Bjarki - 04.10.1901, Side 1

Eitt blað á viku. Verð árg. 3 kr.
borgist fyrir 1. júlí, (erlendis 4 kr.
borgist fyrirfram).
Uppsögn skrifleg, ógild nema komin
sje til útg. fyrir 1. okt. og kaupandi
sje þá skuldlaus við blaðið.
VI. ár. 37 Seyðisfirði, föstudaginn 4. október. 1901
------------------ - immmrwrr——— 1 gnn rsaxsaumei —numw.n... ^i|-—wn 111 1 !■; >w
AKBRAUTARMALIÐ.
SVAR TIL SÍRA MAGNÚSAR í VALLANESI.
— o—
í grein síra Magnúsar Bl. Jónssonar, sem
birtist í 35. tlb. Bjarka, er litið helst til ein-
hliða á þetta mál og því nauðsynlegt, að gerð-
ar sjeu við hana nokkrar athugasemdir.
Jeg er höf. fullkomlega samdóma um það,
að brýn þörf sje á því, að Hjeraðið fái greið-
ari leið til sjávar en það nú hefur. Um þörf-
ina á þessu efast víst einginn, sem til þekkir.
Hitt er þrætuefnið, hvar akbrautin verði hag-
anlegast lögð, þegar til þess kemur.
Og jeg er höf. samdóma um það, að vilji
Hjeraðsmanna eigi að ráða miklu í þessum
efnum. Því fyrir þá yrði brautin lögð.
En hvar eru atkvæði Hjeraðsmanna í því
máli?
Síra Magnús lætur sem hann tali tyrir munn
þeirra allra. En tiL þess hefur hann einga
heimild. Að þvf er mjer er kunnugt, óskar
allur þorri þeirra miklu fremur að brautin komi
til Seyðisfjarðar en Reyðarfjarðar. Þetta kom
fyrst og fremst mjög ákveðið fram á sýslufundi
Norðmýlínga í fyrra. Þar er samþykkt með 11
atkv. svohljóðandi tillaga:
»SýsIunefnd Norðurmúlasýslu lætur eindreg-
ið það álit sitt í ljósi, að vegna samgángna
milli Hjeraðs og Fjarða sje nauðsynlegt að
leggja hinn fyrirhugaða akveg yfir Fjarðarheiði
til þess að hann komi Hjeraðinu að notum.
Telur hún því sjálfsagt að legga veginn þar,
ef eigi reynast óklcyfir erfiðisleikar því til fyr-
irstöðu. Sumuleiðis álítur sýslunefndin nauð-
synlcgt að vegarstæðið sje skoðað eigi aðeins
að sumtinu, heldur og að vetrinum og vorinu.»
(sbr. Bjarka 21. apríl 1900).
Allir sýslunefndarmenn af Hjeraðinu sam-
þykktu þessa tillögu og það eftir ýtarlegar
umræður. Og mikill meirihluti Hjeraðsins er
í Norðurmúlasýslu; aðeins 3 hreppar af 9 í
Suðurmúlasýslu.
Þá má benda á samþykkt þíngrrálafundar
Norðurmúlasýslu, sem haldinn var á Fossvöll-
um í vor sem leið og nær eingaungu sóttur-
ur af Hjeraðsmönnum. Hún hljóðar svo:
íFunduririn skorar á alþíngi að fylgja því
sem best fram að landstjórnin framkvæmi sem
tryggilegast og fljótast ályktun síðasta alþíng-
is um rannsokn a þvi, hvernig bcst og varan-
legast yrði komið fram samgaungubótum milli
Fljótsdalshjerað og Fjarðanna og skorar á þíng-
ið að veita fje til sh'kra samgaungubóta svo
fljótt sem það sjer sjer fært. Verði lögð ak-
braut milli Hjeraðs og Fjarða, þá álftur fund-
urinn nauðsynlegt, að hún verði lögð frá Seyð-
isfirði yfir Fjarðarheiði til þess að hún komi
Hjeraðinu að notum og skorar á þíngmennina
að fylgja því fram. Samþykkt með öllum at-
kvæðum.« (sbr. Bjarka 8. júní þ. á.).
Af þessum fundarsamþvktum virðist augljóst,
hver sje vilji alls þorra Hjeraðsmanna í þessu
máli. Og óviðkunnanlegt hlýtur það að vera
fyrir sýsluneíndarmenn lijeraðsins og svo alla
þá sem þíngmálafundinn sóttu á Fossvöllum í
vor, að heyra nú síra Magnús lýsa því yfir,
þvert ofan í atkvæðagreiðslu þeirra, að allt
Hjeraðið æski akbrautar um Fagradal, en ekki
Fjarðarheiði. Sannleikurinn mun sá, að með
Fagradal halda aðcins þeir tveir hreppar á
Hjeraði sem næstir liggja dalnum, en þeir
hreppar eru 1' Suðurmúlasýslu. fetta cr það
álit sem Hjeraðsmenn hafa allt ti) þessa látið
uppi á málinu að undanskilinni samþykktinni á
fundinum á Höfða í vor, en sá fundur var
bæði fámennur og líka eingaungu sóttur af
Sunnmýlingum.
En Hjeraðsmenn eru ekki einráðir um val á
vegarstæðinu;
I’ar eru tveir málsaðilar: sá, sem brautin er
lögð fyrir og sá, sem brautina á að leggja.
