Þjóðólfur - 26.10.1942, Blaðsíða 3

Ásetningurinn í vetur
Ávarp til bænda frá stjórn
Búnaðarfélags íslands.
Heyfengur landsmanna á þessu
sumri mun vera mun minni en und-
anfarin ár. Á hinn bóginn hafa bú-
fjáreigendur gert ráðstafanir til þess
að afla sér meira af innlendu fóð-
urmjöli en nokkru sinni fyrr. Hafa
síldarmjölspantanir farið 60—70%
fram úr hæstu pöntun undanfarin
ár. Pöntunum þessum er hægt að
fullnægja öllum, að langsamlega
mestu leyti með síldarmjöli, en því
sem á vantar með fiskimjöli, en þar
með er lokið þeim birgðum af þess-
um vörum, sem til eru í landinu.
Þá hafa verið gerðar sérstakar ráð
stafanir til kaupa á maísmjöli frá
Ameríku og hefur þegar verið
tryggt skiprúm til flutnings á nokkr-
um hluta af mjölinu.
í tilefni af því, sem að framan
greinir, vill stjórn Búnaðarfélags
ísland nú áður en vetur gengur x
garð, vekja athygli bænda og ann-
arra búfjáreigenda, svo og forða-
gæzlumanna, á því, að ástæða er nú
til að gæta hinnar ýtrustu varúðar í
ásetningu búfjár og hafa í þeim efn-
um til hliðsjónar eftirfarandi atriði:
1. Að því er snertir innlent fóð-
ur, hey, síldar- og fiskimjöl, þá sé
ásetningin byggð á því, að öruggt
sé að þær birgðir, sem fyrir hendi
eru hjá búfjáreigendum, eða þeir
hafa tryggt sér, hrökkvi til þess að
fullnægja fóðurþörf búpeningsins i
hörðum vetri.
2. Að því leyti sem fóðrunin er
byggð á aðfluttu fóðri, maísmjöli, þá
sé i hæsta lagi við það miðað, að
kleift reynist að fá flutt til landsins
það magn af þessari vöru, sem sam-
svarar meðalnotkun undanfarin ár.
Eins og nú er ástatt, verður það
að teljast skortur á nauðsynlegri
varúð og öryggi, ef djarfara er teflt
i ásetningu' en hér greinir. Búfjár-
eigendur verða að hafa það ríkt í
huga, að ekkert innlent fóðurmjöl er
upp á að hlaupa, fram yfir það, sem
pantað hefur verið, hvað sem í kann
að skerast. Þá er það og enganveg-
inn forsvaranlegt að treysta því, að
bætt verði úr fóðurþörfinni með inn-
fluttu fóðurmjöli, framar því, sem
hér er ráð fyrir gert, sökum hinna
fallast í faðma. Barátta |)eirra
haföi verió löng og hörö. Ól-
afur haföi fáum árum áöur
sagt síg úr utanrikismála-
nefndinni og gengizt fyrir því.
aö flokksmenn hans geröu
hiö sama, í mótmælaskyni við
þaö siöleysi Jónasar að of-
sækja þá menn, sem falin
haföi veriö samningsgerö við
erlendar þjóöir. Samt var enn
þá styttra síöan Jónas haföi
sýnt fram á, hvaö siögæöis-
kennd islenzku þjóöarinnar
væri misboöið freklega meö
því, að „Jensenssynir” fengju
aö láta og leika sér með
Kveldúlf eins og þeir ættu
hann. Menn komust viö, þeg-
ar þeir sáu, aö þessir tveir
öndvegismenn og oddvitar
andstæöra flokka voru fúsir
til aö gleyma öllu, sem þeim
haföi farið á milli, um leið
og þjóöarheill krafðist eining-
ar og hræðralags. Þetta veg-
lyndi mundi skráð í bama-
bækur komandi kynslóða, öld
fram af öld, og lýsa þann veg,
sem þeim ungu var ætlað að
ganga. Og var þaö ekki líka
fagur vottur göfugs hugarfars.
þegar Eysteinn Jónsson stóð
upp fyrir Jakob Möller, mann
inum, sem hann hafði hrakið
^úr embætti, og látið þaö ver?fca
HJÓNABANDIÐ —
Afbrýðisamir eiginmenn eru eins
og tappamir, sem gefa til kynna,
hvar góða vínið er að finna.
Nne. Cecile G... N...
í ástum tilheyrir líkaminn eigin-
manninum en sálin fylgimannín-
um.
Crrébillo Fils.
Aumt er einlífi.
ísl. málsháttur.
Hjónabandið skal virða meðan það
er aðeins hreinsunareldur, en slíta
því, þegar það er orðið helvíti.
Erasmus.
Ef hjónaband ætti að vera veru-
lega hamingjusamt, þyrfti eigin-
maðurinn að vera heyrnarlaus og
konan blind.
Elphonse d’Aracon
Fyrr skuli menn fá sér brauð en
brúði.
ísl. málsháttur.
SKRÍMSLI í LAGARFLJÓTI.
