Bjarki - 30.12.1899, Blaðsíða 1

Eit.t biað á viku mifist. Árg. 3 kr.
borgist fyrir r. Júlí, (erlendis 4 kr.
borgist fyrirfram).
Augiýsíngar 8 aura línan, mikill af
sláttur et oft er auglýst. Uppsögn
skrifleg fyrir 1. Október.
Seyðisfirði, Laugardaginn 30. Desember
Í899
IV. ár. 52
Árið sem leið
Sumir segja að við eigum aldrei
að horfa til baka, aidrei að iíta um
bxi, fortíðin eigi að vera gleymsk-
uani vígð, framtíðin sje lííjð.
En hvernig svo sem þetta á nú
að vera, þá er fntt víst, að það er
ekki svo. Hugsunum okkar er
skift milii fortíðar og framtíðar, líf-
inu milli vona og endurminninga.
Við áramótin semjum við yfirlit
yfir gamia árið og áætlanir fyrir
nýja árið
I þetta sinn skulum við líta til
baka, yfir liðna árið.
Það hefur ekki verið viðburða-
ríkt ár hjá okkur, fá nýmæii vakin
og eingin stór ábugamál til ly’kta
leidd.
Til iandssns mtin árið yfirleitt
hafa verið meðalár. Fjárhold voru
nokk’urn vegin góð síðastiiðið vor.
Sumanð var ngníngasamt mjög
sunnan og vestanlands og gckk því
heyskapur þar stirt, en grasspretta
var um alt land fremur góð, sum-
staðar mcð besta móti. Heyskap-
ur á norður og austurlandi góður.
Helsta máliá sem landbnnaðinn
sncrtir og ieitt hefur verið til lykta
á árinu er stofnan alsherjar búnað-
arfjelags fyrir iandið.
Til sjóarins hefur árið einnig ver
ið meðaiár. Afli á báta hefur ver-
ið með minna móti, en á þilskip
betri og fiskiverð hefur verið betra
en undanfarandi
Árið var þíngár, en þar var fátt
afrekað.
Stjórnarskrármálinu hcfur hvcrki
þokað áfram nje aftur Frjetta-
þráðarmálinu Htið áfram. Láng-
helsta nýmælið 'sem fram hefur
komið er um stofnun hlutafjelags-
bánkans, en það er aðeins hug-
myndin, scm fæðst hefur á þessu
ári; framkværr.dirnar bíða síðari
tíma.
Bókmentalífið hefur verið dauft
Það hefur eingin ný bók komið út
á árinu, scm nokkur verulegur siæg-
ur sje í nema kvæði Páls Ólals-
sonar, sem fiest eru ort fyrir
laungu, eingar nýar andlegar hreyf-
íngar vaknað.
Þetta liðna ár kveður okkur ekki
setr. merkisár f sögu landsins, en
óhappaár hefur það heldur ekki
verið
Ú r n o rð r i n u
Framh.
• Oftast hafa nú innlend fyrirtæki
misheppnast. Hvernig fór Grá’nu-
fjelagið? Plvernig geingur kaupfje-
lögunum? Hvernig hafa fiskifjelögin
farið? Hveroig ætli að fari þessi
tóvinnufyrirtæki Aít fer það á
hausinn<.
Svona spyrja þeir sem efast um
alt sem íslenskt er, og cingri krónu
þora að sleppa úr hendi sjer, cf
þeir eignast hana.
Já, hvernig hefur, það farið, það
hefur altaf vantað penínga, af þvf þá
hefur hvcrgsð verið að fá i landinu.
Svo hefur annaðhvort verið tekið
það ráð, að leggja árar í bát, eða
kasta sjer í faðminn á útlendum
auðmönnum, sem hafa svo náð öllu
á sitt vald.
Öl! fyrirtæki hjer, hvort þau hafa
verið styrkt af aímannafje eða ein-
stökum mönnum, haía aðeins verið
styrkt þannig að þau gætu byrjað
cn ekki haldið áfram ef nokkuð
hcfur úí af borið,
Aðferðín ti! að styrkja þau hef-
ur verið líkust því ef að brúa á
!æk eða á, og svo væri bygður
stólpi í miðju vatninu, og brúað út
á hann frá öðru landinu, en eing-
um dottið í hug að til þess að
hægt væri að komast þvert yfir
urn þyrfti líka að brúa hinn helm-
ínginn.
Og af hverju ? Af því fje vant-
aði í Iandinu, þar var eingin pen-
íngavelta.
• O ekki he’d jeg! Það hefur
alt farið á hausinn fyrir óstjórn og
eyðslu og heimskulega byrjun, Það
var eins gott að hafa það eins og
það var«, segir tortryggni hópur-
inn sem ekki trúir á íramtíð
Iandsins.
Má vera að eitthvað af þessu
hafi stundum átt sjer stað, ýmis-
iegt hafi farið í ólagi í stjórn fyrir-
tækja og fjelaga. En þegar menn
svo reka sig á, og vilja reyna að
færa s’g á rjettari íeið þá þarf
aldrei frernur á pcníngave'tu og
lánstrausti að halda.
