Bæjarins besta


Bæjarins besta - 18.09.1991, Page 4

Bæjarins besta - 18.09.1991, Page 4
4 BÆJARINS BESTA • Miðvikudagur 18. september 1991 Óháð vikublað á Vestfjörðum. Útgefandi: H-prent hf. Sólgötu 9, 400 ísafjörður © 94-4560. Ritstjóri: Sigurjón J. Sigurðsson © 4277 & 985-25362 Ábyrgðarmenn: Siguijón J. Sigurðsson og Halldór Sveinbjörnsson © 4101 & 985-31062. Blaðamaður: Gísli Hjartarson © 3948. Útgáfudagur: Miðvikudagur. Upplag: 3800 eintök. Ritstjórnarskrifstofa og auglýsingamóttaka að Sólgötu 9, © 4570 • Fax 4564. Setning, umbrot og prentun: H-prent hf. Bæjarins besta er aðili að samtökum bæjar- og héraðsfréttablaða. Eftirprentun, hljóðritun, notkun Ijósmynda og annars efnis er óheimil nema heimilda sé getið. I---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------1 Leiðarinn: • Þeir sem smöluðu Jökulfjörðurnar með Páli í Bæjum. Isafjarðardjúp: Hvað ræður launum? Eitt af hinu ótölulega eru litbrigði jarðar. í þeirri fjöl- skrúðugu mynd er haustið uppáhald margra. En það eru ekki bara fagrir litir og heillandi samsetn- ing þeirra, sem fylgja haustinu. Mannlífið tekur breyt- ingum. Og jafn víst sem það er, að haustið fylgir í kjöl- far sumarsins, eins getum við verið viss um að ákveðnir þættir þjóðlífsins fylgja þessum árstíma. Einn af fylgifiskum haustsins eru átökin á vinnumark- aðnum, karpið um kaup og kjör. Þetta haust verður ekki undantekning. Að venju byrja gagnaðilar á yfirlýs- ingum um þörf og getu umbjóðenda sinna. Ofsagt væri að menn bitu nú þegar í skjaldarrendur, en leikræn tjáning er eigi að síður uppi. Sé litið til samningaviðræðna undanfarinna áratuga þá hefur rauði þráðurinn í þeim verið: Það má ekki semja um hærra kaup en fiskvinnslan getur borið. Verði það gert, fæst ekkert fólk í frystihúsin og hvar stöndum við þá? Út á þennan vísdóm hefur öllu kaupgjaldi í landinu verið haldið niðri, líka í fiskvinnslunni. En mætti það ekki vera umhugsunarefni, að þrátt fyrir klafann hefur ekki tekist að manna fiskvinnsluna. En nú koma menn fram á sjónarsviðið, sem segja: Fiskurinn á ekki að stjórna laununum. En það er fleira en fiskurinn sem hefur haft áhrif á kjör manna á undanförnum árum. Fjárfesting síðasta hálfan annan áratuginn í landbúnaði, fiskveiðum og vinnslu sjávarafla er með slíkum ólíkindum að út fyrir allan þjófabálk tekur. Á uppreiknuðu verði nemur þetta nær 200 milljörðum!!! Trúi nú hver sem vill. Efa- semdarmönnum er bent á nýlegt rit frá Þjóðhagsstofn- un, Fjárfesting 1945-1989. Engum dettur í hug að við hefðum getað sparað okk- ur með öllu fjárfestingu tilgreinds tímabils. En það er eigi að síður ljóst, að gífurlegt bruðl og sukk svo millj- arðatugum skiptir hefur átt sér stað í þjóðfélaginu á þessum tíma. Það þarf ekki hagspeking til að geta sér til, hvaða áhrif þetta hefur haft á skattbyrði og afkomu manna. Kannske það sé rétt að fiskurinn eigi ekki að stjórna laununum. En má þá ekki bæta því við, að offjárfesting og óráðssía í undirstöðu atvinnugreinum landsmanna hafi ekki frekar rétt til að halda niðri launakjörum? s.h. BÆJARINS BE8IA - blað sem treystandi er á Síðustu göngur í Jökulfjörður — allt fé skorið niður í Snæf jallahreppi í haust og bændur hætta sauðf járbúskap HELGINA 7. og 8. september sl. voru síðustu fjárleitir í hinum gamla Grunnavíkurhreppi í Jökulfjörðum. Páll Jóhann- esson, bóndi í Bæjum á Snæfjallaströnd, hefur löng- um átt fé, er gengið hefur sumarlangt í grænum hög- um eyðibyggða Jökulfjarða. Fé þetta er að stofni til und- an þrem ám, sem ættaðar voru frá Dynjanda, en faðir Páls flutti þaðan ásamt fjöl- skyldu sinni að Bæjum 1948. Flutti fjölskyldan bú- stofn sinn með sér og var féð að norðan að mestu skorið niður smátt og smátt. Loks urðu eftir af þessum