Fjelagsrit - 01.02.1928, Blaðsíða 2

-2-
A ÞINGVÖLLUM.
ÍTr ferðasögu.
..... Jeg ráfaði í rökkurslitrunum eftir
grsnni grasigróinni gjánni, gagntekinn af
fegurð og mikilfengleika umhverfisins. Dimm-
ir og forynjulegir hamraveggirnir risu háir
og Þögulir yfir höfði mjer, en uppi yfir
Þeim gnæfði himininn, hlágrár og tilbreyting-
alaus. Skamt frá fjell fossinn, hár og tign-
arlegur, niður kalt hamrabergið, umvafinn
fagurri gagnsærri úðahulu, og í drynjandi
fossarniðnum ómuðu Þúsundir radda, dimmar og
drungalegar, Þrugnar tign og fegurð umhverf-
isins. Tröllslegir ómar löngu liðinna alda
bergmáluðu í eyrum mjer, hvetjandi og örv-
andi. Hjer hafa athafna og atorkumiklir öðl-
ingar rætt heill og hag íslensku Þjóðarinnar
og varið og verndað frið og farsæld. Hjeðan
vörðust og börðust íburðarmiklir öldungar
gegn kúgun og undirokun og skinhelgum útlend-
um örmum og áhrifum, og á hraðfleygum hljóð-
bylgjum "fossbúsnns gráa" barst frægð og
heill Pjallkonunnar um lönd og höf. Hjer dæmdu
skarpskygnir og stjómvitrir spekingar menn
og máiefni ótæk og útlæg og hjer börðust
Þeir gegn ofstopa og. yfirgangi oflátunga og
gáleysingja. Hjer var samkomustaður hraustra
og afskiftasamra æskumanna, er skemtu sjer
við leika og hvers kyns gleði, og hjeðan
höfðu menn með sjer faghar og sólbjartar end-
urminningar inn í skammdegismyrkrið og vetr-
arhörkuna.
Af glitrandi hjálmum og blikandi sverðum
hugdjarfra hlaðbúinna Þrekmanna, sló ljósum
Ijóma yfir helgi Þingstaðarins, og sá ljómi
lifir enn og mun lifa um aldur og æfi - í
fomsögunuim. Öll önmrr ummerki atorku og
frægðar forfeðra vorra eru nú óðum að hverfa
inn i óglæsilegt aldamyrkur,- alt nema Þú
"fossbúinn grár", en Þig fluttu fommenn úr
farvegi í annan, til Þess að Þú g^etir glumið
og drunað yfir afturhaldi og óförum og stapp-
að stáli og eldmóð í framfarir og framkvæmd-
ir eftirkomendanna. rú átt að vekja Þá til
meðvitundar um framtiðina, eins og Þú minnir
á fortíð og forfeður og Þú átt að hvetja Þá
til Þess að varpa ánauð og fjötrum erlendra
yfirrá.ða af höndum sjer og benda augum
Þeirra fram.
Húmið færðist óðum yfir. Jeg gekk áfram,
fram hjá fossinum upp á gjárbarminn. ííyrkrið
hafði máð hið stórkostlega dagsbirtu útsýni
svo að Það hvarf inn í samfelda svarta auðn.
Eins hverfa óðum ummerki fornrar frægðar. . .
Pjetur ólafsson.
BÆJARBRAGUR.
Það var haust. Ðagurinn styttist, nóttin
lengdist. Pyrirboðar vetrarins voru famir
að gera vart við sig. Fjöllin voru snævi
hulin niður i miðjar hliðar. Bændtumir voru
húnir að hirða hey sin, og gjörðist nú dauft
i sveitunum. Fólkið, sem verið hafði í kaupa-
vinnu um sumarið, flýði nú sem ákafast undan
hamförum islenskrar vetrarnáttúru. Það flýði
til kaupstaðanna. Þar var Þó altaf skjól á
knæpunum, knattborðsstofunum og kvikmyndahús-
unum. par voru dansleikir og Þar gat maður
fengið sjer "neðan í Þvi”, Þegar ekki var al-
gjört tómahljóð i sparibauknum. Flestir fóru
til höfuðborgarinnar, Reykjavikur. Ryskingar,
áflog og gjálifnaður fór sivaxandi með degi
hverjum, og altaf fjölgaði Þeim, sem á kvöld-
in ráfuðu eins og viltir sauðir um götur
Þær, er Reykjavikurbúar hafa gefið Þetta
fagra Þjóðlega nafn "rundtinn" (.' ).
Mjer varð eitt sinn reikað á Þessar stöðv-
ar, sem hverjum öðrum Þxæl tiðarandans. Var
Þár gnótt prúðbúinna kyennaf Ijettfættir
svannar og gangstirðar kerlingar. Andlit
sumra Þeirra huldi Þykt lag af andlitsfarða.
Gerir Það Þær útgengilegri, en jeg vil taka
undir með merkum manni, er hann sagði að
slikt væri nokkurs konar svikin vara á hjóna-
bandsmarkaðnum.
Má nú af Þessu ráða, að ekki hafi karl-
Þjóðin setið heima og vitað af slíkum krásum
á glámhekk. Hjer voru svolitlir"prakkarar",
sem höfðu sjer Það til gamans að elta strálea
og stelpur, sem smátt og smátt "pöruðu sig
saman" og fengu skyndilega löngun til að
njóta kvöldfriðarins i kyrð og ró, fjarri
mannaferðum. - Hjer voru einnig sisnjjaðrandi
stimamjúkir kvennasnápar með öllum einkennum
tiskunnar. Þeir, sem áræðnastir voru, huðu
"dömunum" fylgd heim, en hinir, sem ekki voru
eins "treneraðir" í kvennamálum, urðu að láta
sjer nægja að athuga og bera saman kálfa
ungmeyjanna.
Þetta er ofurlítil mynd af vik Þeirri,sem
svo mjög er rjettnefnd Reykjavik. Skipulags-
leysið einkennir Þar alt. Húsin spretta Þar
upp eins og gorkúlur á mykjuhaug. og eins og
mývargur sjúga mennirnir blóð úr hverjum öðr-
um með hverskyns kjaftæði og bakmælgi.
P. Ó. J.
ÁBYRGÐARMAÐUR: Einar Magnússon.
RITSTJÓRAR: Pjétur Ó. Johnson,
Sigurður Sigmundsson.
Fjölritunarstofa Pjeturs G. Guðmundssonar.