Ísland - 08.05.1897, Blaðsíða 3

ISLAND.
75
hann, spreingdu hann. Smærri jakarnir
voru verkfæri í hendi árinnar til þess að
ráða á þá stærri og ryðja þeim úr vegi.
Öllum böndum varpaði áin af sjer, —
að eins mjóar ísræmur voru eftir við bakk-
ana og umhverfis bakkana.---------
Nú er hún frjáls.
Róleg og hóglát rennur hún niðri í saudi
eftir gamla farveginum.
Stórir jakar, margvíslegir að útliti,
liggja uppi á skörunum og bökkunum.
Hún hefur kastað þeim þangað og þar
bíða þeir og bíða — hvers? ...
Það er blæjaiogu.
Nesið liggur rauðbxúnt fyrir framan mig;
einstakir Ijósir blettir eru á dældunum á
stöku stað.
Það glampaði á þá áður en sóiin seig
til viðar, nesið var þá rauðleitara, og ljós-
ari litblærinn yfir norðurbrúnunum á Rang-
ársandi.
En nú er hún sígin---------sólin!
Jeg ætla að ganga austur á brúnina,
austur að ánni, veðrið er svo gott.
En það er hált, já, ekki eiginlega hált,
en — sleipt er það.
Fæturnir skreppa óvart niður af þúfun-
um og gangurinn verður þyngri, dá-
lítið þyngri.
Það dugar ekki um að tala, — mig
langar austur að ánni og þá verð jeg að
fara þangað ..............................
Fram undan Heliiseyrinni, — hún skag-
ar út í ána rjett fyrir austan brúnina, —
rjett við skörina synda sex svanir á ánni.
Þeir synda saman í röð fram og aftur
með skörinni.
Þeir sveigja mjallhvíta hálsana alla vega,
lyftast og lækka sig á vatninu. Við og
við stinga þeir höfðinu og hálsinum niður
í ána.
Undir skararbrúnina hverfa þeir og aft-
ur koma þeir fram.
Lítið eitt leingra til suður, við eyrarodd-
ann, situr sjöundi svanurinn á ánni.
Ofur hægt vaggast hann á vatninu, og
dökkann báruflötinn á straumnum ber við
ljósu vængina hans og bjarta brjóstið, lík-
an laufskurði.
Hann teygir upp háa, mjallhvíta háls-
inn og ber höfuðið hátt og tigulega.
En hann syndir ekki áfram, — bara
situr kyrr á ánni.
Og nú hljómar svanasaungurinn til mín
yfir eyrina, — undurfagri, hljómbjarti klið-
urinn, hreinn, hugðnemandi, ljúfu, lífsglöðu
tónarnir, sem harpa Beethovens og fiðla
Paganinis aldrei hefur náð.
List og þekking hefur aldrei lagt þessa
tóna í fjötra sína, menntunin hefur ekki
getað kúgað þá til þess að lúta sjer, —
þeir eru ofar allri gagnrýni.
Þeir eru hreinar náttúruraddir.
En samt eru þeir unaðsfyllri og inni-
legri en allir aðrir tónar, — í bylgjum
þeirra titrar og bærist sál og líf, — sál
mannsins bera þeir burt, — langt burt
fer hún með þeirn, skjálfandi, í sæluþrungn-
um, óljósum ótta og — gleymir sjálfri
sjer.-------------
— Fagurt syngja þeir, svanirnir sex,
en Ijúfast er að lilusta á svaninn við eyr-
aroddann.
Tónarnir hans vekja göfgi og sjálfskennd
í sálunni, en jafnframt harmblandna þrá, —
þrá eftir einhverju ólýsanlegu, ósegjanlegu.
Með hvaða orði á að tákna það?. . .
„Hví syngið þið núna, svanir, þegar sól-
in er hnigin?“ —
— „Við erum svo glaðir, — ísarnir eru
brotnir, — vötnín og himininn eru heim-
ur okkar. Og í kvöld fljúgum við til
dimmbláu vatnanna upp til fjalla. — Og
sólsetursljóð okkar og burtfararsaung lát-
um við nú hljóma yfir vatninu og upp í
himininn11.
— „Farið þið ekki í kvöld, góðu, bestu
svanir, — farið þið ekki til fjalla! Áin
er auð hjerna, — upp til fjalla er ís enn
þá á vötnunum".
— „Nei, leingra, Ieingra! — Við vilj-
um og verðum að fara hjeðan — ísarnir
eru brotnir og vakir á vötnunum. Áfram,
áfram!“
Enn hljómar saungurinn leingi, leingi.
Jeg stend grafkyrr og hlusta á.
Allt í einu heyrist þytur, buldur og
skvamp í ánni.
Þeir fljúga burt syngjandi, áleiðis til
fjallvatnanna, svanirnir sex.
