Skessuhorn - 19.06.1998, Qupperneq 8

8
FÖSTUDAGUR 19. JÚNÍ1998
-l'XlllH...
PENNINN
/
Lýbræði-hvab er nu þab???
Á æskuárum mínum var stund-
um höfð yfir við mig þessi vísa:
Það er vandi að velja sér
víf í standi þrifa,
en ólánsfjandi ef illa fer
í því bandi að lifa.
Löngu seinna heyrði ég að þessi
vísa væri úr gömlum rímum af
Gunnari á Hlíðarenda og vissulega
hefur Gunnar ekki alla daga verið
of sæll af hjónabandinu eftir því
sem sögur herma.
Makaval er stór áfangi í lífi
hverrar persónu og skiptir miklu að
vel takist tíl. Einhver gæðakona
hefur ekki verið of sæl með tilver-
una þegar kveðið var:
Það er meira en meðalþraut
sem margri konu er boðið
að eiga mann og elda graut
sem aldrei getur soðið.
Um hið vanþakkláta starf hús-
móðurinnar kvað Sigurey Júlíus-
dóttir:
Þó ég hafi starfið stranga
stundað eins og best ég gat
mega aldrei af mér ganga
áhyggjur um föt og mat.
Því miður veit ég ekki um höf-
und næstu vísu en kona sú sem ort
er um hefúr greinilega verið nota-
leg á heimili:
Mína hunda, menn og dýr
matar og bætir kaunin.
Alltaf svona hljóð og hýr
og hugsar ekki um launin.
Þórhildur Sveinsdóttir frá Hóli í
Svartárdal heyrði konu nokkra lýsa
eiginmanninum og tók saman ræð-
una á þessa leið:
Hrindir löngum drykkjudúr,
drattast framúr latur.
Alltaf fúll og alltaf súr
eins og skemmdur matur.
Og verður að segjast að ekki eru
svona eiginmenn sérlega eftirsókn-
arverðir þó kannski megi hafa af
þeim nokkur not. Olína Jónasdóttir
þurfti að fá rúðu setta í glugga og
kvað:
Mér finnst eitt og annað bresta
á það sem ég frekast kaus.
En eitthvað með því allra versta
er að vera karlmannslaus.
Ekki verður hjónabandið til án
undirbúnings og nokkurt tildragelsi
þarf jafnan að vera að hlutunum. Á
meðan meginhluti þjóðarinnar svaf
í baðstofúm var þetta oft öllu flókn-
ara og vandmeðfamara en nú og
mátti segja að „betri er belgur en
bam, belgurinn þegir en bamið seg-
ir“. Einhvemtíma heyrði ég eftir-
farandi kveðling:
Bamið spurði blíða móður sína,
hver þar hvíldi henni hjá.
Hýr þá svarar menjagná:
„Enginn nema alfaðirinn góði“.
Aftur bamið ansa tók:
„er þá Guð á prjónabrók?"
Jón Jónsson á Gilsbakka í Skaga-
firði (GilsbakkaJón) var góður kop-
arsmiður og þekkti það úr iðn sinni
hvað mótið hefur mikið að segja.
Um samdrátt vinnuhjúa sinna kvað
hann:
Fyrir ofan reyni reipa
rennir snótin sér.
Fögur verður fyrsta steypa,
fallegt mótið er.
(reynir reipa: sá sem reynir á
reipi. Karlkenning)
Eftir Jón M Pétursson frá Hafn-
ardal er þessi gullfallega ástarvísa:
Man ég okkar ástafund,
ótal kossa þína.
Fyrir leik um litla stund
lét ég sálu mína.
Amma mín sem var uppalin í
Borgarhrepp kunni bónorðsvísur
sem ég lærði aldrei nema tvær en
held að eigi að vera fjórar:
Hann:
Býst ég við að biðja þfn
byija og reyna má það.
Hvað segirðu heillin mín?
Hvemig líst þér á það?
Hún:
Illa líst nú á það mér
af því hvemig spyrst af þér,
að þú sért með leiða lund
löngum hveija dagsins stund.
