Morgunblaðið - Sunnudagur - 23.02.2020, Síða 10

Á
fallegu heimili Hafdísar Priscillu í Grafarvogi má
finna útsaumaðar myndir í römmum á víð og
dreif. Hún afsakar sig og útskýrir að hún hafi
verið með sýningu um helgina og eigi eftir að
ganga frá myndunum. Það var nú lítið að afsaka
og skemmtilegt að skoða þessar athyglisverðu myndir, sem
saumaðar eru til þess að tjá erfiðar tilfinningar.
Hafdís opnaði ekki aðeins skemmtilega sýningu fyrir fjöl-
skyldu og vini, heldur kom hún þeim rækilega á óvart og giftist
ástinni sinni, Jóni Baldri Baldurssyni, reyndar í annað sinn.
Veislan var haldin til þess að fagna lífinu, en eitt ár er nú liðið
frá því að Hafdís greindist með brjóstakrabba. Meðferð gekk
vel og Hafdís er nú laus við krabbann. Það var því tilefni til að
fagna.
Árlega greinast yfir 200 íslenskar konur með brjóstakrabba
og þar af tíu undir fertugu. Hafdís var ein þeirra sem greindust
á árinu 2019. Nú ári síðar er hún reynslunni ríkari, eignaðist
yndislegan vinkvennahóp og fann farveg í útsaumi fyrir tilfinn-
ingar sínar.
Óvissan var erfið
Það var í lok janúar á síðasta ári að Hafdís fann stóran hnút í
öðru brjóstinu.
„Ég fékk strax slæma tilfinningu. Það var svo tólfta febrúar
að ég fékk staðfest að það væri brjóstakrabbi. Ég hafði farið í
skoðun og fékk svo símhringingu þar sem ég var boðuð í viðtal
og ég vissi að það væri yfirleitt ekki gert nema eitthvað væri að.
Þannig að ég vissi þetta í raun fyrr, en var í afneitun. Ég þurfti
að bíða frá fimmtudegi til þriðjudags en á mánudeginum gat ég
ekki beðið lengur. Ég fékk að sjá skýrsluna mína sem starfs-
maður á Hjartarannsókn og sá strax orðið krabbamein. Ég var
svo ánægð af því að óvissan hafði verið svo erfið. Þá vissi ég í
hvaða átt ég væri að fara,“ segir Hafdís.
„Þetta reyndist vera hraðvaxandi hormónajákvætt krabba-
mein. Ég er bara óheppin að fá þetta því það er ekki saga um
krabbamein í ættinni og ég er ekki með Brca-genið. Þetta var
yfir þriggja sentímetra stórt æxli sem var búið að dreifa sér í
geirvörtuna, en það var staðbundið og ekki farið í eitla. Sem
voru góðar fréttir,“ segir hún og bætir við að mikið ferli hafa
farið í gang og teymi lækna sett saman.
„Ég byrjaði á að hitta krabbameinsskurðlækni. Ég var spurð
hvort ég vildi fara í brjóstnám, eða fleygskurð og geisla. Ég átti
sjálf að svara því. Ég fékk ekki nógu miklar upplýsingar varðandi
brjóstnám, og hvernig sé hægt að byggja upp brjóstið, til þess að
ég gæti tekið upplýsta ákvörðun. Ég sagði nei af því að mér var
sagt að ég þyrfti að fá púða, sem ég vildi ekki. En eftir á hef ég
heyrt af konum sem hafa farið í svuntuaðgerð og brjóstið byggt
upp með kviðfitu, eða bakvöðvum. Ég fékk ekki þessar upplýs-
ingar og er pínu bitur yfir því. En þetta gerðist allt mjög hratt. Ég
valdi því fleygskurð og geisla. Hálft brjóstið og geirvartan var tek-
ið og hitt brjóstið minnkað í samræmi. Ég gæti seinna farið í að
láta byggja upp nýja geirvörtu en ég veit ekki hvort ég geri það.
Mér finnst örið mitt fallegt,“ segir Hafdís og segist svo hafa farið í
lyfjameðferð.
„Núna er ég á sprautum til að bæla niður eggjastokkana og
mun taka þau lyf í þrjú ár og svo tek ég andhormóna næstu tíu
ár. Það er verið að koma mér á breytingaskeiðið. Þetta var
mjög erfitt fyrsta hálfa árið; þrjátíu hitaköst á dag; ég átti erfitt
með að sofa og upplifði skapsveiflur. Svo hafði þetta áhrif á lið-
ina, ég var með bólgur og á tímabili gat ég varla beygt hnén.
Þetta er allt að koma til.“
Að segja börnunum
Lyfjagjöfin tók á með tilheyrandi kvölum og hármissi, en Haf-
dís var átján vikur í lyfjameðferðinni.
