Framtíðin - 04.06.1929, Qupperneq 1
FRAMTIÐIN
Burt með sundrung, flokkadrátt
og stéttahatur.
BLAÐ ÓHÁÐRA MANNA
Innleið samhug, samvinnu og sam-
eining allra stétta.
1. árgangur
Reykjavík 4. júní 1929
1. tölubl.
/
Avarp.
Óháð stjórnmálablad, er gagnrýni réttilega starfsemi allra flokka,
er ekki til hér á landi.
Pó ber knýjandi naudsyn til pess, að slíkt málgagn sé stofnað og
pjóðinni gefinn pannig kostur á óháðum, óhlutdrægum og sönnum frá-
sögnum um vanda- og velferðartnál hennar, í stað sviksamlegrar hlut-
drœgni, lyga og blekkinga, sem óspart er borið á borð fyfir hana.
Aldrei hefir flokkapólitíkin verið jafn svívirðileg í sögu vorri eins
og nú; aldrei hefir flokksfylgi verið eins misbeitt tneð pjóð vorri eins
og nú; aldrei hefir bitlinga-austurinn verið hér á landi eins hryllilegur
og viðurstyggilegur eins og einmitt nú.
Og hatrið'. Hatrið milli manna og stétta — hœrra himninum! Og
pessu hefir pólitiskur rógur komið til leiðar — aðallega rógur eins
manns'. Af pessu stafar voðí fyrir pjóðina, alger sundrung, glötun sjálf-
stæðisins, menningarleg, fjárhagsleg og stjórnarfarsleg tortíming.
Rógur og aftur rógur; hatur og meira og meira hatur! Pað er til
margur „framsóknarli-bóndinn, er hefir ekki svo árum skiftir komið á
heimili nágranna síns, sem er annarar skoðunar í pólitík, vegna flokks-
haturs. Hver getur lýst sliku ofstœki! Pað er meira orðaforða íslenskr-
ar tungu.
Njósnara hefir „leiðandi11 'stjórnmálaskúmur pjóðarinnar í öllum
sveitum og kauptúnum landsins og eltir uppi sannfæringu hvers einasta
manns, er nokkru sinni lætur hana í Ijós. Einrœði, einveldi, einokun
er að brjótast til fullra valda og vinnufriður er'ekki frámar til.
Pólitískar ofsóknir, alræðisvald og einræði gerir í framkvœmdinni
út af við lýðrœði og einstaklings frelsi og framtak. Með pví að virða
hœstarétt, œðsta dórnstól landsins að vettugi, eins og pegar hefir verið
gert, er réttur einstaklinga (nema fylgjenda hins grímuklædda stjórnar-
flokks) í hættu. Öryggi 'einstaklingsréttar er alls ekki lengur trygt í
landi voru.
Allar klær eru hafðar í fratnmi til að halda við völd klikku (og
pó sérstaklega einum lim hennar) með mútum, rógi og blekkingum.
Pað er keypt sannfæring allra, sem fást keyptir, við eins dýru verði
og peir setja upp, og ríkissjóður notaður fyrir bitlingareksturssjóð.
Siðan í sept. 1927 hefir mönnum gefist tœkifœri á, að horfa fram á pá
mestu flokkspólitíska óreiðu, er liefir pekst síðan landið bygðist.
Sturlungaaldarandi dwtnar nú hjá pjóðinni. Pólitískur flokkadrátt-
ur er óeðlilegur og andstœður bestu skilyrðum heilbrigðrar pólitískrar
starfsemi.
Eins og bent hefir verið á, er pað hlutverk óháðs blaðs að gagn-
rýna. gerðir allra pólitískra flokka. En skiljgnlega er verkefnið aðallega
að kryfja til mergjar starfsemi pess flokks, sem með völdin fer. Sá
flokkur getur haft löggjöflna í hendi sér. Pegar meiri hluti pingsins
lætur teymast og stjórnast af flokksfylgi einu, ásamt ofstæki og œs-
ingurn skdðrœðismanns innan flokksins, og löggjöfinni er pannig mis-
beitt, eins og nú tíokast á meðal vor, er mjög mikið fyrir óháð blað
að gera. Pað getar látið í té áreiðanlegar og sannar upplýsingar um
ástandið, og pað mun vekja fólk með tímanum til umhugsunar um
skaðsemi flokkspólitíkinnar og gera mönnum unt að öðlast réttan skiln-
ing á úrlausn vandamála pjóðfélagsins.
Pví auk pess að ræða stjórnmál frá óháðu sjónarmiði, myndi svona
biað flytja fréttir og frœðandi greinir um vísindi og listir, ennfremur
ritgerðir um menningarmál, svo sem uppeldi barna og mentun æsku-
lýðsins, fleiri og fullkomnari skóla og endurbœtt og betra skólafyrir-
komulag, og margt, margt fleira. Sérstaklega ber að leggja áherslu á
eflingu íslensks iðnaðar og frjálsa verslun í landinu. Oftrú á útlendan
iðnað er ekki réttlœtanleg. Einokun og höft á verslun og athafnalífi
manna er voði sérhverri pjóð. Pjóð vor er par engin undantekning.
