Føringatíðindi - 02.06.1898, Blaðsíða 2

um menn í slíkum tíðum hugsa um at brúka
sin rætt til at veljá, tí tað er ivaleyst her
kjá okkum sum aðrastaðnis hildið midlum
manna. at valgrættur er valgplikt.
Einki valg loypur slíkt lív í landið,
sum fólkatingsyálg. Sjálđan er slíkt lív í
midlum Førjafólk, sum kvørja ferð »ríks-
dagsmaður skal veljast« og ikki undur í,
tí ríksdagsmannavalgið er ein stór og be-
tíðulig sak.
Minni liv loypur eitt løgtingsvalg í
Føringar; tað er tó matari nú enn firr, men
tó ov lítið enn. FTetta valgið er sanniliga
ikki minni, men nógv, nógv viktugari enn
fólkatingsvalg. Tað er okkara løgting, íð
skal røðast um. kvat okkum nítist, og einki
stórvegis kann koma omanivir Førjar, uttan
at tað first kemur firi í løgtinginum. Løg-
tingið kemur fram við uppskotum til lógir
og granskar lógir. sum eru skrivaðar av
ríkisstírinum, ætlar um tær útkomandi
dansku lógurnar passa í Førjurh o. a. m.
Tí ræður tað sjálvsagt um at fáa okkara
løgting samansett so, at tað kann verða
álítandi kjá fólki og kjá ríkisstíri og
ríksdegi.
Ríksdagsmaðurin firi Førjar má í mest
ødlum snakka gott firi tí. íð løgtingið vil
hava fram, og hann kann neyvan gera
annað, enn kvat løgtingið vil. I.øgtingið
er soleiðis grundasteinurin í okkara sam-
fundi; tí ræður tað um, at hann er góður
og væl lagdur. Flarfiri ráða veljarirnir.
Eitt triðja valg er, sum enn minni
verður virt. tað er valg av kommunufiristøðu-
monnum (kommunalforstandere. í Havn
borgerrepræsentanter). Hetta valgið er
eisini vigtigt, og tað ræður um at fáa kom-
munustírini so góð, sum tey kunnu fáast.
Helst burtur á bigd, tí har eru kommunu-
stírini eisini skúlastírir umframt mangt
annað.
Valgrætt til fólkating hevur ein og
kvør, sum er 30 ára gamalur og ikki er
merktur. Firr enn ein er 30 ár kann hann
ikki velja fólkatingsmann, men hann kann
lata seg velja til fólkatingsmann, tá íð hann
er 25. Ein verður ongantíð ov gamal til
at velja, so leingi ein er mentur at ganga
á valg. Mær tikjur hetta løgið. Antin
skuldi ein haft valgrætt tá íð hann hevði
filt 25 ár, tí tá er maður i ødlum mindugur
og mentur at velja rætt, um hann nakran-
tíð kann tað, edla átti ein ikki at kunna
valt longur enn til hann er t. d. 60—70 ára
gamalur, tí tá er maðurin minst líka nógv
í badndømi, sum tá íð hann er 25 ár.
Hetta er tó nakað. vit hava í felag við alt
Danmark.
Bíligheit taler firi, at sjómenn og aðrir,
sum mugu ferðast burtur vissar tíðir um
árið, sleppa at stemma skriftliga; tað er
eisini lógligt i Noreg.
Løgtíngsmann kann ein velja, tá íð
hann er vorðin 25 ár og eigur edla leigar
hús, vurderað til 300 kr., edla tveir gidlin
í jørð. Hetta eigur at forandrast. Ein,
sum hevur hug at vera ógiftur og ikki
hevur hug at eiga eđla leig^rtiús, og heldur
ikki fær í lag at keypa tveir gl. í jørð,
hann kann ikki velja løgtingsmann, um
hann so eigur krónur í túsunđatali. Nakrir
meina, at valgrætturin átti at verið ettir tí
skattabirðu, maðurin ber, men hetta finna
menn nokk út av. tá íð teir bara fara í holt
við tað, og eg hopi, at okkara løgting
ikki letur løgtingslógina ganga óbroytta
inn í igoo, ti hetta bestemmilsið um valg-
rættin íirikemur mær meinlíkt tí, sum nú
er upphevað, men sum heldur átti at staðið,
tað, at eingin skuldi sleppa at giftast, uttan
hann átti hálvmørk í jørð.
Rætt til at velja kommunufiristøðu-
menn hevur kvør 25 ára gamal maður, íð
skatt letur. Hetta er einki at siga til firi
first. men tá íð maður er 18 ár, verður hann
settur i skatt, og hevur tó ikki valgrætt,
firr enn hann er 25 ár. Her skuldi verið
eitt av tveimum, antin skuldi ein ikki kunnað
setst í skatt firr enn -hann var 25 ár, edla
skuldi hann haft valgrætt, tá íð hann var
18 ár, við øðrum orðum: einkvør skattlatari
skuldi kunnað valt menn i kommunustírið,
antin skattalatarin er maður edla, kvinna.
Tað er óbíligt, at eitt fólk, sum er undir
25 ár skal lata líka nógvan skat sum ein,
íð er ivir 25 ár, men ikki hava loyvi at
velja menninar, sum »skalta og valta« við
peninginum (skattinum). Idka óbíligt er
tað, at kvinnur skulu galda skatt, menikki
hava eitt orð at siga uppi i, tá íð talan er
um brúkið av skattinum.
Eg havi skrivað hetta uppá má og fá,
higgur nakar at tí, er tað gott, men eg
vænti ongan ráðandi at taka ráð frá mær
um, kvussu hann skal bera seg at í lóg-
smíðing.
Eitt vedd'umál.
í einum stórum stað vóru fleiri menn
samankomnir í einum tilhaldshúsi eitt kvøld
úti við árskiftið. Ein av teimum læt orð
fađla um, kvussu tey flestu vóru fudl av
vantrúgv og đeyv firi náðiboðunum: »Tí
verri,« væntaði hann, »at í hesum komandi
árinum mundi neyvan ein av hundrað í
staðnum geva náðiboðinum gætur.«
Hinir mældu ímóti og søgdu, at hann
skoðaði verðina í nógv ov dimmum ljósi.
»Nei!« sigur tann firsti, »eg kenni
verðina ov væl til at taka feil í hesum, ja
eg vil tí bjóða tikkum at vedđa við meg,
so skulu tit síggja kvussu lítil trúgv íð er
í fólkinum. í morgin vil eg fara oman á
ta stóru sleipustøðna, og har vil eg seta