Skessuhorn - 11.09.2002, Blaðsíða 7

+
MIÐVIKUDAGUR 11. SEPTEMBER 2002

MIÐVIKUDAGUR 11. SEPTEMBER 2002

Sigurður Gíslason er nýráðinn
íþrótta og æskulýðsíulltrúi
Snæfellsbæjar. Hann er gestur
skráargatsins í þessari viku.
Nafn: Sigurður Gislason
Fœðingadagur og ár:
26 mars 1969
Starf: Iþrótta- og æskulyðsfulltrúi,
(skólaliði i GÓ) Sigurður Gíslason
Fjölskylduhagir: Guðrún
eiginkonan min kennari í GÓ
Daniel 10, Sindri 6 og Elmar Ingi 3ára
Hvemig bíl áttu? Daerwoo Nubira station 99
Vppáhalds matur: Kjiit í kairí og Nings
Uppáhalds drykkur: Vatn
Uppáhalds sjónvarpsejhi: South park, Fearfactor
Uppáhalds sjónvarpsmaður: Jay Leno
Uppáhalds leikari innlendur: Sigurður Sigurjónsson
Uppáhalds leikari erlendur: Mel Gibson
Besta bíómyndin: Braveheart
Uppáhalds íþróttamaður: Eiður Smári
Uppáhalds íþróttafélag: Liverpoolfc
Uppáhalds stjómmálamaður: Enginn.
Ertu hlynntur eða andvígur ríkisstjóminni? Hvorugt.
Uppáhalds tónlistarmaður innlendur: Megas.
Uppáhalds tónlistarmaður erlendur: Ozzy Osboume
Uppáhalds rithöjundur: Stephen King
Hvað meturðu mest ífari annarra? Heiðarleiki
Hvaðfer mest í taugamar á þér ífari annarra? Neikvæðni
Hverþinn helsti kostur? Að lifa lífinu lifandi!!!!
Hver er þinn helsti ókostur? Ostundvísi
Hvemig leggst nýja starfið í þig? Mjög vel.
Em nýjar áherslur framundan í æskulýðsmálum sveitarfélagsins?
Já. Samstarf verður á milli kirkjunnar, Rauða krossins
og bæjarins í æskulýðsmálum ogþað verður mjög spennandi
verkefni.
Er nægileg ajþreying í boðifyrir ungmenni í Snæfellsbæ? Nei, en
við stefnum á að bæta úrþví.
m ) ^fífíiúik'tiku^unn
Kryddsterkur og bragðgóður
pottréttur
Fyrir 8
Áki Jónsson, bakarameistari og
núverandi vallarstjóri á Jaðars-
bökkum, sér um eldhúskrókinn
þessa vikuna. Aki gefur okkur
uppskrift að rétti sem hann hefur
margoft eldað fyrir fjölskyldu-
meðlimi og gesti sem hafa ekki
enn gert neitt annað en að hrósa
honum.
Kryddsterkur og
braðgóður pottréttur
fyrir 8
2 stórir laukar
3-4 hvítlauksrif
1 msk. smjör-olía
2 msk. gott karrí
1 1/2 kg innanlærisvöðvi
2 tsk. Nautakjötskraftur (duft)
1 tsk. Svartur pipar
5 dl rjómi
sósujafnari eftir smekk
Saxið laukinn og hvídaukinn
smátt. Bræðið smjörið í potti og
mýkið laukana í smjörinu. Stráið
karrí yfir laukinn. Skerið kjötið í
teninga og steikið bitana vel á öll-
um hliðum á pönnu. Steikið lítíð í
einu svo bitamir verðir stökkir en
soðni ekki á pönnunni. Setjið
kjötbitana í pottinn ásamt laukn-
um á heita hellu og hrærið vel í.
Kryddið með kjötkraftí og pipar
og hellið rjómanum yfir. Látið
sjóða í nokkrar mínútur, hrærið
vel í. Þykkja sósuna effir þörfum.
Meðlæti
Borið fram í sérskálum
10 dl soðin hrísgrjón
1 lítil gúrka, smátt söxuð
150-200 grömm salthnetur
1 gul + rauð paprika í sneiðum
mandarína í bátum
2-3 bananar í sneiðum
2 dl kókosmjöl
1 krukka Mango chutney
snittubrauð eða smábrauð með
Verði ykkur að góðu!
