Bjarki - 14.03.1902, Blaðsíða 2

2
allrar stjórnar og án fána. í virkjunum á iandi
bjeldu menn að þetta væri sjóræningjaskip og
var farið að miða á það fallbyssunum. En áð-
ur skotin byrjuðu náðu skipverja í gamallt
norskt flagg og drógu það upp.
Þegar á land kom á Madeira, var þeimtek-
ið vel. Konsúll Bandaríkjanna bauð skipverj-
um til miðdegisverðar og bjó þá út með nesti
til fararinnar vestur. Þeir voru þrjá daga á
Madeira, og hjeldn út þaðan 31. júli.
Eftir 14 vikna sigljngu komu þeir loks til
Nevv-Jork. En þegar þángað kom, var skip-
stjórinn tekinn fastur og lagt löghald á skút-
una. Orsökin var, að skipið hafði þýngri farm
og fleiri farþega, en leyfilegt var samkvæmt í
amerikskum l'ógum, í hlutfalli við stærð þess.
Aður lángt Jeið var þó skipstjóri látínn laus
aftur og skipið líka og Lars Larsen seldi það
ásamt farminum fyrir 400 dollara. Síðan hjelt
hópurinn inn í landið og tók sjer bólfestu í
Kendall, Orleans County, New York. Þar
myndaðist fyrsta norska nýiendan í Ameríku.
ÆSKUMINNÍNQ.
—o—
Eftir Stephan G. Stephansson.
—o—
það er cinginn efi’, hann þótti
ára-korn, bctst fyrst, með slögum.
Lífið gerði eingla-öldúng
úr honum á karar-dögum.
Það kvað vera venja’ og íögmál
vor á milii’ að geta’ hans þanninn ;
þegja’ um únglíngs-árin, benda’ á
allra-samþykkt— garnla manninn.
Þessar góðu leifar læt jeg
^»gja’ að mestu, fyrir prestinn;
stæii jeg hans aðal-efni
aldrei gæti fegrað brestinn.
Mitt er, að gc-ta’ um glappaskotin,
gönuskeiðín, slark og hrekki;
út’ um sveitir sjeð þau hef jcg —
sjálfan piltinn þekkti ekki.
En jeg sje á afleiðingum,
illt hef’r verið hann að ternja;
verið oft við aldar-háttifm
ónæmur til fulls að serríja —
Það er að segja' ef sýndist honum
sverfa’ að velferð þjóðar, landsins.
Eigin-hag Ijet flakka’ í fyllsta
forsjáleysi æsku rnannsins.
írá þeirn árum enn jeg kenni
andann hans í stclnum grónum,
ei.ns og vorsins fyrstu fugla
á flugi þekki’ í hrafnamónum.
Öllum mínum er það sama
önnur heiti þó tilnefnið —
lögun gullsins glepur heimska,
glöggur maður þekkir efnið.
Þegar jeg, í iciði Ijúfu,
legg af hafi inn í fjörðinn,
hcilsa mjer með svipum sveinsins
sólgylt höfnin, menn og jörðin;
þegar ríð jeg hcim í hlaðið
hlemrni-braut að dalabænum,
finn jeg þar er úti’ og inni
æskan hans í fólki, blænum.
Bóndinn heilsar, á mig yrðir,
útlendíng, sem kóngur, bróðir.
Það eru breyttir heima-hættir,
heimtað fleira’ en vera góðir.
Dalakarlinn á, nú orðið,
einurð til að vera maður. —
Þetta sagði’ hann, svona var hann
sjálfur frjáls og æskuglaður.
Mjer úr húsi’ í hlaðið fylgir
heimasætan—draumar rakna—
segir upphátt, eigi roðnar:
Útlendingur, þín jeg sakna!
Fann jeg, að um hulda heima
hafði’ hún skygnst af tindi dalsins—-
Þetta kvað hann úngur. Öllum
óaði við brekka fjallsins.
Korni’ jeg þar sem vildust veit jeg
völd og lærdóm fylkja liðið,
sje jeg þar á furðu fáum
farisea - og herra-sr.iðið.
Hans á yngri árum var það
öllum heilagt nema glönnum,
skop hans um það ávann honum
úthýsing hjá dánumönnum.
Auði hlaðin skip á skriði
skauta hvítu út með ströndum:
þar er byr frá bylja-árum
bcrnsku hans í seglum þöndum.
Únglings hugsun er að gróa
upp úr blásnum fjallahögum.
Hann á, skráð á sveitarsandinn,
sögubrot frá ýngri dögum.
Og jeg fann í framtíð nýrri
fólk er þorði’ að sverja’ og efna:
litlu skifti eign og uppbefð;
aðalmark er verk og stefna ;
menjar okkar, ódauðleikinn,
eru í lífi fósturlandsins —
það cru vonir vfgðar honum,
vilji djarfa æekumannsins.