Hcfði hjer verið öflugur bánki
þegar kaupfjeiögin byrjuðu og þau
heftu býrjað þannig, að taka lán
í honum og kaupa eingar vörur
eilendis ucma fyrit penínga, og
sent sína eigirj mcnn út ti! þess,
þá hefðu fjelögín nú verið sjáíf-
stæðari, staðið á fslenskum fótum
í stað þess að díngia í utlendri
auðmanna sriöru.
Hefðu þau svo sent út sínar
innlendu vörur og femgið penítiga
fyrir þær og lagt þá í bánkann
hjer, þá hefðu þau feingið láns-
traust í bánkanum eftir vörumagni
sínu og eignum. Ef slæm skil
hefðu orðið eitthvcrt ár, þá liefði
inneign fjelagsins í bánkanum mínk-
að, og umsetníng þeirra um lcið,
En hagurinn af vörukaupunum hefði
getað orðið hinn sami, það ' sem
þau hefðu numið. Fjelögin hefðu
getað keyft og sek jafn frjáls og
óháð erlendis fyrir því, og jaínað
sig aftur þegar betur áraði.
Þá hefðu fjeiögin gctað sagí við
sína erindreka: »GjÖr þú reikn-
íngsskap þinnar ráðsmensku*.
Og ábyrgðartilfinníng fjelags-
manna hefði þá orðið skarpari, þeg-
ar þeir hefðu fundið að afi fjelags-
ins mínk'-tði strax í hvert sinn og
óskil áttu sjer stað.
Svona hefði byrjun fjelaganna
átt að vcra og svona er vonandi
þetta verði ef við fáum úflugan
bánka.
Ef við fáum frjettaþráðinn, sem
talsvcrðar líkur eru til, þá mun su
raunin á verða að alt okkar við-
skiftalíf breytist von bráðara. Við-
skiftastraumurinn verður hraðari.
Þörfin á peníngum í svipinn miklu
tiðari, og hagsvonin af því að hafa
þá á reiðum höndum tryggari.
Þá verður enn meiri þörf á
bánka sem dreifi framkvæmdum
sfnum um land alt og viðskifta-
straumur Iiggi frá eins og lífæð
um a!t landð. (Niðurl.)
Annar pistillinn.
Jeg las fyrsta pistilinn aftur í
gærkvöld og jeg læt hann fokka á
prent, jeg bæti mig ekki á honum.
Pað er satt að jeg er staðráð-
i: ; f að far;» ti! stúlku og gifta
m.ig árið’ sem kemur. Jeg hef ekki
hrapað að þessu eins og sumir.
J 'g hef oft velt þessu fyrir mjcr
síðan í fyrra vor að jeg varð manni
samferða um nóttina hei.n úr Ijrull-
aujii eins frænda tr.íns.
't’jor er nú orðið má! að fara
að gifta þig líka Jón minn«, sagði
maðurinn.
»Og ekk’ held jeg það«, sagði
jeg, »hvers vegna svo sem?«
»Þú verður bráðu.n í vandræð-
um með allan fjenaðinn þinn, svo
þú verður að fara að taka jörð, og
þá er best að vera giftur. Það
fer aldrei eins vel að búa ógiftur*.
Hann ýkti nú þetta með skepn-
urnar mínar því hann var dálítið
hýr, en hitt, um að fara að búa
ógiftur var ráðdeildarlegt eins og
flest annað hjá honum. Það hef
jeg athugað vel með sjálfum mjer.
í’að gctur að miirgu leyti vcrið
hagkvæmara og skal altaf reynast
vissara hvað sern út af ber.
Jeg Iít nú t. d. á hann Gunnar
í Seiinu Það vantar ekki að hann
sje stöndugur og myndarlegur og
bústýran mesti forkur, en varla er
svo minst á þau að ekki sje mest
talað um hvað þeim komi íila sam-
an, sem varla væri nefnt eða tek-
ið til cf þau væri gift. Guðmund
á Litlumýri nefni jeg nú ekki, sem
ekki heldst á neinum kvennmanni.
En t. a. m. hann Guðbrand á
Qrmsstöðum og hana Óiöfu; þatð
eru ekki mörg hjón skemtilegri
manneskjur og umgeingnin öil og
samkomuiagið svo íðilgottt, og þó
er einhver skuggi yfir heirailinu
sakir barnsins bg allir segja að það
væri mesta sóinaheimilið í sveitinni
ef þau væri gift. Ingimundur Gísla-
son nábúi hans hcfur átt tvö fram-
hjá, sitt ineð hvorri, en hann siapp
miklu betur, fjekk aunga aðvörun
af presti og ekki talað um það
nema rjett fyrsta missirið, og eing-
inn skuggi nú yfir honum nje því
heimili síðan hann Ijet stúlkuna og
barnið fara burtu.
Svona mun þetta vera víðast er
jeg hræddur um og auk þess er
varla haft svo mikið við þá ógiftu
eins og þá giftu í veislum og so-
leiðis.
Það er ííka fremur hagnaður en
hitt að gifta sig, því konan fær
þó ekki kaup, en gerir^alvcg sama
gagn og bústýra.
rað má líka koma því svo fyrir
að efnin aukist heldur með konunni ef
farið er að mcð ráðdeild og ekki
flanað að p’ftíngunni.
Þó jrg hi i ni dál’tið litið f
kríng um mig hjerna um sveitirnar
sfðin jeg tób þctta í n ig, þá cr