Skessuhorn - 23.03.2000, Síða 10

10
FIMMTUDAGUR 23. MARS 2000
úX39Unu>.
Leiklistin á miklum vinsældum
að fagna hérlendis og fjölmörg
áhugaleikhús hafa unnið stórvirki
á undanförnum árum með upp-
færslum á verkum sem samkvæmt
öllum'reiknireglum ættu að vera
þeim gjörsamlega ofviða. Þó hafa
mörg þessi stykki öðlast ótrúlegar
vinsældir og sumir leggja mikla
áherslu á að sjá sem flestar af þess-
um áhugamannauppfærslum og er
þó síst dregið úr gildi atvinnuleik-
húsanna. Jón Pálmason á Akri
mætti kunningja sínum sem var á
hraðferð og hafði keypt sér miða á
leiksýninguna “Konur annarra “.
Sá taldi sig ekki mega vera að tala
við Jón og varð það tilefni eftirfar-
andi vísu:
Flýti ég mér ogfer af stað
fylltur glastum vonum.
Eg hef keypt mér aðgang að
annarra manna konum.
Sá ágæti snærisþjófur af Skaga,
Jón Hreggviðsson, hefur orðið
einhver þekktasta persóna sem
Halldór Laxness skapaði, ásamt
nafna mínum í Sumarhúsum og
mikið lán er það fyrir íslenskar
bókmenntir að bindivélar skuli
ekki hafa verið þekktar á hans tím-
um enda hefði hann þá aldrei
stolið snærinu og Islandsklukkan
aldrei verið skrifuð. Eftirfarandi
vísa er þó alls ekki um hann og
raunar veit ég hvorki um höfund
né yrkisefni með vissu en hef grun
um að vísan sé húnvetnsk að upp-
runa:
Mannorð skófafmörgum þar,
mjög úr hófi svikull var,
hórdómsbófi hrekkjasnar,
hófuðþjófur sýslunnar.
Kaupfélag nokkurt á Norður-
landi hafði á skömmtunarárunum
eignast talsvert af byggingarefni
og um svipað leyti var kaupfélags-
stjórinn að byggja sér íbúðarhús.
Glöggir menn þóttust sjá merki
þess að byggingarefni Kaupfélags-
ins rýrnaði óeðlilega en ekki virtist
neinn skortur á því sem þurfti til
húsbyggingar kaupfélagsstjórans.
Málið var tekið fyrir á kaupfélags-
fundi og kosin nefhd til að rann-
saka málið og var kaupfélagsstjór-
inn formaður hennar. Eftir marga
og stranga fundi og rannsóknir
skilaði nefndin áliti og komst að
þeirri einróma niðurstöðu að ekk-
ert hefði horfið og var málið þar
með fallið um sjálft sig. Þorvaldur
Þórarinsson á Hjaltabakka orti af
þessu tilefni:
Að allra dómi ekkert hvarf,
eyddi skóm á verði,
eftir rómað œfistarf
eignaðist Frómagerði.
íbúðarhús kaupfélagsstjórans
var eftir þetta nefnt Frómagerði í
daglegu tali. Það mun hafa verið
eftir kaupfélagsfund en þó líklega
ekki þann sama sem Olafur Sigfús-
son í Forsæludal orti:
Ég heffundi átt í dag
meðýta kindum.
Alsjáandi á eigin hag
en annars blindum.
Efalaust hafa þó allir þessir um-
ræddu sómamenn komist án mik-
illar fyrirhafnar gegnum vega-
bréfaeftirlit sankti Péturs enda til
lítils að afla auðs hérna megin
grafar verði hann mönnum gagns-
laus hinumegin. Það er hinsvegar
alltaf notaleg tilfinning fyrir þá
sem vita af einhverjum sem hugsar
til þeirra líkt og kerlingin í “Gull-
na hliðinu” hugsaði til Jóns en svo
er nú ekki með alla. Þorvaldur
Þórarinsson (Olli) á Hjaltabakka
kvað:
Það er alveg augljóst mál
afþví sem er liðið,
að enginn kastar Olla sál
inn um Gullna hliðið.
