Dagrenning - 01.03.1935, Blaðsíða 5

5.Bls.
3>agrenning
Marz, 1935.
öðru móti en því, að verkamaðurinn fái að
njóta sanngjarnleg-a gróðans af vinnu sinni,
sem, undir núverandi fyrirkomulagi fellur
meir í hlut verkgefandans.
Þessir, í raun ogsannleika, óaðskilj-
anlegu flokkar mannfélagsins, — auðmanna
flokkurinn og verkamannaflokkurinn, sem nú
berast á bana spjótum, ef svo mætti að orði
komast, þurfa að gerast félagar og njóta
sameiginlega arðsins af vinnu sinni. Hér
er um meira og stórkostlegra atriði að ræða
fyrir verkamanninn en það eitt, að kaup hans
sé hátt, það þarf að vera samræmi í kaup-
gjaldi og verði þess, sem kaupa þarf.
Það er óhrekjandi vissa, að efnalegt
sjálfstæði skapar þjóðfélags afl, stöðu, þægj-
indi og áhrif, sem verkamaðurinn finnur að
hann er ekki aðnjótandi og það grefur um
sig hjá honum, Hann er skapaður með á-
stríðum, metnaðargirnd, von og viðkvæmni,
en hann finnur sér til mikillar sorgar og kvíða,
að börn hans, sem hann elskar og vill alt
fyrir gera, verða að vera útiiokuð frá því, að
að geta átt nokkra samleið með þeim, sem
njóta þeirra þæginda er efnalegt sjálfstæði
veitir. Þessi vitund skapar hjá verkamann-
inum þá tiifinning, sem erfit er fyrir hann að
stjórna, —hann finnur svo sárt til þess, að
hann er ekki að fá sinn hluta óskertann.
Hér er um siðfræðislegt spursmál að
ræða, semengin lagaákvæði stjórnmálamann-
anna geta fullnægt. Frammleiðandinn reynir
að fylgja lögum landsins á yfirborðinu, en í
hjarta sínu finnur hann sig vera fyrir órétti er
hann hungraður gengur fram hjá byrgðum
auðs og matar; þá verður honum það svo
ljóst að skifting arðsins af verkum hans er
ekki sú, sem hún ætti að vera.
Allir, sem nokkuð hugsa um þessi
mál komast að hinni einu og sömu niðurstöðu
í því, sem er sú, að þetta þurfi að laga; að
hér verði að koma stór breyting til sögunnar
á viðskifta lífinu og hafa margir komið með
sínar tillögur um það, í hverju sú breyting
ætti að vera fólgin. Smá flokkar manna rísa
upp, sem umbótamenn og kalla sig ýmsum
nöfnum; þeir framtaksömustu og færustu 1
þessum flokkum bjóða sig svo fram í opin-
berar stöður og ná oft kosningu en eru svo í
minnihluta á þingum og þjóðfundum og
koma engu í framkvæmd af sínum áhuga
málum. En núverandi fyrirkomulag situr á
stoppuðum sessum og glottir að vanmætti
þeirra sem umbótum reyna að koma á. Þó er
svo komið nú, að sumir stjórnmála menn eru
farnir að viðurkenna það, að núverandi fyrir-
komulag í viðskifta heiminum sé ekki það
sem það ætti og þvrfti að vera.
Manni skilst, að það, sem verka-
menn keppa eftir, sé ekki það, að allir menn
verði jafnir að valdi, vísdóm, gæðum, auð
og áhrifum. Það þarf einlagt einhverja leið-
toga og ómögulegt hjá því að komast, að
þeir beri stærri hlut frá borði af einhverju
þessu sem ég hefi nú nefnt. Það yrði að
breyta eðli mannanna ef svo ætti ekki að
verða því sá einn er tekinn fyrir leiðtoga, sem
yfirburði hefir yfir aðra í einhverju þessu eða
í því öllu. Lausn málanna er því ekki fólgin
í því, að allir standi á sömu tröppu efnalega
né jafnvel þjóðfélagslega, heldur að það fyrir-
komulag komist á, að sanngirnin, réttvísin
og skynsemin sé látin ráða í öllum viðskiftum.
Það til dæmis er engin sangirni í því, að hrúga
saman meiri auð en nauðsinlegur er þeim,
sem honum safnar; það er engin réttvísi í
því, að halda auðnum inni aðgerðarlausum á
bönkum eða annarstaðar; og það er engin
skynsemi í því, að ætlast til að verkamaður-
inn haldi áfran að þræla að auðsöfnun fyrir
aðra undir því fyrirkomulagi.
En að allir geti orðið að öllu leiti
jafnir í heiminum, það er óhugsandi og ef
slíkt yrði, mundi það koma í ljós, að það
reyndist óheppilegt fyrirkomulag. (framh.)
f kvæSinu á fremstu síSu “Brot;—eftír hljómleik”
þriSju línu stendur: “guSdómsins anda,” en á aS
vera: “guSdóms anda.'1
Eftir óviðri mikið gaf flotaforingi skýrslu
um herskip sín á þessa leið: Þrerwingin er
orðin gagnslaus. Heilagur andi hefir beðið
mikið tjón. Leki hefir komið að Elizabeth
prinzessu og Pall postuli liggur á mararbotni.
<^o-So^o-^)°-S)o-3)<>S!<>íS<>-S0o-^o^o-^<>-S@o1§)<>-§)<>-í5)o-íj)<|-§)oSí)o-3)
'L FáiS bókband ySar gjört hjá:
?
MAGNUSSON BROTHERS
y 604 SARGENT AVE.
WINNIPEG MAN.