Skagablaðið - 31.01.1991, Qupperneq 4

4
Það var söguleg stund fyrir Akurnes-
inga og reyndar landsmenn alla þegar
undirritaður var samningur á milli ríks-
ins og hlutafélagsins Spalar hf. um
rannsóknir, fjármögnun og fram-
kvæmd Hvalfjarðargangasl. föstudag.
Umræðan um göngin hefur staðið
linnulítið undanfarin ár og nú má
segja að helstu forvígismenn ganga
hugmyndarinnar séu komnir á byrjun-
arreit. Nú þarf að taka til hendinni við
framhaldsrannsóknir, sem vonandi
leiða í Ijós að hægt sé að koma
gangnagerðinni við frá tæknilegu
sjónarmiði.
Þrátt fyrir að flestir séu eindregnir
fylgismenn þessarar framkvæmdar á
hún sína úrtölumenn eins og jafnan.
Þeir telja að með göngunum muni
fólksflótti frá Akranesi aðeins aukast,
verslunarþjónusta lamast og annað í
þeim dúr. Akranes verði að svefnbæ.
Fylgismenn ganganna halda hins
vegar því gagnstæða fram. Þeir telja
að göngin geti orðið Akranesi geysi-
leg lyftistöng og verði til þess að fólki
fjölgi hér nokkuð.
Undirritaður vonar einlæglega að
göngin komi Akranesi eins mikið til
góða og frekast má verða. Vara verð-
ur hins vegar við því að bæjarbúar
hengi hatt sinn á að tilkoma gang-
anna ein og sér gerbreyti öllu fyrir
Akurnesinga.
Við höfum reynslu Akureyringa til
viðmiðunar. Þeir stóluðu á að þeir
fengju álver í Eyjafjörðinn. Undir lokin
var svo komið, að ráðamenn bæjarins
töldu það lífsspursmál að fá álverið.
Svo gæti farið, að rannsóknir leiddu í
Ijós að ekki væri gerlegt að hrinda
gangahugmyndinni í framkvæmd. Við
þurfum að vera undir það búin, rétt
eins og að þau verði að veruleika.
Þrátt fyrir að jarðgangamálið sé
komið á rekspöl breytir það því ekki
að Akurnesingar þurfa auðvitað að
halda vöku sinni áfram, vera opnir fyr-
ir nýjum atvinnumöguleikum og reyna
að sjá fyrir með hvaða hætti göngin
nýtast bænum sem best. Þau koma
ekki á morgun, heldur eftir nokkur ár.
Tímann þangað til þarf að nýta vel.
Það fór eins og undirritaður gaf í
skyn fyrir viku. Hinn gegndarlausi
fréttaflutningur frá Persaflóastríðinu
hefur gert það að verkum að al-
menningur er að stærstum hluta hætt-
ur að fylgjast jafn grannt með fram-
vindu mála og áður.
Hinar stöðugu útsendingar CNN og
SKY, sem reyndar voru æði spenn-
andi fyrstu dagana, hafa snúist upp í
þreytandi síbylju, þar sem tönnlast er
á sömu atriðunum sí og æ. Eftir því
sem lengra hefur liðið á átökin hafa
fjölmiðlar, jafnt hér heima sem erlend-
is, áttað sig á því að það er fleira að
gerast í heiminum en þetta stríð. Það
var ekki seinna vænna.
