Börn og menning - 01.04.2008, Blaðsíða 30

Börn og menning
stjórn. Setningaratöfn þingsins fer fram
í Tívolí og verndari þingsins er Margrét
Danadrottning. Þátttakendurá heimsþingum
IBBY eru að jafnaði um fimm til sex hundruð
manns og má búast við að félagsmenn í
nágrannalöndunum sjái sér leik á borði og
skelli sér á spennandi þing í Danmörku. í
haustblaði IBBY verður vonandi hægt að
fræðast betur um hvernig til tókst.
Allar nánari upplýsingar um dagskrá
þingsins eru á: www.ibby2008.dk
Hans Christian Andersen-verðlaunin
2008
Vorfundur alþjóðastjórnar IBBY var að venju
haldinn í Bologna á Ítalíu í byrjun apríl á
sama tíma og barnabókamessan árlega fer
fram.
Tilkynnt var hverjir myndu hljóta HCA
verðlaunin sem verða afhent við hátíðlega
athöfn í heimalandi skáldsins á heimsþinginu
í haust.
Það er ítalski myndskreytirinn
Roberto Innocenti sem hreppti mynd-
skreytiverðlaunin. Rithöfundaverðlaunin
hlýtur Jurg Schubiger frá Sviss. Samkvæmt
heimildum blaðsins hefur engin saga eftir
Jurg Schubiger verið þýdd á íslensku en árið
1991 gaf Forlagið út bók með myndum eftir
Roberto Innocenti. Þetta var Jóladraumur
eftir Charles Dickens en þýðingin er eftir
Þorstein frá Hamri.
í dómnefnd segir m.a. um Júrg Schubiger
að sérstök höfundareinkenni hans sem
felast í stuttum heimspekilegum sögum,
sögðum í trúanlegum myndlíkingum frá
sjónarhorni barnsins, manngæska og alhliða
frásögn í sögum hans hefi vegið þungt í áliti
dómnefndar.
Roberto Innocenti er afar áhrifamikill
myndskreytir sem nýtur sín m.a. i útgáfum á
klassískum verkum. Hann hefur myndskreytt
sögur úr stríðinu og þannig kynnt ungt
fólk fyrir hræðilegum staðreyndum
mannskynssögunnar eins og t.d. helförinni.
Sérstakur stíll hans er mjög áhrifamikill.
30 rithöfundar voru tilnefndir til
verðlaunanna að þessu sinni. Auk Júrgen auk
Schubiger komu til greina hjá dómnefndinni
þauBartolomeuCamposdeQueirós(Brasílíu),
Brian Doyle (Kanada), Guus Kuijer (Holland)
og David Almond (Bretland). Innocenti var
einnig valinn úr hópi 30 myndskreyta. Hinir
myndskreytarnir sem komu til álita voru
Isol Misenta (Argentína), Svjetlan Junakóvic
(Króatia), Adolf Born (Tékkland) and David
Wiesner (BNA).
IBBY Asahai verðlaunin
í Bologna á Ítalíu var einnig tilkynnt hverjir
hljóta IBBY-Asahi verðlaunin 2008 en
þau eru veitt hópum eða stofnunum fyrir
framúrskarandi verk á sviði lestrarhvatningar.
Þessi verðlaun eru nú veitt annað hvert ár og
afhent með viðhöfn á heimsþingum IBBY.
Að þessu sinni voru ellefu verk tilnefnd og
var erfitt að velja þar sem allir sem komu til
greina eru að sækjast eftir aðstoð á svæðum
þar sem börn búa við bágar aðstæður og
aðgengi að bókum er lítið sem ekkert. Eftir
vandlega íhugun var ákveðið að veita tveimur
verkefnum viðurkenningu: Action with Lao
Children Japan og Editions Bakame, Books
for Children in Rwanda.
Upphafsmaður fyrra verkefnisins er
Chanthasone Inthavong sem kemur frá Laos
en er búsett í Japan. Eftir borgarastríðið f
Laos hélt hún því fram að bara að viðurkenna
flóttafólk nægði ekki til að leysa vandamálið.
Árið 1982 stofnaði hún félag sem sendi
í fyrstu japanskar myndabækur til barna
frá Laos. Síðar þróaðist aðstoðin yfir í að
styðja útgáfu barnabóka eftir höfunda og
myndskreyta frá Laos. Nú, 25 árum síðar,
hafa samtökin tekið sér nafnið Action
with Lao Children sem stuðlar að bóklegri
menntun og knýr á um réttindi barna í
Laos. Frá upphafi samtakanna hafa um
620.000 bækur verið gefnar út á laosku,
tungumáli Laos, og samtökin hafa m.a.
haft áhrif á það að Þjóðarbókasafn Lao og
Menntamálaráðuneytið sameinuðust um að
styrkja þjóðarátak í lestarhvatningu sem eitt
af forgangsatriðum landsins. Til að fylgja
þessum markmiðum eftir hefur fjölmörgum
lestrarátökum verið hrundið af stað.
Eftir þjóðarmorðin í Rúanda árið 1994
stofnaði Agnes Gyr-Ukunda bókaútgáfuna
Editions Bakame árið 1995, sjálfstæða
bókaútgáfu fyrir börn og ungmenni.
Markmið útgáfunnar er að gefa út bækur
á Kinvarwanda, þjóðartungunni sem allir
Rúandabúar skilja. Þannig vilja samtökin
hjálpa unga fólkið að komast yfir hroðalega
atburði þjóðarmorðanna með því að lesa
góðarbækursem byggjaá þeirraeigin máli og
menningu. Þetta er fyrsta útgáfan sem gefur
út barna- og unglingabækur á Kinvarwanda-
máli.Bakame útgáfan gefur út skáldsögur,
heimildarit, myndabækur og fleira. Samtímis
vinnur útgáfan að endurvakningu á sögnum
í munnlegri geymd og að skrásetja þær;
eflingu lestrar í Rúanda; þjálfun höfunda
og myndskreyta í vinnuhópum og að gefa
þeim möguleika á útgáfu verka sinna. Síðan
Bakame var stofnað árið 1995 hafa 30 titlar
verið gefnir út og fjöldi útgefinna bóka er
um 450.000 eintök. Hvort verkefni fyrir sig
hlýtur 10.000 bandaríska dollara í verðlaun
en þau verða afhent á heimsþingi IBBY í
Kaupmannahöfn í haust.
Oddný 5. Jónsdóttir