-----Er þar (þ. e. meðal skrímsl-
anna) fyrstan frægan að telja orm
þann eða vatnaslöngu, sem áreiðan-
legir menn hafa oft séð í Lagar-
fljóti á Austurlandi og er afskaplega
stór ... Hann er svo ákaflega stór,
að lengdin skiptir skriðrúmum, þótt
ótrúlegt sé. Sumir þora jafnvel að
segja, að hann sé rastar langur eða
yfir það. Hanrí sést alltaf á sama
stað, með kryppum, ef svo mætti
segja, stundum þremur, stundum
tveimur, stundum aðeins einni. Hef-
miklu og vaxandi örðugleika sem
eru á flutningum til landsins.
Að þessu öllu athuguðu leggur
stjórn Búnaðarfélags íslands á það
ríka áherzlu, að búfjáreigendur geri
í tæka tíð ráðstafanir til frekari
fjár- og gripaförgunar, ef það er,
miðað við allar aðstæðux-, nauðsyn-
legt til að tryggja gætilega ásetn-
ingu.
í stjórn Búnaðarfélags Xslands.
Bjarni Ásgeirsson, Pétur Ottesen,
Jón Hannesson.
»?Ó0ÖLFO1K '3
ur þessi óskaplegi búkur skotið sér
upp úr hyldjúpu vatninu og sýnt sig,
en það fyrirbrigði hefur æfinlega
verið löndum vorum fyrirboðl ein-
hvers, því að menn halda, að það
boði venjulega eða spái annaðhvort
hallæri, drepsótt, dauða höfðingja
eða einhverju öðru slíku; haus hans
eða sporður hefur aldrei sézt.
Sú saga gengur, að biskup nokkur
eða helgur særingamaður hafi bxxnd-
ið hann þarna niður, og drep ég á
það sem hvern annan hégóma eða
þvætting. En upp frá því hafði búk-
ur skrímslisins verið upp úr vatn-
inu á vissum txmum og verið um
stund sýnilegur aðeins fáxxm i einu,
og var það æfinlega vant að vera
svo sem eina stund eða svo; síðan
dýfði hann sér aftur hægt og hægt
í vatnið og gerði harðan hristing,
sem þó ekki æfinlega henti nálæga
staði, svo að hús í námdinni hrundu
sem í jarðskjálfta og vatnsíöll
flæddu snöggvast yfir báða bakka,
en sjötnuðu síðan með hægð.
(Undur íslands).
FEGCRÐ —
Fegurðin er meðmælabréf, sem
náttúran gefur eftirlætisgoðum sín-
um.
Voiture.
Fegurðin er snara, sem náttúran
hefur lagt fyrir greindina.
Lévis.
Fegurðin er fyrsta gjöfin, sem nátt
úran gefur konunni, og einnig sú
fyrsta, sem hún tekur frá henni.
Méré.
Mætur er fríðleikur, ef mannkost-
ir fylgja.
ísl. málsháttur.
Þjúðstjérnarannáll
effír
Órna lfinssan
frá Múía,
Allír, sem'vílja átta síg á pólítíhínní
í landínu og afstöðu Árna Jónssonar
frá Múla fyrr og nú tíl ýmíssa mála
og flokka. verða að lesa bók hans,
Þjóðsf jórnarannálL Bókín er í senn
skemmtílestur og varanlegt heímíldar-
rít um stjórnarfar á Islandí hín síðarí ár.
Kona, sem er án fegurðar, þekkir
lífið aðeins að hálfu.
Mme. de Montaran.
tOrðsendíng frá Þjóöólfí.
Fegurð án yndisþokka er öngull
án beitu.
Ninon de Lenclos.
ÁHRÍNSORÐ.
I Vestmannaeyjum var óvenjuleg-
ur kúadauði. Fyrst dóu þar um
haústið hundar og hrafnar, svo
undrum sætti, þar eftir kýmar. Sú
fregn barst, að hundur skipherrans
hafi af íslenzkum drepinn verið, og
hafi skipherrann þar um nokkur orð
átt að tala.
Setbergsannáll 1696.
Þeir sem enn eiga ógreiddan yfirstandandi árgang Þjóðólfs,
eru vinsamlega beðnir að gera til skil til afgreiðslunnar, Lauf-
ásveg 4.
Útsölumenn blaðsins úti á landi, sem ekki hafa enn gert skil
til blaðsins, eru beðnir að gera það hið fyrsta.
Áskriftargjöld fyrir yfirstandandi árgang eru öll
fallin í gjalddaga.
fyrst afreksverka sinna í ráð-
herrastóli?
Sættirnar, sem á komust
milli Ólafs Thors og þeirra
Hermanns og Jónasar og sætt
ir þeirra Eysteins og Jakobs,
! voru öruggasta sönnunin, sem
: fáanleg var, fyrir heilindun-
! um í sáttmálageröinni, inn-
' siglaö á bræðralag góöra
drengja. Þaö þurfti fúlmann-
lega tortryggni og sjúka hót-
1 fyndni til að láta sér til hug-
ar koma, aö nokkuö annaö en
farsæld og réttlæti gæti
sprottið upp af því sæði sjálfs-
afneitunarinnar og fórnfýsi
sáttgirni og bræðraþels, sem
hér var sett í hlýja gróður-
mold íslenzkrar þjóðarheill-
ar.