Síðan minnir mig að kæmu tvær
vísur þar sem hann lýsir því að
þunglyndi sitt stafi af ást á henni en
hún svarar því til að fyrst sú sé á-
stæðan sé ekkert ráðahagnum til
fyrirstöðu. Ef einhverjir lesendur
könnuðust við þær vísur sem hér
vantar vildi ég biðja þá að hafa
samband við mig bréflega eða sím-
leiðis. Ef illa gengur að ná í mig í
síma má hafa samband við skrif-
stofu blaðins og mun ég þá hafa
samband.
Að gefnu tilefni skal það tekið
fram að Sveinn í Hvammi er aðeins
höfundur þeirrar vísu í síðasta þætti
sem nafn hans stendur við. Þær vís-
ur sem koma höfundarlausar næst á
eftir em úr uppskrift kunningja
míns og líklega úr Speglinum
gamla en nánari deili veit ég því
miður ekki á höfundi eða höfund-
um þeirra.
Með þökk fyrir lesturinn
Dagbjartur Dagbjartsson, Refs-
stöðum
320 Reykholt
S: 435 1367
í síðasta tölublaði Skessuhoms var
kynntur nýr meirihluti í bæjarstjóm
Borgarbyggðar og þar með hveijir
telja sig hafa verið kallaða til að fara
með fomstu í stjóm sveitarfélagsins
næsta kjörtímabil.
Meirihluti Framsóknarflokks og
Sjálfstæðisflokks eða öllu heldur
Guðmundar Guðmarssonar og Óla
Jóns Gunnarssonar hefur litið dags-
ins ljós. Á þeim tímamótum er óhjá-
kvæmilegt að rifja upp nokkur
gmndvallaratriði lýðræðis.
f fyrsta lagi velur almenningur
(kjósendur) sér hóp fulltrúa til að
stjóma samfélaginu á milli kosninga.
Að sjálfsögðu er þá ekki verið að
velja húsbændur heldur hjú. Fyrir
kosningar er það skylda frambjóð-
enda að gera glögga grein fyrir við-
horfúm sínum og í ljósi þess velja
síðan kjósendur fulltrúa sína. Öllum
má vera ljóst að í kosningunum í vor
var að sjálfsögðu kosið um margs-
konar stefnumið. Ljóst er þó að eitt
atriði var þyngra á metunum en
nokkuð annað en það var staða bæj-
arstjóra. Ekki verður kvartað undan
því að framboðsöflin gerðu ekki
glögga grein fyrir afstöðu sinni til
þessa máls þó reyndar yrði að draga
svörin upp úr talsmönnum Fram-
sóknarflokksins.
Sjálfstæðisflokkurinn kynnti Óla
Jón Gunnarsson sem sitt bæjarstjóra-
efni. Framsóknarflokkurinn lýsti yfir
að staðan yrði auglýst og Borgar-
byggðarlistinn gaf samskonar yfir-
lýsingu og áréttaði reyndar að velja
ætti í stöðuna á faglegum forsendum
sem mundi væntanlega þýða að nýr
bæjarstjóri hefði til að bera góða við-
skipta- og rekstrarþekkingu auk al-
mennra umgengnishæfileika.
í ljósi þess að ekki var um að ræða
umtalsverðan málefnalegan ágrein-
ing milli framboðanna að öðru leyti
verður að telja að vilji kjósenda hafi
verið afdráttarlaus.
Og þá var komið að því að standa
við fyrirheitin.
Það kom fljótlega í ljós að Guð-
mundur Guðmarsson hugðist alls
ekki standa við orð sín.
Viðræður hans við fulltrúa Borgar-
byggðarlistann urðu aldrei annað en
klaufalegar tilraunir til að finna á-
tyllu til að slíta þeim. Ástæðulaust er
að deila um þetta því niðurstaðan
liggur fyrir og bæjarsjórinn hefur
verið endurráðinn til tveggja ára og
varla er ástæða til að efast um að
Guðmundur endurráði hann aftur að
Jenni R. Ólason.
