Morgunblaðið - 30.08.2019, Qupperneq 12

12 MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 30. ÁGÚST 2019
Skúli Halldórsson
sh@mbl.is
Á
rlegu tímabili strandveiða
lauk í gær, 29. ágúst. Síð-
degis í gær leit út fyrir að
hátt í rúmlega 1.800 tonn,
af þeim óslægða botnfiski
sem sjávarútvegs- og landbúnaðar-
ráðherra ráðstafaði í vor til veiðanna,
yrðu ekki veidd.
Af þessu tilefni skoraði smábáta-
félagið Hrollaugur fyrr í vikunni á
ráðherra að leyfa strandveiðar fram í
septembermánuð, eða þar til því
heildaraflamarki sem ráðstafað var
til strandveiða yrði náð.
Lengd tímabilsins sett í lög
Axel segir í samtali við 200 mílur að
ráðherra geti ekki tekið einhliða
ákvörðun um að lengja tímabilið.
Bendir hann á að lengd tímabilsins
sé sett í lög og því þurfi að byrja á að
breyta þeim.
„Við leggjum áherslu á að þetta
verði endurskoðað fyrir næsta
strandveiðitímabil. En sömuleiðis
óskum við eftir því, úr því sem komið
er, að þær heimildir sem brenna inni
núna bætist við úthlutun aflaheim-
ilda til strandveiða næsta vor.
Þetta er í annað skiptið sem daga-
fjöldinn til strandveiða nægir ekki til
að fullnýta heimildirnar en við höfum
ekki fengið hljómgrunn hjá þeim
sem taka ákvarðanir um að lengja
tímabilið.“
Engin rök gegn framlengingu
Spurður hvort einhver rök séu til
staðar gegn því að framlengja tíma-
bilið segir Axel að þau séu engin.
„Við viljum lengja tímabilið í báða
enda. Einnig má leyfa fleiri daga inn-
an mánaðanna. Það eru fá rök lengur
fyrir því að leyfa veiðar bara á þess-
um fjórum dögum í viku, það er allur
hvati fyrir því að menn hagi sínum
veiðum þannig að þeir komi aflanum
á markað og fái sem hæst verð fyrir.
Segja má að ekki séu heldur nein rök
fyrir því að skipta landinu upp í
svæði eins og gert er nú,“ segir hann.
„Við erum fastir í einhverri
klemmu með hvernig þessu var upp-
haflega komið á fót. Og þeir sem
fjalla um strandveiðar á Alþingi eru
hræddir, að mér finnst, við breyting-
ar. Það er alltof mikið öskrað úr öll-
um áttum í stað þess að gefa heildar-
myndinni gaum.“
Tæp milljón á mann forgörðum
Veður hefur sett mjög mikið strik í
reikning veiðanna í sumar, sérstak-
lega seinni hlutann. Segir Axel að
kerfið þurfi að vera þannig búið að
það geti tekið tillit til slíkra þátta.
„Þegar það koma tímabil þar sem
þú getur ekki sótt sjóinn nema í tvo
til þrjá daga, og til staðar eru þessar
takmarkanir um leyfða daga í hverri
viku, þá segir sig sjálft að það kerfi
gengur ekki upp.“
Eins og áður var getið stefndi í
gær í að um 1.800 tonna heimildir
myndu brenna inni. Verðmæti þess
afla er í kringum sex hundruð millj-
ónir.
„Tæplega milljón krónur í afla-
verðmæti á mann, sem þarna fara
forgörðum,“ segir hann og vísar til
þess að á miðvikudag höfðu 623
bátar landað afla á tímabilinu.
„Þegar lög voru sett um strand-
veiðar var fullyrt að þetta fyrirkomu-
lag yrði skoðað síðar og breytingar
gerðar út frá fenginni reynslu af
kerfinu. Reynslan er sú að það eru
ítrekað að brenna inni heimildir sem
okkur eru ætlaðar. Við gerum því
ráð fyrir að tekið verði jákvætt í til-
lögu okkar um að bæta þessum
heimildum við á næsta tímabili og
sömuleiðis að tímabilið verði gert
sveigjanlegra á þann hátt að þær
nýtist betur.“
Verð á þorski á mörkuðunum í ár
er 39% hærra en á sama tímabili í
fyrra að sögn Axels.
„Það munar virkilega um þetta.
Menn eru heilt á litið, þrátt fyrir
þessi veður, mjög sáttir við afkom-
una í ár. Margir þeirra eru líka á grá-
sleppu en hún hækkaði meira, eða
um tæp 50%, auk þess sem meira var
veitt af henni í ár en í fyrra.“
Á síðasta ári lönduðu 547 bátar
afla en í ár lönduðu 623 bátar. Þar
með snerist við þróun sem átt hefur
sér stað undanfarin ár þar sem
strandveiðibátum hefur fækkað með
hverju árinu.
„Ég held að meginástæðan fyrir
þessum viðsnúningi sé hærra fisk-
verð og það er vonandi að það haldist
áfram í því horfi. Einnig má nefna að
leiguverð hækkaði mikið frá síðasta
ári og erfiðara var að fá þorsk
leigðan.“
Endurskoða þarf lengd strandveiðatímabilsins og
þær aflaheimildir sem brenna inni við lok nýliðins
tímabils ættu að bætast við þær sem gefnar verða
út næsta vor, segir Axel Helgason, formaður
Landssambands smábátaeigenda.
Morgunblaðið/Líney Sigurðardóttir
Líflegt var um að litast við höfnina á Þórshöfn í vor. Þaðan er nokkur útgerð strandveiðibáta yfir sumartímann.
Morgunblaðið/Ófeigur
Axel segir að virkilega hafi munað um
hærra fiskverð í sumar. Endurskoða
þurfi fyrirkomulag strandveiðanna.
Fastir í klemmu og
hræðsla við breytingar
Eltak sérhæfir sig í sölu
og þjónustu á vogum
Bjóðum MESTA úrval
á Íslandi af smáum
og stórum vogum