Þjóðólfur - 06.10.1942, Blaðsíða 3

ÞJÖÐÖLFUR
3
Þeir boðnðn frið
ÞEGAR þjóðstj jmin sálaða
var sett á. la jgimar, voru
margir af hinum frjélslyndari
mönni^i í Sjálfstæðit flokknum. á
móti því að gengið yrði í stjóm-
araamvinnu við Fram:ókn. þeir
setluðiL, að það færi fyrir þeim
ráðherrum, sem yrðu fyrir valinu
eins og Alþýðuflokknum og ráð-
herra hans, að þaðan kæmu þeir
aftur með svikin loforð og rúðir
fylgi flokksmanna sinna. En 61-
afur Thors sótti fast á og taldi
það þjóðamauðsyn að Sjálfstæðis-
flokkurinn teki þátt í stjórainni,
ef ekki, þá væri algert hmn og
þjóðarvoði fyrir dyrum.
Með þvi að hverjum sjálfstæð-
ismanni var það ljóst, þrátt fyrir
það að Eysteinn Jónsson þóttist
stjóma á þá lund að rfldssjóður
græddi fé á hverju ári og skuldir
lækkuðu, að ríkið var að verða
gjaldþrota, þá létu menn tilleiðast
og Ölafur og hans skoðunar-
bræður sigruðu.
*
Eftir þjóðstjómarmyndunina
virtist lægja hinn háværa brim-
gný pólitískra blaðaskamma og
flokkastreitan hvarf að mestu af
opinberum vettvangi. Fólkið varð
fegið. Það þráði frið eftir margra
ára óáran í atvinnulífi þjóðarinn'
ar og illa stjóm. Menn trúðu því,
að forráðamenn flokkanna hefðu
sætzt heilum sáttum um að leysa
vandamálin og stýra þjóðinni
sameiginlega út úr hættunni.
Þeir boðuðu frið og sættir og
Hermann Jónasson forsætisráð-
herra lofaði í áramótahugvekju
sinni að allar stéttir skyldu verða
jafn réttháar og engum skyldi
líðast að ota sínum tota á kostn-
að annara. Menn hiustuðu með
athygli og vonuðu, að hinir gömlu
svörnu andstæðingar, ólafur og
Jónas, hefðu sætzt heilum sáttum
undir feldi flatsængurinnar.
*
,,En hjúin veróa oft margs
vís þegar hjónin deila” Eftir a )
þjóóstjómin hafði tekið sér va’d
vegna L,þjóðamauösynjar” ið
fresta kosningum mn óákveði an
tíma, og atvik, sem öllum er
kunn, leystu þjóðina frá krevpu-
ráðstöfunum og fjárhagsbasi', en
í þess stað streymdi pening- .flóð-
ið yfir landið og atvinnu teysið
hverfur á fáum mánuðuj i, þá
fær þjóðin fyrst vitneskj 1 um,
hvað hefur verið að gerí st þar
innst inni. Og þá kemur mann-
gæzkan og réttlætiskenn 1 þeirra
háu herra fram í sinni raunhæfu
mynd.
Já, þeir boðuðu frið og eitt átti
yfir alla að ganga. Undir það
tók borgarstjórinn í grein, er
hann reit í dagblrðið Vísi 1941,
þegar hann segir :Það er sjálf-
sagt að verkame.in fái sína hlut-
deild í gróðanun þegar vel geng-
ur, því aðeins < r hægt að ætlast
til fórna frá þe' n, þegar Ula geng
ur. Þetta er ré t og vel sagt. En
hvað skeður? Nokkrum mánuðum
seinna kejnur Eysteinn fram með
hið illræmda og illa hugsaða
frumvarp sitt um gerðardóm. Ól-
afur þykist vilja fara hina frjálsu
leið ásamt Stefáni Jóhanni. Þetta
var líka tvimælalaust eina rétta
leiðin, að semja við launþegana,
mætast á miðri leið, og þá var
grundvðllur skapaður undir gerð-
ardómslögin og bar enga nauð-
syn til að svipta aðila samnings
rétti. Næst var að taka stríðs-
gróðann að mestu eða öllu úr
umferð og beita vinnnuaflinu í
rétta átt, til hinnar lifrænu fram-
leiðslu. Nei, ,,kjölfestan” var of
létt. Hermann sagði af sér, í
fússi, fyrir sig og ráðuneyti sitt.
