Morgunblaðið - 01.02.2019, Síða 12

12 MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 1. FEBRÚAR 2019
587 9999
fyrirspurn@fjallaleidsogumenn.is
Ævintýralegar
utanlandsferðir
FJALLALEIDSOGUMENN.IS
Þ
etta er eins konar
fjallaskíðaprógramm á veg-
um FÍ sem við Helgi Jó-
hannesson lögmaður höfum
haldið úti saman í allmörg ár og hefur
notið mikilla vinsælda. Bæði hefur
þátttaka verið afar góð og flestar
ferðir selst upp en síðan höfum við
verið afar heppnir með veður og ferð-
irnar gengið slysalaust fyrir sig.
Loks hefur stemningin verið góð –
enda reynum við Helgi að taka okkur
ekki of alvarlega og halda í góða
skapið,“ segir Tómas.
Aðspurður hvort fólk þurfi að vera
í keppnisformi til að fara á slíkt nám-
skeið segir hann svo ekki vera en fólk
þurfi engu að síður að vera vel á sig
komið.
„Þessar ferðir eru alls ekki miðað-
ar við afreksfólk eða þá sem eru í
súperþjálfun, en fólk þarf að vera í
góðu formi því flestar ferðanna eru
krefjandi og taka oft daginn og rúm-
lega það. Mikilvægt er að fólk sé vant
á skíðum og hafi prófað fjallaskíði áð-
ur, því þessar ferðir eru ekki byrj-
endaferðir.“
Frá unglingum upp í áttrætt
– Hverjir eru það sem koma á
svona námskeið?
„Það hefur verið gaman að sjá
breiddina í þessum hópum, allt frá
unglingum og upp í fólk á áttræðis-
aldri. Allir eiga sameiginlegt að hafa
gaman af útiveru og skíðum. Vissu-
lega sjáum við oft sömu andlitin, sem
við teljum jákvætt og merki um að
fólki þyki ferðirnar skemmtilegar.“
– Hvað eru fjallaskíði?
„Fjallaskíði eru í grunninn svig-
skíði eins og notuð eru í skíðabrekk-
um nema hvað þau eru oftast breiðari
og mun léttari. Þau eru einnig meira
sveigð en venjuleg skíði þannig að
lægsti punkturinn er undir miðju
skíðinu, en ekki fremst og aftast, sem
gerir manni auðveldara að skíða utan
brauta og eykur á flot í bæði púð-
ursnjó og snjóbráð. Undir skíðin eru
sett skinn sem límast við botninn og
gera manni kleift að ganga upp í
móti. Skinnin eru síðan tekin af áður
en byrjað er að renna sér niður.
Bindingarnar eru líka miklu léttari
en venjulegar skíðabindingar og
hægt er að losa um hælinn á þeim og
jafnvel hækka undir hælnum. Þetta
er því ekki ólíkt því að ganga í tröppu
á leiðinni upp og mun auðveldara en
að ganga á fjallgönguskóm í snjó,
sérstaklega ef hann er gljúpur. Þeg-
ar upp er komið er hælfestingin fest,
og eru bindingarnar þá með öryggi
eins og hefðbundnar skíðabindingar,
bæði á tánni og hæl. Að síðustu
skipta skórnir miklu máli. Þeir eru
mjög líkir hefðbundnum skíðaskóm í
útliti en eru léttari og hægt er að
beygja þá meira fram þegar gengið
er upp. Þetta auðveldar uppgönguna,
en þegar renna á sér niður er skón-
um læst í ákveðinni stellingu og gefa
þeir þá mun þyngri hefðbundnum
skíðaskóm lítið eftir.“
Aðspurður um töfra fjallaskíða
segir Tómas að þau opni nýja vídd í
fjallamennsku.
„Hægt er að komast lengri vega-
lengdir en ef farið er gangandi. Síðan
er skíðabunan niður yfirleitt ógleym-
anleg, sem mörgum finnst ekki
ánægjulegasti hlutinn í gönguferð-
um, þegar álag á hné, ökkla og
mjaðmir gerir mest vart við sig.
