Alþýðublaðið - 09.10.1926, Blaðsíða 2

2
ALÞ¥ÐUBLAÐIÐ
í ALÞÝÐUBLAÐIi \
j kemur út á hverjum virkum degi. ;
! At'greiðsla i Alpýðuhúsinu við J
J Hverfisgötu 8 opin frá kh 9 árd. j
! til kl. 7 síðd. !
j Skrifstofa á saina stað opin kl. ^
1 9t/s—'10'l/s ár(i- og kl. 8—9 siðd. J
j Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294 *
! (skrifstofan). <
j Verðlag: Áskriftarverö kr. 1,00 á J
! mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 j
< hver mm. eindálka. J
! Prentsmiðja: Aipýðuprentsmiðjan !
| (i sama húsi, sömu símar). J
Föðurlandssvik.
„Mgbl." var nýiega svo óvar-
kárt að minnast á svik við land
og þjóðerni. Það langaði til að
brigzla jafnaðarmönnum um éitt-
hvað, sem væri ljótt; en á svik
við þjóðina befði jrað sízt af öllu
átt að minnast — sjálfs sin og
sinna vegna.
Auðvald stórþjóðanna framdi
nýiega hin niestu þjóðasvik, sem
dæmi eru til í mannkynssögunni.
Það kom stríðinu mikla af stað
og hélt því við. Blöð þess lugu
gengdarlaust að fólkinu og æstu
þjóð gegn þjóð, svo sem frekast
voru föng á. Þúsundum og millj-
ónum ntanna var slátrað á víg-
völlunutn í bióra við föðurlandið.
Lygin, sem ausið var yfir þjóð-
irnar úl þess að fullnægja hags-
munavonuin hins fjárgráðuga
auðvalds, olli því, að blómieg
héruð voru lögð i rústir, ótal
heimili þjáð og pláguð, svo sem
n t gat orðið, og geysífjöldi
fólks limlestúr og siðspillingu
niðursáð og hún útbreidd víðar
en tölum verði taliö. Nú sleikir
auövaldið sig aftur saman, réttir
kiær sínar glottándi yíir valkest-
ina og læsir þeim saman tii þess
að sjúga merginn úr alþýðunni á
þann hátt, sem þvi finst auðveld-
fistur í svipinn. Slíkar ertt aðfarir
peningavaldsins í heiminum.
Gegn þessari feikna siðspill-
ingu, þjóðaríg og kúgun alþýð-
unnar, rísá jafnaðarmenn allra
landa. Þeir sjá, hve heimskulegt
er, að aljrýðan t. d. í Frakklandi
láti aúðvaldið siga sér til að vega
bræður sína í Þýzkalandi. Þeir
viija samvinnu og bræðralag
þjóðanna. Þeir heimta rétt til
lianda alþýðunni. En burgeisa-
blöðin. „Moggar" allra landa, þar
sem auðvaldið ríkir, hamast gegn
tilraunum þeirra og kalla þær
föðurlandssvik. Heyr á enderni!
Það að sameina þjóðirnar og
réyna að útrýma þjóðahatrinu,
sem burgeisablöðin eru vön að
blása að, kalla þau föðurlands-
svik. Það er gamla sagan um
djöfulinn, að hann breyti sér í
Ijóssengils líki, þegar hann þyk-
ist hafa hag af því.
