Hagskýrslur um sveitarsjóðareikninga - 15.05.1990, Side 17

Sveitarsjóðareikningar 1982-1984
15
Gjöldsveitarfélaga 1982-1984. Upplýsingar um
útgjöld sveitarfélaga miðast einkum við skiptingu þeirra
á málaflokka. Fram hefur komið að í sumum tilvikum
eru útgjöldin að hluta til endurgreidd af ríkissjóði til
vegna þátttöku hans í stofnkostnaði eða hlutdeildar í
rekstrarkostnaði tiltekinna verkefna. Er hér einkum um
að ræða þátttöku ríkisins í útgjöldum sveitarfélaga til
félags-, heilbrigðis-, mennta- og samgöngumála. Verg
útgjöld sveitarfélaga á árunum 1982-1984 til hinna
ýmsu málaflokka eru sýnd í 8. yfirliti.
I fyrri sveitarsjóðaskýrslum Hagstofu hefur ekki
verið unnt að sýna verg rekstrarútgjöld sveitarfélaga til
hinna ýmsu málaflokka og er það í fyrsta sinn á tíma-
bilinu 1982-1984 sem þessar upplýsingar liggja fyrir.
Astæðan hefur verið sú að í þeim gögnum, sem Hag-
stofan fékk frá sveitarfélögum, höfðu þjónustutekjur
sveitarfélaganna þegar verið dregnar frá rekstrar-
útgjöldum þeirra til hinna ýmsu málaflokka og var jrví
aðeins unnt að sýna hrein rekstrargjöld þeirra. I 8.
yfirliti kemur fram að ekki er um verulegar sveiflur að
ræða í hlutfallslegri skiptingu utgjalda sveitarfélaganna
til einstakra málaflokka á árabilinu 1982-1984.
Fjárfrekustu málaflokkarnir eru almannatryggingar,
heilbrigðismál, gatnagerð ásamt menningar-, útivistar-
og fræðslumálum. Alls renna um 70% af heild-
arútgjöldum sveitarfélaganna til þessara viðfangsefna.
Rétt er þó að vekja athygli á því að sveitarfélögin fá
allnokkrar tekjur á móti til að mæta þessum útgjöldum
og þáeinkumfráríkinu. Birtast þessartekjurí reikning-
um sveitarfélaganna hér annars vegar sem þjónustu-
tekjur og hins vegar sem innkomin framlög til
fjárfestingar. Gerð var nokkurgrein fyrirþessum tekjum
hér að framan og þær greindar eftir málaflokkum í 5.
yfirliti. Þessar tekjur sveitarfélaganna námu 28-34% af
heildargjöldum þeirra á árunum 1982-1984. Þar vega
þyngst þjónustutekjur og fjárfestingarframlög frá öðrum
til ofangreindra málaflokka sem eru hvað fjárfrekasbr
í útgjaldahlið sveitarfélaganna.
Utgjöld sveitarfélaga á íbúa til hinna ýmsu
málaflokka eru mjög misjöfn eftir stærð sveitarfélag-
anna. Arin 1982-1984 eru þau hæst hjá sveitarfélögum
með 1000-3000 íbúa. Raunar kemur það ekki á óvart
þar sem vænta má að stofnað sé til margs konar þjón-
ustuútgjalda sem dreifast á tiltölulega fáa. Á svipaðan
hátt eru útgjöld á mann lægst hjá minnstu
sveitarfélögunum og endurspeglar það minni þjónustu
sem þar er veitt. Þessar niðurstöður eru nánast hinar
sömu og fengust um útgjöld sveitarfélaga á hvem íbúa
næstu þrjú árin á undan. 10. yfirlit gefur gleggri mynd
afútgjöldummismunandi sveitarfélagaáíbúatilhinna
ýmsu málaflokka.