Sambandstíðindi - 01.04.1939, Page 5
SAMBANDSTÍÐINDI
5
Félagsdómar.
Mál nr. 1/1939.
Verkamannafélagið Dagsbrún
f. h. Vörubílstjóradeildar
Verkamannafélagsins Dagsbrún
gegn
Borgarstjóra Reykjavíkur f. h.
Reykjavíkurbæjar.
Tildrög málsins eru í aðalatrið-
um þessi:
Sxðari hluta októbermáaðar s.l.
mun bæjarverkfræðingur hafa
orðað það við formann Vörubíla-
stöðvarinnar Þróttur, að Reykja-
víkurbær mundi láta bifreiðar
þær, er hann notar frá nefndri
stöð, vinna í ákvæðisvinnu sam-
kvæmt gjaldskrá, er bærinn hefði
gert, og hófst vinna samkvæmt
ákvæðisvinnutaxta þessum 27. okt.
s.l. — Samdægurs mótmælti
stjórn Vörubílastöðvarinnar taxt-
anum og 29. s. m. var samþykt að
leggja málið fyrir Félagsdóm, ef
þörf krefði, þar sem ákvæðis-
vinnutaxtinn kæmi í bága við
taxta Vörubílstjóradeildar Dags-
brúnar frá 26. febr. 1936. — Þessu
mótmælti borgarstjóri með bréfi
dags. 15. nóv. s.l., þar sem ákvæð-
isvinnutaxtinn væri settur með
hliðsjón af ákvæðisvinnutaxta,
sem um nokkurt skeið hafi verið
I gildi við akstur á byggingarefni
til bæjarins.
Alþýðusambandið neitaði með
bréfi dags. 10. des. s.l. að reka mál
þetta fyrir Félagsdómi og höfðaði
því Dagsbrún mál, með stefnu
dags. 19. des. s.l. og krafðist að-
allega að ákvæðisvinnutaxti
Reykjavíkurbæjar yrði dæmdur ó-
gildur, þar sem bærinn hefði alla
tíð síðan taxti félagsins frá 26.
febr. 1936 kom til framkvæmda
greitt samkvæmt honum, kr. 5,00
um klukkustund í dagvinnu. Vara-
krafa Dagsbrúnar var, að taxtinn
yrði dæmdur ógildur, að undan-
teknu ákvæði um sandkeyrslu, þar
sem Vörubílstjóradeildin hefði
síðan 1930 .,praktiserað“ ákvæðis-
vinnutaxta við sandkeyrslu frá
sandnámi bæjarins við Elliðaár, þó
einungis fyrir byggingarmenn í
bænum.
Reykjavíkurbær mótmælti ekki
að taxtinn frá 26. febr. 1936 væri
bindandi fyrir sig, en taldi að á-
kvæðisvinnutaxtinn bryti ekki í
bága við hann, þar sem Vörubíl-
stjóradeildin hefði á sínum tíma
sett tvo taxta, annan varðandi
tímavinnu og hinn ákvæðisvinnu.
auk þess sem ákvæðisvinnutaxti
bæjarins trygði mun meira kaup
en tímavinnutaxtinn.
Niðurstöður Félagsdóms voru
svohljóðandi:
Með tilliti til þess, að tíma-
vinnutaxti stefnanda frá 26. febr.
1936 er gerður og auglýstur nær
hálfu þriðja ári fyrir gildistöku
laga nr. 80/1938, um stéttarfélög
og vinnudeilur, að stefndi hefir
allan þenna tíma greitt fyrir
vörubifreiðaakstur samkvæmt
honum, að stefndur hefir í áður-
greindu bréfi sínu dags. 15. nóv.
f. á. komist svo að orði að hann
sjái ekki, að „bæjarráð gangi á
samninga við bifreiðarstjóra“, og
loks þess, að skilja verður mál-
flutning stefnda hér fyrir dómi
svo, að hann vilji vera bundinn
við oftnefndan taxta frá 26. febr.
1936, sem um vinnusamning væri
að ræða, þá verður, þrátt fyrir á-
kvæði 6. gr. laga nr. 80/1938, um
að allir samningar um kaup og
kjör skuli vera skriflegir, að líta
svo á, að hér hafi stofnast vinnu-
samningur milli málsaðilja og
heyri því ágreiningur um skilning
á honum eða gildi hans undir úr-
lausn dóms þessa, samkv. 2. lið 44.
gr. nefndra laga. Og ber því að
leggja dóm á mál þetta að efni til.
Eins og áður hefir verið minnst
á og tekið er fram í stefnu máls-
ins, hefir stefnandi síðan á árinu
1930 „praktiserað“ ákvæðisvinnu-
taxta við sandkeyrslu frá sand-
námi bæjarins við Elliðaár og mun
hann allmikið notaður af bygging-
armönnum hér í bæ. Þá verður og
að telja það upplýst, að mikið af
bifreiðakeyrslu á langleiðum og
flutningur ýmiskonar fari að veru-
legu leyti fram í ákvæðisvinnu.
Að þessu athuguðu verður ekki
talið, að tilgangurinn með taxta-
setningu stefnanda 1936 hafi ver-
ið sá, að tryggja það, að bifreiða-
akstur vörubifreiða færi fram í
tímavinnu, heldur hitt, að tryggja
meðlimum sínum vissa lágmarks-
greiðslu, sem sé 5 krónur
fyrir hverja klukkustund. Megin-
atriði framangreinds vinnusamn-
ings gagnvart stefnda var því það,
að hann greiddi það lágmarks-
kaup, sem í honum greinir, og
með því að telja, verður sannað,
að gjaldskrá sú, sem stefnandi hef-
ir greitt ákvæðisvinnu eftir, síðan
í haust, hafi reynst bifreiðastjór-
unum jafn hagstæð og jafnvel hag-
stæðari en bæði sandkeyrslutaxt-
inn frá 1930 og tímavinnukaupið,
ber að taka sýknukröfu hans til
greina.
Jafnvel þótt dómurinn hafi
komist að þessari niðurstöðu, telur
hann, að stefndur hafi átt að gera
frekari tilraunir en upplýst er að
gerðar hafi verið til að ná sam-
komulagi við vörubíladeild Verka-
mannafélagsins Dagsbrún um hið
breytta vinnu- og greiðslufyrir-
komulag og m. a. með tilliti til
þess, þykir rétt að málskostnaður
falli niður.
Því dæmist rétt vera:
Stefndur borgarstjórinn í
Reykjavík f.h. Reykjavíkurbæjar,
á að vera sýkn af kröfum stefn-
anda, Vörubílstjóradeildar Verka-
mannafélagsins Dagsbrún í
Reykjavík, 1 máli þessu.
Málskostnaður falli niður.
Mál nr. 2/1939
Friðjón Skarphéðinsson f.h.
Bæjarútgerðar Hafnarfjarðar
gegn
Verkamannafélaginu Hlíf í
Hafnarfirði.
Tildrög málsins eru í aðal-
atriðum þessi:
Þann 10. febrúar s.l. ákvað
stjórn Verkamannafélagsins Hlíf
að víkja 12 mönnum úr félaginu.
13. sama mánaðar var Verka-
mannafélaginu Hlíf vikið úr Al-
þýðusambandinu fyrir brot á 61.
og 63. gr. laga sambandsins. —
14. sama mánaðar var Verka-
mannafélag Hafnarfjarðar stofnað
og var það tekið í Alþýðusam-
bandið 15. s.m. Sama dag sömdu
bæði félögin við nokkra atvinnu-
rekendur í Hafnarfirði, þar sem
svo var ákveðið, að meðlimir