Víkurfréttir - 06.02.2020, Qupperneq 20

20 // VÍKURFRÉTTIR Á SUÐURNESJUM Í 40 ÁR
Þú fluttir til Sandgerðis ungur að
árum. Hvernig kom það til að þið
pólska fjölskyldan fluttuð hingað til
Íslands?
Mamma fór út á undan mér. Hún
ætlaði bara að vera í eitt ár að safna sér
pening, var nýbúin í námi í Póllandi og
svona. Einhvern veginn varð hún eftir
og kom svo og sótti mig ári seinna. Við
fluttum svo saman til Sandgerðis og
erum búin að vera á Íslandi síðan.
Hvernig var Sandgerði fyrir fimm,
sex ára gaur?
Það var bara þægilegt, mjög lítið. Ég
átti mjög erfitt með sumarið hérna
fyrst. Ég náttúrlega áttaði mig ekkert á
því að það yrði sól allan daginn og alla
nóttina. Ég var þarna sex ára gutti úti á
fótboltavelli til klukkan tólf og mamma
að leita að mér, vissi ekkert. Ég hafði
náttúrlega ekkert tímaskeið þarna,
það var bara bjart úti. Ég hélt það væri
dagur.
Varstu strax kominn í fótbolta?
Já, ég var bara settur í fótbolta í fyrsta
bekk. Mamma er íþróttakona, hún
var í körfubolta á sínum tíma. Það var
enginn körfubolti í Sandgerði og ég
hafði mikinn áhuga á fótbolta, var alltaf
úti á sparkvelli áður en ég byrjaði. Ég
byrjaði í svona 1. bekk í fótbolta.
Þannig að þú ert strax kominn í
íþróttir, mjög ungur.
Já, algjörlega. Það var mitt helsta
áhugamál alveg frá því ég var pínulítill.
Í dag ertu þekktur körfuboltamaður.
Hvernig stóð að því að karfan varð
fyrir valinu?
Maður náttúrlega flutti til Njarðvíkur,
held ég árið 2004. Njarðvík á auð-
vitað frábæra sögu í körfubolta. Ég var
reyndar bara ennþá í fótboltanum til að
byrja með. Guðni Erlends var þá í fót-
boltaliðinu í Njarðvík og var að þjálfa
minniboltann í körfunni. Hann eigin-
lega dró mig á æfingu. Þar vaknaði
ástríðan.
Hvernig stóð á því að hann, fótbolta-
gæinn, dró þig í körfubolta? Var eitt-
hvað sem hann sá í þér í körfunni?
Ég veit ekki hvort það var eitthvað
mikið en allavega hæðin. Ég var gríðar-
lega stór sem krakki. Ég hef eiginlega
ekkert stækkað síðan ég var krakki. Ég
held að það hafi svona verið aðalat-
riðið, það vantaði kannski stóran karl
þarna.
Hæðin er kostur í körfubolta.
Já, algjörlega. Ég hefði samt viljað fá
aðeins meira af henni.
Þú ert ekkert það hávaxinn körfu-
boltamaður hvað varðar það í dag.
Nei, ég held ég hafi bara náð 1,91, sem
ég er í dag, bara fjórtán, fimmtán ára
og stoppað þar.
Tóku við góð ár í Njarðvík hjá Pólverj-
anum unga?
Já, heldur betur. Hvorki í Sandgerði né
Njarðvík voru margir Pólverjar svo ég
gat ekkert svona tengt mig við neinn
sem talaði sama tungumál og ég. Svo
ég þurfti eiginlega bara að detta inn
í hópinn með Íslendingunum, bæði í
Sandgerði og Njarðvík. Þannig náði ég
málinu miklu betur og hraðar. Ég var
reyndar kominn með fullkomna ís-
lensku eiginlega þegar ég flutti í Njarð-
vík. Það svona eiginlega hjálpaði mér
að aðlagast lífinu hérna.
Ef þú rifjar aðeins upp þegar þú ert
mjög ungur, hefurðu einhverja til-
finningu fyrir því í dag hvernig þú
varst að aðlagast tungumálinu til
dæmis? Þú komst hingað fimm ára.
Var bara ekkert mál fyrir þig að læra
íslensku?
