Fréttabréf Ættfræðifélagsins - 01.11.2013, Blaðsíða 20

Fréttabréf Ættfræðifélagsins í nóvember 2013
Samantekt: Guðfinna Ragnarsdóttir
Smælki
Bergsættin
Við státum af að vera komin af séra Jóni, eins og
Starri í Garði eða drögnumst með ættarfylgjurnar eins
og Bergsættin þar sem menn kvu vera svo örir til ásta.
Reyndar á sú sögusögn að vera tilkomin vegna þess
að Guðni Jónsson, sem tók saman Bergsættina not-
aði orðið launbörn um öll óskilgetin börn og þau urðu
auðvitað mörg í stórri ætt. Spunnust af þessu ýmsar
gamansögur eins og sú um stúlkuna sem var í tygj-
um við giftan mann. Móðir stúlkunnar barmaði sér
yfir þessu við vinkonu sína en sagði urn leið að það
væri víst lítið við þessu að gera því þau væru bæði af
Bergsætt.
Reynd var ég
Góð saga er til af barnleysi hjónanna á Víghólsstöðum
á Fellsströnd, þeirra Olafar og Guðmundar,en Olöf
þótti nokkuð stórgerð og karlmannleg og var með
skegghýjung. Henni var því oftast kennt um bamleys-
ið. En Gunna gamla (Guðrún Andrésdóttir) vinnukona
þeirra hjóna í 50 ár, sem í annarri vist hafði átt tvö
börn sem bæði dóu, tók einhvern tíma upp hanskann
fyrir húsmóður sína og sagði: „Það er nú ekki víst að
það sé allt henni Ólöfu minni að kenna að þau eiga
ekki börn, það gæti nú eins verið hann Guðmundur,
þvíreynd varég!!!“
„Gamli þungur“
Brennivínið var sjaldan langt undan þegar farið var
í kaupstað. Þannig var það hjá Graam kaupmanni
í Stykkishólmi, en hann átti staup sem kallað var
„gamli þungur“ og þótti gefa glæstari vonir en það
stóð við. En það var venja kaupmanna að gefa við-
skiptavinunum í staupinu, og þótti mörgum staupið
álíka svikult og kaupmaðurinn sjálfur.
Um þetta staup orti Sigurður Breiðfjörð eftirfar-
andi vísu einhverntíma á ámnum 1835-1840, undir
laginu Gamli Nói:
Gamli þungur, gamli þungur
glottir borði á.
Nœsta naumur er hann
narr að gestum ber hann.
Furðulíkur, furðulíkur,
föðurnum er sá.
Þetta ágæta staup er nú í eigu Eggerts Th.
Kjartanssonar frá Fremri-Langey á Breiðafirði en
hann fékk það frá Friðriku og Hrefnu Eggertsdætrum
föðursystrum sínum, en þær höfðu fengið það frá for-
eldrum sínum, Þuríði Jónsdóttur og Eggerti Thorberg
Gíslasyni en þau bjuggu í Fremri-Langey frá 1880.
Matvendni
Af sr. Eggerti i Vogsósum ganga margar sögur. Ein
er um samskipti hans við ráðskonuna. Hann hafði allt
á hornum sér við hana enda tolldi hún ekki lengi hjá
honum. Einhverju sinni bar hún honum mat á borð.
Þá sagði sr. Eggert: „Þér vitið að ég vil ekki fisk. Þér
komið heldur aldrei með svið. Lundabagginn er of
feitur og blóðmörinn of magur. Af brauðinu fæ ég
brjóstsviða. Skyrinu og grautnum skelf ég af og mat-
arlaus má ég því fara.“
Óskyld
Hvernig var ekki með ættstóru konuna sem bjó með
manni í 50 ár og svaraði aðspurð eftir lát hans af
hverju hún hefði aldrei gifst honum: Eg gat ekki gert
foreldrum mínum það, sagði hún, því við vorum all-
sendis óskyld.
Spékoppur
Ekki má gleyma ættareinkennunum ef þau eru fyrir
hendi. Ólafur Jensson læknir skýrði eitt sinn frá því
að hann hefði rakið spékopp í hægri kinn aftur um
400 ár!
Fimmtán kóngar
Það er ekki nema höfuðsnillingum gefið að vefja sam-
an ættartölunum og sögunum í löngu ljóði, en einn
slíkur var Sigurður hreppstjóri Daðason á Narfeyri og
í Litla-Langadal en hann orti sína eigin ættartölu allt
frá Adam.
Allir menn afeinum stofn
Adams sem að heiti bar
og allar frúr afeinni lofn,
Evu sem hans brúður var.
Hann vefur sögunum snilldarlega inn:
Átti hann við frilluform
frúbarn eitt með Brynhildi
Sigurð gat í auga orm
Áslaug sú með Ragnari.
Og um konu sína yrkir hann:
Þorbjörg fœddi þrifleg mér
þar á eftir börnin sex
fjögur á lífi traust ég tel
tvö eru geymd hjá dýrðar rex.
http://www.ætt.is
20
aett@aett.is