Fjallaskíði eru nefnilega frá læknis-
fræðilegu sjónarmiði góð fyrir líkam-
ann, bæði upp og niður. Það er helst
ef bera þarf skíðin langt að snjórönd
sem maður saknar þess að hafa ekki
hefðbundna gönguskó undir fótum.
En það gleymist vitanlega um leið
þegar skíðað er niður. Síðan er minni
hætta á að lenda í sprungum á fjalla-
skíðum en gangandi því skíðin dreifa
álaginu.“
Nauðsynlegt námskeið
Hvers vegna þarf fólk að fara á
námskeið í þessu?
„Það er hægt að læra ýmislegt af
okkur sem höfum verið í þessu lengi,
bæði hvað varðar útbúnað og tækni
en ekki síður er það keppikefli okkar
að gæta öryggis og kenna þátttak-
endum á öryggisútbúnað. Við erum
alltaf með ýli, skóflu og snjóflóða-
stöng meðferðis en reynum auðvitað
að forðast að þurfa að nota slíkan út-
búnað. Það gerum við með því að
stúdera leiðina í þaula og veðurspá.
Auk þess erum við alltaf með í ferð-
unum aðstoðarfararstjóra sem er
með sprungubjörgunarréttindi, en
sem betur fer höfum við ekki enn
þurft að láta reyna á þá reynslu
þeirra. Allir fararstjórarnir eru búnir
gps-tæki því veður getur breyst
skyndilega á jöklum. Loks má nefna
góðan félagsskap í þessum ferðum,
en þessir hópar eru yfirleitt afar
sprækir og ekki vesen á fólki,“ segir
Tómas.
– Hvers vegna er fjallaskíða-
mennska góð fyrir hjartað?
„Þetta er frábær hreyfing því
þarna reynir bæði á neðri útlimi og
hendur. Hjartaþjálfun eins og hún
gerist best – eins og gönguskíði „á
sterum“, en gönguskíðamennska er
einmitt sú hreyfing sem er hvað öfl-
ugust þegar kemur að þrekþjálfun og
gönguskíðamenn sennilega þeir
íþróttamenn/konur sem eru í besta
þrekinu af öllu íþróttafólki.“
– Er þetta ekkert hættulegt?
„Það eru vissulega hættur á háum
fjöllum og ekki síst jöklum, en við
leggjum mikla áherslu á öryggi þátt-
takenda. Sem betur fer hafa þessar
ferðir hingað til gengið án slysa –
sem er ótrúlegt því margar ferðanna
eru mjög krefjandi og brekkurnar
brattar.“
– Hvað þarftu að hafa til að bera til
að vera góður á fjallaskíðum?
„Fyrst og fremst að vera vanur á
svigskíðum en síðan þarf að vera í
góðu grunnformi, t.d. úr hlaupum,
sundi eða öðrum íþróttagreinum sem
krefjast þols. Þá er mikilvægt að
kunna að lesa í aðstæður og veður.“
– Hvert er þitt uppáhaldsnesti á
fjöllum?
„Það eru flatkökur með soðnu
eggi. Er alltaf með nokkrar slíkar og
svo orkudrykk og svo oft kaffi í létt-
um brúsa.“
Fjallaskíða-
mennska
sérlega góð
fyrir líkamann
Tómas Guðbjartsson hjartaskurðlæknir hefur
staðið fyrir vinsælum fjallaskíðanámskeiðum
sem haldin eru hjá Ferðafélagi Íslands. Hann
segir að fjallaskíðamennska sé mjög góð fyrir
líkamann og auðvitað hjartað.
Marta María | mm@mbl.is
Tómas segir það sé gott fyrir heilsuna og sálina að stunda fjallamennsku.
Tómas Guðbjartsson
hjartaskurðlæknir.
Fólk þarf að vera í góðu líkamlegu
formi til að stunda fjallaskíðamennsku.