Greinar (Vísindafélag Íslendinga) - 01.01.1977, Síða 38

Greinar (Vísindafélag Íslendinga) - 01.01.1977, Síða 38
36 Still farther west, and between Vatnajökull and the Sprengi- sandur area in the south, and Mývatn, Einarsstaðir, Grenjaðar- staður and Hvammsheiði in the north, the basalts of our main normally polarized zonal group of untilted dolerites are widely exposed, and show the characteristic N-S valley system. This drainage system must have created a large “Mývatn” before a later connection with the Laxárdalur was created at Hellu- vað. We see at many places, for instance at the head of Reykja- dalur, that here we have a member of the old N-S generation of valleys, created by clear, non-glacial water. The original Laxárdalur must also have belonged to this generation. It had proceeded so far to the south by headward erosion, that when our story begins, its head was separated from the Mývatn de- pression by a basaltic threshold at the present Helluvað. The Mývatn depression is to be understood relatively, because on its north side we have extensive uplifted blocks, including part of the normally polarized dolerite basalts. The large old Mývatn of the pre-glacial time of the N-S valley generation, may have had an outlet over the basalt threshold at Helluvað into the Laxárdalur, and that was very likely the case. But we might also keep in mind the possibility of an outlet towards the east over roughly horizontal ground, which however, at present is cut into many steps and also very extensively covered by postglacial lavas. This state prohibits clear knowledge of this surface at the time of the old clear Mývatn, and a possible outlet here. For this reason an outlet at Helluvað is at present our only choice. But clear water, still further purified in a big lake, would have difficulty in cutting down the threshold at Helluvað. At most a narrow canyon could be expected, due to the headward erosion of the now strong Laxá at a place of steep gradient. But for the excavation of a 1 km wide channel at Helluvað, I think we need glacial water. This would only be available in the early and late stages of the Pleistocene glaciations, when the source of the glacial water was the Vatnajökull area, and Mývatn turned into a lake with “white” water, such as seen in the Hvítárvatn today. The erosive capacity of such water is
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144

x

Greinar (Vísindafélag Íslendinga)

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Greinar (Vísindafélag Íslendinga)
https://timarit.is/publication/1732

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.