Bæjarblaðið - 09.11.1957, Qupperneq 3

Laugardagur 9. nóvember 1957
BÆJARBLAÐIÐ
3
Framiiald af 1. síðu.
þess tíma mælikvarða. Éinnig
var Viann hafður í „transporti"
eiins og það var kallað og
fólksfluLningum milli Akra-
ness og Reykjavíkur.
Árið' 1909 byggði félagið
„Fram“ viðleguskúr í Hólm-
amnn umdir Vogastapa. • —
Efnið i þenna skúr var fengið
að láni í Edinborgarverzlun á
Akranesi og kostaði það kr.
445.82. — Frá Hólmamum
voru „Fram“ og aðrir bátar
gerðir út á þorskanetjavertíð-
um. — Skipshafnirnar báru
aflann upp á klappirnar og
gerðu að honium þar úti, en
söltuðu siðan i steinbyrgjum,
sem þeir hlóðu þar. — Leifar
þeirra má enn sjá í Hólman-
um.
Mikla fiskiðju eða fiskveiði-
tækni var ekki um að ræða á
þessum tíma, ekki heldur rán-
yrkju. — Menn reyndu þó að
bjargast við það, sem hand-
bært var. — Norskur maður
að nafni Matthías, átti einnig
viðleguskúr í Hólmanum. -—
íslendingar og Norðmenn
strengdu seglgam á milli skúr-
anna og settu opnar mjólkur-
dósir á endama, töluðu svo
samam í þenma „milhríkja-
síma“, sem var ódýr og ein-
faldur, en gerði þó gagn“.
— Þeir hafa verið hug-
kvœmir og árœÓnir, þessir
ungu menn.
„Já, og duglegir og áreið-
anlegir voru þeir líka. —
„Fram“ var sem sagt greiddur
seljendum að fullu við mót-
töku, en peningalán fengið hjá
bónda í nágremmi Akraness, á-
samt hjá öðrum. — Þamnig
varð landbúnaðurinn til að-
stoðar sjávarútveginum í upp-
hafi. Um þetta segir Ólafur
B. Björnssom í Sögu Akraness:
„Ekkert áttu þessir ungu
menn til, nema hugrekki sitt,
trúma á framtíðina, og að þeir
væru hér á réttri leið, að
vinna sjálfuim sér, þorpi sínu
og þjóð nokkurt gagn. Engir
þessara manna voru þá mynd-
ugir, er þeir réðust í þetta, og
urðu því feður þeirra, eða
nánir venzlamenn, að vera við
sammingama riðnir fyrir þeirra
hönd“
— Áttu þeir „Fram“ lengi?
„Ekki allir. Árið 1911 verða
eigendaskipti að „Fram“,
þannig að Loftur Loftsson og
Þórður Ásmundsson kaupa
hluti hinna eigendanma. —
Þessir félagar starfa síðan
samam að útgerð, fiskverkum
og verzlum. — Kaupa fleiri og
stærri báta, byggja fiskverkun-
arstöðvar, ishús og verzlunar-
hús, bæði á Akranesi og í
Sandgerði. Eftir 12 ára sam-
starf, eða árið 1919 hætta þeir
að reka „Firmað Loftur Lofts-
son & Þórður Ásmundsson,
Akranesi og Samdgerði" og
skipta eigmum þamnig, að
Loftur fær Sandgerðiseignirn-
ar, em Þórður Akramesseignirn-
ar i sinn hlut, ásamt 4 vélbát-
um.
Loftur hefur rekið fyrir-
myndar útgerð og fiskverkiun
frá Reykjavík og Suðurnesjum
til þessa dags frá því hamn
hvarf héðan frá Akranesi. Sér-
staklega hefur hann lagt mikla
rækt við saltfiskverkun, enda
hafa fáir eins mikla reynslu
og þekkimgu á því sviði út-
flutmingsframleiðslunnar og
hann.
Um þetta leyti og síðar
gerði Þórður út vélbáta i
samlögum með Jóni Sigurðs
symi frá Lambhúsum, Áx-
manni Halldórssyni frá Hof-
teigi o.fl. — Bjarni Ölafsson,
skipstjóri, og Þórður Ásmunds-
son áttu einmig langt .samstar,
í útgerð og landbúnaði. Þeir,
ásamt þeim Ólafi B. Björns-
syni og Nielsi Kristmannssyni,
byggðu fyrsta vélfrystihúsið á
Akranesi árið 1928 og gerðu
út línuveiðarana Ólaf Bjarna-
son og Þormóð á tímabili".
— Þetta hafa veriS miklir
athafnamenn?
„Já, og í fleiru en útgerð-
armálum. Bjarni og Þórður
voru einmig miklir áhugamemn
um landbúnað. Þeir keyptu
fyrsta traktorinn til íslands.