Rótarýklúbbur Borgamess 50 ára
Magnús Jónsson, fyrsti forseti Rótarýklúbbs Borgamess
Rótarýklúbbur
Borgarness verður
fimmtugur á laugar-
daginn kemur. Þann
dag kl. 16 verður opn-
uð sýning í Safnahús-
inu í Borgarnesi um
sögu klúbbsins og starf
hans. Hann var stofh-
aður 14. september
1952. Af því tilefni
birtir Skessuhorn hér
viðtöl við tvo aldna fé-
laga í klúbbnum, sem
langt muna aftur. Þeir
segja hér frá starfsemi
klúbbsins og hvaða
gildi hún hafði fyrir þá
og fyrir byggðarlagið.
Sigurþór Halldórs-
son, fyrrverandi skólastjóri í Borg-
amesi, er einn þriggja heiðursfé-
laga klúbbins. Hinir eru Guð-
mundur Jónsson, fyrram skóla-
stjóri á Hvanneyri. f. 2. mars 1902,
og Magnús Oskarsson, fyrrv.
kennari á Hvanneyri, f. 1927. Sig-
urþór fæddist 1915 í Lidu-Skóg-
um í Stafholtstungum og ólst þar
upp. Hann var í Reykholtsskóla og
síðan Kennaraskólanum. Arið
1947 fluttíst hann til Borgarness
og gerðist þar kennari og skóla-
stjóri við þrjá skóla, gagnfræða-
skóla, barnaskóla og iðnskóla.
Síðast var hann skólastjóri Grtmn-
skóla Borgarness. Sigurþór fluttist
úr Borgarnesi 1978.
Bjarni Arason ráðunautur, fyrr-
verandi ráðunautur Búnaðarsam-
bands Borgarfjarðar, fæddist 1921
á Grýtubakka í Suður-Þingeyjar-
sýslu og ólst þar upp. Hann kom
fyrst til Borgarfjarðar í ársbyrjun
1941 til að stunda nám við
Bændaskólann á Hvanneyri, en
hann lauk námi við framhalds-
deild skólans vorið 1949. Hann
hóf störf hjá Búnaðarsambandi
Borgarfjarðar í ársbyrjun 1961 og
gerðist framkvæmdastjóri sam-
bandsins síðar það ár. Sama ár
gekk hann í Rótarýklúbb Borgar-
ness.
Um árabil hélt Rótarýklúbbur Borgar-
ness svokallaða sona- og dœtrafundi.
Þessi mynd er tekin á tröppum Hótel
Borgamess 10. maí 1962. Ef myndin
prentast vel geta menn spreytt sig á að
þekkja fólkið.
Bjami Arason:
Góðurfélagsandi og litríkir menn
Stojhun rótarýklúbbsins var lyftistöngjyrirfélagslífið
(Viðtal við Sigurþór Halldórsson)
Hvað fékk þig til að ganga í
rótarýklúbbinn, Bjami?
Eg hafði nú óljósa hugmynd um
þennan klúbb. En ég var svo
heppinn að þekkja hjón hér í
Borgarnesi, Loft Einarsson
og Asthildi Guðlaugsdóttur.
Loftur hafði forgöngu um
það að mér var boðið að
koma í klúbbinn. Það var
mikið happ fyrir mig, því að
gegnum klúbbinn kynntist
ég Borgnesingum og mörg-
um ágætum persónuleikum
sem þá voru í klúbbnum.
Hann hafði þá starfað í 8 ár
og stofnfélagar voru þarna
flestir enn. Það var ávinn-
ingur að kynnast þessum
mönnum og vera mín þarna
varð til að ég kynntist hér-
aðinu betur en ég hefði ann-
ars haft tækifæri til.
En hvað þótti þér um
klúbbinn þegar þú varst
kominn þarna inn?