Sigurður Sverrisson
Skagabladid___________Skagablaðið
5
„Ég er loksins kominn á rétta hilu“
—segir gamli Skagamadurir.n Kjartan Trausti Sigurðsson, sem upplifad hefur ýmislegt sídasta áratuginn hér heima ag erlencKs
Það er óhætt að segja að síðasti áratugurinn hafi verið viðburða-
ríkur í meira lagi hjá Kjartani Trausta Sigurðssyni. Margir Akurnes-
ingar þekkja hann eflaust betur sem Kjartan á Geirsstöðum. Þrátt
fyrir viðburðaríkan ártatug er ekki hægt að segja að lífið hafi alltaf
verið dans á rósum. Ýmis áföll hafa komið upp á en aðeins orðið til
þess að stappa í hann stálinu. Undanfarin rúm tvö ár hefur hann starf-
að sem fararstjóri á Spáni eftir að hafa dvalið í Noregi um flmm ára
skcið. Kjartan Trausti hcimsótti
blaðið notaði tækifærið og ræddi
að er óhætt að segja, að ég
hafi lent í ýmsu síðustu árin
en þetta hefur verið eitt allsherj-
ar ævintýri, sem ég hefði ekki
viljað missa af fyrir nokkurn
mun,“ sagði Kjartan. „Ég hef á
þessum tíma upplifað margt en
er reynslunni ríkari.“
Stjóri hjá KSÍ
Þegar Kjartan hóf störf hjá
Knattspyrnusambandi íslands
árið 1980 var hann fyrsti fram-
kvæmdastjóri þess í fullu starfi.
Dvölin hjá KSÍ varð ekki mjög
löng vegna fjárhagsörðugleika
sambandsins og 1981 gerðist
hann framkvæmdastjóri Vöru-
bílastöðvarinnar Þróttar. Þar var
hann í starfi fram til haustsins
1983 er þáttaskil urðu í lífi hans.
„Ég hafði verið kvæntur frá ár-
inu 1965 fram til ársins 1980 og
eignast tvö börn. Við hjónin
skildum og eftir skilnaðinn fór ég
í sambúð með annarri konu. Ég
ætlaði reyndar ekki í sambúð að
nýju eftir skilnaðinn en málin
æxluðust nú svona samt. Upp úr
því sambandi slitnaði 1983 þann-
ig að ég fannst ég standa á
ákveðnum tímamótum. Ég var
ósáttur við sjálfan mig, með mis-
heppnað hjónaband og sambúð
að baki. Það fór ekki hjá því að
ég liti í eigin barm og hugaði að
þvt hvort ég ætti sök á þessu öllu
saman, þótt mér fyndist ég jafn-
an hafa lagt á það áherslu að gera
eitthvað fyrir aðra fremur en
sjálfan mig.
Gull og grænir skógar
Svo var það að ég hitti mann,
sem ég kannaðist við frá fyrri tíð,
Kristófer Reykdal Magnússon.
Hann hafði búið í Noregi um
nokkurt skeið og taldi mér trú
um að þær væri bæði að hafa gull
og græna skóga. Skógana sá ég
en gullið aldrei. Hvað um það,
hann taldi mig á að flytja út til
Noregs og hefja þar rekstur í
samvinnu við sig.
Það var því úr að ég flutti til
Noregs þann 1. júlí 1983. Við
stofnuðum saman verksmiðju í
smábænum Malm, rétt hjá
Þrándheimi. Við fengum til liðs
viðokkur Steinar Júlíusson, feld-
skera. Verksmiðjan var sett á fót
í samvinnu við yfirvöld í Malm,
m.a. með það fyrir augum að
ráða að hluta bót á atvinnuvanda
kvenna í bænum.
Skemmst er frá að segja, að
Kristófer reyndist ekki sá maður
sem ég hafði talið í upphafi.
Hann taldi sig hafa víðtæk sölu-
æskuslóðirnar í vikunni og Skaga-
við hann.
sambönd um allan Noreg, hafði
m.a. selt lopapeysur um tíma, en
þegar á reyndi voru þau sam-
bönd ekki merkileg. Þetta sáu
bæjaryfirvöld í Malm fyrir og
það varð úr að ég var ráðinn
framkvæmdastjóri verksmiðj-
unnar, sem fékk heitið Edda-
Pels As. Þar voru framleiddar
mokkakápur úr íslensku lamba-
skinni.
