Morgunblaðið - Sunnudagur - 09.02.2020, Síða 29

aftur til að forðast rugling við annað
breskt band með sama nafni. Ekki
þurfti að leita langt yfir skammt en
handan götunnar, þar sem fjórmenn-
ingarnir æfðu, var verið að sýna gamla
hryllingsmynd í bíó – Black Sabbath.
Hljóðrituð „live“
En sumsé. Í október 1969 bjó Black
Sabbath að nægu frumsömdu efni til
að skunda í hljóðver og taka upp
sína fyrstu breiðskífu á vegum Ver-
tigo-útgáfunnar. Til að bæta gráu of-
an á svart þá var upptökustjórinn
sem þeim var úthlutað, Rodger
Bain, álíka blautur bak við eyrun og
bandið, auk þess sem hann þekkti
hvorki haus né sporð á Black Sab-
bath. Í endurminningum sínum,
Iron Man, sem komu út árið 2012,
segir Tony Iommi að Bain hafi verið
geðþekkasti náungi en ekki haft
margt til málanna að leggja. „Hann
kann að hafa komið með einhverjar
ábendingar en lögin voru þegar fast-
mótuð og tilbúin,“ skrifar Iommi.
Þá var ekki annað að gera en að
telja í og lögin sjö, fimm frumsamin
og tvö tökulög, voru hljóðrituð „live“
og tóku upptökur tólf klukkustundir.
Fjórmenningarnir náðu meira að
segja á barinn fyrir seinasta um-
gang. Þetta þættu undarleg vinnu-
brögð í dag en Iommi er ekki í vafa
um að þarna liggi styrkur plötunnar.
Þeir voru allir í hljóðverinu á
sama tíma, trymbillinn Bill Ward
bak við skilrúm og Ozzy söngvari
Osbourne inni í litlum klefa. „Við
nálguðumst þetta verkefni eins og
tónleika og vorum mjög einbeittir
enda var þetta það merkilegasta
sem við höfðum gert um dagana,“
segir Iommi í bókinni.
Þannig birtist tónlistin okkur á
plötunni sem heitir eftir hljómsveit-
inni; flutningurinn er eins „orginal“,
eins og orðið getur. Fyrir utan
klukknahljóminn og slagveðursrign-
inguna í upphafi titillagsins (já, við
erum að tala um Black Sabbath með
Black Sabbath af Black Sabbath!) og
viðbótarsóló í N.I.B. og Sleeping
Village er sama og engu bætt við en
Bain og Tom Allom hljóðblönduðu
plötuna daginn eftir að bandingjum
fjarstöddum. Black Sabbath hélt
nefnilega sem leið lá til Sviss til að
spila á tónleikum fyrir 20 sterlings-
pund – hvorki meira né minna.
En frægðin beið handan við hornið.
Þrátt fyrir hraksmánarlegar umsagn-
ir gagnrýnenda, Rolling Stone sagði
plötuna „alveg eins og Cream, bara
verri“ og The Village Voice líkti henni
við „misheppnaða andasæringu“, þá
óx vegur Black Sabbath hratt. Platan,
sem kom út í Bretlandi 13. febrúar
1970, seldist vel og áhorfendum snar-
fjölgaði á tónleikum. Dökkur hljóm-
urinn og drunginn áttu sér engin for-
dæmi – hér kvað við nýjan og
djöfullegan tón sem féll ljómandi vel
að smekk hinnar leitandi æsku.
Konungur riffsins
Arkitektinn að hljómnum er Iommi,
ókrýndur konungur riffsins, en hann
má að hluta rekja til þess að hann
missti framan af löngutöng og baug-
fingri hægri handar í vinnuslysi og
hefur stuðst við sérhannaðar fingur-
bjargir síðan en Iommi er örvhent-
ur. Stíll hans hefur verið málm-
listamönnum þessa heims innblástur
æ síðan; nægir þar að nefna James
Hetfield, Jeff Hanneman, Dimebag
Darrell og Max Cavalera.
Líklega á Steve Huey hjá All-
Music kollgátuna en hann kallaði
Black Sabbath-plötuna „upphafs-
punkt þungarokksins eins og við
þekkjum það“ í frægri umsögn á tí-
unda áratugnum. „Ræturnar í blús-
rokkinu og sýrunni skína í gegn og
þetta verður að einhverju meira,“
segir hann og bætir við að uppruni
fjórmenninganna í iðnaðardrung-
anum í Birmingham á sjöunda ára-
tugnum renni áreynslulaust saman
við áhrif frá hryllingsmyndum og
skrif manna á borð við J.R.R. Tol-
kien, H.P. Lovecraft og Dennis
Wheatley.
Liðsmenn Black Sabbath eru allir
á lífi til að fagna þessum merku
tímamótum. Hver hefði trúað því?
Það er ekki eins og menn hafi farið
sérstaklega vel með sig og kemur
Ozzy karlinn þar fyrstur upp í hug-
ann. Hann er enn að koma fram,
þrátt fyrir að parkinsonveikin hafi
hægt á honum undir það síðasta, og
Iommi hefur túrað stíft seinustu árin
þrátt fyrir erfiða glímu við krabba-
mein. Vel fór á því að lokatónleikar
Black Sabbath færu fram í heima-
borginni Birmingham fyrir réttum
þremur árum. Hringnum var lokað.
Black Sabbath snemma á
ferlinum: Geezer Butler,
Tony Iommi, Bill Ward
og Ozzy Osbourne.