„Mgbl." hefði sízt af öllu átt
að minnast á svik við íslenzka
þjöðernið. Alviðurkent. er, að eitt
af allra-ágætustu verðmætum vor
fslendinga sem þjóðar er málið,
íslenzkan. Landsmönnum er því
skylt að vanda hana sem mest
og halda henni í heiðri. Um það
eru víst fiestir þjóðarvinir sam-
mála. En hvernig uppfylla svo
ráðamenn íslenzka íhaldsins, auö-
valdsstéttin, þetta sjáífsagða boð-
orð? Stærsta blað ihaldsins,
„Mgbl.“, er að talsverðu Jeyti i
eigu útlendinga. Ekki er það jió
svartasti bietturinn á því, ]>ótt
ekki minni það á mikla föður-
landsást né veki traust fslend-
inga á biaðinu þvi. Hitt er mikJu
svívirðilegra, að ritstjórn blaðsins
er falin tveimur mönnum, sem
hvorugur er sendibréfsfær á ís-
lenzku. Það blað landsins, sem
mestur pappírinn fer í og varla
mun skorta fjármagn til að vanda
eftir fylstu getu, úir og grúir af
málleysum og smekkieysum, hin-
um airæmdu „fjólum". Sá, er
þetta ritar, átti nýlega tal við
ínerkan ungmennafélaga, sem
lýsti nteð krafti vandlætingarinnar
þeirri óhæfu, að pappírsstærsta
blað landsins flytii hrannir af
málvillum og bögumælum inn á
þau heimili, sem á annað borð
veittu því móttöku. Hann sá vel,
hve slíkt er mikil þjóöarsmán og
hætlulegt málsmekk iesenda þess.
Og sem betur fer sjá fjölmargir
aðrir það líka. Það er oft talað
um, að sjálfstæð þjóð þurfi að
vekja eftirtekt á sér erlendis. Eitt-
hvað hefir stundum staðið um
það í „Mgbl.". Sjáiít gengur
J>að bezt fram í að láta lita svo
út íneðal ókunnugra sem hér sé
talað grautarlegt. villimál, en ekki
„ástkæra, ylhýra inálið", sem er-
lendir íslandsvinrr hafa kynst við
lestur beztu bókmenta þjóðar
vorrar, dáð og elskað.
Það er ekki ’ að undra, þó af
„Mgbl." hafi hátt um þjóðernis-
svik(l).
Ford og hvíldartíminn.
Með símanum barst um daginn
sú merkilega frétt, að Henry
Ford, bifreiðasmiður, hefði ákveð-
ið, að héðan í frá eigi starfsmenn
í verksmiðjum hans að eins að
vinna 5 daga vikunnar, en hafa
þó borgun fyrir 6 daga, eins og
áður.
í nýkomnum blöðum frá út-
löndum má sjá, að frétt þessi
hefir alis staðar vakið feikna-
mikla eftirtekt og þá ekki síður
en sjálf fréttín unnnæli Fords um
nýbreytni þessa.
Ford mælir á þessa leið:
„Ákvörðun mín um að stytta
vinnutimann er fflér ekki á nokk-
úrn hátt tilfinningamál. Ég hefi
tekið hana eingöngu af því, að
köld og róleg yfirvegun stað-
reyndanna hefir sýnt mér og
sannað, aö þegar unnið er af
kappi, þá er framleiðslan meiri
eftir vikuna, þegar hvíldardagarn-
ir eru tveir og vinnudagarnir að
eins fimm, heklur en þegar unn-
ið er sex daga og hvílt einn.
Þeir, sem alt af eru að vinna,
hafa engan tíma til þess að njóta
lífsins; þeir hafa ekkert brúk fyr-
ir varning, sém er til þess að
fegra lífið eða til skemtunar (ó-
þarfa) og kaupa þess vegna lít-
ið af þess konar varningi. Því
lengri hvíldartíma sem yei laun-
aðir verkamenn hafa, því meir
vaxa þarfir þeirra. Það er ekki
gott lag á neinu framleiðslufyr-
irtæki, nerna það borgi hátt kaup
og selji ódýrt varning sinn. Ef
verksmiðjur Bandaríkjanna hyrfu
aftur til 10 stunda vinnudagsins,
yrðu þær brátt að hætta. Fimm
daga vinnuvika með átta stunda
vinnu á dag mun koinast á í öll-
um verksmiðjum Bandarikjanna á
næsfu tveim árum eða svo, því
að ef þetta verður ekki, getur
þjóðin ekki keypt framleiðsluna,
en vörurnar hópast upp og verk-
smiðjurnar veröa að hætta. Orsök
fátæktarinnar hjá verkalýð annara
landa er sú, að verkamennirnir
vinna o/ lengi, svo að þeir, þeg-
ar vinnutíminn er úti; hugsa ekki