Vikan - 07.11.1929, Page 1

/
Utgefandi: Jafnaðarmannafélag Vestmannaeyja
1. árgangur Vestmannaeyjum fimtudaginn 7. Nov. 1929. 37. löiublað.
A ..... . .
Dagsina í dag raun veiSa minst
sem eins hins merkasta í sögu
þjófianna.
ÞaÖ var aðfaranótt hins 7.
Novembers, sem rússneskur verka
lýður og bændur hófu sig í upp-
reisn.
Undir rauðum fánum streymdu
byltingarflokkatnir gegnum götur
borganna og kollvörpuðu hásætum
auðræningjanna og harðstjóranna.
Við sólaruppkomu 7. November
1917 rann upp nýtt tímabil í sögu
alls mannkyns.
Undanfarna mánuðí hafði alt
logað,i óeyrðum. Borgarailokkar
höfðu steypt keisaranurn af stóli
og fengið alþýðu til fyígdar við
sig með loforðum um gull og
græna skóga. — Lofoiðin voru
öll svikin.
Hundruð þúsunda heimilisfeðra
og sona voru eftir sem áður
reknirá blóðvöll Evrópu-ófriðarins
Umfram alt hafði þó þjóðin
rænst friðar við fall keisarans.—
Kerenski og flokkar þeir sem
studdu hann urðu á skömmum
tíma litlu minni blóðvargar en
gamla keisaraliðið. — Kerenski
talaði um „blóð og járn“ og hót-
aði foringjum verkalýðsins, „járn-
greipum,- engu mýkri en keisarans."
Sömu mánuðina berjast Bolche-
vikkar látlaust gegn ófriðnum og
hinni nýju harðstjórn. Foringjar
þeirra, menn eins og Lenin og
Trotsky, vinna með fádæma ofur-
kappi og trú á málefnið.
Bó þeir séu stóðugt 'í minni-
hlnta hika þeir ‘aldrei, — vikja j
aldrei hársbreidd fiá stefnu sinti, !
Flokkur þelrra eykst. Prawda,
málgagn þeirra, fiytur greinar
sem loga af eldrr,óð!:
„Hermenn! Hættið nð hrytja
niður bræður ykkar i öðrum lónd-
um. Úthellið ekki blóði ykkar
fyrir auðmennina! Neitið að
berjast, farið heim til að rækta jörð-
ina og bæta úr neyð fólksins! —
Takið verksmiðjurnar í ykkar
hendur og rekið þær í nafni allrar
þjóðarinnar!" —
Fylgi þeirra vex dag frá degi.
Verkalýðurinn finnur hverjir eru
honum trúir og hverjir ekki.
Og sjöunda Fovember varpar
jötun múgsins okinu af herðum
sér. — Rauði fáninu blaktir yfir
öllum opinberum byggingum —
Sigurinn er unnin.
Hermennirnir ’á vígstöðvunum
eru kallaðir heim. Þar bíður
hvers þeirra veglegt hlutverk í
hinni miklu baráttu sem fyrir
höndum er.
— Svo hófst viðreisnarstarfið
og jafnframt baráttan fyrir að
skapa verkalýð annara landa,
sömu möguleika,
Öreigar allra landa sameinist!
12 ár ern liðin.
Aldrei mun nokkurn hafa dreymt
um, að hægt væri að vinna slík
þrekvirki, sem unnin hafa verið
með hinu nýja þjóðskípulagi þessi
12 ár.
Austan frá Wolgu má nú segja
æfintýri, ótrúlegri en þau ótrú-
legustu i „Þúsund og einni nótt“.
Gttur nokkur þjóð reist sér
voldugra minnismerki en hinn
rússneski verkalýður hefur gert?
Þeir hafa sýnt á fám árum að
stærsta og fullkomuasta hugsjén
mannsandans var inöguleg í fram-
kvæmd, var stór og glæsilegur
veruleiki.
Og jafnframt hafa þeir þó orðið
að berjast gegn álygum róg og
ofsóknum, meiri og ósvífnari en
sagan þekkir. Engum mannleg-
um mætti hefði verið þetta unt.;
aðeir s óskeikulleiki kenningarinnar,
—kemmunismans, gerði þetta
mögu legt.—
Boir rnenn sem af misskilningi
fyllait óhug við að heyra orðið
byitj - ii t
sögu i ú*mii - m , i«i . • -
ustu 12 áiiii.
Fyrir verkalýð allra landa er
7. November merkilegasti dagur
ársins.