Óháð stjórnmálastarfsemi er leiðin út úr pví öngpveiti, sém pjóðin
er nú í. Petta er öllum vitrum ng góðum mönnum Ijóst. Peir prá óháð
blað, pvi peir vita að pað er málgagn sannleika, friðar og sannrar
samvinnu ailra stétta.
Eg vit og eg skal stofna svona blað. Petta fyrsta tölublað er vis-
irinn. Eg býð öllum, er vilja og geta ritað af skynsemd og með sann-
girni og óháð, að rita í blaðið.
Eg fórna starfi mínu til friðar manna á meðal og til samvinnu
allra stétta mannfélagsins.
Niður með róg og blekkingar grímuklœddra stjórnmálaskúma, póli-
tískra loddara og flokkadráttar-æsingapostula! Burt. með sundrung og
stéttahatur!
Upp með fána friðar og sannrar samvinnu stétta og einstaklinga!
Eg skora á alla föðurlands- og mannúðarvini að Ijá mér óskert
fylgi, til pess að vinna að einingu pjóðarinnar alt sem unt er og gera
mér kleyft að ryðja braut fegurstu hugsjón mannsandans, brœðralagi
allra manna og allra stétta.
Ef petta er gert, pá mun aftur morgna og pá mun hið blindandi
ryk, sem sérstaklega einn skaðrœðismaður hefir pyrlað í augu eigin-
gjarnra manna, hverfa; og peir rnunu sjá, að peir votu leiddir á glap-
stigu með hrœsni, rógi og iygi, og að flokksæsingar og sundrung er
lands og lýða tjón, pví „sameinaðir stöndum vér, en sundraðir föll-
um ver
.]. S. Birkiland.
Glapræði íhaldsins.
Pólitík amerískra auðkúgara á-
samt allskonar skrílshætti, er tíðk-
ast í því menningarsnauða stór-
glæpalandi, hefir að því er virðist
verið innblástur »hans hágöfgi«
Hriflu-Jónasar í stjórnartíð hans.
Einnig hefir hann að pví er virðist
tekið hina alkunnu lýðræðishatara
og einveldisharðstjóra Mussolini og
Primo eða »Primus« de Rivera sér
til fyrirmyndar. Peir hafa afnumið
lög eftir eigin geðþótta. En þeir
hafa ekki brötið gild lög né ofsókt
æðstu dómstóla að því sem vitan-
legt er.
Petta hefir Hriflu-Jónas hvort-
tveggja gert. Hann fer því lengra
í einveldisæðinu en þeir.
Meðan Jón heitinn Magnússon
var forsætisráðherra, mun hann og
íhaldið hafa átt upptökin að því,
að hæstiréttur íslands var veiktur
og dómurum fækkað.
»Framsókn« hjálpaði til. Enda
vissi Hriflu-Jónas hvað það þýddi
fyrir framtíðar-einveldisbrask sitt.
Já, Hriflu-Jónas, með »Frámsókn«
eins og kálf í bandi, vissi hvað á
seiði var og lét með sjálfum sér
vel yfir.
En íhaldið vissi ekki hvað það
var að gera. 1 auðsærri blindni
framdi það pólitiskt óhappaverk.
Slíkt er vítavert.
Jón Magnússon er talinn að hafa
verið einn .löghyggnasti maður sinn-
ar tíðar. Pví er þetta glapræði ein-
stakt í sinni röð. En svo virðist
sem sparnaður á ríkisfé hafi verið
ástríða, er fór með hann í gönur í
þetta sinn.
Petta var glapræði og skaðræði
eins og nú er augljóst orðið.
En ef til vill þykir »hans há-
göfgi« Hriflu-.Jónasi leiðinlegt að
geta ekki svívirt nema þrjá menn
fyrir bragðið.
Hriflu-Jónas
fórnar nauðsynjamáli Fljótsdals-
héraðsbúa fyrir kaupfélags-
pólitík sína.
Fjarðarheiði er lítill fjallvegur
milli Seyðisfjarðar og Fljótsdals-
héraðs. Pað er beinasti og besti
og stysti vegur fyrir Fljótsdals-
héraðsbúa til markaðar. Leiðin yfir
Fagradal er meira en þriðjungi
lengri.
Pað er því auðsæilega miklu
brýnni þörf á því, að til væri bif-
reiðavegur yfir Fjarðarheiði heldur
en yfir Fagradal; en þar er nú
bifreiðavegur.
Af pólitískum ástæðum hafa
»framsóknar«-þingmenn kjördæmis-
ins ekki beitt sér öfluglega fyrir
þessu nauðsynjamáli. Kaupfélögin
eru eign Hriflu-Jónasar og dansa
eftir því Iagi, sem hann óg klikka
hans spilar. Frjáls verslun er mesta
mein Hriflu-Jónasar og kaupfélag-
anna.
Porsteinn kaupfélagsstj. á Rey.ð-
arfirði og Sveinn á Egilsstöðum,
bróðir lians, berjast heima fyrir í
nafni Hriflu-Jónasar gegn því, að
fjárveiting fáist úr ríkissjóði eða
annarsstaðar til Fjarðarheiðarbraut-
arinnar. Marga Fljótsdalshéraðsbúa
á Reyðarfjarðarkaupfélagið með
húð og hári. Aö eins frjáls versl-
un gæti frelsað þá úr klóm þess.