Þumbaðist í fýlu nokkrar vikur,
gekk síðan inn í stjóraina aftur
að Öllu óbreyttu, en nú sem 4-
byrgðarlaus maður í stærsta
vandamálinu,
Já, hvflíkur friður, og hvflíkt
jafnrétti. ölafur sér ofsjónir yfir
tekjum launþeganna, sem höfðu
aflað sér hárra tekna m?ð eftir-
vinmi og næturvinm’. En hvað
með Bjarna? Jú, hann dansar
moð. Þeir taka í höndina á Ey-
steini og skella gerðardómnum á,
Hermann glotoi með byssumar og
túragasið á vissum stað, en Stef-
án Jóhann stekkur á burt og fer
á atkvæfaveiðar.
Þeir lofuðu friði, en sýndu
hnefair.i. Öllum hugsandi mönnum
er k> nnugt og í fersku minni,
hvað gerzt. hefur síðan. Skæru-
henaður, hækkað kaup, sem tek-
ið er jafnharðan aftur með hækk-
U'/U vömverðí. Hjólið snýst og
,/nalar bæði malt og salt”. Dýr-
t iðarskrúfan gengur hraðar í dag
(n hugir manna fá greint, og eng-
inn sér fyrir endaxi á því böli,
sem af slíku leiðir.
Nú standa kosuingar fyrir dyr-
! um, og enn koma þessir sömu
menn fram á sjónarsviðið og
bjóða þjóðinni fomstu sína í fjög-
ur löng ár. Við segjum nei. Þið
boðuðuð frið, en vöktuð sundr-
ung og hatur. Þið lofuðu þjóðinni
framkvæmdum og lausn vanda-
mála, en „keyrðuð út af ’ í fen og
foræði. Þ:ð munið nú uppskera
eins og þið hafið sáð.
Islendingar! Staldrið nú við.
Örumegin á gjábakkanum standa
menn albúnir til einræðis, eða
hvers sem vera skal, Hinum
meginn standa rússneskir erind-
rekar fálmandi og úrræðalitlir,
tilbúnir að reka erindi föður
Stalíns, þegar tækifærið býðst.
Við mótmælum öll. Vlð viljum
vera íslendingar áfram og varð-
veita allt það, sem íslenzkt er.
Þess vegna iátrnn við ekki fet af
útskerjum íslands, hvað þá meira.
Við viljum vera frjáls þjóð í
frjálsu landi. Þess vegna: Tök-
um nú höndum saman og byggj-
um okkur upp heilbrigðan stjóm-
málaflokk, sem sameinar það, er
hinir hafa sumflrað, byggjum upp
það, sem hinir hafa rifið niður.
Við heimtum. réttlátt og heilbrigt
stjórnarfar og að mannúðin og
mannvitið verði látið ráða um
ókomna framtíð. J.
Fundurínti á summdaginn
Ilslulllr oi nlH íkiil i H
IisilogaM E-llslans
Þjóðveldismetm héldu %rsta
kosningafund sinn í Kaupþings-
salnum á sunnudaginn var. Hús-
fyllir var á fundlnum og urðu
allmargir frá að hverfa.
Málshefjandi var Árni Jóns-
son frá Múla. Aðrir ræðumenn,
er til máls tóku, voru Jakob
Jónasson, Páll Magnússon og
Jónas Þorbergsson. Máli ræðu-
manna var forkunnarvel tekið
og ríkti mikill áhugi og eining
á fundinum. Voru fundarmenn
á einu máli um það, að gera
sigur E-listans sem mestan og
glæsilegastan. — Mun óhætt að
fullyrða að á þessum fundi hafi
ríkt sjaldgæfur áhugi fyrir póli-
tísku starfi.
Svanakaffi
faest i flesfum
verzlunum
Fréttir frá
í. S. I.
Stjóm I. S. I. hefur ráðið Kjart
an Bermann Guðjónsson, sem j
farandglímukennara hjá íþrótta-
félögunum á komandi vetri. Fer
hann fyrst tfl Vestmannaeyja og
heldur þar námskeið. Á sama
tima heldur Axel Andrésson þar
námskeið í knattleikjum.
Ævifélagi í í. S. I. hefur gerzt
Ragnar Benediktsson prestur í
Hmna og eru nú ævifélagar I-
þróttasambahdsins 143 að tölu.
^kátafélagið Hólnaherjar Hólma
vik hefur nýltga gengið í í. S. í.
Félagstala 18. Formaður Jón
Kristgeirsson.
