Þingey - 01.05.1945, Page 1

I. árg.
Húsavík, 1. maí 1945.
1. tbl.
2 ^
Ávarp til Iesenda.
Um, leið og Þ I N G E Y, fyrsta, prentaða blaðið, sem gefið er
út hér í Húsavík, hefir göngu sína, pykir rétt, að fylgja henni úr
hlaði með nokkrum orðum til lesendanna.
Vafalaust munu margir líta svo á, að blaðakostur íslensku
þjóðarinnar sé orðinn það mikill að vöxtum, að vart sé þörf viðbót-
ar og að orkað geti tvímælis um nauðsyn slíkrar framleiðslu um-
fram það sem orðið er. Þó svo kunni að virðast, verður ekki á móti
því borið, að enn eru fjölmennir landshlutar og heil byggðalög, sem
ekki eiga aðgang að neinu opinberu málgagni til túlkunar áhuga-
máúum sínum og hugðarefnum, þó allt bendi ótvírætt á að full þörf
sé slíkra málgagna.
Hin breyttu viðhorf, sem skapast hafa í íslenskum stjórnmál-
um á síðustu tímum, hafa gert það að verkum, að nú hefir verið
hafist handa um víðtæka og raunhœfa nýsköpun á sviði atvinnu- og
menningarmála. — Þau öfl, sem um áratugi voru kúguð undir fargi
kyrrstöðu og afturhalds hafa nú verið leyst úr læðingi og tekin i,
þjónustu heilbrigðrar umbótastarfsemi. — Aldrei fyrr í sögu þjóð-
arinnar hafa verið gerðar eins víðtœkar ráðstafanir til lausnar að-
kallandi vandamála eins og einmitt nú. Og aldrei fyrr hefir verka-
lýð og vinnandi stéttum þessa lands verið gefinn kostur á að gjötast
þátttakandi í lausn slíkra mála.
Einmitt vegna þessara breyttu viðliorfa og þeirra viðfangsefna,
sem þau hafa skapað á hverjum stað, liefir nauðsyn þess farið dag-
vaxandi, að málin séu rœdd og rakin á sem breiðustum grundvelli
og fjöldanum sé gefirín kostur á að fylgjast með þróun þeirra frá
upphafi og eigi léttara með að mynda sér ákveðna afstöðu til þeirra.
Þeim tilgangi verður ekki náð nema <að mjög litlu leyti, með
opinberum fundahöldum og umrœðum manna í milli. Hinn rétti
vettvangur til þeirra hluta eru blöðin, þess vegna virðist það ekki
vera að rasa um ráð fram þó hafin sé útgáfa blaðs þar, sem ekkert
slíkt er fyrir, en lúns vegar tímabœr þörf á að hefja framkvœmdir
á því sviði.
Við hér í Húsavík höfum nú á prjónuhum margþœtt framfara-
mál, sem varða miklu bœði þorpið og héraðið í heild. Mál, sem
krefjast bæði skjótra og markvissra framkvæmda. Meðal þessara
mála eru t. d. Hafnarmál Húsavíkur, bygging síldarverksmiðju,
útgerðar og rafmagnsmál, að ógleymdum skólamálum þorpsins,
sem þörf vœri á að taka til rœkilegrar athugunar, svo eittlivað sé
nefnt af því, sem nœst liggur.
Það verður að viðurkennast að fœst þessara mála liafa veri(j
nœgilega skýrð fyrir almenningi og mikið vantar á að þau hafi verið
rœdd af þeirri festu og alvöru, sem efni slóðu til. Þetta hafa útgef-
endur ÞINGEYJAR gert sér fullkomlega Ijóst, þess vegna
á það nú líka að verða hlutverk hennar meðal annars, að taka öll
þessi mál til rækilegrar yfirvegunar og umræðna eftir því sem rúm
hennar leyfir, og gefa lesendum sínum sem gleggst yfirlit yf ir gang
þeirra og viðhorf á hverjum tíma.
Viðvíkjandi útgáfu blaðsins skal þetta tekið fram:
Þ I N G E Y er blað sósiqlista í Þingeyjarsýslu og fylgir í
stjornmálum stefnu Sameiningarflokks Alþýðu Sósíalistaflokksins
og styður málefnagrundvöll núverandi ríkisstjórnar.
