Mánudagsblaðið - 01.05.1967, Page 4

4
Mánudagsblaðið
MTánudagtiT 1. maí 1ÍHT7
Þjóðleikhúsið:
Jeppi á Fjalli
Höf.: Ludvig Holberg. Leikstj.: Gunnar Eyjólfsson
Enn einu sinni býður Þjóð-
leikhúsið upp á afmselissýningu
og í þetta sinn er það Jeppi á
Fjalli, Holbergs, en afmælisbarn
ið er Lájrus Pálsson, sem leikur
titilhlutverkið. Þessi klassík um
drykkfellda leiguliðann og æfin-
týri 'hans í heimi aðalsins er
eins hefðbundið og það fýlgir
dyggilega „hreinum“ línum
gamla tímans. Satt bezt sagt,
frá hreinu „leikhúsi“ er erfitt
að sjá nokkra frambærilega á-
stæðu tii flutnings þessa verks
— nema þá eina, leik Lárusar
Pálssonar og afbragðs tjöld
nafna hans Ingólfssonar. I
fyrsta lagi er Jeppi a.m.k.
fyrstu þrír þættirnir, ekki að-
eins langdregnir heldur oft frá-
munalega Iélegir og eindæma
leiðinlegir. Sífelldar endurtekn-
ingar bæði í orðum og athöfn-
um eru nóg til að þreyta jafn-
vel mesta Holbergs-aðdáanda ef
slíkir eru enn við lýði. Og þótt
gaman sé og hressandi að breyta
yfir í „gamla leikhúsið“ til að
vega á móti hinu oft mislukk-
aða „absurd" leikhúsi, þá snýst
mönnum ekki hugur um, að hér
er heldur of mikið bil. Ekki
það, að sjálfsagt er að sýna við
og við, máske oftar en gert er
gamla klassík, heldur hitt að
velja hefði mátt heppilegar
verkefni. (Gárungar segja, að
þegar stjóm leikhússins hafi
spurt hve vel Fjalla-Eyvindur
gekk, hafi henni þótt nauðsyn-
legt að fá eitthvað „Fjalla“-
stykki sem myndi „ganga").
Ymsir snarpir og spaugilegir
þættir eru þó í fyrri hluta verks
ins, en margir lognast út af
vegna hins langdregna, sem
leikstjórinn hefði að skaðlausu
mátt sleppa, jafnvel þótt áætlað
ur sýningartími með 20 mín-
útna hléi sé ekki lengri en tvær
stundir og 15 min.
Gunnar Eyjólfsson mun
hvorlri séð Jeppa eða fengizt
mikið við þessa tegund leik-
verka. Hann tekur því þann
kost, að stjóma eftir hefðbundn
um línum og ber sýningin öll
merki þess, kosti og ókosti.
Gunnari virðist ekki vera Ijóst,
að stytting hefði bætt úr og
enn siður ljóst, að verkið krefst
víða mikilla leikhæfileika með
tilliti til aðalhlutverksins, sem
beinlíns hrópar á öruggan mót-
leik. Einmitt þar er Gunnar kom
inn á villigötur og sú staðreynd
skemmir vemlega heildarsvip
sýningarinnar.. Nýting sviðsins
og tæknilegra möguleika þess
er nokkuð góð, heldur óþjál á
köflum og oftar en ekki vilja
ljósin bregðast. Hraðinn er hins
vegar góður, sviðsskiptingar
liprar.
Láms Pálsson leikur Jeppa,
hinn drykkfellda og hrjáða
bóndakarl, sem býr við konulegt
ofríki og fjárhagslegt öngþveiti
eins og þessi stétt mun eflaust
hafa búið við. Það er sýnilegt
í upphafi að Lárusi er ljóst hve
lítið er í rauninni bak við þetta
sviðsverk, en hann reynir dyggi
lega og með miklum árangri að
koma því yfir sviðsljósin og út
í sal, að eitthvað búi þarna á
bak við. Lárus er gamanleikari
og þó aldrei betri en í moliér-
eskurn stíl. Muna má leik hans
í Imyndunarveikinni, sem var
með ágætum og bera hann sam-
an við Harvey, modeme gaman-
hlutverk, og fær maður þá
nokkra heildarmynd af hæfi-
leikum Lárasar í gamanhlut-
verkum. Á þessari afmælissýn-
að leikarinn Láms, eftir veik-
indi erfið, nái hið fljótasta lík-
amlegum þrótti til að sinna
framtíðarverkefnum sem bíða
hans og óska honum jafnframt
til hamingju með 30 ára leikaf-
mæli og mörg ágæt verkefni
þar, sum eftirminnileg.