Mér þótti þetta ágætur félags-
skapur. Þarna var góður félagsandi
og litríkir menn. Það voru haldn-
ar tvær eða þrjár hátíðir á ári,
þangað sem félagar komu með
maka. Rótarýklúbbur er svo
skemmtilega upp byggður að hver
félagi er fulltrúi einnar starfsgrein-
ar. Þarna flytja menn frásagnir úr
starfi sínu og þannig fylgdust allir
klúbbfélagar með því merkasta
sem var að gerast í héraðinu. Þessi
klúbbur hafði í raun og veru mikið
gildi fyrir héraðið. Þama voru að
vísu aðallega Borgnesingar en þó
líka nokkrir úr nágrannasveitum
sem settu svip á klúbbinn, t.d.
skólastjórarnir Guðmundur Jóns-
son á Hvanneyri og Guðmundur
Sveinsson í Bifröst.
Nú er rótarýhreyfingin alþjóð-
leg samtök sem hafa þann tilgang
að standa fyrir mannúðar- og
menningarstarfi, stuðla að sem
bestu siðgæði í öllum starfsgrein-
um og hvetja til góðvildar og frið-
ar í heiminum. Og þau hafa þetta
kjörorð: „Þjónusta ofar eigin hag.“
Hvernig hefur nú svona lítill
klúbbur í fámennu samfélagi getað
nálgast þessi háleitu markmið?
Það sem er næst okkur skiptir
okkur mestu máli. Það sögðu mér
gamlir rótarýfélagar, sem stofnuðu
klúbbinn, að andrúmsloftið í Borg-
arnesi hefði batnað við tilkomu
klúbbsins. Þarna komu saman póli-
tískir andstæðingar, töluðu saman
og blönduðu geði, skemmtu sér
(Viðtal við Bjarna Arason)
saman. Þetta varð mjög til að
milda átökin og auka skilning
manna á milli. Til þess að menn
Bjami Arason
mörg ár haft það fyrir fastan lið í
starfi sínu að skipuleggja kynningu
nemenda af fyrirtækjum hér í hér-
aði, af þeirri starfsemi sem þar fer
fram. Eg held að þetta sé mjög af
hinu góða. Unglingarnir þurfa
mjög á því að halda til að finna sér
vettvang í framtíðinni. Þetta getur
hjálpað til þess.
Við þetta vil ég því bæta að
stundum komu ffam á klúbbfund-
um hugmyndir um viðfangseftii
eða nýjungar, sem urðu til bóta í
héraði. Umræður í klúbbnum urðu
stundum undirrót að því að fram-
faramál komust í framkvæmd. Eg
hef til dæmis heyrt að það hafi ver-
ið á klúbbfundi sem Loftur Einars-
son hreyfði því fyrstur manna að
byggja brú hér yfir Borgarfjörðinn.
Það er vafalaust að umræður á
klúbbfundum um byggingu brúar-
innar flýttu fyrir þeirri fram-
kvæmd.
FTH
Manst þú, Sigurþór, hvað stofn-
félagar Rótarýklúbbs Borgarness
voru margir?
Já, það man ég. Þeir voru 21.
Það fyrsta sem ég komst í snert-
ingu við rótarý var þannig, að
Friðrik Þórðarson verslunarstjóri
óskaði eftir að finna mig ásamt
tveimur eða þremur öðrum mönn-
um. Eg man að með honum voru
Magnús Jónsson sparisjóðsstjóri
og Halldór Sigurðsson gjaldkeri,
sem varð sparisjóðsstjóri eftir
Magnús. Þeir komu upp í skóla til
mín. Þetta var í byrjun júní 1952.
Þarna var fundur til undirbúnings
að stofnun klúbbsins, en eitthvað
hafði þetta komið til tals áður.
Hótel Borgarnes brann 1949, svo
að það var þá enginn heppilegur
staður til að halda fundi.
Hver var fyrsti forseti klúbbsins?
Magnús Jónsson var kosinn
fyrsti forsetinn.
Það er rétt að geta þess að stofn-
fundurinn var í barnaskólanum.
Matsalurinn á hótelinu var ekki
nógu stór til að taka fundarmenn
og gesti. En annars voru fundir frá
upphafi haldnir á hótelinu. Stofn-
fundurinnvar 14. september 1952,
en afhending stofnbréfs, frá
rótarýumdæminu á Islandi, var 30.
maí 1953 og sá fundur var líka
haldinn í bamaskólanum.
Eg hef heyrt að móðurklúbbur
Rótarýklúbbs Borgarness hafi ver-
ið Rótarýklubbur Akraness, þ.e. að
klúbburinn í Borgamesi hafi verið
stofnaður fyrir tilstuðlan þeirra á
Akranesi.
