svo árið 2009 að hann var
beðinn um að skrifa umræddar
árbækur.
Eitt af áhugamálum Páls er
að mála, en það segist hann hafa
lagt á hilluna í nokkur ár, enda í
nægu öðru að snúast. Hann
hefur nú áhuga á að munda
pensilinn að nýju. Hann hefur
tvisvar haldið sýningar í Skaga-
firði, aðra í Safnahúsi Skagfirð-
inga og hina á Kaffi Krók. Einnig
hefur hann haldið sýningu í
Eden í Hveragerði. Húsin á
Króknum rata oft inn á myndir
hans en einnig landslag, enda
má á öllu heyra að hann er mikið
náttúrubarn í sér. Margar
myndir liggja eftir Pál og eru
flestar í eigu vina og ættingja. Nú
hyggst hann láta reyna á að „vera
frjáls og óháður listamaður“ eins
og hann orðar það. Hann lítur
sáttur yfir starfsævina, segist
hann hafa átt góð samskipti við
nemendur sína og starfið hafi
gefið honum tækifæri til að
sinna hugðarefnum eins og
skrifum og ferðalögum. Hann er
fullur tilhlökkunar yfir að geta
nú sinnt barnabörnunum og
listinni af meira krafti.
Kennsluna segist Páll nú hafa
lagt alveg á hilluna, enda
kennarinn orðinn gamall þegar
elstu nemendurnir séu komnir á
sjötugsaldur. Hann er með
eftirfarandi heilræði til ungra
lögfræðinga og laganema, og
vitnar þar í sinn ágæta prófessor
og kennara, Skagfirðinginn Ólaf
Jóhannesson: „Leitist ætíð við að
finna sannleikann í hverju máli,
sem að ykkur snýr, og hafið
síðan hugrekki til að segja
hann.“ Þessi orð eiga raunar
erindi til allra og með þeim
fylgir Páll blaðamanni úr hlaði á
fallegu júlíkvöldi að Löngumýri
í Skagafirði, þaðan sem hluti af
æskuslóðum Páls blasir við.
Þátttakendur í Árbókarferð FÍ hlýða á Sigurð Hansen segja frá Haugsnesbardaga.
Páll spjallar við ferðalanga í Árbókarferð FÍ.