Auk þess, sem blaðið mun flytja greinar um hagsmunamál Húsa-
víkur og héraðsins yfir leitt og yfirlitsgreinar um þjóðmál, mun það
einnig flytja margskonar annað efni til fróðleiks og skemmtunar,
svo sem innlent og erlent fréttayfirlit, þjóðfrœðaþœtti, œfikafla
merkra manna og kvenna úr verklýðsstétt, umsagnir um bækur,
lausavísur, kvæði og fleira, sem verða má til fjölbreytni.
Margir ritfœrir menn bæði fjær og nær hafa lieitið blaðinu
stuðningi sínum og verður miðað að því að gera það svo vel úr gerði
sem kostur er á.
Þ I N G E Y mun koma út einu sinni í mánuði, en takmark út-
gefenda er að gera hana að vikublaði er tímar líða.
Ríkisstjórnin sendir frá sér
greinargerð nm afstöðu
Islands til San Fransisco-
ráðstefnnnnar
Rógbn rðarskrif u m F ramsóknaraf turhaldsins
hnekkt
Tillaga forsætis- og iitanríkisráðherra sam-
þykkt með 34 atkv. gegn 15
synjað. Forsætis- og utanríkis-
ráðherra bar síðan fram eftir-
farandi tillögu á lokuðum fundi
Alþingis, er haldinn var 27.
febrúar:
„Alþingi álítur, að það sé
Islendingum mikil nauð-
syn, að verða nú þegar
þátttakandi í samstarfi
hinna sameinuðu þjóða og
telur, að vegna afnota
Bandamanna á íslandi í
þágu styrjaldarrekstursins,
r
eigi Islendingar sanngirnis
kröfu á því. Islendingar
geta hins vegar hvorki sagt
öðrum þjóðum stríð á
hendur, né háð styrjöld, af
augljósri ástæðu, sem
Alþingi felur ríkisstjórn-
inni að gera grein fyrir.“
Sameiningarflokkur alþýð u,
Sósialistaflokkurinn, bar fram
svofellda breytingartillögu:
„íslendingar vænta þess,
að þeir verði taldir eiga
rétt til að sitja ráðstefnur
hinna sameinuðu frjálsu
þjóða, þar sem þeir hafa:
1. Lánað Bandamönnum
land sitt fyrir hernaðar-
bækibækistöðvar.
2. Framleitt matmæli ein-
Vegna fjarlægðar frá prentsmiðjunni, sem tekið hefir að sér
prentun blaðsins og samgönguerfiðleika ýmsa tíma árs, verður
ekki hægt að ákveða vissan útkomudag hvers mánaðar, verður slíkt
að fara eftir hentugleikum, en reynt mun verða að haga •útkomu
blaðsins svo reglulega sem auðið er.
Um nafn blaðsins þarf ekki að eyða mörgum orðum.
Þ I N G E Y hefir samnefni við einn liinn frœgasta sögustað í
þessu héraði, þar sem þing voru háð til forna og mál sótt og varin.
Það mun og líka verða hlutverk þessarar Þingeyjar, en fram-
tíðin ein verður að skera úr því hvernig henni tekst að leysa það
hlutverk af hendi.
Rit stj.
LANDSBÓKASArN
1G 3 á h 8
- ÍSiJANDS
25. þ. m. sendi ríkisstjórn Is-
lands frá sér greinargerð við-
víkjandi hinu svokallaða stríðs-
yfirlýsingarmáli, sem Fram-
sóknaraftnrhaldinu hefir orðið
svo tíðrætt um. I greinargerð
ríkisstjórnarinnar er komist m.
a. svo að orði: að sendiherra
Breta hafi skýrt ríkisstjórninni
frá því í miðjum febrúar, að
þeim hinna sameinuðu þjóða og
samstarfsþjóða þeirra, er sagt
hefðu möndulvelunum stríð á
hendur fyrir I. marz, yrði boðin
þátttaka í San Francisco-ráð-
stefnunni, um framtíðarskipun
heimsins. Jafnframt skyhlu þess-
ar þjóðir undirrita Atlanzhafs-
sáttmálann og Washingtonsátt-
málann. Bæði Bretar og Banda-
ríkjamenn tóku fram, að íslend-
ingar réðu einir hvað þeir gerðu
í þessu máli. Ríkisstjórnin mælt-
ist til þess, að íslendingar sættu
öðrum skilmálum en aðrar þjóð-
ir, og fékk skömmu síðar svar á
þá leið, að nægilegt væri að við-
urkenna, að á íslandi hefði ríkt
hernaðarástand síðan 11. des.
1941 og undirrita aðurnefnda
sáttmála, en 25. febrúar bárust
endanlegar fregnir um það, að
ósk Islendinga um sérstöðu væri
<•