stofni þrjár ær sem Páll ól alltaf undan. Sótti þetta fé alltaf norður og það fé sem smalað var nú, er að meginstofni undan þessum ám. Þetta eru mjög erfiðar smalamennskur, sagði Páll í Bæjum í viðtali við BB. Við höfum verið að smala land- svæði í Jökulfjörðum, sem áður lágu undir 16 býli. Flest þeirra voru í byggð langt fram á fimmta áratug. Hreppurinn fór endanlega í eyði 1962. Þá keyptum við margt fé að norðan. Það sótti ekki norður, utan ein kind, sagði Páll. Féð sem við fluttum með okkur að norðan frá Dynjanda sótti alltaf norður. Við útrýmd- um því smátt og smátt nema þrjár kindur af þessum stofni urðu eftir. Seinna fór- um við að ala meira undan þeim, því þetta var vænna fé. Við förum í þessar leitir á bátum frá Bæjum og Isa- firði. Menn eru settir í land í Grunnavík. Þaðan er smal- að inn Staðardal og yfir Staðarheiði og aðrir ganga inn Staðarhlíð. Síðan hittast hóparnir upp af Kollsá. Það- an er haldið inn Sveitina, sagði Páll, og Höfðastrand- ardalurinn og Höfðadalur- inn teknir í leiðinni. Nokkrir menn smala Dynjandadal- inn og Múladalinn og er ailt féð rekið í girðingu fyrir innan Dynjandisá. Aldrei hefur þurft að sækja kindur norður yfir jökuiárnar í Leirufirði, þær veita svo gott aðhald að sögn Páls. Einu sinni sóttum við kind yfir árnar, en hún hafði hlaupið yfir í smalamennskunni. Við sváfum alltaf í sam- komuhúsinu á Flæðareyri þar til Steinþór Steinþórs- son byggði sér sumarbústað á Dynjanda. Síðan gistum við þar. Annan daginn er hleypt út úr girðingunni og smalað fjallið fram að Drangajökli. Mannskapur- inn kemur saman með féð inn við jökulinn með safnið úr girðingunni og það fé, sem komið hefur í á leið- inni. Við rekum féð síðan yfir Öldugilsheiði yfir í Un- aðsdal. Páll sagði einn smal- ann hafa verið með skref- mæli og hafi vegalengdin sem hann hafi gengið verið 50 km. Hann gekk þó ekki • Páll Jóhannesson leitar- stjóri og bóndi í Bæjum á Snæfjallaströnd á fjöllum í lok smalamennsku í Jökul- fjörðum. lengstu leiðina. Ég botna ekkert í þessum mönnum, sem koma ár eftir ár, að hjálpa okkur í þessum feiki- lega erfiðu leitum, sagði Páll. Þeir koma meira segja alla leið sunnan úr Reykja- vík. Alls fóru 19 manns norður. Mikill mannfjöldi tók á móti okkur á Strönd- inni og reikna ég með að á aðfararnótt mánudags, hafi upp undir 50 manns gist hér í Bæjum. Páll sagði þetta vera síð- ustu göngur í Jökulfjörður, vegna þess að bændur í Snæfjallahreppi myndu fella svo til allt sitt fé í haust. Bændur hér eru orðnir gamlir og ástandið í land- búnaðarmálum spilar líka þarna inní. Við sjáum líka fram á það, að hér verður ekki búið eftir að við hætt- um, sagði Páll. Þrír bæir eru eftir í hreppnum, Unaðsdal- ur, Neðribær í Bæjum og svo Æðey. Allt fé verður fellt utan kannski 10 kindur hjá þeim sem ætla að hafa fé sér til ánægju og búdrýginda. Ríkið kaupir þetta vegna niðurskurðarins. Björgunar- sveitin á Isafirði hefur smal- að Snæfjallaströndina utan- verða undanfarin ár. Páll kvaðst ekki eiga að smala í Jökulfjörðum samkvæmt fjallskilalögum. Samkvæmt þeim eiga landeigendur að sjá um fjallskil. Ég smala mínu fé, sagði Páll, og vinir og ættingar í sjálfboðavinnu með mér. Þeir eiga báta sumir og leggja þá til líka. Án þeirra hefði þetta al- drei verið hægt og ég vil koma þökkum til þeirra mörgu sem hafa aðstoðað mig. Ef meta ætti þessa hjálp til fjár, þá væri sú upp- hæð svo stór, að ég gæti al- drei borgað hana, sagði Páll. Núna gengu leitirnar al- veg sérstaklega vel, ekkert basl og eltinarlcikur, sagði Páll að lokum. - GHj.

x

Bæjarins besta

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Bæjarins besta
https://timarit.is/publication/1104

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.