Þroskaþjálfinn - 18.05.2000, Side 11

úrbótum og skilningi. Lífið hélt áfram, en ekki í sama
farinu því smám saman lá leiðin inn á bjartari og
greiðfærari brautir.
„Formannstími minn var e.t.v. styttri en orðið
hefði...“
Mikið gleðiefni var það mér er „gæslusystur“ er voru
útskrifaðar eftir nám á Kópavogshæli höfðu samband við
mig vegna áhuga á stofnun stéttarfélags árið 1965. Eg er
þeim þakklát og einnig örlítið stolt er ég var kosin fyrsti
formaður þessa nýja félags. Formannstími minn varð e.t.v.
styttri en orðið hefði vegna „fordóma og yfirgangs“ þeirra
er ráðandi voru í málefnum vangefinna. Yfirlælcnir
Kópavogshælis gerði kröfu til stjórnar Skálatúns vegna
þess, eins og orðrétt er haft eftir yfirlækninum og bókað í
fundargerð félagsins. „Að um samstarf milli Kópavogshælis
og Skálatúns m.a. um flutning vistmanna væri alls ekki að
ræða meðan frk. Bachmann væri enn formaður Félags
Gæslusystra“.
Fordæmi var fyrir slíku á öðrum vettvangi en engu að
síður lét ég af formannsstarfi mínu eftir tæpl. 2ja ára
stjórnarsetu. Ég fékk góðan óskoraðan stuðning gæslu-
systra en ég hlaut að meta fremur samstarf við mína ágætu
heimilisstjórn er stóð frammi fyrir vandamáli, er yfirmaður
þessara mála og ráðandi, neitaði samstarfi og úrbótum.
Félag Gæslusystra efldist, starfsheitið breyttist og eins
og kunnugt er hafa þroskaþjálfar haslað sér völl víða á sviði
félags- heilbrigðis og menntamála. Mikill áfangi varð er
námið var flutt inn á háskólastig og mildar framfarir hafa
orðið á skipan félagsins.
„í fyrstu notaði ég sumarfríin mín og greiddi allan
kostnað sjálf...“
Framfarir og úrbætur í málefnum vangefmna þokuðust
áfram. Húsnæðismál voru forgagnsverkefni í mörg ár enda
biðlistar langir eftir bæði dag- og sólarhringsvistun. Ég
stefndi að því á starfsárum mínum að reyna eftir fremsta
megni að sækja mér þekkingu um nýjungar um framfarir
og réttindi fatlaðra. I nokkur ár var ekki um annað að ræða
en að fara til útlanda. Ég fór á námsstefnur til norður-
landanna og á 1/2 árs félagsmálanámskeið í Bandaríkj-
unum. I fyrstu notaði ég sumarfríin mín og greiddi allan
kostnað sjálf en smám saman opnuðust leiðir varðandi
styrkveitingar. Mér hefur ætíð fundist uppörvandi og
lærdómsríkt að kynnast og afla mér þekkingar á málefninu
í öðrum löndum enda stóðu t.d. norðurlöndin okkur
framar í mörg ár. Samstarf Styrktarfélagsins og „Nordisk
forbund for psykist utviklingshemmede“ var á margan hátt
ómetanlegt. Ég átti því láni að fagna að sitja í varastjórn
samtakanna og lcynntist helstu framámönnum í málefnum
vangefinna á hinum norðurlöndunum, bæði foreldrum og
embættismönnum. Sameiginleg þing voru haldin á 4ra ára
Afmælisfalað Þroskaþjálfafélags íslands íi
fresti og eitt fjölmennasta þingið var haldið í Reykjavík
1979 og þótti takast með afbrigðum vel. Styrktarfélagið
hafði mestan veg og vanda af undirbúningi og þinghaldi
og tók ég mikinn þátt í því starfi enda í nefnd þeirri er að
undirbúningnum stóð. Samtökin héldu svo fjölmargar
námsstefnur milli þinga.
Á þeim árum var undir hælinn lagt hvort vangefin
ungmenni fengju fermingarfræðslu
Eins og ég lét getið í upphafi urðu árin mín á Skálatúni
tæplega 14. Þau höfðu verið erfið í byrjun en starfið léttist
mikið með úrbótum í húsnæðismálum, bæði fyrir
starfsfólk og íbúa. Þroskaþjálfar komu til starfa, sá fyrsti
1966 eftir nám í Noregi. Stjórnvöld og almenningur fóru
að líta skjólstæðinga oldcar öðrum augum.
Vorið 1964 voru 9 einstaklingar, íbúar á Skálatúni,
fermdir í Lágafellskirkju. Sóknarpresturinn, síra Bjarni
Sigurðsson, kom vikulega frá haustinu 1963 til þess að
undirbúa ungmennin og fræða. Mikla alúð lögðum við í
að athöfnin færi hátíðlega og eðlilega fram. Þessi
fermingarathöfn varð öllum kirkjugestum ógleymanleg og
ekki síst foreldrum fermingarbarnanna. Á þeim árum var
undir hælinn lagt hvort vangefm ungmenni fengju
einhverja fermingarfræðslu eða þá fermingu og fengju á
þann hátt að staðfesta skírnarheit sitt. Starfsfólk og
foreldrar voru óhemju glaðir og stoltir. Ungmennin fóru
hátt og skýrt með texta sína og framkoma öll og hegðun
var hógvær og eðlileg. Sameiginleg hátíð var svo í
félagsheimili hreppsins, Hlégarði. Það varð um leið
nolckurskonar foreldrafundur. Sum fermingarbarnanna
voru utan af landsbyggðinni og foreldrar ekki oft á ferðinni
enda samgöngur ólíkar því sem nú er.
„Fyrsta foreldra- og hagsmunafélag tengt slíkri
stofnun var stofnað í Skálatúni vorið 1971“
Ég boðaði til foreldrafundar veturinn 1964 og held að það
hafi verið fyrsti fundur foreldra barna er dvöldu á slíkri
stofnun. Foreldrafundir voru tvisvar sinnum árlega upp frá
því. Fyrsta foreldra- og hagsmunafélag tengt slíkri stofnun
var stofnað í Skálatúni vorið 1971. Við höfðum á ýmsan
hátt reynt fyrstu árin að brjóta niður einangrun þá er ríkti,
með því að blandast samfélaginu sem var fremur
óvenjulegt á þessum árum. Við fórum m.a. í leikhús,
ferðalög, á 17. júní hátíðarhöld í Reykjavík og Mosfells-
sveit. Á jólaföstu fórum við og litum á jólaútstillingar
verslananna í borginni o.s.frv. Vissulega vöktum við
athygli og heyrðum upphrópanir.
Margir hópar og gestir sóttu okkur heim, sérstaldega
eftir stækkun húsnæðis og allt stuðlaði þetta að bættum
skilningi og hugarfari almennings. Með vígslu hinnar nýju
visteiningar í júní 1968 afhentu foreldrar heimilinu til
eignar sundlaug með allri aðstöðu. Það var mikil og
stórfengleg gjöf sem var ómetanleg. Við réðum þá strax
11