Sagan um Galdra Loft hefur
orðið meðal þekktari íslenskra
þjóðsagna og mun Loftur Þor-
steinsson, sá er sagan fjallar um
hafa verið uppalinn í Gvendareyj-
um á Breiðafirði af Þormóði Ei-
ríkssyni. Eftir brottför hans í skóla
frekar en lát hans orti Þormóður:
A hugann stríðir œrið oft
óróleiki nœgur,
síðan ég missti hann litla Loft
sem löng mér stytti dægur.
Séra Helgi Sveinsson orti um
stúlku sem tók þátt í uppsetningu
helgileikja í Hveragerði og hefur
mörg stúlkan gengið lúin til rekkju
eftir minna álag:
Svana gengur sæl til náða,
sú er orðin lífsreynd vel,
eftir að hafa hitt þá báða
höggorminn og Gabríel.
Rósberg G. Snædal lýsti við-
skiptum sínum við kaupmanns-
valdið og vafasömu útlitti í þeim
málum á eftirfarandi hátt:
Gullifaldar sjálfan sig,
svíðingsgjaldið tekur,
út á kaldan klaka mig
kaupmannsvaldið hrekur.
Um æviferil sinn orti Rósberg
og munu margir kannast við
ástandið af eigin raun:
Seint ég greiði lán mér léð,
leik á breiðum vöðum,
vel er leið mín vörðuð með
víxileyðublóðum.
Um annan ágætan mann sem lét
það henda sig að deyja frá
ógreiddum skuldum var kveðið:
Ekki varð hans líkfylgd löng,
lífið mörgum brigslar.
Hér ogþar í hálfa stöng
hanga fallnir víxlar.
Einar Andrésson í Bólu var í
kaupstaðarferð með aðeins einn
hest undir vamingi þegar hann
mætti mektarbónda sem hæddist
að honum fyrir fátæktina og varð
það tilefni þessarar þekktu vísu:
Auðs þó beinan akir veg
æfin treynist meðan,
þúflytur á einum eins og ég
allra seinast héðan.
Pétri Sigurðssyni skósmið á
Seyðisfirði varð einhverntíma að
orði þegar hann var spurður um
fjárhag sinn:
Ég er á hausnum hvínandi,
hjálpfiest engan veginn.
Gapir við mér gínandi
gjaldþrot beggja megin.
Maður sem átti heima við veg-
inn að kirkjugarðinum í heimabæ
sínum orti einhvemtíma og gæti
sumum fundist kveðjan eilítið
kuldaleg:
Þegar sumirfalla frá
ogfara hér um veginn
finnst mér stundum eftir á
eins og ég séfeginn.
Með þökk fyrir lesturinn
Dagbjartur Dagbjartsson
Refsstöðum, 320 Reykholt
S 435 1361.
Selja hvað?
Samgönguráðherra brá sér bæj-
arleið fyrir nokkmm vikum og fór
að tala við frændur okkar Dani um
símamál. Af fféttum að dæma var
ráðherra meðal annars að ræða við
forráðamenn danska símans um
hugsanlega sölu Landssímans og
hugsanlegan áhuga frænda okkar á
að kaupa. Aðstoðarmaður ráðherra
bar fréttirnar til baka að því er virt-
ist í DV, en ráðherra staðfesti svo
með orðum sínum að eitthvað
höfðu þeir ráðherra og hinn danski
Þórarinn V Þórarinsson rætt sam-
an um sölumennsku og kaup.
