Heilsuvernd - 01.02.1972, Blaðsíða 11

sé ein af orsökum hennar. Þrátt fyrir mikla sykurneyzlu íslend-
inga virðist sjúkdómurinn þó til skamms tíma ekki hafa verið
algengur hér á landi, en vafalaust tíðari en lækna hefir grunað.
Og heilbrigðisskýrslur sýna, að hún veldur árlega nokkrum dauðs-
föllum hér á landi. Þannig eru 7 manns taldir deyja úr sykursýki
árið 1965 og 9 árið 1967, og líklegt er, að hún eigi óbeint sök á
mörgum fleiri mannslátum. Til samanburðar má geta þess, að
árið 1967 dóu 9 manns úr lamariðu (Parkinsonsveiki) og 9 úr
sári í maga og skeifugörn.
Samkvæmt erlendum skýrslum er talið, að um 5 af hundraði
íbúa ýmissa þjóða gangi með sykursýki. Það svarar til þess, að
hér á landi væru um eitt þúsund manns með þennan sjúkdóm,
og bendir margt til þess, að svo kunni að vera. Athuganir í nokkr-
um stórborgum Þýzkalands hafa leitt í ljós, að þar eru um 3%
íbúanna með sykursýki.
Ristilbólga og gróffmeti
Pokamyndanir í ristli eru orðnar algengasti ristilsjúkdómur
meðal vestrænna þjóða en hafa sennilega verið nær óþekktar í
byrjun 20. aldar. Þessi sjúkdómur er tíðastur hjá eldra fólki, en
virðist færast í vöxt meðal fólks á unga aldri. Hann er mjög
sjaldgæfur í þróunarlöndum Afríku og Asíu.
Sennilegasta skýringin á þessum mismun er sú, að meðal frum-
stæðra þjóða er mikils neytt af grófmeti, en úrgangslítil fæða,
eins og hvítt hveiti og sykur, þekkist varla. Hægðir verða fyrir-
ferðarmiklar og mjúkar og ristilstarfsemin óaðfinnanleg. Svo var
einnig meðal vestrænna þjóða, áður en úrgangssnauðu matvælin
komu til sögunnar. Það eru þau, sem eiga sök á hægðatregðu og
valda að öllum líkindum pokamyndunum í þörmum. þennan sjúk-
dóm og ristilbólgu hefir verið reynt að lækna með úrgangslitlu fæði
í þeirri trú, að sjúklingarnir þoli ekki grófmeti. En nú hafa læknar
sýnt fram á, að með grófmeti, þar á meðal með hveitihýði, læknast
um 80% slíka sjúklinga. (The Practitioner)
HEILSUVERND
11