En hanm kom frá Ameríku
með Gullfossi árið 1918. Þeir
áttu jörðina Elínarhöfða, sem
liggur 5 km fyrir ofan Akra-
nes og hófu þar erfitt braut-
ryðjenda landbrot með þessari
vél. 1 þessu sambamdi má
einnig geta þess, að Þórður
Bryggjan í Steinsvör við Krossvík á Akranesi áriS 1925. — Útskipun
á saltfiski. ___ Fiskurinn borinn á höndum um borS í vélbátinn, sem
flytur hann út í fisktökuskipiS.
II■II■IIIII■II■II■!TI!I■II■IIIIIIII■IIII!■I!IIIIII■I!■II■II■II■II■II■II■I l■!l■ll■ll■ll■ll■ll■!l■!l■t!llllll■ll■lllll■ll■ll■lll!l!ll■llll!llllll
Bjarni Ölafsson.
Logrt var og sól yfir sundum,
og sandurinn mfúkur og hlýr;
við skeljar í fförunni fundum
þaö fannst okkur ævintýr.
TJr sandinum byggðum við bœi
og blómgarð úr þörunga skúf.
Manstu, hve oft fram við œgi
við undum — sú minning er Ifúf.
ÞórSur Ásmundsson.
Loftur Loftsson.
Ásmundsison og Björn Lárus-
son frá Ósi við Akranes, voru
hvatamemn og kaupendur
að fyrstu stórvirku skurðgröf-
unni, þótt hún lenti reyndar
hjá vélasjóði ríkisins, með sam
komulagi við þá.
Fyrirtæki Þórðar Ásmumds-
sonar starfar hér enn, eins og
kunnugt er. — Það eru hluta-
félagin Ásmundur, sem er út-
gerðarfélag með 6 vélbáta: V.s.
Heimaskaga, Skipaskaga,
Fiskaskaga, Ásmund, Fylki og
Hrefmu. — Heimaskagi h.f.,
:,em er hraðfrystihúsrekstur og
Þórður Ásmrmdsson h.f., verzl
un, og svo tvær bújarðir, El-
ínarhöfði og Inmstivogur.
Með frjálsu framtaki og
sameigimlegu átaki sjómanna,
verkamamna og sjálfseignar-
bænda, hefur sjóndeildarhring-
urinm víkkað til sjós og lands
síðustu 50 árim. Það hefur
margt á dagana drifið. Margir
frumherjanna eru horfnir af
sjónarsviðinu, iem orðstír
gleymist eigi þótt afbragðs
kynslóð deyi.
Frá bernskunnar brosandi lundum
er bfarminn svo heitur og skír;
við skelfar í fförunni fundum
og fegurstu œvinýr.
DULVIN.
.llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHlltlllillilltlllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllll
LJÓSAPERUR
ALLAR STÆRÐIR
Þórður Ásmundsson h. f.
TILKYNNING
Frá húsnæðismálastjórn
Vegna laga nr. 42 frá 1957 og nýsiettrar reglugerðar
:um úthlutun íbúðalána á vegum Húsnæðismálastofmmar
ríkisins, tilkynnist öllum þeim, sem sótt hafa um íbúða-
lán og ekki hafa enn fengið neima lánsúthlutun, að þeir
þurfa að endumýja umsókmir sinar á nýjum eyðublöð-
um. Endurnýjunarfrestur er til 1. desember m. k. fyrir
Reykjavík, Kópavog, Hafnarfjörð, Keflavík og Akranies,
en til 20. desember fyrir aðra staði á landinu.
Áður send umbeðin fylgigögn þarf ekki að endurmýja.
Þeir, sem hafa ekki ennþá sótt um íbúðalán, þurfa að
skila umsókmum fyrir n. k. áramót, ef þeir eiga að
koma til greina við úthlutun lána á árinu 1958.
Eyðublöð undir umsóknir fást hjá öllum oddvitum
og bæjarstjórum, í Reykjavík hjá veiðdeild Lamdsbamka
Islands og í skrifstofu Húsnæðismálastofnumar ríkisins,
Laugavegi 24.
Þeir, sem fengið hafa byrjrmarlám, en hafa ekki enn
þá sótt um viðbótarlán, þurfa að sækja um þau á þar
til gerðum eyðublöðum, ef þeir telja sér nauðsynlegt
að fá hærra lám vegma ibúðar sirmar. Umsókmarfrestur
um slík lán er hinn sami og áður greinir.
Þeir, sem hafa keypt eða ætla að kaupa íbúðir fok-
heldar, eða lengra á veg komnar, þurfa ekki að útfylla
kostmaðaráætlun, iheldur aðeins tilgreina kaupverð íbúð
arinnar og hversu mikið fé muni þurfa til að fullgera
hama. Sama máli gegnir um þá, sem þegar hafa gert
hús sín fokheld eða meira. Þá skal aðeins tilgreina heild-
arverð þess, sem búið er og hversu mikið fé muni þurfa
til að fullgera íbúðina.
Reykjavík, 29. okt. 1957.
HÚ SNÆÐISMÁLASTJ ÓRN.