Jólablaðið - 20.12.1950, Síða 6

6
JÓLABLAÐIÐ
Viðsjár með Vestfjarðahöfðingjum
Um og fyrir aldamótin 1400 voru
þeir Björn Einarsson, Jórsalafari í
Vatnsfirði og Þórður Sigmundarson
að Núpi í Dýrafirði mestir höfð-
ingjar á Vestfjörðum. Svo er að sjá,
sem mikil vinátta hafi verið með
þeim Birni og Þórði um skeið, og
fóru þeir báðir saman út til Róm-
ar, og komu út 1391 ásamt Þórði
Árnasyni og séra Halldóri, að því
er Flateyjarannáll vottar.
Eftir útkomuna frá Róm hefir
grennst vinátta þeirra höfðingj-
anna. Er nú ekki ljóst hvað valdið
hefir, en þrútnað hefir þá metnað-
ur þeirra beggja, og líklega fleira
dregið að deilum þeirra.
Flateyjarannáll einn hefir varð-
veitt nokkra frásögn atburða þess-
ara, sem er í senn fróðleg og
skemmtileg, og nefnir mörg nöfn
ýmsra manna, sem þá höfðu manna
forráð hér vestra og koma við ýmsa
atburði.
Þykir því rétt að birta hér frá-
sögn Flateyjarannáls. Máske einhver
lesandi Jólablaðsins taki sig til og
birti frekari skýringar um menn og
málefni, sem hér eru nefnd.
Or Flateyjarannál:
1391 komu út Björn
Einarsson, Þórður Sigmundarson
og Þórður Árnason, með síra Hall-
dóri, og höfðu allir gengið til
Róms.......... Fékk Þórður kollur
Valgerðar Jónsdóttur.
1392 Gifti Björn Einars-
son Kristínu dóttur sína Jóni Gutt-
ormssyni, og hélt brúðkaupið um
haustið um veturnáttaskeið í Vatns-
firði.
1393 Varð samkoma undir
Gnúpi í Dýrafirði milli Bjarnar
Einarssonar og Þórðar Sigmundar-
sonar og sveina þeirra. Voru þar í
hel slegnir tveir menn af Birni,
Hrómundur ímason og Oddur
Jónsson, en flest allir menn hans
(þ.e. Bjarnar Einarssonar) lamdir
og svo hann sjálfur. Lýsti Guð-
mundur Jónsson á sig vígi Hró-
mundar, en Halldór Kristoforusson
fóthöggi Hrómundar. Stakka-
Grímur lýsti handarhöggi Hrómund
ar og vígi Odds, en Brandur Sig-
urðsson að hann hefði slegið Jón
Bláber. Jón Þórólfsson hafði slegið
Þorstein purku, en Árni Ufason
hafði lagt til Ljóts Jónssonar gríss.
Gengu þessir átta út fimmtudags-
nótt fyrir Ceciliusmessu: Kraki,
formaður á Christoforusssúðinni,
Brandur Sigurðsson, Grímur Ketils-
son, Halldór Christoforusson, Guð-
mundur Jónsson, Ingjaldur Arnórs-
son, Árni Úfason og Jón Þórólfs-
son. Þá sögðu sumir menn, að Ólaf-
ur Margrétarson hefði út gengið.
Hafði Hrómundur sjö sár, en Odd-
ur eitt á fætinum vinstra um kné-
liðinn, en Ljótur mikið sár á bak-
inu fyrir ofan mjöðm. önundur lít-
ið sár fyrir ofan kné, en Gizur
Þórðarson litla ben í andlitið, en
Bláber ákomu í andliti. Inni í stof-
unni fékk Kraki sár í höfuð af Þor-
steini purku með sleddu, en Árni
Ufason skemmdist á knífi, er Björn
átti. Var Þórður bóndi inni meðan
samkoman varð úti og kom eigi fyrr
út, en Björn var í kirkju kominn og
hans menn. Bauð Þórður þá Birni
út, en Björn vildi ekki til. Var
Björn og hans menn í kirkjunni um
nóttina og nokkuð fram á föstudag-
inn. Tók Sigurður bóndi Kollsson
milli þeirra mánaðardag, og fór
Björn þá inn til Mýra með sína
menn, og efttir það heim í Vatns-
fjörð. Hrómundur dó þegar um
nóttina, en Oddur lifði fram á jól,
og lýsti því áður, að hann dæi af
sótt, og þótti mönnum sú lýsing
ekki afl hafa. Reið Gísli Svartsson
vestur til móts við Þórð mág sinn
og sat þar mjög fram til föstu, en
Björn sat heima í Vatnsfirði og
fjölgaði ekki í sínum flokk. Reið
hann norður um land um veturinn
fyrir föstu, og síðan suður um land,
og kom svo’ undir sig flestum öll-
um beztu mönnum á landinu.