Sá sjöundi er eftir.
Það er svanurinn við eyraroddann.
Glrafkyrr situr hann á vatninu og hætt-
ir að syngja.
í fyrstu tek jeg ekki eftir honum, —
jeg horfði á eftir svönunum hinum.
Þeir fjarlægjast meir og meir, svana-
saungurinn deyr í fjarska.
Jeg stend eftir, ömurlegur í skapi og-
lít út á ána.
„Hvað ?
Situr þú einn eftir, fallegi svanurinn
minn? Ætlar þú ekki að fara líka frá
mjer? Hví dvelur þú einn eftir?“
En svanurinn þegir, — að eins sveigir
hann mjallhvíta hálsinn ofur lítið áfram
og drúpir höfði niður.
Svo lyftir hann sjer upp yfir árflötinn,
en sest þegar aftur á vatnið.
Annar vængurinn hangir máttlaus niður.
Hann er vængbrotinn, veslings fal-
legi svanurinn!
„Svo þú ætlar að vera eftir hjá mjer?“
— „Já“. -
— „Og þú ætlar enn þá að lýsa mein-
unum huldu, sem mannleg augu sjá ekki,
í svanasaungnum þínum? —
— Já“. —
Jeg horfði leingi á svaninn og hlustaði
aftur á saunginn hans.
Ómarnir hans voru sömu og áður.
Hann fór ekki frá mjer — hann yfir-
gaf mig ekki.
Hann varð að vera kyrr, — hann gat
ekki annað.
Hann var vængbrotinn.
„Skyldi haun ekki hafa farið, hefði hann
verið fieygur og fær eins og hinir?“
Jeg spurði að þessari spurningu, svona
rjett út í loftið, á leiðinni heim af brún-
inni.
Guðm. Guðmundsson.
Frá fjallatindum
Til fiskimiða.
Almauakið segir að sumarið sje nú komið, en það
er ósatt í þetta sinn. Það situr vængbrotið suður
á Skotlandsströndum og þorir ekki enn að leggja
móti stormunum norður á haíið. Eu með næstu
sunnanvindum er líklegt að það haldi á stað.
Lóan er komin.
Við vorum tveir á gangi uppi á Landakotstúni
hjerna um kvöldið. „Bí-bí“ heyrðum við rjett fyr-
ir sunnan okkur. Þar flaug bún upp. Það var
lóan. Og ekkert hljóð lætur vinalegar í eyrum en
fyrsta lóukvakið. Það er heilsun frá sumrinu. —
En hún þagnaði strax; hún var einmanaleg, flaug
lágt og skammt og bældi sig aftur niður sunnan
við vallargarðiun. Suðurfrá hefur hana dreymt um
græn eingi og grösug tún. Hún hefur villst hing-
að of snornma. En allir menn og allar skepnur
óska lóuna velkomna.
Veturinn, sem lagði á stað hjeðan um daginn,
kom aftur ríðandi á Norðanstorminum. Hann var
í grárri briðarúlpu, ljet keyri fylgja nára og reið
í tröllsham gandreið yflr fjjöll og flóa. Þá varð ailt
í uppnámi, fönnum kyngdi niður í fjöllin, hús ljeku
á reiðiskjálfi, sjór gekk hátt á land npp, en hol-
skeflur og brimboðar stigu risadansa meður orgi og
óhljóðum um allan flóann.
Tvö skíp frönsk losnuðu upp hjer á höfninni i
norðanrokinu aðfaranótt sunnudagsins; annað var
flskiskúta lítil og lenti í Söivhðlsvör, rjett vestan
við Arnarhól, en hitt var spítalaskipið, „St. Paul“,
sem komið var hingað til að safna saman sjúkum
mönnum af fiskiskipaflota Frakka hjer við land.
Það var að öllu sem best búið, hafði sex sjúklinga-
rúm, læknir og nunnur til að hjúkra veikum mönn-
um. Þar var og bænahús mjög vandað og lík-
neski helgra manna. Þetta skip rak upp í klett-
ana niður undan Klöpp i Skuggahverfl. Lá það
þar á þurru um fjöru á sunnudagsmorguninn. En
með flóðinu síðar um daginn reyndi „Heimdallur"
að ná því út, en tókst ekki. Fleiri tilraunir voru
og gerðar til að losa það, bæði af „Heimdalli" og
eins af herskipinu franska, en allt reyndist ónýtt.
Nú eru bæði skipin orðin að strandi.
Annað spitalaskip, sem Frakkar gerðu út í fyrra
til New-Foundlands, „St. Pjerre", fórst þar þá.
Franska herskipið, „la Manche“ kom hingað á
mánudaginn frá útlöndum. Eingar nýjar fregnir
hafði það að færa af ófriðnum.