Kapp er best með forsjá
Samgönguráðherra hefur
greinilega hlaupið kapp í kinn þeg-
ar hann dustaði rykið af dönskunni
sinni og viljað ganga feti framar en
hann hugðist ef til vill gera í upp-
hafi. En það hefur alveg farið fram-
hjá fjölmiðlum að spyrja ráðherra
um það í hvers umboði hann
bryddaði á sölu, söluáhuga, eða
jafnvel möguleika á sölu. Ekki er
vitað til þess að ríkisstjórnin hafi
ákveðið að selja Landssímann og
ekki er vitað til þess að línur hafi
verið lagðar um hvað ætti þá að
selja og hvernig. Kapp er í þessum
efhurn best með forsjá, og forsjáin
þarf greinilega að liggja framsókn-
armegin við ríkisstjórnarborðið.
Það er enginn að segja að Lands-
síminn þurfi endilega að vera í eigu
ríkisins. Menn verða bara að hugsa
og ákveða til hvaða lands þeir stef-
na áður en haldið er á haf út.
Taumlaus forstjóri
Það hefur vakið nokkra athygli
þeirra sem á hlýða að forstjóri
Landssímans, Þórarinn V. Þórar-
insson, hefur þegar færi gefst viðr-
að þá skoðun sína að fyrirtækið
þurfi að einkavæða og það svo hratt
sem kostur er. Þar fyrir utan er fyr-
irtækinu að því er virðist stjómað
beinlínis til þess að óhjákvæmilegt
verði að gera annað en selja það
janvel þótt menn vildu bíða, eða
fara aðrar leiðir.
Það má sjálfsagt færa rök fyrir
því að hagstætt sé að einkavæða og
selja símann í einu lagi. Sú ákvörð-
un hefur bara ekki verið tekin enn.
Finnst mönnum þá eðlilegt að rík-
isforstjórinn hamri á því í hvert
skipti sem hann kemst í nágrenni
við hljóðnema að nú verði að fara
að selja? Hvað er Þórarinn V. að
gera? Hann hefur brugðið sér í kjól
áróðurspredikarans. Hann berst
fyrir pólitískri stefnu, eða hugsjón.
Var Landssímanum breytt til að
forstjórinn stæði í slíkum slag? Eða
er þessi burtreið farin í umboði
samgönguráðherra? Ekki trúi ég
því.
Síminn til útlanda
Danski landssíminn var gerður
að hlutafélagi fyrir nokkram árum
og gengur vel alveg eins og íslenski
síminn. Aðstæður í Danmörku eru
þó allt aðrar þar en hér. Hér er
markaður lítill og land dreifbýlt.
Þar er viðráðanlegur og stór mark-
aður, kjörmarkaður miðlægt stað-
Ragna lvarsdóttir
settur í Norður-Evrópu, og tækni-
lega einfalt að reka á honum síma-
fyrirtæki. Islenski markaðurinn er
allt sem sá danski er ekki.
Þegar danski síminn var seldur
var kaupandinn bandarískt einka-
fyrirtæki og spruttu af sölunni
miklar deilur í Danmörku, ekki síst
sú staðreynd að arðurinn af fyrir-
tækinu og sá mikli ávinningur sem
talinn er hafa orðið af formbreyt-
ingu fyrirtækisins nýtist ekki í Dan-
mörku fyrr en bandarísku fjárfest-
arnir hafa fengið sína sæmilegu
ávöxtun.
Svona nokkuð verða menn að
hafa uppi á borðinu þegar menn
eru að tala um sölu á símafyrirtæki.
Að selja síma er langtímaverkefhi
sem verður að vanda vel til. Allt tal
um að við verðum að selja fljótt til
að fá eitthvað fyrir snúð okkar er
firra og að því er virðist söluóþreyja
í talsmönnum símans.
Ekkert bendir til annars en að
símafyrirtæki verði verðmætari og
verðmætari eftir því sem framtíðin
nálgast okkur. Við verðum bara að
hafa útsjónarsama menn við stjórn-
völinn.
