Alþýðublaðið - 07.04.1926, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐID
\ ALÞÝÐUBLAÐIÐ \
I kemur út á hverjum virkum degi. ►
< Afgreiðsla i Alþýðuhúsinu við l
J Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd. ►
< til kl. 7 síðd. I
J Skrifstofa á sama stað opin kl. [
< 91/2—10^/giárd. og kl. 8—9 síðd. f
J Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294 ►
< (skrifstofan).
J Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,00 á ►
3 mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 ►
J hver mm. eindálká. ►
3 Prentsmiðja: Alþýðuprentsmiðjan (
J (í sama húsi, sömu símar). ►
. <_______________________ l
AlþlngL
Meðri deild.
Bamafræðslan.
Árið 1920 voru þeir Sigurður
próf. Sívertsen og dr. Guðm. Finn-
bogason skipaðir í niiiliþinga-
nefnd til að rannsaka og endur-
skoða fræðslumál landsins. Sömdu
þeir m. a. frv. um fræðslu barna,
sem horfir til endurbóta á gild-
andi lögum. Hefir það tvívegis
dagað uppi á alþingi, og er nú
svo langt komið hið þriðja sinn,
að það var í gær til 2. umr. og
var vísað til 3. í sumum atriðum
hefir því verið spilt I meðförun-
um, þó að stöku smábreytingar
séu til bóta, og sú breytingartil-
!aga mentamálanefndar, sem gat
orðið að mestu gagni, að styrk-
urinn til að reisa barnaskóla ut-
an kaupstaða yrði fastur án sér-
stakrar skömtunar í fjárlögum,
var feld í gær með 14 atkv. gegn
9. M. a. var við þessa umr. felt úr
frv. samkv. till. mentam.n., að á-
kveða öllum börnum nám í gotn-
esku letri og þjónustubrögðum.
Jafnframt var lágmark námstíma
hvers barns í farskólum sett 8 vik-
ur, svo sem nú er, en í frv. var
lágmarkið 12 vikur. — Litil rök-
semd var það hjá mentamálan., að
vart myndi hægt að prenta bækur
hér á landi með gotnesku letri.
Prentsmiðjurnar létu það varla
stahda í vegi, ef þess væri óskað,
að þær útveguðu sér það. Samt
sem áður er ávinningur að frv., ef
það verður að lögum án frekari
limlestinga. — Ásgeir kvað næst
á eftir þessu frv. vanta lög um
skyldur og störf fræðslumála-
stjóra, og óskaði, að stjórnin flytji
frv. þar um á næsta þingi.
Afnám liásaleigulaganna.
Þá kom frv. um afnám húsa-
leigulaganna til 2. umr. Var Jón
Kjart. frsm. þess hluta allshn., sem
vill afnema þau. Þó varð hann
að viðurkenna, að „því verður
ekki neitað, 'að það hlýtur að
verða .talsvert mikið af uppsögn-
um, þegar lögin falla úr gildi.“
Þegar hann lauk ræðu sinni, voru
að eins 9 deildarþingmenn eftir
í salnum.
Jón Baldv. sýndi fram á vand-
ræðin, sem af afnámi laganna
myndu leiða. Minti hann á reynslu
Dana. T. d. komu 1400 húsnæðis-
uppsagnir í Álaborg, þegar húsa-
leigulögin féilu þar úr gildi. Sam-
kvæmt reynslunni þar mætti búast
við 700 uppsögnum hér a. m. k. 1
Álaborg voru þá m. a. næstum
allir skólar bæjarins teknir til
skýlis húsnæðislausu fólki. Spurði
hann, hvorf þá ætti að taka þenna
eina skóia hér. Gat hann þess, að
sumir þeir, sem nú vilja afnenra
lögin, myndu hrópa, þegar þeir
sæu afleiðingar afnámsins: Bless-
aðir, látið okkur fá húsaleigulög-
in aftur! Ástæða þess, að ekki sé
meira bygt af húsum en er, sé
skortur á hagkvæmum lánum. Úr
þeim skorti bætir afnámið á eng-
an hátt. Þá sýndi J. Baldv. meiri
hluta nefndarinnar fram á, að ekki
væri nóg að leyfa ekki að segja
upp húsnæði fyrr en 14. maí 1927.
