Edda - 01.03.1945, Síða 1

Ritstjóri og
ábyrgðarmaður
Árni Bjarnarson
Akureyri
1. tölublað
Blaðið EDDA kem-
ur út einu sinni
í viku og kostar
kr. 10,oo árg.
I. árg.
Qjyígt úr (gíaxH.
Blað það, sem hér hefur göngu er
nýjung í íslenzkri blaðagerð. Þykir
mér því hlýða að fylgja því úr hlaði
með nokkrum orðum.
Efni þess og stefna er þegar að
mestu mörkuð, með þéssu fyrsta
blaði. Það á að flytja fréttir af bóka-
gerð íslendinga, og verður getið allra
hinna helztu bóka, jafnóðum og þær
koma út, eftir innlenda og erlenda
höfunda. Munu umsagnir birtast um
allar hinar merkari bækur í þættin-
um, Bækur og rit, eftir því sem rúm
vinnst til. En í fréttaformi verður, í
stuttu máli, getið allra þeirra nýrra
bóka, sem þegar eru komnar á bóka-
markaðinn, og sömuleiðis merkra
bóka, sem víst er um, að komi út,
innan skamms. Þá verður í hverju
blaði rithöfundaþáttur, þar sem sagt
verður smám saman frá þeim höf-
undum, sem nú setja mestan svip
á íslenzkar bókmenntir. Þá mun
einnig á sama hátt getið helztu
útgáfufyrirtœkja og forstöðumanna
þeirra, prentsmiðja og prentsmiðju-
stjóra, bókbandsmeistara og bóka-
útsölumanna og annarra, sem við
bókagerð fást.
Myndir verða birtar af öllum
mönnum, sem þættir þessir fjalla um.
Til að auka fjölbreytni mun blaðið
flytja sagnaþœtti, þjóðsögur og annan
þjóðlegan fróðleik, sem stöðugt nýtur
vinsælda almennings. Myndir fylgja
söguþáttunum, eftir föngum.
Það er œtlun mín, að blaðið Edda
verði liið fyllsta og aðgengilegasta
heimildarrit um bókagerð samtíðar-
innar, er stundir líða og fylli þannig
eyðu, er verið hefir í blaða- og bóka-
útgáfu vorri, þar sem ekkert rit hefir
komið út að staðaldri, sem helgað
hefir vérið bókfræðilegum efnum.
Árni Bjarnarson.
Rithðfnnflaþáttur-
Davíð Stefánsson.
Tvær ógleymanlegar þjóðhátíðir
— tvö ódauðleg kvæði! Matthías
Jochumsson gaf íslendingum „0, guð
vors lands!“ árið 1874 og Davíð
Stefánsson kvæðaflokkinn „Að Þing-
völlum 1930“ á Alþingishátíðinni.
Annað er lofsöng-
ur þjakaðrar þjóð-
ar eftir þúsund
þrautavetur, þegar
hún sjer loks birta
í lofti og finnur
kraftinn í sjálfri
sjer til að neyt'a
Davíð Stefánsson þeirrar sjálf.
stjórnar, er hún
öðlaðist á þúsund ára hátíðinni. Hitt
er fagnaðaróður frjálsrar og stórhuga
þjóðar, sem skilur samhengið í sögu
sinni og veit, að hún er kölluð til
mikilla afreka, og það er líka lof-
söngur til „Guðs vors lands,“ sem
aldrei hefir sleppt hendinni af kyn-
slóðum ins kalda lands.
Ungur hóf Davíð að yrkja. Fyrir
þrjátíu árum segist hann hafa lesið
góðvini sínum íslenzkum suður í
Kaupmannahöfn sín fyrstu kvæði,
feiminn og hikandi. Vinur hans kvað
upp dómsorðið eitthvað á þessa leið:
Þú ert skáldið! — Þjóðin hefir fyrir
löngu staðfest þeníian dóm.
Ljóð Davíðs skálds —- fleiri eða
færri —kann því nær hvert manns-
barn á landinu á hans aldri og þaðan
af yngri og margir þeirra, sem komn-
ir eru yfir þröskuld hálfrar aldar.
Hann er því þegar fyrir löngu orð-
inn þjóðskáld vort í sannasta skiln-
ingi.
Allir vilja sjá hann og hlusta á
hann. Bækur hans liafa runnið út,
svo að slíks eru fá dæmi. Fyrsta
kvæðabók hans, Svartar fjaðrir, kom
út sama árið, sem hann varð stúdent
(1919), Kvæði 1922, Kveðjur 1924,
Ný kvæði 1929, Kvæðasafn I—11
1930, / byggðum 1933 og 2. útg.
1941, Að norðan 1936 og loks
Kvæðasafn 1—III 1943. — En Davíð
fæst ekki einungis við ljóðagerð.
Hann hefir samið þrjú leikrit. Munk-
arnir á Möðruvöllum komu út 1925,
Gullna hliðið 1941 og Vopn guðanna
1944. — Jeg held, að ekkert íslenzkt
leikrit hafi verið leikið jafn oft og
við jafnmikla aðsókn sem Gullna
hliðið, og það seldist svo vel, að
dæmalaust mun lijer á landi um leik-
rit. — En Davíð lætur sér ekki nægja
ljóðagerð og leikrita. Skáldsögu hef-
ir hann líka samið, Sólon Islandus
I—II, kom út 1940, og seldist hún í
einu vetfangi. Onnur útgáfa (1941)
er nú sem næst uppseld.
Það er skrumlaust mál, að Davíð
Stefánsson er vinsælasta skáldið, sem
vjer eigum. Komu vinsældir hans
greinilega í Ijós á nýafstöðnu fimm-
tugsafmæli hans (21. jan. s. L). Bæj-
arstjórn Akureyrar sæmdi hann 20
þús. kr. heiðursgjöf. Menntaskólinn
á Akureyri fór í blysför heim til hans
og fjöldi bæjarhúa. Sveitungar hans
í Amarneshreppi færðu honum for-
kunnarfagran skjalaskáþ að gjöf.
Söngfjelagið Geysir hyllti hann með
söng. Háskóli Islands bauð honum
heim til að lesa upp úr verkum sínum.
Fjöldi vina hans annarra sæmdi hann
gjöfum og sendi honum góðar kveðj-
ur.
Ekkert íslenzkt skáld hefir nokk-
urn tíma á fimmtugsafmæli sínu hlot-
ið slíkan vinsældavott og viðurkenn-
ingar sem Davíð Stefánsson frá
Fagraskógi.
Ondvegisskáldið frá Alþingisshá-
tíðinni nýtur þess, að þjóðin finnur
sjálfa sig í skáldverkum lians. Hann
mótafmeðsvo miklum ágætum í máls-