í’essir málsaðilar eru Hjeraðið og Iandssjóður-
inn. Hjeraðið, sem á að njóta brautarinnar,
óskar, eins og eðlilegt er, að hún verði lögð
þar sem hún kemur því að sem fyllstum not-
um; landsjóðurinn, sem á ao leggja fram pen-
íngana, á heimting á, að einnig sje litið til
kostnaðarins. I’íngið, sem úrskurðarvalaið hef-
ur í málinu, verður að taka tillit til hvors-
tveggja.
Síra Magnús geingur í grein sinni alveg
framhjá öðrum málsaðilanum. Hann minnist
ekkert á kostnaðinn. I’etta er máski eðlilegt
af því að hann er einn af þeim sem á að njóta
brautarinnar. En setji hann sig í spor þeirra
sem eiga að kosta ferautina og aldrei hafa
hennar nokkur not.. I þeirra sporum mundi
honum þykja órýmilegt að ekkert tillit væri
tekið til kostnaðarins,- Akbraut um Fa’gradal
kostar, eftir áætlun verkfræðíngsfns, 18000 kr.
mcir en akbraut um í'jarðarheiði, og þar á of-
an yrði árlegur viðhaldskostnaður á braut um
Fagradal einnig miklu meiri.
Þetta verður að eingu í augum síra Magn-
úsar, af því að hann telur víst, að til þess að
brautin komi Hjeraðinv. að notum verði hún að
leggjast um Fagradal. En Iíti hann nú til yfir-
lýsinga Hjeraðsmanna á sýsiufundinum f fyrra
og þíngmálafundinum í vor. Þar færa þeir
fram sömu ástæðuna fyrir því, að brautin verði
að koma á Fjaröarheiði, segja, að hún komi
Hjeraðinu að öðrum kosti ekki að notum.
Þeir segja, með öðrum orðum: Við flytjum
eftir sem áður vörur okkar á klyfberaklökk-
unum yfir Seyðisfjarðarheiðar, þótt akbraut
komi frá Hjeraði til Reyðarfjarðar.
Síra Magnús færir fram þrjár ástæður fyrir
sínu máli. Fyrst þá, að leingur sje auð jörð
á Fagradal og því meiri tryggíng fyrir að
■ naegilegt vörumagn v trði flutt eftir brautinni
að sumrinu. I’að cr vafalaust rjstt, að braut-
in yrði leingri tíma á ári hverju auð á Fag-
radal en Fjarðarheiði. Og þetta út af fyrir
sig mælir mcð Fagradal.
En hitt er víst, að sá tími sem Fjarðarheiði
er snjólaus á hverju ári nægir til aðflutnínga
á Hjeraðið, þótt vörumagn þess yrði margfalt
meira en þið nú er. Þegar akbraut er kom-
in á öðrumhvorum staðnum, þá er svo sem
sjálfsagt, að annaðhvort tekur einhver einn
maður, eða þá fjelag, alla flutníngana að sjer
uppyfir brautina. Hitt nær eingri átt, að hver
bóndi fyrir sig æki vörum sínum alla leið frá
sjó. En þegar flutníngarnir eru komnir í þetta
horf, þá skiítir minnstu, hvort byrja má á þeim
hálfum mánuði fyr eða síðar að vorinu
eða hvort þeim verður að vera lokið hálfum
mánuði fyr eða síðar að haustinu. Sem sagt:
þetta er ástæða sem mælir með Fagradal, en
einganveginn svo sterk, að hún geti ráðið
miklu um úrslitin.
Næsta ástæða síra Maguúsar er sú, að flutn-
íngarnir verði þriðjúngi dýrari um Fiarðar-
heiði. Þessi ástæða væri afgerandi, ef hún
væri á nokkrum rökum bygð. En hvar eru
þeir reikníngar sem sýna þctta? Jcg þekki
einga áætlun, sem nokkuð er á að byggja, um
flutníngskostnað yfir Fjarðarheiði og Fagrac’al
nema eftir verkfræðíng landsins. Útdrátturúr
henni er prentaður í Bjarka 24. mai í vor.
Þar segir, að flutníngur á hvcrju fconni -verði
1 kr. 36 au. ódýrari yfir Fagradal en.Fjarðar-
heiði. Lætur þá nærri, eftir reikníngi verk-
fræðíngsins, að flutníngskostnaðurinn verði J/6
hærri yfir Fjarðarheiði. En til þess að neita
áœtlun hans verður að færa einhverjar ástœð- ,
ur; það dugar ekki að £era það alveg út í
bláinn.
Annars hefur mismunurinn á flutníngskostn-
aðinum mikla þýðfngu, þótt ekki sje hann
meiri en þetta. En það sem vega verður á
móti honum er mismunurinn á dýrleika braut-
annna. Fagradalsbrautin verður 18000 kr.
dýrari. Arsvexir af því fje með 5°/0 er 900
kr. Þar að auki yrði árlegur viðhaldskostnað -
ur á Fagradalsbrautinni miklu meiri. Land-
sjóðurinn, sem brautina á að Ieggja, stæði sig
því jafnvel við að leggja braut yfir Fjarðarheiði
og veita síðan árlega 1J/2 — 2 þús. kr. styrk til
flutnínga eftir henni, eins og að leggja braut-
ina um Fagradal.
Þriðja ástæðan er sú, að á mcgi hest-
um hvar sem er á Fagradal, en Fjarðarheiði
sje ein gróðulaus eyðimörk. En vegleingdin
yflr þessa gífurlcga eyðimörk mun vera eitt-
hvað ein dönsk míla, eða vel það, svo að sú
ástæðan virðist mjer ekki geta orðið mjög
þúng á metunum.
Allur þorri Hjeraðsmanna óskar fremur ak-
brautar um Fjarðarheiði en Fagradal, fremur