Það er víst, hann vægði’ ei falsi.
— Veistu, að orðin drepa’ og sýkja?
Framtíð á hann — á við hina
alla’ er kunna að semja’ og víkja.
Aldrei getum uppi haldið
öllu, sem til líknar varð hann;
okkar vesöld um hann rasar,
ofurhugann, víga-barðann.
Svo kom þessi sæli friður,
sómamennskan, eingilblíðan,
dauðalogn í öllum æðum.
—Yfirbót það nefnum síðan —
Allar taugar slöptu slitnar;
slepti sinnar æsku tökum,
hætti að drekka, hætti’ að vinna.
Hlítti gerð í öllum sökum.
Hugsið ekki, þrátt um þetta,
það jeg tali á mold hans reiður.
Víst var ekki ofgóð honum
allskyns sæla, nokkur hciður.
Vor var sök að tíminn treindist
til hann yrði svona þægur—
höfðum við hann heingt um þrítugt,
hefði’ hann orðið maður frægur.
Þerrið tárin, huggist, huggist!
Hvað er orðið breytt um náinn?
Nú er einginn hjeðan horfinn.
Ilann var laungu svona dáinn.
Sjáið það er sama róin,
svipur hans er ekki breyttur,
mæðubrosið margra ára,
mókið eins og hann var þreyttur.
Ferðist út um fjörð og bygðir!
Fljótt mun Ijettast harmur þúngur;
þar er hann á lífsins Iandi
líkur því sem hann var úngur.—
Svo bef eg þá yfirfarið
æskubrekin, glöpin, ragið—.
Taktu nú við, sjera Sómi,
segðu heimi niðurlagið.
(Heimskr.)
''w> .
Bannlagastælan.
— O —
Það er afsakanlegt þótt bindindismenn myndi
sjer einstreingingslegar skoðanir á áhugamáli
síriu og þá jafr.framt rángar í ýmsum greinum,
þegar þess er gætt, að þeim er nær aldrei
mótmælt. Þeir ræða þetta mál ár eftir ár í
sinn hóp, innan luktra dyra; þeir ræða það ár
eftir ár í flokksblöðum sínum, en —- alltaf
mótmælalaust. Menn viðurkenna almennt að
starf þeirra sje gott og gagnlegt, þakka þeim
það og styðja þá. Og jeg er, eins og jeg hef
áður tekið fram, þessu samdóma. Það er að
scgja meðan þeir fara ekki út i öfgar og fjar-
stæður, en svo kalla jeg bannlagahugmynd
þeirra. Þeir hefðu aldrei átt að hleypa þeirri
flugu á loft, vegna þess, að bannlagahugsunin
stríðir óneitaniega móti þeim rjettarhugmynd-
um sem hver frjálslvndur maður hlýtur að óska
að iöggjöf okkar og stjórn viðurkenni og fylgi.
Eða, hvers vegna hefur G.-T regian ekki
farið fram á þetta í hinum stóru menningar-
löndum? Mundi það ekki vera annaðhvort af
því, að hugmyndin sjc ekki talin rjettmæt al-
mennt innan reglunnar, eða þá afþví, að leið-
andi mcnn reglunnar viti, að hún sje hvergi
talin rjettmæt af hlutaðeigandi löggjöfum og
þjóðum? Lög cins og þetta hafa hvergi haft
framgáng nema í fáum ríkjum í Bandatíkjun-
urn. Og reynslan mælir þar eindregið móti
lögunum.
D. Ostlund hefur í Frækorum 28. f. m- rit-
að lángt svar móti grein Bjarka um bannlögin
f 7. tbl. Jeg skal hjer minnast á það með nokkr-
Ltm orðum.
Aðalmótbára mín á móti lugunurn var sú, að
þau væru órjettlát gaguvart hófdrykkjumönn-
unum og þeirra vegua óhafandi. Að því er
ofdrykkjumennina snertir, þá játa jeg, að það
geti komið til álita, hvort löggjöfin hafi þar
ekki rjett til að skerast í leikinn. En jeg
neita, að hún hafi rjett til að gera það með
bannlögum, vegna hófdrykkjumannanna. Þetta
er kjarni málsins. En í svari sínu einblínir D.
Ö. á ofdrykkjumennina, en lítur framhjá hin-
um. Þessvegna fer svar hans að mestu fyrir
ofan garð og neðan.
Spurningin, sem þeir bannlagamennirnir verða
að svara, er: Hefur löggjöfin rjett til að
sviíta hófdrykkjumennina áfeinginu vegna of-
drykkjumagnanna ? Til þess að dæma um þetta
höfum við lagt til grundvallar kenningar J. St.
Mills. D. Ö. er enn að vitna í bók hans »Um
frelsið«. Jeg þori ekki að neita, að hann hafi
lesið þá bók. En svo mikið er víst, að hann
hefur ekki lesið haná sjer til gagns. Það