Bæjarblaðið - 19.12.1953, Blaðsíða 1

BÆJARBLADI9
(GLEÐILEG JÓL!
Farsælt komandi ár!
Þökk fyrir uiðskiptin
á liðna árinu.
3. argangur
Akranesi, laugardaginn 19. desember 1953.
22. tölublað.
I.
Verzlunin BRtJ
Akranes — Akrafjall í baksýn.
TÓL
Klökkna hugir, komin eru jól,
kvikna Ijós um myrkvuð jarÖarhól,
friðarengill flytur kœrleiksmál,
er fögnuS veitir hverri þreyttri sál.
Allt er hljótt og unáðslega hjart,
í austri stjarna rís með logaskart,
boðar heimi fæðing frelsarans,
friðarboðann, hetju sannleikans.
Fögnum komu frelsarans á jörð,
færum Guði lof og þakkargjörð,
á arni lífsins logi trúarglóð,
er lýsi í vanda allri heimsins þjóð.
Stjörnur loga stillt á helgri nótt,
storma lœgir, allt er kyrrt og rótt.
Lát þú Jesús jólaeldinn þinn
jafnan vera förunautinn minn.
DULVIN.
Dngleg mjólkurne^lo Akur
nesinga um f lítri ó mmtn
SKYRNEYZLA IJM 700 KG. A VIKU.
Heimsókn í Mjólkurstöðina.
. .Innst i bænum stendur myndarlegt hús, Mjólkurstöð Kaup-
félags Suður-Borgfirðinga. Þangað kemur nœr öll sú mjólk,
Sem neytt er í AkraneskaupstaS. Þar er hún hreinsuð og ger-
ilsneydd og send síðan út til mjólkurbuðanna. — / stöðinni er
líka framleitt allt skyr, sem neytt er hér, svo og rjómi. — Bæj-
arblaðið leit inn í Mjólkurslöðina í gær og fékk ýmsar upplýs-
ingar hjá Torfa Hjartarsyni.
— Hvað er mjólkurmagnið,
sem stöðinni berst, mikið á
dag?
— Það er nokkuð misjafnt
eftir árstíðum. Um þessar
mundir berast t. d. ekki nema
um 1800 lítrar daglega. En
þegar mjólkurmagnið var mest
á þessu ári, komst það upp í
3200 lítra. En mest mjólk berst
síðari hluta vetrar og á vorin,
en í júní fer strax að draga úr
þvú aftur.
— En hvað er mjólkurþörf
bæjarins mikil?
— Hún er nokkuð misjöfn
líka. En láta mun nærri, að
jafnaðarleg neyzla sé 2200 1 á
dag. Sé mjólk talin með, sem
fer til skyrneyzlu, og svo rjómi
mun ekki fjarri lagi, að mjólk-
urneyzla Akurnesinga sé um i
lítri á mann daglega, en það
telja margir hæfilega mjólkur-
neyzlu.
— En hvemig farið þið að
jafna metin, þegar ýmist berst
of mikil eða of lítil mjólk að
stöðinni, miðað við þörfina
Leihjélagið sýnir fnegan gamanleih,
„Hrehhi Scapins' eftir Molére
J.EIKSTJÓRI: EINAR PÁLSSON
Langt er nú komið að æfa gamanleikinn „Hrekki Scapins“
eftir Moliére. Standa vonir til að hægt verði að frumsýna laust
eftir áramótin. Leikstjóri er Einar Pálsson og leikur hann jafn-
framt aðalhlutverkið, hrekkjalóminn Scapin.
Moliére var einn af mestu
leikritahöfundum heimsins.
Hann var uppi í Frakklandi
1622—73, afkastamikill höf-
undur og var leikari sjálfur.
Hér á landi er „ímyndunarveik
in“ þekktust af sjónleikjum
hans, en það var síðasta leik-
ritið, sem Moliére samdi. Var
hann þá aðframkominn af
brjóstveiki, lék aðalhlutverkið
sjálfur og var síhóstandi. Á
fjórðu sýningu fékk hann blóð-
spýju og dó. Svo gramir voru
frönsku klerkarnir honum, að
þeir neituðu honum um leg í
vígðri mold, en Lúðvíg kon-
ungur fjórtándi skarst í leik-
inn og lét grafa hann á krist-
inna manna hátt. önnur mann-
tegund, sem varð sérstaklega
fyrir barðinu á Moliére voru
læknarnir, sem þá þóttu skæð-
ir með að ginna fé út úr fá-
vísum sjúklingum (sbr. ímynd-
unarveikna).