Það ákvæði yrði til lítils gagns
nema jafnframt væri bannað að
hækka leiguna þangað til. Ella
myndi auðvelt að flæma leigjend-
ur burtu úr húsnæði með hækkun
leigunnar. — Magn. dós. þakkaði
meiri hluta allsherjarn. Hann hefði
fylgt sínum ráðum. Annars vildi
hann ekki láta ræða mikið um
málið. — Frv. var vísað til 3. umr.
með 13 atkv. gegn 8, að sam-
þyktri þeirri br.tilk, að ekki megi
segja upp húsnæði fyrr en frá
14. maí 1927.
Frv. um bæjargjöld í Vestm.-
eyjum var umræðulaust vísað til
2. -umr. og allshn.
Ráðgert er, að 3. umr. fjárlag-
anna fari fram á föstudaginn.
Bankamál.
Fjárhagsnefnd n. d. leggur til,
að frv. um heimild fyrir veðdeild
Landsbankans til að gefa út nýja
flokka bankavaxtabréfa verði sam-
þykt — eins og e. d. gekk frá
því —, með þeirri viðbót, að ríkis-
stjórninni heimilist að taka lán
erlendis tií kaupa á alt að þrem-
ur milljónum kr. í bankavaxta-
bréíum, er gefin verði út samkv.
lögum þessum. Séu kaupin gerð
með nánari skilyrðum, sem ætlað
er að tryggja, að rikissjóður bíði
ekki halla af þeim.
Meiri hluti f járhagsnefndar n. d.,
þeir Klemenz, J. A. J., Jakob, B.
Líndai, H. Stef. og Magnús dósent,
mælir með frv. um heimild til að
veita nýjum einkabanka í Reykja-
vík hlunnindi þau, er áður hefir
verið skýrt frá hér í blaöinu, en
Ásgeir telur óviðfeldið að samþ.
slíka heimild út í bláinn, og legg-
ur því til, að frv. verði felt.
Eíri deild.
Þingsályktunartillaga um kaup
á skipinu „Þór“ var samþ. um-
ræðulaust og afgreidd til n. d.,
fry. um ellistyrk(tarskrár) vísað
til 3. umr. með þeirri breytingu,
að breytingin nái til alis lands-
ins, og séu skrárnar tilbúnar fyr-
ir 1. marz, veðurstofufrv. til 3.
umr., veitingu ríkisborgararéttar
handa þeim þremur erlendu mönn-
um, er áður hefir verið sagt frá,
til 2. umr. og allshn. og frv. um
bæjargjöld í Reykjavík (sjá síðar!)
til 2. umr. neíndarlaust.
v
Ný frumvörp.
Fjárhagsnefnd e. d. flytur frv.
um þá breytingu á lögum um
bæjargjöld í Reykjavík, að auk
ræðismannahúsa annara ríkja séu
kirkjur, skólahús, sjúkrahús og
þinghú.s undanþegin fasteigna-
eignagjaldsgreiðslu til bæjarins. —
Allshn. n. d. flytur frv. um þann
viðauka við lög um skipulag
kauptúna og sjávarþorpa, að á
meðan skipulagsnefnd starfar að
uppdráttargerð, skuli bæjar- eða
hiepps-nefnd skylt að leita um-
sagnar hennar um öll meiri hátt-
ar skipulagsatriði. Skeri stjórnar-
ráðið úr ágreiningi, ef hann- rís
þar af og þess gerist þörf.
14. skákþing Islendinga
hófst á annan dag páska hér £
bænum. Þátttakendur eru 22, 91 héð-
an úr bænum og 3 frá Akureyri.
Teflt er í bárunni uppi. Á þinginu
var stofnað Skáksamband Islands, og
er í samþyktum þess ákveðið, að
tvöskákþing af hverjum þremur
skuli haldin í Reykjavík.