Til að byrja með fengu 12 kon-
ur atvinnu við verksmiðjuna en
þegar á leið hallaði undan fæti.
Ég vann þarna í hálft annað ár en
hætti síðan. Eftir því sem ég best
veit lognaðist verksmiðjan
endanlega út af síðar.“
Aftur á krossgötum
Þegar hér var komið sögu síðla
árs 1984 var Kjartan aftur á
krossgötum. Atvinnulaus og
ekkert framundan. En þá skaut
upp kollinum Steinn Lárusson,
gamall vinur hans frá því í
skátunum í gamla daga. Hann
hafði verið ráðinn forstjóri
svæðisskrifstofu Flugleiða í Osló
og hafði samband við Kjartan.
Þar sem ekkert sérstakt var á
dagskránni varð það úr að hann
brá undir sig betri fætinum og
hélt á fund Steins í Osló. Hann
aðstoðaði fjölskylduna við að
koma sér fyrir í borginni, dyttaði
að viðhaldi og fleiru slíku.
Upp úr þessu fékk Kjartan síð-
an vinnu sem skrifstofu- og fjár-
málastjóri hjá norsk/frönsku
fyrirtæki, sem framleiddi liti fyrir
prentiðnaðinn.
„Ég starfaði hjá þessu fyrir-
tæki fram til ársins 1988. Þá var
því steypt saman við annað fyrir-
tæki svipaðs eðlis, norskt/enskt.
Þá stóð ég frammi fyrir því að
annar maður í sambærilegri
stöðu í hinu fyrirtækinu var með
lengri starfsaldur en ég. Ég var
því atvinnulaus rétt eina ferð-
ina.“
Leiðsögumannaskólinn
Kjartan tók lífinu með ró í
kjölfarið og hugsaði ráð sitt. Þá
var það að hann rakst á auglýs-
ingu frá leiðsögumannaskóla á
Mallorka í norsku blaði.
„Þegar ég sá þessa auglýsingu
kviknaði í mér gamall neisti. Mig
hafði alltaf langað til þess að
starfa á þessum vettvangi en
aldrei látið verða af því. Ég hugs-
aði því sem svo, að nú léti ég
verða af því að gera eitthvað fyr-
ir sjálfan mig. Ég sótti um
skólavist og var kominn til
Mallorka um haustið."
Skólinn, Holtermann's Rejsel-
edereskole, sem settur var á fót á
sínum tíma af samstarfsmanni
danska ferðajöfursins Simon
Spies, er einasti leiðsögumanna-
skólinn á Spáni, sem ekki er rek-
inn beint eða í tengslum við ein-
hverjar ferðaskrifstofur, og því
mjög virtur sem slíkur.
„Dúxaði“ og var boðið
að kenna
Námið stóð frá hausti fram til
jóla og það er skemmst frá að
segja að Kjartan dúxaði í skólan-
um, fékk hæstu einkunn. Eftir að
náminu lauk var honum boðið að
kenna við skólann en afþakkaði
það þar sem hann hugðist fara í
frekara spænskunám.
Kjartan L. Pálsson, fararstjóri
hjá Samvinnuferðum/Landsýn,
hafði um svipað leyti verið í
leiðsögumannaskóla í Barce-
lona. Hann kom til Mallorka,
heilsaði upp á nafna sinn og
fylgdist með honum í náminu.
Það varð úr að Kjartan L. fór
heim með umsókn frá nafna
sínum, þar sem sótt var um vinnu
hjá Samvinnuferðum/Landsýn.
„Nafni minn Pálsson hefur
reynst mér einstaklega vel í starfi
mínu sem fararstjóri. Hann hef-
ur verið óþreytandi við ábend-
ingar og uppörvun og ég á engum
eins mikið að þakka í þessu
starfi.“
Þegar náminu lauk fór Kjartan
að huga að því hvort möguleiki
væri á að fá einhverja vinnu með
náminu. Ekki reyndist um auð-
ugan garð að gresja í því tilliti en
á milli jóla og nýárs hafði hann
samband við Guðna Þórðarson
hjá Sólarflugi, sem oftast er
kenndur við Sunnu.