Stjóra í. S. 1. hefur nýlega
staðfest þessi met:
300 m. hlaup á 37,8 sek. sett af
Jóhanni Beraharð K- R. 2. sept.
s. 1. og 4 X 200 m. boðhlaup á
1:37,9 sett af b. hlaupssveit
K. R. 6. sept. s. 1.
Af hálfu I. S. I. hafa verið til-
mefndir i stjóraamefnd íþrótta-
héraðs Norður-Isafjarðarsýslu
Sigmrður Bjarnason frá Vigur og
i stjórnamefnd tþróttahéraðs
Reykjavíkur Erlingur Pálsson.
Atvinna - húsnæði
Okkur vantar nokkra laghenta menn til starfa í verksmiðj-
unni.
Gettun jafnframt útvegað einhleypum mönnum húsnæði.
H-F. OFNASMIÐJAN.
Símí 2287.
Kaffikvöld
Þjóðveldismanna
verður haldið í Oddfellow fimmtudaginn 8. okt. kl. 9 e. h. stund-
víslega.
SKEMMTIATRIÐI:
1. Bjami Bjamason setur skemmtunina.
2. Guðm. Jónsson: Söngur.
3. Ámi Friðriksson: Ræða.
4. Pétur Jónsson: Söngur.
5. 7 ? ?
6. Ámi JÓnsson frá Múla: Ræða.
7. Dans.
Aðgöngumiðar seldir á Laufásv. 4, simi 2923, og við inngang.
inn. Allir stuðningsmenn E-listans velkomnir.
SKEMMTINEFNDIN.
Víö skrííborðs"
hornið
í’ramhald af 2. eíðu.
til tekizt, aó Sjálfstæöisílokk:-
uriixn haíi lunoið aðra ennþá
betri! En meú þessu tiitæKi
Framsóknarmanna er stiílan
raunverulega tekin úr. Og eftir
paö eru óvit og óbilgimi ein-
rao í málrnu írá hendi vald-
hafanna. Og ei þu spyr, les-
ari sæh, meó hverjum oaæm-
um svona siysalega haí'i get-
aö tekizt tii, pa er því íyrst
til að svara, sem þer heíur
margsinnis venö bent á í þessu
blaöi, aö her hafa ekki verið
þjóöíormgjar við völd, heldur
politáskir íiokksforingjar, ekki
ábyrg og traust iórusta al-
þjoðar, heldur forustumenn
hagsmimastétta sítogandi
hver til sinnar handar, sitefl-
andi um völd og sníkjandi
fylgi. — Forsætisráðherrann
okkar var háöur valdi stór-
gróöamannanna vegna stjórn-
arsamstarfsins og rekinn á-
fram af þeirri hálf-Hitlerísku
ofsóknarstefnu, sem tekin var
upp hér á landi 1939 ekki ein-
ungis gegn þeim hluta verka-
lýösins, sem aöhylilst komm-
únisma, heldur gegn öllum
öðrum, sem höföu litiö svo á,
aö þeir mættu hafa aöra skoö-
un en valdhafamir og væri
frjálst aö láta hana í ljós.
Allir slíkir menn. voru flokk-
áöir undir eitt og sama vöru-
merki og settir „út fyrir garö”.
— Þaö gat vitanlega ekki far-.
ið saman aö bisast viö aö
koma verkalyönum út fyrir
þjóðfélagið og kalla hann aö
samn ingaborð inu, þegar mik-
iö lá viö. Þessvegna var gripiö
til gerðardómsins þótt undir
hann vantfeöi eina stoöina.
Afleiðingamar þekkjum við.

n :< i J.'yb j -rTHn
r?i i ^tcei
tf
Esja"
hraðferð til Akureyrar um
miðja næstu viku. Tekið á móti
flutningi til Akureyrar og Siglu-
fjarðar í dag og til ísafjarðar
og Patreksfjarðar til hádegis á
miðvikudag. —
Pantaðir farseðlar óskast sótt-
ir í dag.
Í,;Þotrinóðiir
44
áætlunarferð til Snæfellsnes-
hafna og Flateyjar í dag. Ttekið
á móti flutningi til Sands, Ól-
afsvíkur og Grundarfjarðar í
dag og til Stykkishólms og Flat-
eyjar fram til hádegis á morg-
un.
Kjósendur í Reykjavík!
Kjósið E-listan. Hann er
ykkar listi. Hann er listi
l borgaranna, listi allra
þeirra, sem ekki lúta flokks
einræði og flokksofstæki.
Kjósið E-listan!
Og nú er rifizt og skammazt
og ásakáö, og það er þér, les-
ari, ætláð nægilegt til leiö-
beiningar, þegar þú gengur
aö kjörborðinu nú í þessum
mánuði,
X.