Ég held ekki. Mamma segir alltaf
skemmtilega sögu frá því að þegar við
komum heim af leikskólanum einn
daginn þá sagði ég við mömmu að það
væri ekki leikskóli daginn eftir. Hún
bara: „Nei, nei. Hvað ertu að bulla?,“
og fór með mig í leikskólann. Þá var
náttúrlega bara lokað. Þá náði ég ein-
hvern veginn að skilja að það væri
lokað daginn eftir.
Svo fórstu í skóla í Sandgerði og
Njarðvík. Maður heyrir ekki annað en
að þú sért Íslendingur á því hvernig
þú talar. Þú talar bara eins og aðrir
Íslendingar.
Já, eins og ég segi þá náði ég þessu,
held ég, mjög vel með því að vera mest
megnis með Íslendingum. Þá lærði
maður hreiminn og losnaði við að tala
þetta bjagað. Það er eiginlega aðalat-
riðið.
Á þessum tíma voru ekki margir inn-
flytjendur, sérstaklega Pólverjar, hér
á svæðinu þegar þið komuð. Hvernig
upplifðir þú það? Varðstu fyrir ein-
hverjum leiðindum eða slíku?
Já, það voru einhver svona létt skot.
Það voru náttúrlega miklir fordómar
gagnvart ekki bara Pólverjum, heldur
útlendingum hérna sem mér finnst
hafa minnkað til muna. Þetta var meira
bara grín sem ég tók aldrei inn á mig
en mér finnst íþróttirnar hafa hjálpað
í því. Eftir því sem ég varð betri í
íþróttum minnkuðu fordómarnir og ég
var meira tekinn í sátt fannst mér.
Viltu meina að íþróttirnar hafi haft
mjög mikið að segja um það hjá þér
að aðlagast Íslendingum?
Já, klárlega. Þessi íþróttafjölskylda á
Íslandi er risastór og mjög samheldin,
alveg sama í hvaða íþrótt það er. Ég
held það hafi hjálpað mjög mikið.
Eru Pólverjar í grunninn allt öðruvísi
en Íslendingar?
Já, ég held það. Það er allt öðruvísi
uppeldi í Póllandi finnst mér og öðru-
vísi gildi held ég. Ég get ekki alveg
útskýrt það en það er bara oft munur
á löndum og því hvernig samfélögin
virka. Það er svolítill munur þar á milli.
Ef þú horfir til baka, heldurðu að þú
hefðir frekar vilja alast upp í Póllandi
en á Íslandi? Heldurðu að þú hefðir
haft það betra þar?
Nei, ekkert frekar. Ég er bara búinn
að hafa það mjög fínt á Íslandi og það
gengur allt vel þannig séð. Ég held að
við mamma og fjölskyldan sjáum bara
ekkert eftir þessu.
Fenguð þið ríkisborgararétt? Þurfti
það eða eitthvað slíkt?
Já, ég held við höfum fengið ríkis-
borgararétt eftir fimm eða sex ára veru.
Ég held ég sé ekki með pólskan passa
lengur, hann rann út fyrir einhverjum
árum. Ég er bara með íslenskt vegabréf
núna.
Þú hefur spilað með unglingalands-
liðinu í körfubolta fyrir Ísland, er það
ekki?
Jú, jú. Ég held fyrir öll unglingalandslið
sem hægt er að vera í upp í 22 ára og á
fimm leiki með A-landsliðinu.
Hvernig tilfinning er það?
Það er bara frábært. Ég held alveg í
ræturnar til Póllands og tel mig vera
Pólverja, þannig séð, skástrik Íslending
en ég er mjög stoltur af því að geta
spilað fyrir þetta land og þessa þjóð.
Heldurðu tengslum við Pólland?
Já, já. Ég tala við ömmu nokkrum
sinnum á dag í gegnum Messenger og
svona og reyni að heimsækja eins og
ég get. En ég er námsmaður og vinn
á sumrin, það er búið að vera erfitt
undanfarið en ég reyni mitt besta að
fara til þeirra og þau koma oft hingað
líka.
Samfélag Pólverja og Íslendinga,
myndirðu segja að það væri gott í
dag?