Hvar sem vér erum eða förum
»tti hann að minna okkur á, at
mestur hluti jarðar er enn bygður af
þjóðfélögum með skipulagning
auðvaldsins. Alstaðar þarf að
„ velta i rústir og byggja á ný.“
Alstaðar um öll lönd þar sem
auðvaidið ríkir þarf dagur bylting-
arinnar að renna upp.—
Fúiu og maðksmogin tró þurfa
að rífast upp með rótum og ber-
ast á bál.—
Og þeir timar eru ekki langt
fiamundan.—
„Réttur"
2. hefti XIY. ár.
Það hefur dregist að geta þessa
heftis nánar en gert var víð út-
komu þess.
Það má segja um „Rétt“ að
siöan hann komst í hendur Ein-
ars Olgeirssonar, hafi hvert heftið
vevið öðru betra.
Þetta hefti getur ekki talist
til þeivra bestu, þó flytur það
tvær ágætar greinir eftir Sverri
Krisrjánsson, grein eftir ÓlafFrið-
riksson og aðra eftir Harald
Björnsson leikara og síðast en ekki
síst yfírgripsmikla og snjalt ritaða
„Yiðsjá", Smásaga er og í heft-
inu, „Litli skóarinn," eftir Davíð
Þorvaldsson, laglega sögð og mjúk
í formi og stíl, en innviðalítil.
I fyrri grein sinni, „Alþjóðasam-
bönd verkalýðsins, skrifar Sverri
Kristjánsson um II. og III. Inter-
nationale, rekur sögur þeirra
nokkuð og skilgreinir það sem á
milli ber. Sýnir hann glögt það
sem öllum ætti að vera Ijóst, að
II. Internationale er samkvæmt,
eðli sínu, eingöngu starfandi í
þágu rikjandi þjóðskipulags og
forsprakkar þess hafa verið og eru
þrælar- og skósveinar auðvalds
allra landa.
f
t-.ký . iu\ (i t hu-n ha öviiuga
fjármálastnði, sem B'et.land og
Bfindaiíkin heyja bak við tjöldin
um heimsmarkaðinn. Bandarikin
hið ferlegasta auðvaldsríki, sem
«agan nokkru sinni hefur þekt,
sýgur blóðið úr allri Evrópu og
nýlendum hennar. í’jóðin sem
Til minniSe
Ræjarfógetasknfstofan er opin s.Ua
virka daga frá kl. 1—3. e. m. «tg
frá 5V«—«Vs *•
Bæjarstjóraskrifstofan alla virka
daga frá kl. 1—2 e. m. og frá
kl. 6—7 e. m.
Bsejargjaldkerinn við á sama tfma.
Pósthúaið frá kl. 10—12 f. m og
1 —• e. m.
BókasafniÖ:
Útlán: Sunnud. frá kl. S1/*—ll1/*
f. m.
Þriðjudaga frá 8—10 e. m.
Fimtudaga frá 8—10 e. m.
Laugardaga frá 8—10 e. m.
Lestrarstofan opin á sama tíma.
Viðtalstími hjeraðslwknia: Vivka
daga frá kl. 1—8 ogð V*— 7 o. m
Sunnud. 11—12 f. m.
Páll V. G. Kolka virka daga írA
kl. 12J/i—2 og 7—8 e. h.
Sunnudaga 3—4 e. h.
Leifur Sigfússon tannlæknir frA kl
10—111/* f- m- °8 i V*—®V*
alla virka daga.
Útbú íslandsbanka: Alla vlrka
daga frá kl. 11—12 f. m. og 1 —
e. m.
hefur sett sér það takmark að
kúga öll lönd jarðarinnar undir
ok dollarans. heyir nú úrslita
stríð sitt við öfiugasta vigi auð-
valdsins i Evrópu, Breta. Bak
við friðargrímuna báiar hatrið,
og breska heimsveldið bvltist f
tauðateygjunum.
Tölurnar í þessari grein eru
ógurlegar. Sbuldafúigur ófriðar-
þjóðanna eru svo háar að mann
svimar.
Grein Ólafs Fríðrikssonar um
Alþýðuflokkinn íslenska gagnvart
Framsóknarfl, þarf að athuga ræbi-
Inr*” fnr'r'1--
>- j! átt' iii'- Ph - iiun íaðii.iDda
opnai Rétr.m túm í næstu hoftum
fyrir greinar um þatta efni.
Ritgerð Haraldar Björnssonar
um franska skáldsnillinginn, Molieri
er vel rituð og skemtilega.
Réttur þyrfti að komast í eigu
hvers einasta verkalýðsmanns.

•7* Vtv