1394 Reið Björn Einars-
son vestur yfir Glámu, miðvikudag-
inn eftir Þorláksmessu og með hon-
um Vigfús Ivarsson, hirðstjóri,
Þorsteinn Eyjólfsson, lögmaður,
síra Halldór Loptsson, síra Þórður
Þórðarson, Jón Hákonarson, Sig-
urður hvítkollur, Sæmundur Þor-
steinsson, Einar Dálksson, Jón
Sighvatsson, Benedikt Gizurarson,
Steingrímur Sigurðarson, Þórður
Sturluson, Eiríkur Þorleifsson og
nær níu tigum manna, og flestir
allir týgjaðir, panserum, járnhött-
um og vopnhönzkum. Stefndi hirð-
stjóri Þórði Sigmundssyni og öll-
um hans piltum um vígamál Hró-
mundar og Odds fyrir sig og lög-
mann til Mosvalla, fimmtudag og
föstudag næsta. Kom Þórður í stefn
una og með honum Sigurður bóndi
Kollsson, Gísli Svartsson, Þórður
kollur Sigurðarson, Oddur leppur
Þórðarson, Sigurður skalli og nær
fimm tugir manna, vel tuttugu
týgjaðir. Tók Þórður kollur dag af
hirðstjóra og Birni fyrir Þórð og
hans menn. Sótti Þorsteinn purka
og Imi með styrk Bjarnar, Þórð Sig-
mundarson, Brand Sigurðsson,
Halldór Christoforusson, Ingjald
Arnórsson, Jón Þórólfsson og Árna
Úfason, og alla til útlegðar eftir
dómi og úrskurði, svo landsvist
þeirra væri undir konungs misk-
unn. En Grímur og Guðmundur
voru réttir vegendur. Sættust þeir
síðan Björn og Þórður, með atgangi
hinna beztu manna. Skyldi Björn
einn gera þeirra á milli, sem hann
vildi og honum yrði mestur heiður
í, Þórði forsmánarlaust í alla staði,
nema hann vildi heldur nefna
mann til, sem Björn gerði, nefndi
Vigfús hirðstjóra, lögmann, síra
Halldór, síra Þórð, Jón Hákonar-
son, Sigurð Kollsson, Gísla Svarts-
son, Þórð koll, Sigurð hvítkoll,
Einar Dálksson, Sæmund Þorsteins-
son, Jón Sighvatsson, Odd lepp og
Þórð Sturluson. Gerðu þeir að
GLEÐILEG JÓL!
Þórður skyldi bjóða Birni og Sól-
veigu, húsfrú hans, og öllum þeirra
sveinum sæmilega veizlu, og gefa
Birni til fimmtigi hundraða í grip-
um og sæmlegum þingum. Veitti
Björn harðla sæmilega sínum
mönnum fyrri dagana og leysti alla
hina beztu menn út með sæmileg-
um gjöfum. Gipti Þórður Sigmund-
arson Ólöfu dóttur sína Ara Guð-
mundssyni.-----------
FARSÆLT NtTT ÁR! !
Sjómannafélag ísafjarðar.
; lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIllllllllilllllllllllllllllllllllll
GLEÐILEG J Ó L!
FARSÆLT N YTT ÁR!
Njörður h.f.
1,11i11111111111111111111111,11111111111'111'1111111111111111.11.111111111;l111111lli1111 !II::1111111111111:11111 '| .I I1111<IMI'<1111 11:1.1 I :»
Útvegsbanki íslands h.f.
Útibúið á Isafirði.
\
Engin afgreiðsla í sparisjóði milli
jóla og nýárs.
Bæjarútgerð Hafnarfjarðar
óskar öllum íslenzkum sjómönnum og
verkamönnum
GLEÐILEGRA JÓLA
0 G FARSÆLS NYÁRS