Var þetta helvíti?
„Já og nei. Ég ætla ekki að segja alveg helvíti en fyrsta lyfja-
gjöfin fór mjög illa í mig. Ég var mjög veik og þurfti að fara á
bráðamóttökuna um kvöldið. Ég varð mjög hrædd og hugsaði að
ég vildi ekki fara í fleiri lyfjagjafir ef þetta yrði svona. Þá langaði
mig frekar til að deyja, mér leið það illa. Þessu fylgdi mikil ógleði
og vanlíðan. En næstu skipti voru skárri. Það kom mér bara á
óvart hvað ég var mikið hörkutól að komast í gegnum þetta.“
Hvernig tóku börnin þessum fréttum?
„Það er það erfiðasta sem ég hef gert í lífinu að segja þeim frá
þessu. En þau hafa staðið sig mjög vel. Það hefur kannski verið
erfiðast fyrir yngsta barnið, Emmu, sem er tíu ára,“ segir Hafdís
og nær í útsaumaða mynd þar sem lesa má: „Mamma, deyrðu?“
„Þetta verk tengist henni en þetta var spurning sem ég fékk
mjög oft frá henni. Hún var alltaf að vonast eftir að fá eitthvað
annað svar en „vonandi ekki“. Ég gat ekki svarað að ég myndi
ekki deyja því læknarnir gátu ekki lofað því að allt færi vel. Ég
má ekki lofa einhverju sem mögulega stenst ekki.“
Fyrsta meinvarpahræðslan
Hafdís ákvað strax að leita til Krafts og Ljóssins til að fá stuðn-
ing á þessum erfiðu tímum. „Það byrjaði samt á því að í fyrsta
sinn sem ég gekk inn í húsnæði Krafts tók ég u-beygju og hljóp
út. Ég var ekki tilbúin þá, en ég fór síðar í viðtal þangað. Síðan
hef ég verið viðloðandi þar og líka hjá Ljósinu. Fólk sækir
þangað stuðning á mismunandi hátt en í mínu tilviki sótti ég
leirnámskeið hjá Ljósinu og hjá Krafti fór ég í hittinga og jafn-
ingjastuðning.“
Eignaðist þú einhverjar vinkonur þarna?
„Oh, já,“ segir Hafdís og ljómar. „Við erum sex stelpur sem
greindumst á svipuðum tíma með brjóstakrabba og við erum
allar á svipuðum aldri. Það bjargar öllu að tilheyra þessum
hópi; við heyrumst daglega. Við gerðum jafningjastuðning að
listformi, eins og einn starfsmaður hjá Ljósinu sagði. Við vorum
heppnar að finna hver aðra, það er ekkert sjálfgefið.“
Nú hlýtur að vera góð tilfinning að þetta ár sé að baki. En er
ekki alltaf einhver kvíði sem situr eftir?
„Meinvarpahræðsla? Jú, sérðu einmitt hér,“ segir Hafdís og
nær í útsaumaða mynd með orðinu „meinvarpahræðsla“.
„Það lýsir sér svona: „Til hamingju, nú ertu búin með þetta
og átt að fara að lifa eðlilegu lífi, en ... ef þú færð hausverk í
lengri tíma þarftu að athuga hvort það er heilaæxli. Ef þú færð
þurran hósta í einhvern tíma gæti það verið meinvörp í lungum.
Ef þú færð beinverki gæti það verið meinvörp í beinum.“ Í sum-
ar fékk ég ofsalegan verk í fótinn og fór upp á læknavakt og
hélt fyrst að ég hefði tognað eitthvað illa. Þá allt í einu sló það
mig, ég var með krabbamein og hvað ef það væri komið í
beinin? Ég fékk þarna fyrstu meinvarpahræðsluna. Og ég átt-
aði mig á því að þetta væri framtíðin, ég þyrfti að búa mig undir
að hugsa svona áfram,“ segir hún og tekur fram að ekkert hafi
verið að henni í fætinum.
Mamma, deyrðu?
Hafdís Priscilla Magnúsdóttir, 36 ára sjúkraliði og þriggja barna móðir, hefur barist við krabbamein í eitt ár og sér nú fram á bjartari tíma.
Til þess að finna farveg fyrir tilfinningar sínar fór Hafdís að sauma út myndir sem allar tengjast krabbameininu á einn eða annan hátt.
Ásdís Ásgeirsdóttir asdis@mbl.is
Emma dóttir Hafdísar hafði að
vonum áhyggjur af mömmu sinni
og spurði hana oft hvort hún
væri að fara að deyja.
Morgunblaðið/Ásdís
Meinvarpahræðslu þekkja allir sem fengið hafa krabbamein.
Hafdís notaði orðið í útsauminn.
VIÐTAL
10 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 23.2. 2020