Sambandstíðindi - 01.04.1939, Page 7

SÁMBANDSTÍÐINDÍ
1
legir og samningstími og uppsagn-
arfrestur tilgreindur. Ella teljist
samningstími eitt ár og uppsagn-
arfrestur þrír mánuðir. Dómurinn
verður nú að líta svo á, að sam-
kvæmt ótvíræðum ákvæðum
greinarinnar, þá eigi hún eingöngu
við þá gjörninga, sem báðir aðiljar
hafi skriflega og ótvírætt lýst yfir,
að þeir vilji vera bundnir við í
öllum atriðum. Komi því ákvæðin
um uppsagnarfrest ekki til fram-
kvæmda, nema samningar, sem
fullnægja þessum skilyrðum, liggi
fyrir.
Þessa skoðun telur dómurinn ó-
tvírætt styðjast við meðferð og
afgreiðslu laga um stéttarfélög og
vinnudeilur á Alþingi 1938. Við
aðra umræðu málsins í Neðri deild
kom fram svohljóðandi breyting-
artillaga við 6. gr. frumvarpsins:
„Taxti stéttarfélags um kaup,
kjör og vinnuskilmála, sem hefir
verið opinberlega auglýstur eða
tilkyntur atvinnurekanda, skal
gilda sem skriflegur samningur, ef
atvinnurekandi hefir farið eftir
honum með greiðslur eða tilhögun
kjara eða vinnuskilyrði, eða ekki
mótmælt honum þegar eftir að
hann hefir verið auglýstur eða til-
kyntur honum. Sé samningstíminn
ekki tilgreindur, telst hann eitt ár,
og sé uppsagnarfrestur ekki til-
greindur, telst hann 3 mánuðir.“
Breytingartillaga þessi var feld
með 17 atkv. gegn 3.
Þessi afgreiðsla málsins á Al-
þingi sannar, að löggjafinn hefir
ætlast til þess, að kauptaxti öðl-
aðist ekki sama gildi og skrifleg-
ur samningur skv. 6. gr., enda þótt
hann væri auglýstur og tilkyntur
atvinnurekendum og eftir honum
unnið.
Dómstólapraxis Norðurlanda
við skýringar á sams konar á-
kvæðum í lögum þessara landa eru
í fullu samræmi við framanritaðar
niðurstöður. Má t. d. nefna, að í
3. gr. 1. tölul. norskra laga um
Vinnudeilur (Arbeidstvistloven) er
ákveðið, að vinnusamningar skuli
vera skriflegir, samningstími og
uppsagnarfrestur tilgreindur, ella
teljist samningstími 3 ár og upp-
Sagnarfrestur 3 mánuðir.
í dómi norska yinnudómsins
uppkveðnum 2. febrúar 1923 er
þetta ákvæði skilið þannig, að á-
kvæðin um uppsagnarfrest eigi því
aðeins við, að skriflegur samning-
ur, undirritaður af báðum aðiljum,
liggi fyrir. (Norske Arbeidsdom-
me 1923, bls. 22.) Hæstaréttar-
dómari og forseti vinnudómsins
norska frá því 1916, Paal Berg,
hefir og 1 fræðiriti sínu „Arbeids-
rett“ komist að þeirri niðurstöðu,
að ákvæði vinnudeilulaganna
norsku um uppsagnarfrest og ann-
að eigi því aðeins við, að fyrir
liggi skriflegur vinnusamningur,
formlega og skriflega samþyktur
af báðum aðiljum. (Arbeidsrett,
bls. 164—165.) 6. gr. laga nr. 80/
1938 er tekin beint úr ákvæðum
3. gr. norsku vinnudeilulaganna.