Moliére er óviðjafnanlegur
gamanhöfundur, svo að enn
standa kómedíur hans í fullu
gildi, enda er íyndnin snjöll
og meitluð. Hann hefur haft
mikil áhrif á marga gaman
leikjahöfunda, t. d. Holberg,
höfund Jeppa á Fjalli.
„Hrekkir Scapins“ er léttur
gamanleikur með fínum mið-
aldablæ. Leikurinn var flutt-
ur af Leikfélagi Reykjavíkur
fyrir einum 30 árum. Muna
Framhald á 7. síðu.
— Þegar vantar mjólk, fá-
um við mjólk úr Borgarnesi til
viðbótar, en þegar of mikið
berst, er umfram mjólkin send
Mjólkursamsölunni í Reykja-
vík kaldhreinsuð.
— Hvaðan fær stöðin ann-
ars mjólk?
— Ur Innri-Akraneshreppi,
Skilmannahreppi og nokkrum
hluta Melasveitar og Leirár-
sveitar. Bifreið frá kaupfélag-
inu sækir mjólkina heim til
bænda.
Síðan skýrir Torfi fyrir mér
meðferð mjólkurinn frá því að
hún kemur í stöðina þar til
henni er ekið í búðir. öll tæki
eru ný og fullkomin, flestar
vélar frá Silkiborg.
Mjólkm'bíllinn skilar brúsun
um á morgnana á steinpall
mikinn ofanvert við stöðvar-
húsið. Þaðan eru þeir bomir
inn í vélasalinn og hellt úr
þeim í mjólkurvog, en þaðan
rermur mjólkin í kerald eitt
mikið. Þaðan er henni dælt
inn í gerilsneyðingartækin.
Hún er þar hraðhituð upp í 72
—74 stig og kæld á eftir niður
í 2—3 stig. Tækin gerilsneyða
1500 lítra á klukkustund.
Ur gerilsneyðingunni renn-
ur mjólkin í eitt kerið enn og
er þá tilbúin til neyzlu og ek
ið i mjólkurbúðimar. — Áður
en mjólkin fer í tækin, er hún
síuð, hleypt í gegnum marg-
faldar lokaðar sííur og filt.
Mjólkin, sem notuð er til
skyrgerðar fer nokkuð aðra
leið. Eftir síunina er hún hituð
upp í allt að 85 stig. Hún er
aðskilin, fer rjóminn beint úr
skilvindunni, en undanrennan
er hituð af-tur, og rennur síðan
í 1000—lítra ker, þar sem búið
er til úr henni skyr. Ur því
keri er skyrið látið í poka, sem
lagðir eru á grindur, látið renna
úr þeim. Siðan er skyrið geymt
í kælirúmi, unz það er flutt í
búðirnar. Skyrneyzlan er xun
700 kg. á viku. Rjómaneyzlan
er nálægt 230—240 1 vikulega,
en hækkar stórlega fyrir hátíð-
ar -— getur jafnvel komizt upp
í 700 1 fyrir jól.
Það er reglulega gaman að
sjá mjólkurmeðferðina þarna í
Mjólkurstöðinni. Það er a. m. k.
öryggi í því að sjá að vel og
þrifalega er unnið að þessari
mikils verðu neyzluvöru.
R Jóh.
‘Brandajól
Fram að 1770 var þríheil-
agt á öllum stórhátíðum, en þá
var það numið úr lögum. (til-
skipun 26. okt 1770).
Þegar fjórheilagt varð, ef að-
fangadaginn eða fjórða í jól-
um bar upp á sunnudag, hétu
það brandajól. Síðan heita
brandajól, ef þríheilagt verður,
en brandajól hin stóru nefndu
menn þá hina fornu fjórhelgi,
og eins jafnvel ef Þorláksmess-
una bar upp á sunnudag.
Víða var fólki gefið fri þriðja
í jólum fram undir miðja 19.
öld.
(Heimild: Islenzkir þjóðh.).
MjólkurstöS Kaupfélags SuSur-Borgfiröinga.