Fréttablaðið - 17.07.2019, Blaðsíða 6

mest lesið
Eina konan við réttinn,
Gréta Baldursdóttir, hyggst
ekki láta af embætti að svo
stöddu.
65
ára að aldri fá hæstaréttar-
dómarar full eftirlaun.
STJÓRNSÝSLA Fjórir af átta dóm­
urum í Hæstarétti eru ýmist orðnir
65 ára eða ná þeim aldri innan
skamms. Einn til viðbótar nær
leyfilegum eftirlaunaaldri á næsta
ári. Dómarar eru skipaðir ævilangt
en hæstaréttardómarar geta fengið
lausn frá embætti 65 ára án þess að
missa neitt af launum sínum eins og
segir í 61. gr. stjórnarskrárinnar.
Meðal þeirra dómara sem komnir
eru á eftirlaunaaldur er eina konan
sem situr í réttinum, Gréta Bald­
ursdóttir. Verði hún næst dómara
til að láta af embætti verður ekki
skipaður dómari í hennar stað sem
þýðir að Hæstiréttur yrði eingöngu
skipaður körlum en samkvæmt
breytingu sem gerð var á dómstóla­
lögum 2016 verður ekki skipaður
nýr dómari fyrir þann sem næstur
lætur af störfum við réttinn vegna
fækkunar dómara við Hæstarétt.
Þeir eru átta núna en eiga sam­
kvæmt nýrri skipan réttarins að
vera sjö.
Gréta er þó enn í fullu fjöri en í
svari við fyrirspurn Fréttablaðsins
staðfestir Gréta að hún sé ekki að
hætta að svo stöddu.
Gréta er næstelst í réttinum en
Þorgeir Örlygsson er einnig orðinn
65 ára. Hann tók við forsæti í rétt­
inum í ársbyrjun 2017 og verður
forseti Hæstaréttar til ársloka 2021.
Kynslóðaskipti í kortunum
Helmingur dómara við Hæstarétt er að komast á leyfilegan eftirlaunaaldur. Þeirra á meðal er eina konan
í réttinum. Ekki verður skipað í stað þess sem næst lætur af embætti. Fjöldi dómara fer þá úr átta í sjö.
Eiríkur Tómasson
n lét af störfum 2017, 67 ára
Páll Hreinsson
n Veitt lausn 2017, 54 ára
(er dómari við EFTA-dómstólinn)
Ingibjörg K. Benediktsdóttir
n lét af störfum 2014, 66 ára
Árni Kolbeinsson
n lét af störfum 2014, 67 ára
Gunnlaugur Claessen
n lét af stöfum 2013, 67 ára
Jón Steinar Gunnlaugsson
n lét af störfum 2012, 65 ára
Garðar K. Gíslason
n lét af störfum 2012, 70 ára
Hjördís B. Hákonardóttir
n lét af störfum 2010, 66 ára
Hrafn Bragason
n lét af störfum 2007, 69 ára
Guðrún Erlendsdóttir
n lét af störfum 2006, 70 ára
Pétur Kr. Hafstein
n lét af störfum 2004, 55 ára (sneri
sér að sagnfræði og hrossarækt)
Haraldur Henrysson
n lét af störfum 2003, 65 ára
Hjörtur Torfason
n lét af störfum 2001, 66 ára
Arnljótur Björnsson
n lét af störfum 2000, 66 ára
Þorgeir Örlygsson
varð 65 ára 13. nóvember 2017
Er forseti Hæstaréttar til ársloka 2021.
Gréta Baldursdóttir
varð 65 ára 30. mars 2019
Ólafur Börkur Þorvaldsson
verður 65 ára 18. maí 2026
Helgi I. Jónsson
verður 65 ára 23. apríl 2020
Viðar Már Matthíasson
verður 65 ára 16. ágúst 2019
Karl Axelsson
verður 65 ára 10. maí 2027
Markús Sigurbjörnsson
verður 65 ára 25. september 2019
Benedikt Bogason
verður 65 ára 30. mars 2030
✿ Fjórir af átta dómurum við Hæstarétt geta farið á eftirlaun á árinu
✿ Eftirlaunaaldur hæstaréttardómara frá aldamótum
Þorgeir verður ekki sjötugur fyrr en
í nóvember 2022 og getur því lokið
forsetatímabili sínu fyrir þann tíma.
Tveir aðrir dómarar við réttinn
nálgast leyfilegan eftirlaunaaldur;
þeir Markús Sigurbjörnsson og
Viðar Már Matthíasson sem verða
báðir 65 ára í haust. Markús hefur
langlengstan starfsaldur allra dóm­
ara í réttinum. Hann var skipaður
hæstaréttardómari fertugur að aldri
árið 1994 og hefur gegnt þeirri stöðu
í aldarfjórðung.
Þrátt fyrir orðróm um að bæði
Viðar Már og Markús hyggist
setjast í helgan stein, hefur enginn
fyrrnefndra dómara tilkynnt dóms­
málaráðherra að hann hyggist fara
á eftirlaun, samkvæmt svari ráðu­
neytisins við fyrirspurn blaðsins.
Samkvæmt ákvæðum dómstóla­
laga skal dómara veitt lausn frá
embætti ef hann leitar eftir henni
sjálfur enda sé það gert með þeim
fyrirvara sem gildir almennt um
starfsmenn ríkisins. Í starfsmanna­
lögum segir að embættismaður sem
hyggst biðjast lausnar skuli gera það
skriflega með þriggja mánaða fyrir­
vara, nema ófyrirsjáanleg atvik hafi
gert hann ófæran um að gegna emb­
ættinu eða stjórnvald, sem lausn á