Já, ég held það. Pólverjarnir eru
kannski ennþá svolítið óöruggir með
sig hérna og þeir hópa sig oft saman
í sitt eigið samfélag. Við erum með
pólskan veitingastað og pólskar búðir.
Þeir mættu kannski gera aðeins meira
í því að „mingla“ við Íslendingana,
finnst mér, því það hjálpar líka með
tungumálið og að aðlagast. En það þarf
að vera rétta fólkið.
Þú ert búinn að vera að halda kynn-
ingar fyrir ungmenni þar sem þú ert
að segja að íþróttirnar hafi hjálpað
þér að aðlagast betur.
Já, algjörlega. Það er eitt af aðalatrið-
unum sem íþróttirnar hafa gert fyrir
mig, allavega sem innflytjanda.
Ég myndi halda að íþróttafélögin
myndu vilja fá Pólverjana og innflytj-
endur til þess að koma í íþróttirnar
líka því það er efnilegt fólk þarna.
Hvað þarf að gera til þess að fá inn-
flytjenda ungmenni?
Ég held það þurfi bara að leggja ennþá
meiri áherslu á að draga alla inn í þetta,
kynna hvatagreiðslur, það sé frítt að
prófa og svona. Það eru oft peningar
sem skipta máli, foreldar hafa kannski
ekki efni á að setja börnin sín í íþróttir
eða tíma því kannski ekki. Svo eru
kannski oft fordómar í öðru landi
gagnvart íþróttum, það eru til dæmis
öðruvísi gildi í íþróttum í Evrópu. Hér
eru þetta svona forvarnir, þetta eru for-
varnir gegn kannski drykkju og tóbaki
og svoleiðis. En í öðrum löndum
kannski dragast menn meira í það í
gegnum íþróttirnar. Ég held að UMFÍ
hafi talað um það að það væri misræmi
milli Evrópu og Íslands, það væri ekki
jafn mikið forvarnargildi annars staðar
í Evrópu, aðallega Austur-Evrópu.
Þú ert í afreksliði Njarðvíkur í körfu-
bolta. Þetta er eitt þekktasta körfu-
boltalið landsins með ríka sögu. Er
ekki gaman að vera hér?
Það er bara frábært. Það er frábært
fólk í þessu félagi og strákarnir í liðinu
gjörsamlega geggjaðir. Mér líður mjög
vel hérna.
Þú ert í háskóla núna, hvað ertu að
nema?
Ég er að klára BS gráðu í viðskiptafræði
í HR núna í júní.
Hvernig sérðu framtíðina fyrir þér?
Ætlarðu að vera á Íslandi?
Já, ég held það. Ég hef engin plön um
annað eins og er. Maður náttúrlega
bara gerir það sem kemur upp og er
ekkert að plana of mikið. Ég ætla að
reyna að fara í mastersnám sem fyrst.
Hvernig finnst þér menntakerfið
vera?
Ég hef alltaf lagt mikið á mig í námi og
mér fannst grunnskólinn frekar auð-
veldur, sem og framhaldsskólinn. Mér
fannst það bara mjög skemmtilegt.
Ég var bara í FS. Það var áhugavert og
skemmtilegt. Ég tala oft við mömmu
um þetta. Menntakerfið í Póllandi er
til dæmis allt öðruvísi. Þetta hentaði
mér mjög vel. Ég tók eina önn í HÍ og
fann mig ekki alveg þar, fór í HR og hef
bara notið tímans þar mjög vel. Frábær
skóli.
Eru viðskipti eitthvað sem heilla þig?
Já, mjög mikið. Ég hef alltaf verið góð-
ur með tölur og stærðfræði og finnst ég
góður í mannlegum samskiptum.
Þú hvetur fólk í þínum sporum, sem
flytur til Íslands, að fara í íþróttir.
Hjálpar það?
Já, hundrað prósent. Miðað við það
hvað það er mikið af innflytjendum á
Íslandi þá sér maður ekkert rosalega
mörg nöfn til dæmis í úrvalsdeild-
unum hérna, ekki í handbolta, körfu-
bolta eða fótbolta, allavega ekki miðað
við hlutfallið sem er á landinu. Það geta
allir orðið íþróttamaðurinn sem skarar
fram úr. Maður veit það aldrei fyrr en
maður reynir.