Spænskunámið
út um þúfur
„Ég vissi að það var von á hópi
eldri borgara til Mallorka strax í
byrjun ársins 1989 á vegum Sól-
arflugs. Ég hringdi í Guðna á
milli jóla og nýárs og spurðist
fyrir um það hvort hann hefði
einhverja vinnu fyrir mig í
tengslum við þetta. Hann sagði
svo ekki vera en nokkrum dög-
um síðar hringdi hann aftur og
bauð mér að líta eftir með
hópnum, 2-3 tíma á dag. Mér
fundust launin ekki merkileg en
ákvað að slá til, þar sem mig
vantaði lifibrauð á meðan ég væri
í spænskunáminu.“
Áformin um spænskunámið
ruku út í veður og vind þegar
hópurinn kom til Mallorka. Ætl-
unin var að hann dveldi niðurfrá
fram að páskum. Kjartan komst
fljótlega að því að það sem átti
að vera 2-3 tímar á dag var
miklu meira og tímafrekara
starf. Hann átti því um það að
velja að gera eins og fyrir hann
var lagt, þ.e. að líta eftir með
fólkinu 2-3 tíma á dag, eða að
fylgja samvisku sinni, sem sagði
honum að sá tími nægði engan
veginn ef vel ætti að vera. Sam-
viskan hafði betur og fyrir þau
litlu laun, sem honum var boðið,
ákvað Kjartan að sinna fólkinu,
sem að mestu var eldri borgarar,
og láta spænskunámið lönd og
leið.
„Það var strax í nógu að
snúast. Fólkið hafði flest fengið
íbúðir skuggamegin í hótelinu og
því var kalt og sumir hreinlega
veikir. Það varð því mitt fyrsta
verk að flytja alla til og koma
þeim sólarmegin, þar sem sólar-
ylsins naut við, a.m.k. yfir
daginn. Þegar hópurinn kom út
var ekkert fyrir hann við að vera,
ekki var gert ráð fyrir neinni af-
þreyingu. Ég fann strax, að hóp-
urinn var svo þakklátur fyrir allt
sem ég gerði, að mér fannst ég
ekki geta annað en sinnt honum
betur. Ég ákvað því að sleppa
spænskunáminu.
Ómetanleg reynsla
Út úr þessu fékk ég ómetan-
lega reynslu og tíminn sem ég
átti með þessu fólki verður mér
ætíð ógleymanlegur. Við skipu-
lögðum uppákomur á hverjum
degi; bingó, spilakvöld, skemmt-
anir, ferðalög, gönguferðir o.fl.
Ég held ég ýki ekkert þó ég segi,
að þetta sé þakklátasta og
skemmtilegasta fólk, sem ég hef
unnið með sem leiðsögumaður.
Ekki spillti fyrir að þegar ég flutti
mig um set þann 16. mars 1989
og fór að vinna hjá Samvinnu-
ferðum/Landsýn á Benidorm,
hélt hópurinn mér mikið kveðju-
hóf og gaf mér útskorna, skraut-
skrifaða íslenska gestabók.
Fleira gott hefur þetta fólk látið
af sér leiða í mína þágu. Ég held
að ég hafi ekki síður séð eftir
þeim en þau mér þegar ég fór.