Wikipedia
9.2. 2020 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 29
BATI James Hetfield, söngvari og
gítarleikari Metallica, kom í fyrsta
skipti fram opinberlega eftir að
hann ritaði sig inn í áfengismeðferð
síðasta haust, þegar sýning á forn-
bílum í hans eigu var opnuð í Pet-
ersen-safninu í Los Angeles í vik-
unni. Kappinn virkaði í góðu
jafnvægi en spurður um næstu
plötu frá bandinu svaraði hann því
til að ekkert lægi fyrir í þeim efn-
um. „Við þrífumst á óvissu, þannig
lagað, og að vera nógu hræddir til
að finnast við vera á lífi.“
Þrífst á hræðslu og óvissu
Hetfield er kominn á kreik á ný.
AFP
BÓKSALA Í JANÚAR
Tekið saman af Félagi íslenskra bókaútgefenda
1 Ketóflex 3-3-1 mataræðið Þorbjörg Hafsteinsdóttir
2 Fórnarlamb 2117 Jussi Adler Olsen
3 800 fastan Michael Mosley
4 Keto – hormónalausnin Gunnar Már Sigfússon
5 Svínshöfuð Bergþóra Snæbjörnsdóttir
6 Fjarþjálfun Indíana Nanna Jóhannsdóttir
7
Gulur, rauður, grænn og
salt – vinsælustu réttirnir
frá upphafi
Berglind Guðmundsdóttir
8 Stjórnsýslukerfið Trausti Fannar Valsson
9 Málsmeðferð stjórnvalda Páll Hreinsson
10 Hin konan Greer Hendricks
11
Gagnfræðakver handa
háskólanemum
Friðrik H. J. / Sigurður J. G.
12
Hulduheimar 7
– sápukúlutindur
Rosie Banks
13 Hver ertu og hvað viltu? Ingvar Jónsson
14
Hulduheimar 8
– sykursæta bakaríið
Rosie Banks
15
Vigdís – bókin um fyrsta
konuforsetann
Rán Flygenring
16 Þögn Yrsa Sigurðardóttir
17 Arfur Stiegs Larsson Jan Stocklassa
18 5:2 mataræðið Michael Mosley
19 Tíminn minn 2020 Björg Þórhallsdóttir
20
Árstíðir – sögur á ein-
földu máli
Karítas Hrundar Pálsdóttir
Allar bækur
Með fjölgun barna og hunda á
heimilinu hefur tíminn sem ég gef
mér í lestur farið síminnkandi.
Mögulega má líka kenna um auknu
framboði annarrar afþreyingar, til
dæmis á öllum sjónvarpsstöðvum
og á Netflix. En þegar þráin eftir
góðri bók kallar má virkilega
þakka fyrir hljóðbækur og öll þau
mögulegu forrit sem ég get nýtt til
bókahlustunar um leið og ég tek
göngutúrinn eða sinni heim-
ilisþrifum.
Bókin sem ég er
að hlusta á akkúrat
núna heitir The
Great Alone og er
eftir bandaríska höf-
undinn Kristin
Hannah. The Great
Alone fjallar um Leni, unglings-
stúlku sem flytur með föður sín-
um, fyrrverandi hermanni í gríð-
arlegu ójafnvægi, og móður til
Alaska. Þar þurfa þau að takast á
við bæði óvægna náttúruna og sig
sjálf á ýmsan máta. Þessi bók er
ofsalega vel skrifuð og falleg og
þótt hún sé ógnarlöng þá sé ég ekki
fram á að ég vilji að hún klárist
nokkurn tíma.
Í fyrra tók ég þátt í mjög
skemmtilegri bókaáskorun ásamt
frábærum konum víðs vegar um
landið, en í henni bjuggum við sjálf-
ar til ríflega þrjátíu flokka sem
þurfti síðan að fylla
inn í. Af þeim sem
ég las meðan á
þeirri áskorun stóð
voru það líklega Salt
to the Sea eftir Rutu
Sepetys og The Im-
mortal Life of Henri-
etta Lacks eftir Rebeccu Skloot
sem komu mér hvað mest á óvart
og stóðu þannig upp úr, þó svo að
Ungfrú Ísland eftir Auði Övu Ólafs-
dóttur hafi komið
fast á hæla þeirra.
Hungur eftir Rox-
ane Gay var svo
með síðustu bókum
sem ég las árið 2019
og hún snerti marg-
ar taugar. Femínist-
inn í mér varð alveg trylltur yfir
mörgu, matarfíkillinn tengdi við
ansi margt og konan við enn ann-
að. Bók sem lang-
flest fólk ætti að
leggjast yfir og lesa í
ræmur.
Þar sem ég eyði
svo mestum frítíma
mínum í að velta
fyrir mér ýmsum
glæpum og ógeði og
er fyrir vikið reglulegur gestur í
hlaðvarpi systur
minnar, Morðcast-
inu, þá get ég ekki
annað en nefnt bók-
ina I’ll be Gone in
the Dark eftir Mic-
helle McNamara
sem bók fyrir alla al-
vöru true crime-nörda. Þar kafar
Michelle ofan í ráðgátuna um Gol-
den State-raðmorðingjann og ger-
ir það listavel.
BYLGJA BORGÞÓRSDÓTTIR ER AÐ LESA
Bylgja Borg-
þórsdóttir er
verkefnastjóri
hjá Fljótsdals-
héraði.
Góð bók með
í göngutúrinn
á heimasíðu Hreyfils:
hreyfill.is
eða í App Store
og Google Play
SÆKTU APPIÐ
Sæktu appið frítt á AppStore
eða Google Play
Hreyfils appið
Pantaðu leigubíl á einfaldan
og þægilegan hátt
Þú pantar bíl1
3 og færð SMS skilaboðað bíllinn sé kominn.
2 fylgist með bílnum í appinu
ICQC 2020-2022