Samkvæmt skýrum ákvæðum
6. gr. laga nr. 80/1938, meðferð
þeirra og afgreiðslu á Alþingi,
fastri réttarvenju á Norðurlönd-
um og viðurkendum fræðiritum
um þetta efni, þá verður dómur-
inn að líta svo á, að ákvæði
nefndrar 6. gr. laganna geti ekki
átt við taxta Verkamannafél. Hlíf,
þar sem hann ekki hefir verið
formlega skriflega samþyktur af
Bæjarútgerð Hafnarfjarðar, og
með því að því hefir ekki verið
haldið fram, né nokkuð upplýst
um það í málinu að venja hafi
myndast um það, hvorki fyrir eða
eftir gildistöku laga nr. 80/1938,
að fyrirvara hafi þurft til þess að
víkja frá, breyta eða fella niður
kauptaxta, sem lengi hefir gilt og
unnið hefir verið eftir, verður að
telja að Bæjarútgerðinni hafi ver-
ið heimilt að víkja fyrirvaralaust
frá taxta Verkamannafél. Hlíf.
Bæjarútgerðin hefir því ekki
gerst sek um samningsrof og ber
því að sýkna hana af kröfum
stefnds um sektir og skaðabætur.
Með framlögðum vottorðum og
vitnaleiðslum þeim, sem fram hafa
farið hér fyrir dóminum, eru eng-
ar minstu líkur fyrir því færðar,
að Bæjarútgerðin hafi gerst sek
um atvinnukúgun, eða á nokkurn
hátt reynt að hafa áhrif á afstöðu
eða afskifti verkamanna til deilu
þeirrar, er uppi hefir verið í Hafn-
arfirði. Ber því að sýkna stefndan
af þessari kröfw.
Mál nr. 3/1939.
Starfsmannafélogið Þór
gegn
Stjórnarnefnd ríkisspítalanna.
Hinn 8. maí 1936 gerði Starfs
mannafélagið Þór, sem er stefn-
andi máls þessa, samning við
stefndan, stjórnarnefnd ríkisspít-
alanna,, um kjör þeirra starfs-
manna ríkisspítalanna og ríkisbú-
anna, sem nánar voru tilgreindir
í 1. gr. samningsins, þar eru með-
al annara taldir hjúkrunarmenn
og hafðir í flokki sér (3. flokki),
Lágmarkskaup þeirra er þar á-
kveðið kr. 145,00 á mánuði. Um
þá gilda og einnig önnur þau á-
kvæði, er í samningnum greinir
um kjör, svo sem ókeypis fæði og
húsnæði o. s. frv.
Hinn 1. okt. 1938 réði dr. Helgi
Tómasson til geðveikrahælisins að
Nýja-Kleppi Gunnar Guðmunds-
son til hjúkrunarstarfa og hinn 1.
febrúar 1939 réði hann Jónas
Jónasson þangað til sömu starfa.
Kaup þeirra var ákveðið kr. 100 á
mánuði auk hlunninda, sem virð-
ast hafa verið hin sömu og hjúkr-
unarmenn nutu, samkvæmt samn-
ingum 8. maí 1936.
Stefnandi lítur svo á, að þessi
ráðningarkjör greindra tveggja
manna, sem báðir eru í starfs-
mannafélaginu, ríði mjög í bága
við áðurgreindan samning sinn og
stefnds, að því er kaupgreiðslu
þeirra snertir. Kvartaði stefnandi
yfir þessu fyrst í bréfi til skrif-
stofu ríkisspítalanna og síðar til
stjórnarnefndar ríkisspítalanna
með bréfi dags. 2. febr. s.l., þar
sem hann krafðist þess, að þessir
menn nytu sömu launa og hjúkr-
unarmenn eiga að hafa samkv.
samningnum 8. maí 1936. Stjórn-
arnefndin synjaði þeirri kröfu.
Með stefnu dags. 13. þ. m.
stefndi stefnandi máli þessu fyrir
Félagsdóm. Telur hann að stefnd-
ur með ráðningarsamningum sín-
um við áðurgreinda tvo menn hafi
gerst brotlegur við 7. gr. laga nr.
80/1938 um stéttarfélög og vinnu-
deilur. Hefir hann gert þá kröfu
að ráðningarsamningar þeirra
Gunnars Guðmundssonar og Jón-
asar Jónassonar verði dasmdir ó-