Ég hef haldið góðu sambandi
við fólkið í þessum hópi og ég er
þess sannfærður að þarna mynd-
uðust óvenjulega sterk vina-
tengsl. Sem dæmi um það get ég
nefnt, að ég hef núna aðsetur
í íbúð manns, sem ég kynntist
þarna. Hann er núna úti á Spáni
og þegar ég hitti hann þar áður
en ég kom heim núna sagði hann
við mig: „Kjartan, gerðu það fyr-
ir mig, taktu lyklana, kíktu eftir
íbúðinni og dveldu þar eins lengi
og þig lystir.““
Eftir dvölina á Mallorka skipti
Kjartan sem fyrr segir um vinnu-
stað og flutti sig um set til Beni-
dorm. Þar var hann óslitið í eitt
ár, fram í mars á nýliðnu ári. Þá
fylgdi þriggja vikna leyfi hér
heima en síðan var aftur haldið
til Mallorka. Aftur fylgdi stutt
leyfi í október áður en haldið var
út til Benidorm.
Krefjandi og gefandi
Eins og heyra má af frásögn
Kjartans fylgir starfinu þeytingur
og erill. En hann er á því að
þetta sé í senn ákaflega krefjandi
og gefandi starf.
„Það er ákaflega mismunandi
fólk sem sækir í sólina á sumrin
og veturna. Á sumrin er það
meira yngra fólk svo og fjöl-
skyldufólk í sumarleyfi með
börnin en á veturna er mun
meira um eldri borgara. Og þó
ég vilji alls ekki gera upp á milli
farþega sem ég hef haft afskipti
af þá finnst mér meira gefandi að
vera með eldra fólkinu á vet-
urna. Það er svo þakklátt fyrir
allt sem fyrir það er gert.“
— Þú hefur ýmislegt reynt síð-
asta áratuginn. Heldurðu að þú
sért búinn að finna þína réttu
hillu?
„Já, ég held að það sé enginn
vafi á því að ég er loksins kominn
á rétta hillu. Það tók mig að vísu
langan tíma að finna hana en ég
er ákaflega sáttur við sjálfan mig
núna.“
Hætti þegar mér leiðist
— Nú er fararstjórastarfið erf-
itt og þessi vinna virðist ekki vera
sú öruggasta í heimi. Heldurðu
að þú endist í þessu lengi?
„Það er aldrei að vita. Ég er
ákveðinn í því að á meðan ég tel
mig hafa eitthvað að gefa í þessu
starfi og þörf er fyrir mig. En um
leið og mér fer að leiðast þetta þá
hætti ég. En talandi um öryggið
þá hefur því oft verið fleygt að
það séu þrjár starfsgreinar í
heiminum sem búi við hvað mest
atvinnuóöryggi; nautabanar,
framkvæmdastjórar enskra 1.
deildarliða og fararstjórar. Það
er sennilega nokkuð til í þessu.
— Talandi um fararstjórastarf-
ið, hvað þarf góður fararstjóri að
hafa til brunns að bera?
„Auðvitað þarf hann að
þekkja staðhætti, land og þjóð,
þar sem hann vinnur, en það er
enn mikilvægara að menn eigi
auðvelt með að umgangast fólk.
Ótrúlegustu hlutir geta komið
upp á, ss. veikindi og dauðsföll.
Því þarf fararstjórinn að ávinna
sér traust farþeganna, ekki bara í
gleði heldur einnig í sorg og erf-
iðleikum. Ekki má gleyma tungu
Kjartan Traasti á Skólabrautinni með gamla œskuheimilið, Geirsstaði, í baksýn.
málunum, en mikilvægast þeirra
allra er þó alþjóðamálið Bros.
Slatti af þolinmæði þarf einnig að
vera fyrir hendi, sem og hesta-
heilsa," sagði þessi glaðlyndi og
vinsæli fararstjóri í lokin.
-SSv.
ATVINNA
Staða starfsmanns á launaskrifstofu Sjúkrahúss
Akraness er laus til umsóknar. Æskilegt er að við-
komandi geti hafið störf sem fyrst.
Umsóknarfrestur um stöðu þessa er til 10. fe-
brúar nk.
Nánari upplýsingar gefur skrifstofustjóri sjúkra-
hússins.
Sjúkrahús Akraness