Já, það er rétt. Það var Olafur B.
Björnsson ritstjóri, sem þá var for-
seti Akranes-klúbbsins, sem leið-
beindi okkur með stofnunina. Svo
gerðist Borgarnes-klúbburinn
móðurklúbbur klúbbsins í Stykkis-
hólmi fjórum árum síðar, 1956.
Þegar þú varst tekinn til starfa í
klúbbnum, fannst þér þá hann hafa
gildi fyrir þig persónulega?
Það fannst mér nú ekki svona al-
skilji hver annan þurfa menn að
talast við. Ef þeir gera það ekki fara
þeir að ímynda sér eitt og annað
um náungann og off fremur af
verra tagi en hinu betra. I víðara
samhengi hlýtur það að hafa sama
gildi þegar menn af ólíkum þjóð-
um koma saman. Það er kannski
ekki stórkostlegur árangur sem
rótarýhreyfingin nær í heiminum,
en hún stígur þó spor í rétta átt.
En hvað um þjónustuhugsjón-
ina? Hefur þjónusta rótarýfélaga í
Borgamesi náð eitthvað út fyrir
klúbbinn?
Já, það vil ég segja. Ég nefni hér
tvö dæmi um að klúbburinn hafi
látið gott af sér leiða.
Það mun hafa verið tekið upp
fljótlega eftir að hann var stofhað-
ur að helga einn dag á sumri eldri
borgurum. Þá var þjónusta við þá
ekki á því stigi sem hún er núna.
Það skiptu sér fáir af þeirra hag,
svona félagslega. Rótarýfélagar
tóku sig til og buðu eldri borgur-
um í ferðalag einn dag á sumri. I
fyrstu var það þannig að þeir fóm
á eigin bílum en síðar var fenginn
rútubíll eða bílar, því að síðast
þegar þessar ferðir vom farnar,
þurfti tvær rútur. Síðar þegar um-
mönnun eldri borgara var orðin
samfélagsleg skylda var þetta fellt
niður.
Annað dæmi sem ég vildi nefna
um þjónustu rótarýklúbbsins við
samfélagið er starfskynning nem-
enda 10. bekkjar grunnskólans í
Borganesi. Klúbburinn hefur í
Brú yfir Borgarfjörð
Af viðtölum þeim við þá Sigurþór
Halldórsson og Bjarna Arason, sem
birtast í þessu tölublaði Skessuhorns,
má sjá að hugmyndin um brú yfir
Borgarfjörð hafi fyrst verið skipulega
reifuð í Rótarýklúbbi Borgamess. Þeir
em hins vegar ekki samsaga um hver
hafi upphaflega komið fram með hug-
myndina. Nefnir Sigurþór Sigurð
Guðbrandsson en Bjami Loft Einars-
son. Vel má vera að þeir fari báðir með
rétt mál. Snorri Þorsteinsson fyrrv.
ffæðslustjóri hefur kannað þetta mál,
m.a. í fundargerðarbókum klúbbsins.
Fyrsta fundargerðarbókin virðist
reyndar vera glötuð, en önnur hefst á
árinu 1955. Rannsókn Snorra leiddi
þetta í ljós:
A fundi Rótarýklúbbs Borgamess 30.
janúar 1958 bað Geir Bachmann ein-
hvem er miðlað gæti upplýsingum um
brú á Borgarfjörð og fyrirhuguð væri
hér á móts við Borgames. A fundi 20.
mars sama ár vom mættir tveir verk-
fræðingar frá verkfræðifyrirtækinu
Trausti h.f., Bragi Erlendsson og Þór-
hallur Jónsson. Ræðumaður á fundin-
um var Bragi Erlendsson og fjallaði um
athuganir er fram hefðu farið á því að
byggja brú yfir Borgarfjörð. Sagði hann
að mörgum kynni við fyrstu athugun að
finnast að slíkt væri fjarstæðu-kennd
draumsýn bjartsýnismanns. Taldi hann
upp helstu kosti brúarinnar fyrir okkur
Borgnesinga, t. d. að Borgames, sem
hefði góða aðstöðu til að taka á mótí
ferðamönnum, kæmist í þjóðleið, og
mætti telja að það væri hagur bæði
Borgnesinga og þreyttra ferðalanga.
