Utanríkisverslun eftir tollskrárnúmerum - 01.05.2003, Síða 9

Inngangur
Introduction
Gagnasöfnun
Upplýsingar um utanríkisverslun byggjast að mestu leyti á
aðflutningsskýrslum innflytjenda og útflutningsskýrslum
útflytjenda. Skýrslumar eru tölvuskráðar hjá tollstjórum og
hefur Hagstofan aðgang að gagnaskrám tollyfirvalda og
sækir þangað upplýsingar með vélrænum hætti. Þessar
upplýsingar eru yfirfamar og leiðréttar eins og kostur er. Oft
er haft samband við viðkomandi innflytjendur og útflytjendur
til nánari útskýringa eða til leiðréttingar.
Víðar er leitað upplýsinga um utanríkisverslun en af
tollskýrslum. Má þar nefna að Siglingastofnun Islands
(Skipaskrá) og Flugmálastjóm, Loftferðaeftirlit, gefa upp-
lýsingar um kaup og sölu á flugvélum og skipum og er haft
samband við hlutaðeigandi kaupendur og seljendur til nánari
upplýsinga. Siglingastofnun gefur upplýsingar um hvaða
skip fara utan til brey tinga. í framhaldi af þ ví er haft samband
við fyrirtæki sem hlut eiga að máli til nánari upplýsinga.
Hvað snertir endurbætur á erlendum skipum sem fram-
kvæmdareru af íslenskum fyrirtækjum, þáer aflaðupplýsinga
með fyrirspum til þeirra fyrirtækja sem eiga í hlut.
Umfang
Hagstofan fylgir að mestu leiðbeiningum Sameinuðu
þjóðanna um skilgreiningu og meðferð talnaefnis um
utanríkisverslun (United Nations: Intemational Trade Sta-
tistics, Concepts and Definitions), þ.e. hvað er tekið með,
hvemig og hvenær. Um er að ræða vöruviðskipti og er
almenna skilgreiningin sú að allur innflutningur og út-
flutningur sem eykur eða skerðir efnislegar auðlindir lands
á að teljast með í utanríkisverslunartölum. Venja er að greina
á milli tvenns konar grundvallarreglna um skýrslur varðandi
utanrrkisverslun, almennra verslunarreglna (general trade
system) og sértækra verslunarreglna (special trade system).
Munur á þessum reglum felst aðallega í skráningu á vöru sem
flutt er í tollvörugeymslu og á frísvæði. Samkvæmt almennu
verslunarreglunum er vara skráð sem innflutt þegar hún
kemur inn í tollvörugeymslu/frísvæði, en samkvæmt sértæku
verslunarreglunum er varan skráð þegar hún fer úr toll-
vörugeymslu/frísvæði inn í landið. Hérlendis er fylgt sértæku
verslunarreglunum frá miðju ári 1998.
Dæmi um liði sem eru meðtaldir í íslenskum skýrslum um
utanríkisverslun:
- Gull til almennra nota
- Vörur sendar í pósti, að verðmæti meira en 25.000 krónur
- Vörur sem fluttar eru inn í landið eða út úr landinu til
frekari vinnslu
- Ymsar vörur með hátt hlutfall þjónustu (t.d. skipulags-
teikningar, spólur, hugbúnaður o.s.frv.)
- Skip og flugvélar í förum milli landa
- Landanir erlendra fiskiskipa í innlendum höfnum
- Landanir íslenskra fiskiskipa erlendis og einnig landanir
hentifánaskipa erlendis, skipa í eigu íslendinga
- Vörur í eignaleigu (eitt ár eða lengur)
Data collection
Information on extemal trade is primarily based on customs
declarations for imports and exports. The customs authori-
ties register import and export declarations and the data is
available on-line to Statistics Iceland. This data is checked
and corrected as far as possible. Frequently the importer or
exporter concemed is contacted in order to obtain further
information or make corrections.
Data on extemal trade is gathered from other sources as
well. Thus the Icelandic Directorate of Shipping (Register of
Vessels) and the Civil Aviation Administration, Flight Safety
Department, supply information regarding purchases and
sales of ships and aircraft and the importers or exporters
concemed are contacted for further details. The Directorate
of Shipping provides information on ships sent for conver-
sions abroad. The companies concemed are subsequently
contacted for closer details. As regards improvements of
foreign vessels carried out by Icelandic companies, informa-
tion is obtained from the relevant companies.
Coverage
In general, Statistics Iceland follows the guidelines con-
tained in the “United Nations: Intemational Trade Statistics,
Concepts and Definitions” as regards what to include in
extemal trade statistics, how and when. The statistics extend
to merchandise trade, and by a general definition any imports
or exports which add to or subtract from the stock of material
resources of a country should be included in extemal trade
statistics. A distinction is made between two systems of
intemational trade statistics, the general trade system and
special trade system. The main difference between these
systems involves the method of registering goods imported
to customs bonded warehouses and free zones. According to
the general trade system an item of goods is registered as
extemal trade on entry into a bonded warehouse or free zone,
whereas according to the special trade system such an item
would be registered on entry into a country from a bonded
warehouse or free zone. In Iceland the special trade system
is employed from mid year 1998.
The following are examples of items included in Icelandic
extemal trade statistics:
- Non-monetary gold
- Postal items exceeding the value of 25,000 ISK
- Goods for processing
- Goods with a high value of service content (computer
software etc.)
- Marine vessels and aircraft that engage in international
transport
- Fish landed from foreign fishing vessels in Icelandic ports
- Fish sold abroad from Icelandic vessels and from conven-
ience-flag vessels owned by Icelandic nationals
- Goods on financial lease (one year or more)