þeim tíma liðnum. Niðurstaða mín er
því sú að talsmenn Framsóknar-
flokksins hafi sagt kjósendum ósatt
um hvers mætti vænta af þeim í bæj-
arstjóramálinu að kosningum lokn-
um.
Þeir hafa því brotið eina af grund-
vallarreglum lýðræðisins. Sjálfstæð-
isflokkurinn kom að vísu hreint til
dyranna hvað bæjarstjórann varðaði
fyrir kosningar en fellur hinsvegar
líka á prófinu með því að virða að
vettugi augljósan vilja mikils meiri-
hluta kjósenda. Það er auðvitað vafa-
samt siðferði að mynda meirihluta í
bæjarstjóm með flokki sem bókstaf-
lega svindlaði sig í gegnum kosning-
amar. Þetta minnir einna helst á það
þegar Hafnarfjarðarkratamir og Jó-
hann Bergþórsson féllust í faðma á
síðasta kjörtímabili og allir vita nú
hvemig kjósendur refsuðu fyrir þá
frammistöðu.
Þetta verður auðvitað allt að skoða
í ljósi þess að Borgarbyggðarlistinn
vann stórsigur í kosningunum, fékk
fjóra fúlltrúa kjöma og hlaut 40% at-
kvæða. Það er von mín og trú að
þessir fjórir bæjarstjómarmenn eigi
eftir að verða leiðandi afl í farsælli
stefnumótun og vinnubrögðum fyrir
Borgarbyggð og auk þess tekst þeim
vonandi líka að hafa örlítið siðbæt-
andi áhrif á liðsodda „Smáflokka-
bandalagsins."
Borgarnesi 12. júní 1998.
Jenni R. Olason
HEYGARÐSHORNIÐ
Sjálfsalar
Islenskan er fjölbreytt tungumál
og það hefur oft komið sér vel. I
sumum tilfellum hefur þurft að
leita að nýju orði í stað einhvers
sem ekki hefur þótt nógu gott. Oft
hefur verið skipt um nafn á hlut-
um ef það gamla hefur ekki þótt
nógu virðulegt. T.d. hefur koti
stundum verið breytt í ból o.s.frv.
Einnig hefur starfsheitum verið
breytt til að þau hljómi betur.
Skúringakonur em því orðnar
ræstitæknar, sæðingamenn frjó-
tæknar o.s.frv. Vændi hefur ekki
verið þekkt atvinnugrein hér á
landi en sumir telja sig hafa gmn
um að hún sé að ryðja sér til rúms
ef svo má að orði komast. Vænd-
iskona, portkona eða mella em
ekki sérlega hljómfögur starfsheiti
og þar að auki í þversögn við allt
jafnrétti. íslenskufræðingur hey-
garðshomsins stingur upp á nafn-
inu sjálfsali í ljósi þess hvaða
þjónusta er í boði. Þeir sem stunda
vændi em jú að selja sjálfan sig.
SPEKI VIKUNNAR
Þa5 er auðvelt a& vera seinnitímamaöur og
finna upp skothvellinn þegar aörir hafa fundiö
upp púöriö.
Halldór Kiljan Laxness
UMHVERFISVERÐLAUN SKESSUHORNS 1998
Hreinna og vænna Vesturland
Eins og kynnt hefur verið í Skessuhorni mun biaðið veita
verðlaun fyrir góða umgengni á Vesturlandi í lok umhverfisá-
taksins sem stendur til næstu mánaðarmóta.
Fimm manna dómnefnd mun ákveða verðlaunahafa í eftirfarandi
r. flokkum:

• íbúðarhús og lóðir í þéttbýti (1-10)
■
• Sveitarfélöa (1 viðurkenning)
Hægt er að koma ábendingum til dómnefndar á skrifstofum
Skessuhorns í Borgarnesi og á Akranesi
Notum tímann vel og stuðlum að hreinna og vænna Vesturlandi
Skessuhorn - Pésinn