Þjónustan
Að lokum þetta: Þjónusta
Landssímans við alla landsmenn á
að vera sú grandvallarforsenda sem
allt annað hvílir á. Fyrirtækið á að
geta skaffað ISDN tengingu hvar
sem er ef einhver vill tengjast á
þennan hátt. Fyrirtækið á að setja
upp örbylgjusamband til gagna-
flutninga, ef markaðurinn krefst
þess. Og markaðurinn er ekki bara
Reykjavík. Markaðurinn er ekki
bara sá hluti starfseminnar sem
hægt er að græða á. Markaður
Landssímans eru allir landsmenn
og sumt er ábatasamt, en annað
ekki. Margt bendir til að sam-
gönguráðherrar Sjálfstæðisflokks-
ins haldi að markaðsvæðing fyrir-
tækja sé bundin við Reykajvík og ef
fyrirtæki eins og síminn eigi að
komast upp með að bjóða breið-
bandið bara í völdum þéttbýlis-
hverfum. Það er byggðamál að allir
landsmenn sitji við sama borð hvað
varðar þjónustu Landssímans, og
þar er langt í land. Ef þjónustan og
fjölbreytileiki þjónustunnar verður
bara bundin við þann hluta mark-
aðarins sem ber þjónusmna þá er
tómt mál að tala um að síminn
verði fyrir alla landsmenn, nema þá
að landsmenn flytji allir á suðvest-
urhornið. Sá sem heldur um stjórn-
völinn er Smrla Böðvarsson.
Ragna Ivarsdóttir
Heycjarb&harnib
Ekkert stýri
Hann var heldur bemr sein-
heppinn lögregluþjónninn sem
nýlega stöðvaði bifreið eina í
venjubundinni eftirlitsferð nú á
dögunum í Borgarfirði. Bifreiðin
var gömul og af Volvogerð. Eftir
að hafa stöðvað Volvoinn snarast
sá svartklæddi út og bankar bíl-
stjóramegin á gluggann og biður
ökumanninn, virðulega óðalsfrú í
Borgarfirði, að sýna sér ökuskír-
teinið. Frúin verður kindarleg í
framan en fer þó að leita að skír-
teini sínu en verður að lokum að
viðurkenna eftir nokkra leit að
hún hafi gleymt því heima.
Þetta þótti lögregluþjóninum
slæmt og sagði að við vangá af
þessu tagi lægi þung sekt, eða 8
þúsund krónur.
Húsbóndi frúarinnar sem við
hlið hennar sat gat nú ekki leng-
ur orða bundist og spurði yfir-
valdið hvort þeir væru ekki venju-
lega spurðir um skírteini sem
væra ökumennimir og sagði að
firúin sæti hreint ekki undir stýri í
þessum bfl.
Lögregluþjónninn fer nú að
skoða málið bemr og tekur þá
eftir að stýrið var hægra megin,
þar sem húsbóndinn sat skelli-
hlægjandi!
Velunnari heygarðs-
homsins sendi inn harð-
orðar firéttaskýringar:
Davíðssálmur
Þegar um stjómmálaflokk-
anna jjárreiður
jjallað er geysist hann Davíð
fram sárreiður
alveg að sturlast og ganga af
göflunum.
Gerður út hann er af
peningaóflunum.
Geðillur Forscetisráðherrann
rausandi
rceðstfram í Ijósvaka-
miðlunmn ausandi
sk'ómmum og óhróðri öryrkja
saklausa.
Ætli hann svívirði bráðum
hinn þaklausa?
Karl með svo illmaltan kjaft
fremst á snoppunni
kannske er langbest að reka
úr sjoppunni.
Óður til Þjóð-
kirkjunnar
Mér hefur verið bent á að
prestar séu aðeins rúmlega eitt
hundrað, en ekki rúmlega fjögur-
hundruð. Það leiðréttist hér
með og önnur meinleg villa.
Ó, kirkja Lúters, jámbent
steypan sterka,
þú stoðin trausta, Ijósið skœra,
merka,
þú helgidómur hundrað
spakra klerka.
Þér kennimenn og mœtu
viskubrunnar
sem munu allar Herrans
traðir kunnar,
6, séra Torfi, Flóki, Flosi og
Gunnar.