Árbók Reykjavíkurborgar - 01.10.1978, Page 12

Um glldi upplýsinganna
Upplýsingar um mannfjöldann eru grundvöllur allrar viðmiðunar, þegar
mat er lagt á stöðu eða kjör íbúa einstakra sveitarfélaga, hvort
heldur innbyrðis, eða í hlutfalli við landsmeðalta1. Af slíkum
upplýsingum verður strax ýmislegt ráðið um þarfirnar, sem sveitar-
stjórnum er ætlað að fullnægja samkvæmt lögum, ýmist af eigin rammleik,
eða í samvinnu við ríkisvaldið. Þar má nefna byggingu og rekstur
samgöngumannvirkja, barnaheimila, skóla, íþróttamannvirkja, menningar-
stofnana, sjúkrahúsa og dvalarstofnana aldraðra svo fátt eitt sé talið.
Upplýsingar um heildarfjölda gefa strax nokkra hugmynd um stærð og/eða
fjölda fyrrgreindra mannvirkja, miðað við þær kröfur, sem kveðið er á
um í lögum og/eða almennum stefnuyfirlýsingum. Skipting íbúanna með
hliðsjón af aldri, kyni, sambýlisháttum og búsetu gefur síðan frekar
til kynna fjölda þeirra, sem eiga í hlut við mat á hinum ólíku þörfum,
sem þarf að uppfylla.
Þegar að þessu kemur ber þó að hafa í huga, að flestar þarfanna munu
þegar að einhverju leyti uppfylltar. Upplýsingar um mannfjöldann koma
þá ekki að frekara gagni nema í tengslum við vitneskju um það, sem
gert hefur verið. Þær eru þó engu að síður sá grundvöllur, sem allt
byggist á við mat og ákvörðun um það, hverra þarfir beri að uppfylla
fyrst eða næst. Það ræðst hinsvegar af fjárhag og öðrum aðstæðum í
hvaða mæli unnt er að taka samtímis tillit til mismunandi þarfa ólíkra
hópa.
Þrátt fyrir það, sem hér er talið, öllum þessum upplýsingum til gildis,
skal engin dul dregin á það, að þarfirnar eru vandmetnar. Raunar vefst
oft fyrir mönnum að meta það, hvernig þörfum hefur verið fullnægt, löngu
eftir að mannvirki hafa verið tekin í notkun. Tölur um ferðir bíla eftir
götum borgarinnar, legudaga á sjúkrahúsum, nemendafjölda x skólum og
annað bess háttar, veita engan veginn fullnægjandi vitneskju í þessu efni.
Þarfirnar og/eða kröfurnar breytast furðu skjótt. Oft er erfitt að sjá
breytingarnar fyrir, eða átta sig á því, hvenær þær hljóta viðurkenningu.
Engu að síður er flestum ljóst, að ekki er unnt að taka skynsamlega
afstöðu til umræddra þarfa án þess að líta á helztu tiltækar staðreyndir,
sem þykja skipta máli.