Fréttablaðið - 14.09.2019, Page 10

UTANRÍKISMÁL Á fundi utanríkis-
ráðherra Norðurlandanna sem
haldinn var í Borgarnesi í vikunni
var samþykkt að halda áfram sam-
vinnu sem byggist á endurmati á
skýrslu Stoltenberg frá 2009 um
samstarf Norðurlandanna á sviði
öryggis- og varnarmála.
Mikilvægur þáttur í öryggis-
málum norðurslóða er björg-
unar- og viðbragðsþjónusta vegna
síaukinnar umferðar skipa, ekki síst
stórra skemmtiferðaskipa. Að þessu
er vikið í Stoltenberg-skýrslunni
þar sem lögð var til sameiginleg
landhelgisgæsla á norrænum haf-
svæðum og að stofnuð yrði norræn
viðbragðssveit á sjó sem sérhæfði
sig í leit og björgun. Þær tillögur
hafa ekki gengið eftir.
Jeppe Kofod, utanríkisráðherra
Danmerkur, segir í samtali við
Við höfum áhuga á
að styðja við enn
frekara samstarf.
Jeppe Kofod, utanríkisráðherra
Danmerkur
NÝR OG GLÆSILEGUR
RANGE ROVER EVOQUE
VELKOMIN Í REYNSLUAKSTUR
landrover.is
LAND ROVER
HESTHÁLSI 6-8, 110 REYKJAVÍK
SÍMI: 525 6500
Range Rover Evoque. Verð frá: 7.890.000 kr.
OPIÐ Í DAG FRÁ 12–16
E
N
N
E
M
M
/
S
ÍA
/

N
M
9
5
1
3
9
R
a
n
g
e
R
o
v
e
r
E
v
o
q
u
e
5
x
2
0
a
g
g
u
́
TÉKKLAND Borgarráð í Prag ákvað
á fimmtudag að taka niður styttu
af sovéska herforingjanum Ivan
Konev. Styttan hefur verið umdeild
og margsinnis unnin á henni
skemmdarverk.
Konev, sem lést árið 1973, var
einn af æðstu mönnum rauða hers-
ins. Hann leiddi herdeildir sem
frelsuðu Tékkóslóvakíu undan nas-
istum í maí árið 1945 og árið 1980
var styttan af honum reist.
Eftir að járntjaldið féll árið 1989
varð styttan umdeild. Rifjað var
upp að Konev hefði tekið þátt í að
bæla niður uppreisnina í Ungverja-
landi árið 1956 og komið að því að
Berlínarmúrinn var reistur árið
1961. Þá vilja sumir meina að hann
hafi komið að því að bæla niður
uppreisnina í Tékkóslóvakíu 1968.
Margsinnis hefur málningu verið
slett á styttuna og mótmæli verið
haldin við hana. Ný stytta verður
reist á staðnum til minningar um
frelsunina en ekki Konev.
Sendiráð Rússlands mótmælti
ákvörðuninni harkalega og vonast
eftir því að styttunni verði fundinn
annar staður. – khg
Taka niður
umdeilda styttu
Mótmælt við styttuna af Konev.
NORDICPHOTOS/GETTY
Styrkja þarf samstarf um leit
og björgun á norðurslóðum
Utanríkisráðherrar Íslands og Danmerkur FRÉTTABLAÐIÐ/VALLI
Með aukinni skipaum-
ferð á norðurslóðum
þarf að tryggja leit og
björgun. Danir tóku
nýlega ákvörun um
að auka verulega við-
bragðsgetu á norður-
slóðum, við Grænland
og á nærliggjandi
svæðum.
Fréttablaðið að danski sjóherinn
og íslenska landhelgisgæslan vinni
vel saman að leit og björgun. „Það er
nú þegar mjög náin samvinna milli
danska sjóhersins og íslensku land-
helgisgæslunnar. Við höfum áhuga á
að styðja við enn frekara samstarf,“
segir Kofod.
Bandaríska landhelgisgæslan
hefur beint sjónum sínum í auknum
mæli að norðurslóðum. Aðspurður
um samstarf við Bandaríkin á
þessu sviði segir Kofod að það sé
ljóst að áhugi margra sé að aukast
á svæðinu. „Rússar eru að byggja
herstöðvar meðfram norður-austur
siglingaleiðinni. Við sjáum mjög
aukna skipaumferð og þurfum að
tryggja leit og björgun. Þess vegna
þurfum við að tryggja yfirráð á
svæðum okkar á norðurslóðum,“
segir hann.
„Á sama tíma þurfum við að
tryggja óskert tengsl milli Evrópu
og Norður-Ameríku. Ég sé þetta sem
tækifæri til samvinnu.“ Hann segir
að sá rammi sem byggður hefur
verið með Norðurskautsráðinu
þurfi að verða sýnilegri og virkari.
Hann fagnar því að Ísland sé að
taka forystu í ráðinu. „Við eigum að
bjóða þjóðir velkomnar sem vilja
áheyrnaraðild en þjóðir norður-
slóða verða að leiða þetta starf.“
Kofod segir að Danir hafi nýlega
tekið ákvarðanir um að auka veru-
lega viðbragðsgetu á norðurslóðum,
við Grænland og á nærliggjandi
svæðum. „Þetta kallar á mun meiri
samvinnu þjóðanna. Einnig þegar
kemur að leit og björgun því við
erum með stór skemmtiferðaskip
á svæðinu.“ Hann segir að vegna
Grænlands séu Danir að vinna
náið með Bandaríkjunum. Viðvera
Bandaríkjanna sé þar mikilvæg.
Guðlaugur Þór Þórðarson utan-
ríkisráðherra segir mikilvægt að
ef la viðbragðs- og björgunargetu
Íslands. „Viðbrögð við bráðameng-
un eða stórslysum á stórum far-
þegaskipum, eða björgun hundraða
manna af víðernum norðurslóða
kallar á mannafla og tæki sem ein-
ungis fæst með öf lugri samvinnu
þjóða. Í samvinnu við önnur ríki
verðum við að búa okkur undir
meiri umferð á norðurslóðum. Það
er gott að finna samhljóm um það,“
segir Guðlaugur Þór.
david@frettabladid.is
1 4 . S E P T E M B E R 2 0 1 9 L A U G A R D A G U R10 F R É T T I R ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
1
4
-0
9
-2
0
1
9

0
5
:1
9
F
B
0
9
6
s
_
P
0
9
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
9
6
s
_
P
0
8
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
9
6
s
_
P
0
0
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
9
6
s
_
P
0
1
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
2
3
C
4
-A
3
1
C
2
3
C
4
-A
1
E
0
2
3
C
4
-A
0
A
4
2
3
C
4
-9
F
6
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
7
A

F
B
0
9
6
s
_
1
3
_
9
_
2
0
1
9
C
M
Y
K