Sættirnar náöu auövitaö-
lengra en. til Framsóknar og
Sjálfstæðisflokksins. Þær
breiddu lim sín yfir flestar
mestu andstæðumar í ís-
lenzku þjóðmálalífi. Þing-
menn, sem aldrei höfðu setið
á sárshöfði, tvímenntu nú í
hverrí tillögunni eftir aðra.
Þetta var nýstárleg sjón og
uppbyggileg. En svona var
það: hvert sem skyggnzt var
gat aö líta góöfýsi og samúð
allra ábyrgra manna. HvaÖ
gerði þaö til, þótt kommún-
istar og annað óþjóðlegt ill-
þýði reyndi að spilla friönum?
Þjóðstjórnin mundi leysa
vandamálin af réttlæti, víð-
sýni og fyrirhyggju. Kostir
hennar mundu verða svo ó-
vefengjanlegir, aö allir yröu
að sannfærast. Þegar vitrustu.
úrræðabeztu, röggsömustu og
framkvæmdamestu mennirn-
ir legöust á eitt í blessunar-
ríku þjóðlnytjastarfi hlutu af-
rekin aö veröa svo yfirþyrm-
andi, áð andstaöan hyrfi von
bráðar eins og dögg fyrir sólu.
Svona átti áð líta á þjóöstjórn
ina og svona Utu sumir á
hana — áöur en leyndir þver-
brestir komu í ljós.
Því hefur verið mjög á loft
haldið, að ýmsir þingmenn
Sjálfstæðisflokksins hafi frá
öndverðu fjandskapazt við
þá hugmynd, að flokkarnir
störfuðu saman. Þetta er ekki
rétt. Ágreiningurinn innan
Sjálfstæðisflokksins var ekki
um þaö, hvort til samstarfs
skyldi gengið eða ekki, heldur
um þaö eitt, hvort leggjandi
væri út í samstarfið, án þess
að fyllilega væri um hnútana
búið. Formaður Sjálfstæðis-
flokksins hafði margfalda
reynslu fyrir því, að með for-
tölum og lægni máttí tákast
að leiöa. menn jafnvel feti
lengra en þeim var kært.
Hann virðist hafa gert sér
vonir um, að hinir fornu and-
stæöingar hans yrðu við nán-
ari kynni jafn leiðitamir og
gamlir samherjar. Honum
hafði tekizt aö snúa óvildar-
hug Jónasar Jónssonar til
mikillar hlýju. Eftir þann sig-
ur bjóst hann viö, að kleift
mimdi að ráða viö þá Her-
mann og Eystein. Hann geröi
sér enga rellu út af Stefáni
Jóhanni, enda var það víst á-
stæðulaust. En Ólafur Thors
lét sér yfirsjást, hvert metn-
aðarmál það var ráðherrum
Framsóknarflokksins, aö stand
ast töfra hans, ekkert síður
vegna þess, aö foringja þeirra
haföi oröið hrasgjarnt fyrir
þessum töfrum.. Hann gerði
sér ekki fulla grein fyrir þvi,
hver munur var á aö starfa
með mönnum, sem vildu að
vegur hans yrði sem mestur,
og öðrum, sem vildu aö veg-
ur hans yxi ekki. Þess vegna
var hann svo bjartsýnn, að
þann taldi sér og flokknum
óhætt að leggja út í sam-
starfið, án þess að gengið væri
fyrirfram frá málefnasarnn-
ingi. En hér fór eins og þegar
Þórarinn gamli hjá Zimsen
átti að draga upp danska fán-
ann: „Allt vil ég fyrir þig
gera, Zimsen minn, en biddu
mig ekki um þetta”.
Þegar farið var aö ræöa
fyrirætlanirnar um samstarfið
innan þingflokks sjálfstæðis-
manna, kom strax í ljós, að
helmingur flokksmanna vildi
ekki ganga til skilyrðislausrar
samvinnu. I þessum hópi, sem
í munni sjálfstæðismanna hét
„áttmenningarnir”, en „óró-
lega' deildin” á máli Fram-
sóknar, gætti mest Gísla
Sveinssonar, núverandi for-
seta sameinaös Alþingis og
Jakobs Möllers, ráðherra. Öl-
afur Thors virtist veröa fyrir
miklum vonbrigðum, er hann
varö andstöðunnar var. Hann
sótti mál sitt af fullu kappi
og harðfylgi og var jafnvex
ekki laust við, að nokkm's
þyrkings gætti í framkomu
hans við suma þá menn, sem
öðruvísi tóku ' undir tillögur
hans, en hann hafði ætlazt
til. LeiÖ svo vika af viku, aö
ekki dró saman. Pétur Otte-
sen fylgdi Ólafi fastast allra
þingmanna, en Bjarni Bene-
diktsson þeirra forráðamanna
flokksins, sem ekki áttu sæti
á þingi. Eru þeir báðir mála-
Framhald á. 4. síðu.