Við það að Borgames kæmist þannig í
þjóðleið yrðu skilyrði til verslunar mun
hagstæðari. Þjóðvegurinn til Norður-
lands styttist um u.þ.b. 8 km. Vega-
lengdin ffá Reykjavík til Borgamess
styttist um ca. 32 km, og sama er að
segja um Stykkishólmsleiðina. Eins og
nú væri háttað væri vatn fyrir vatnsveitu
Borgarness tekið sunnan ljarðarins.
Effir að brúin kæmist upp mætti leggja
pípur vatnsveitunnar á þurra landi yfir
fjörðinn og yki það að sjálfsögðu
rekstraröryggi vatnsveitunnar.
Tvær kosmaðaráædanir bar Bragi
ffam, aðra upp á rúmar 25 millj. króna
og hina upp á rúmar 16 millj. króna.
Við þetta bætír Snorri Þorsteinsson:
„Fullyrða má að þessi fundur hafi ekki
verið sá fyrsti þar sem þetta mál bar á
góma í klúbbnum en fjarvist fyrstu
fundagerðabókar gerir ókleift að sanna
það svo að öraggt sé hver fyrstur kynntí
hugmyndina né hvenær það var, en
ljóst er að óhætt er að nefha nöfn
þriggja klúbbfélaga á þessum áram er
áttu hlut að því að umræða um bygg-
ingu brúar hófst. Þó segja þeir sem
langt muna að það muni hafa verið Sig-
urður Guðbrandsson, mjólkurbússtjóri
er fyrstur reifaði hugmyndina á
klúbbfundi. Mun sú hugmynd hafa fall-
ið í misjafhan jarðveg hjá félögum,
skoðanir verið skiptar og málið talsvert
verið rætt frá ólíkum sjónarmiðum. Við
þetta má bæta því að tveir fyrrverandi
Rótarýfélagar hafa vikið að þessu máli í
minningabókum.
Loffur Einarsson segir í bókinni „Þá
læt ég slag standa“ er Magnús Bjam-
ffeðsson skráði og kom út 1981:„Ég get
ómögulega stillt mig um að skjóta því
hér inn, að ég var fyrsti maðurinn, sem
tók upp baráttu fyrir Borgarfjarðar-
brúnni. Það er skjalfest. ef einhver
skyldi efast, að ég fékk verkffæðifyrir-
tæki í Reykjavík, Traust h.f., til þess að
gera áætlanir um byggingu hennar og
verkffæðingar kynntu síðan niðurstöð-
ur á Rótarýfundi í Borgarnesi, sem
hljóðuðuupp á 13. eða 17 milljónir. eft-
ir því hvemig brú yrði byggð.
Mér er sagt að Sigurður Guðbrands-
son, mjólkurbússtjóri í Borgamesi, hafi
etv. fyrstur manna komið með hug-
mynd um brú á fjörðinn, en ég var
maðurinn, sem reyndi fyrsmr að hrinda
hugmyndunum í ffamkvæmd, eins og
fyrr segir.“ (Þá læt ég slag standa
bls.131)
Halldór E. Sigurðsson, rótarýfélagi,
alþingismaður og ráðherra segir í síð-
ara bindi endurminninga sinna: „Þó
held ég að brúarhugmyndin hafi fyrst
komið upp á yfirborðið og klæðst orð-
um í samtölum okkar Sigurðar Guð-
brandssonar, mjólkurbústjóra í Borgar-
nesi, á þessum árum.“ (Bilin á að brúa
bls.208)“
FTH
Sigurþór Halldórsson
veg fyrst. Fyrstu árin mín í klúbbn-
um var ég mjög störfum hlaðinn,
auk skólastarfanna var ég í sveitar-
stjórn og ég hafði ekki mikinn tíma
aflögu fyrir klúbbinn. En ég tók
strax vel í það að verða stofnfélagi.
Ég var þá stjórnarformaður í Hót-
el Borgarnesi og hafði með fjármál
þess að gera og ég sá strax að þarna
var möguleiki á aukinni aðsókn að
hótelinu.
Menn segja að gildi rótarý-
klúbba felist m.a. í því að þar hitt-
ist og kynnist fólk úr ólíkum starfs-
greinum og það leiði til sátta og
umburðarlyndis í samfélaginu. Er
þetta rétt?