að veita, samþykki skemmri frest.
Meðalstarfslokaaldur við rétt­
inn frá aldamótum er 65 ár en
tveir hafa látið af störfum fyrir
sextugt vegna annarra verkefna.
adalheidur@frettabladid.is
1 „Að skera einhvern á háls getur aldrei
verið friðsamleg athöfn“
2 Ída snýr aftur á Hressó sjötíu árum síðar
3 Lystarstol er ekki einungis geðsjúkdómur
4 Kom upp um framhjáhald unnusta
síns í brúðkaupinu
5 Mislingasmit í Reykjavík
Pólland 19.909
Litháen 4.388
Lettland 1.925
Rúmenía 1.780
Portúgal 1.380
Þýskaland 1.295
Bretland 1.068
Spánn 1.012
Filippseyjar 916
Danmörk 914
Önnur erlend þjóðerni 12.130
Alls erlendir ríkisborgarar 46.717
Íslenskir ríkisborgarar 313.667
Samtals búsettir á Íslandi 360.384
✿ Fjöldi íbúa á Íslandi
eftir ríkisfangi
LÝÐFRÆÐI Áttundi hver íbúi á
Íslandi hefur erlent ríkisfang.
Alls voru 46.717 erlendir ríkis­
borgarar búsettir hér á landi þann
1. júlí 2019 og hefur þeim fjölgað um
2.561 frá 1. desember 2018 eða um
5,8 prósent. Á sama tíma fjölgaði
íslenskum ríkisborgurum sem eru
búsettir hér á landi um 0,4 prósent.
Langflestir erlendir ríkisborgarar
búsettir hér á landi eru pólskir eða
19.909. Alls eru 4.388 ríkisborgarar
Litháens búsettir hér. Þessar tölur
byggja á skráningu einstaklinga
til heimilis á Íslandi eftir þjóðerni
samkvæmt Þjóðskrá Íslands. – ds
Áttundi hver
íbúi erlendur
Fullveldishlaup Pólverja á Íslandi.
FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
DÓMSMÁL Mannréttindadómstóll
Evrópu telur íslenska ríkið hafa
brotið á rétti Styrmis Þórs Braga­
sonar og Júlíusar Þórs Sigurðs­
sonar til réttlátrar málsmeðferðar.
Dómar MDE þessa efnis voru
kveðnir upp í gær.
Styrmir Þór var dæmdur í eins
árs fangelsi í Exeter málinu svo­
kallaða en hann er fyrrverandi for­
stjóri MP Banka.  Júlíus Þór var
dæmdur í níu mánaða fang elsi fyr ir
hlut deild í refsi verðu verðsam ráði
þegar hann var starfsmaður Húsa­
smiðjunnar.
Brot ríkisins á rétti þeirra til
réttlátrar málsmeðferðar fólust í
því að Hæstiréttur byggði niður­
stöðu sína á sönnunarmati lægra
dómstigs án þess að vitni hafi
komið fyrir Hæstarétt og gefið
skýrslu.
Sú málsmeðferð sem málin lúta
að er ekki lengur viðhöfð á Íslandi
eftir tilkomu Landsréttar sem
gegnir nú hlutverki áfrýjunardóm­
stóls í sakamálum á Íslandi.
Þeir dómar sem fallið hafa í
Strassborg á þessu ári vegna með­
ferðar sakamála hér á landi eru
orðnir sex talsins. Tveir vegna
skorts á sönnunarfærslu í Hæsta­
rétti, einn vegna vanhæfis dómara,
einn vegna ólögmætrar skipunar
dómara og tveir vegna réttar til
að vera ekki refsað tvívegis fyrir
sama brot. Fyrsti dómur MDE gegn
Íslandi í slíku máli féll árið 2017.
MDE taldi ríkið ekki brotlegt
í máli lögmannanna Gests Jóns­
sonar og Ragnars Hall og féll
dómur þar að lútandi í febrúar
síðastliðnum. Efri deild réttarins
hefur hins vegar fallist á að taka
þann dóm til endurskoðunar. – aá
Dómar gegn íslenska ríkinu orðnir sex á þessu ári
Frá Mannréttindadómstóli Evrópu.
NORDICPHOTOS/AFP
DÝRAVERND Græn ker ap ar ið Nat­
asha Kat her in e Cuc u lovsk i og Luca
Pad al in i stóð u í fyrrakvöld fyr ir mót­
mæl um við kjötborðið í Hag kaupum
þar sem þau léku ýmis óhljóð sem
heyr ast frá dýr um er þeim er slátr að.
Par ið segir við Frétt a blað ið að um
allan heim séu dýr mis not uð.
„Við von uð umst til þess að geta
kom ið með eitt hvað nýtt
og meir a til Ís lands. Það er
því það sem við gerð um
með trufl un ar mót mæl un­
um,“ seg ir Nat ash a.
Langt viðtal
er við parið
á frettabla­
did.is. – la
Léku dýrahljóð
við kjötborðið
Nat ash a
og Luca.
1 7 . J Ú L Í 2 0 1 9 M I Ð V I K U D A G U R6 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
1
7
-0
7
-2
0
1
9

0
4
:5
8
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
4
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
0
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
0
7
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
3
7
0
-0
B
3
C
2
3
7
0
-0
A
0
0
2
3
7
0
-0
8
C
4
2
3
7
0
-0
7
8
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
5
B

F
B
0
4
0
s
_
1
6
_
7
_
2
0
1
9
C
M
Y
K