Því miður tekst leikstjóran-
um ekki eins vel í vali annarra
hlutverka. Anna Guðmundsdótt
ir nær öllu fremur skassinu en
minna af komikkinni úr Nillu,
Ieikur hennar fær of mikinn
blæ tannhvassrar tengdamóður,
sem Emilía Jónasdóttir gerði að
forskrift skasshlutverka. Milli
hennar og Lárusar er of mikið
bil, sem í senn dregur úr atrið
um og, oft, virðist hálfkæfa stíl
Lámsar. Jakob skómakari er
spaugilegt og lymskt hlutverk
sem krefst þessarar eilífu og
erfiðu blöndu hóflegs undir-
leiks og hins sérstæða þáttar
gamansamrar lymsku túlkunar,
sem aðeins er á færi lærða leik-
Arni Tryggvason — Lánis Pálsson,
ingu má segja, að Lárus einn
haldi henni uppi með afbragðs-
góðum 'og heilsteyplum leik.
Heildarmynd hans af Jeppa er
fáguð, röddin grátbrostin nær
vel hinu auma í þessum karakt-
er. Ekki nær hann minna úr
hinu líkamlega, þvi öll fram-
koma Jeppa í höndum Lárusar
var með hreinum ágætum. Er
sannarlega ástæða að óska þess,
ara og skapandi listamanna. I
höndum Árna Tryggvasonar fá
um við ekki annað en hina sí-
felldu og nú orðið algjörlega
útreiknanlegu og spennulausu
túlkunar hans á gamanhlutverk
um. Árni er skjótt að verða
einskonar „atvinnu" Árni á svið
inu, leikari, sem selur andlaus-
ar myndir af sjálfum sér án
þess að bjóða upp á nokkum
Sitjandi Anna Herskind og Lárus Pálsson, Standandi: Þjónar barónsins. 2. t.v. Rúrik HaraMss.
skapaðan hlut nýjan eða list-
rænan ár frá ári. Röddin með
þessum sama seimingi, undmn-
araugnaráðið, taktamir og
hreyfingamar hafa lítið breytzt,
heldur eiginlega fágast í sama
farinu líkt og hjól í skilvindu,
sem gengur liðugt en gefur ein-
att frá sér sama hljóðið. Gall-
in er sá, að áhorfendur em
orðnir leiðir á þessari skilvindu,
sem ekki nær öðra úr verkefni
sínu en lapþunnri undanrennu,
en engum rjóma.
Það var einhver menntaskóla
blær á framkomu þjóna baróns-
ins, sem flytja hinn hamingju-
snauða Jeppa í barónsrúmið.
Ekki skorti þar pempíusvip og
hreyfingar hins skopgerða að-
als, en framsögnin, sem átti að
bera meiri svip hinna hátt-
stemdu og skemmtilega úrkynj
uðu „hof“-manna náði ekki rétt
um hljómgrimni enda þar um
viðvaninga að ræða, utan
Rúriks Haraldssonar, sem lék
mjög skemmtilega baróainn.
Einhvemtíma þurfa viðvaning-
ar að þyrja er rétt, en mennt-
aður leikstjóri verður að sjá
hvar þeir ekki skemma umhverf
ið og vega og meta aðstæður.
Þeir Klemenz Jónsson og Bessi
Bjarnason brugðu upp mjög
góðum myndum.
Jeppi, nokkur hlutverk, eru
mjög viðkvæm í meðförum, og
krefjast, eins og aðrar viðkvæm
ar vemr, mjú;kra handa og
nærfæmi. Þetta er eitt af leynd
armálum margra Holbergs
verka, ekki síður en Moliéres,
sem gert hefur þau þvílík vin-
sældaverk, þótt oft sé hrjúft
yfirborðið. Yfir dansatriðinu
var skemtmilegur blær, frískt
atriði til verðugs sóma fyrir
þau Kristínu Bjamadóttur og
Einar Þorbergsson. Anna Hers-
kind brá upp sennilegri mynd
þjónustustúlkunnar. Valdimar
Lámsson var virðulegur dóm-
ari og hinir em ósköp lit-
lausir — Tjöld Lárusar Ing-
ólfssonar vora einkar vel unnin
svo og búningar.
A. B.
LÁRÉTT:
LÖÐRÉTT:
1 RHið 1 Seglskipið
5 Samkomuhús 2 Brjálaðar
8 Skelin 3 Ameríkumenn
9 Sleipur 4 Ending
10 Haf 5 Eldurinn
11 Skammstöfun 6 Á fæti
12 Forsætisráðherra 7 Karlmansnafn
14 Málmuir 9 Bæli
15 Stormurinn 13 Saur
18 Ósamstæðir 16 Smábýli
20 Á fiski 17 Fara óvarlega
21 Málmur 19 Stór fjörður
22 Vond 21 Kvenmannsnafn
24 ílát 23 Land
26 Askar 25 Á andliti
28 Hleypa 27 Ósamstæðir
29 Hávaði
30 Ekki marga
»
i
4
*