Já, það er örugglega rétt. Það var
þannig í Borgarnesi. Menn kynnt-
ust og ég get vel trúað að samskipti
manna hafi orðið önnur vegna
þessara kynna, menn vissu hvað
aðrir vora að gera. A klúbbfundum
komu líka fram ýmsar ábendingar
um mál sem til framfara horfðu. Á
fyrsta starfsárinu hélt t.d. Magnús
Jónsson, forseti, erindi um sögu
Borgamess. Ut frá því samþykktum
við að vinna að því að saga Borgar-
ness yrði rimð. Og það var gert. Það
var skipuð nefnd - ég man ekki hvort
það var hreppsnefndin sem gerði
það, ég var þá oddviti - og við vorum
þrír í henni, ég og Jón Sigurðsson og
Bjami Bachmann. Ég vann mikið
með Jóni Helgasyni að samningu
sögunar.
Mannsm önnur dæmi um að
framfaramál hafi verið rædd í
klúbbnum?
Ég man að við studdum við skóg-
ræktina. Það voru deilur um hana í
sveitarfélaginu, ekki þó innan
klúbbsins, um það hvar hún ætti að
Manstu eftir upphafi
skógræktar í Einkunnum?
Já, hún byrjar 1949 eða
50. Ég var þá oddviti. Þá var
enginn vegur þangað. Ég
man að við gengum þangað
saman við Magnús Jónsson
og Friðrik Þórðarson. En
Hjörtur Helgason var helsti
forvígismaður að skógrækt-
inni þama, í Skógræktarfé-
lagi Borgarness.
Svo er mér minnisstæð
ræða sem Sigurður Guð-
brandsson mjólkurbússtjóri
hélt í klúbbnum um brú yfir
Borgarfjörð. Það var upp-
hafið að þeirri framkvæmd.
Það urðu um þetta deilur.
Ymsum fannst þetta vera
mikið vafamál, hvort þetta
gæti orðið að raunveruleika.
Menn gerðu jafhvel gys að þessu.
Systursonur Sigurðar, Pétur
Geirsson, var líka mikill áhuga-
maður um brúarsmíðina. Það liðu
20 ár þangað til hafist var handa.
Það var líka annar maður sem
hafði mikinn áhuga á þessu, en
skrifaði þó meira um brú yfir
Hvalfjörð. Það var Friðrik Þor-
valdsson, sem var framkvæmda-
stjóri Skalla-Gríms, útgerðarfélags
Akraborgarinnar. Mig minnir að
hann hafi einu sinni komið á fund
hjá okkur og talað um þessi brúar-
mál.
Rótarýklúbburinn hefur verið
fyrsti klúbburinn sem stofnaður
var í Borgarnesi?
Já, en svo var Lions-klúbbur
stofnaður nokkra síðar. Félögum í
rótarýklubbnum fjölgaði nokkuð
ört fyrstu árin. Árið 1957 era þeir
orðnir 31 og 1966 vora þeir orðn-
ir 37. Eftir að Lionsklúbburinn var
stofnaður var erfiðara að ná inn
nýjum félögum.
Ég held að stofnun
rótarýklubbsins hafi verið lyfti-
stöng fyrir félagslífið í Borgarnesi.
Alveg frá upphafi hélt klúbburinn
árshátíðir. Þær vora vinsælar og
vel sóttar, þangað komu margir
gestir.
FTH
i sumar hefur Orkuveita Reykjavíkur staðið
fyrir miklum laafæringum á vatnsveitunni
á Akranesi og pess vegna orðið að loka
götum oa gangstéttum tímabundið á meðan.
Til að auove Ida umferð um bæinn á meöan
hafa verið notuð skilti til leiðbeiningar um
hvert best er að beina umferð á meðan.
Nú þykir okkur leitt til þess að vita að
einfiverjir hafa séð hjá sér þörf til að
fjarlægja foessi skilti og viljum við gjarnan
að þeir sem hafa séð þau eða vita hvar
þau eru niðurkomin, láti Orkuveituna á
Akranesi vita
(eða komi þeim á vinnusvæði hennar).
Þessi merki eru með eftirfarandi
merkinaum: „Upphrópun (!)",„örvar",
íur með slcóflu"
,mai
og
///v
,lokað".
Orkuveita
Reykjavíkur