Þegar þú varst að alast upp í Sand-
gerði og Njarðvík, hvernig gekk þér
að eignast vini? Varstu fljótur að ná
því í gegnum íþróttirnar eða skólann?
Bara bæði. Í Sandgerði var ég í mjög
fámennum bekk og ég held að allir
strákarnir þar hafi verið í fótbolta.
Ég var með þeim í fótboltanum og í
skólanum. Það auðveldaði mér mjög
mikið að kynnast þeim, þótt ég hafi
kannski ekki verið með fullkomna
íslensku þá og þeir hjálpuðu mér. Það
var ekki mikið gert grín að manni
þarna. Maður var svona nýr og kannski
fannst krökkunum það skrýtið að
maður talaði ekki íslensku almennilega
en þeir tóku mig mjög fljótlega í sátt
og ég held það hafi verið mjög mikið
atriði að vera góður í fótbolta líka. Í
Njarðvík kynntist ég svo mínum bestu
vinum í dag í gegnum íþróttirnar. Ég
held tengslum við flestalla sem ég hef
kynnst og svo hef ég kynnst endalaust
af fólki úr hreyfingunni, alls staðar af
landinu. Það er bara mjög gaman að
breiða út þetta tengslanet.
Hvenær varstu kominn með full-
komna íslensku? Hvað tók það þig
mörg ár?
Ég man það ekki alveg en ég man bara
að um leið og ég flutti til Njarðvíkur
var ég ekki með neinn hreim og talaði
fullkomið mál. Ég var settur í nýbú-
afræðslu hérna og það tók held ég ekki
nema tvær vikur þangað til ég var út-
skrifaður.
Hvernig finnst þér málfræðin hér á
Íslandi? Þú þekkir ekkert annað.
Voða lítið. Ég var reyndar í pólsku–
tímum í Sandgerði fyrstu fimm, sex
árin, til þess að læra það og mér fannst
málfræðin í Póllandi liggur við bara
erfiðari.
Þannig að það er verið að leggja
áherslu á að ungir Pólverjar fái pólsk-
ukennslu hérna þegar þau mæta?
Það var allavega þannig þegar ég flutti
hingað en ég held það sé líka undir for-
eldrunum komið. En við vorum ekki
það mörg, við vorum held ég fimm eða
sex manns hjá kennara í Sandgerði sem
var pólsk. Hún var líka að hjálpa okkur
með þetta. Þetta voru bara einhverjir
tveir tímar á viku en ég naut þess bara
mjög mikið að vera þar.
Nú er fjórði hver íbúi á Suðurnesjum
og í Reykjanesbæ innflytjandi og um
það bil fimmti hver er Pólverji. Þann-
ig að það eru gríðarlega margir Pól-
verjar hérna.
Já, ég held að Reykjanesbær sé líka bara
mjög góður staður til þess að flytja til.
Það er náttúrlega stórt Pólverjasam-
félag hérna sem gerir það kannski auð-
veldara fyrir aðra að koma hingað líka.
Myndir þú segja að þú værir á betri
stað hér heldur en þú værir sem
ungur maður í Póllandi?
Já, ég held það. Ég held það sé svona
yfir höfuð betra líf hér. Það er mun
meiri fátækt í Póllandi en maður veit
auðvitað aldrei hvað hefði gerst í Pól-
landi. Ég er bara mjög sáttur með þann
stað sem ég er á núna.
Held það sé yfir höfuð betra líf hér
Íþróttir hafa auðveldað Maciej Baginski að aðlagast íslensku samfélagi. Flutti 5 ára frá Póllandi til
Sandgerðis en hefur nú leikið með öllum körfuboltalandsliðum Íslands. Er að ljúka háskólanámi
„Það voru náttúrlega miklir
fordómar gagnvart ekki
bara Pólverjum, heldur
útlendingum hérna sem
mér finnst hafa minnkað til
muna. Þetta var meira bara
grín sem ég tók aldrei inn
á mig en mér finnst íþrótt-
irnar hafa hjálpað í því.
Eftir því sem ég varð betri
í íþróttum minnkuðu for-
dómarnir og ég var meira
tekinn í sátt fannst mér“
Páll Ketilsson
pket@vf.is