Cand. med. Jón Jónsson frá Hjarðarholti var 1.
þ. m. settur læknir í Vopnafirði. Hann hefur ver-
ið utanlands í vetur, í Khöfn og Lundúnum, til að
kynna sjer lækningar, en er nú staddur hjer í
Reykjavík.
Sýslufundur Árnesinga stóð frá 6. til 10. f. m.
Hr. Eggert! Benediktssyni var leyfð sveitaverslun
í Laugardælum. Þar var gufubátnum „Oddur“
veittur 2500 kr. styrkui og ákveðið, að hann færi
2 ferðir til Reykjavíkur og til 1 Þórshafnar.
Styrkurinn, sem Helgi Jónsson cand. mag. hefur
feingið úr Karlsbergssjóði til grasfræðisrannsókna
hjer á landi og í Færeyjum í sumar er 2,700 kr.
Helgi hefur verið hjer í Reykjavik um tíma, en
fór til ísaijarðar með „Laura“ um daginn. Hann
hefur verið á ferð aftur á bak og áfram hjer með
fram ströndunum á dálitilli kænu og slætt upp frá
sjávarbotni þang og þara, sem hann skoðar síðan
í smásjá heima hjá sjer.
í Mosfellssveit hefur einn bóndi í vetur misst
30 fjár úr lungnabólgu.
Sæmundur Árnason, bóndi á Sólheimahjáleigu í
Mýrdal rak sig í gegn með hnífi og valdi til þess
verknaðar sjálfan páskadaginn. Stakk hann tvis-
var á sjer, en lifði þó við verstu harmkvæli fram
á næsta dag. Hann haiði verið geðveikur.
Heyskrotur er nú víða orðinn hjer sunnanlands.
Eins segja síðustu tregnir af Áusturlandi, að víða
hafi þar verið orðið lítið um heybjörg.
öufubáturinn „Oddur“ kom hingað á mánudag-
inn frá Eyrarbakka til að sækja síld í íshúsið.
Yerslunarstjóri P. Nielsen hefur tvisvar áður sent
hingað eftir síld með 12 hesta lest.
Nú geta Reykvíkingar og aðrir, sem við Faxa-
flóann búa, farið að lyfta sjer upp milli kaupstað-
anna. Því nú er „Reykjavíkin“ komin. Hún kom
hingað í norðanrokinu snemma á þriðjudaginn, lagð-
ist þá fast út undir Eingey, en fæTði sig nær morg-
uninn eftir. Þ4 fóru menn að róa út til að skoða
hana, þótt nokkuð væri hvasst. „Reykjavíkin" er
ljósgrá á lit og lagleg til að sjá. Öll er húu yfir-
byggð. Á henni eru þrjú farþegjarúm. Á því fyrsta
geta setið yfir 30 manns; sætin eru þægileg og
rúmið laglegt. Ánnað rúm er nokkru minna, en
einnig dálaglegt. Þriðja rúm er þilfarið. Yfirleitt
leist Reykvíkingum vel á gufubátinn og hugðu gott
til að ferðast með honum í sumar.
Sir Payn, sá er Elliðaárnar hefur keyft af Thom-
sen kaupmanni, ætlar að byggja sjer þar sumar-
bústað og lætur byrja á því í vor.
Skipskaði varð nýskeð af Mýrum vestra. Á leið
frá Straumfirði fórst bátur með 5 mönnum, form.
var Sigurður Guðmundsson hreppstjóri frá Hjörsey.
„Yaagen“, Galeas, Capt. Lunde, 72 tons, kom frá
Leith. Alls konar vara til Ásgeirs Sigurðssonar.
Skipalisti.
„Cuckeo (55,50 sml.), skipstj. T. Andersen, troll-
ari fráHull; „Fortuna“ (79,63), C. H. Dreioe, kaup-
far til Eyþórs Felixsonar; „Emanuel" (128,46), skip-
stj. H. C. Dam, kaupfar til W. Christensen; „Pe-
rouse“ (86,26), Ledim, „Glaneuse“ (81,76), skipstj.
Brouard, bæði frönsk fiskiskip; „Reykjavík“ (81,47),
Bkipstj. S. A. Waardal, eigandi: Fredriksen & Co.
Mandal, flutningaskipið; City of Manchester (79,18),
skipstj. John Leo, fiskiveiðaskip keyft í Hull af
Filippusi Filippussyn á Gufunesi o.fl.; „Marie Berthe“
(72,90), skipstj. Poilvet, „Jeanne“ (95,87), skipstj.
Hamon, bæði frönsk fiskiskip.
Reykjavíli.
Þessa viku hefur verið sífellt norðanrok og kuld-
ar. í gær hlýnaði töluvert og kyrrði, en í dag er
aftur kuldarok af útnorðri.
Reykvíkingar hafa nú þessa viku flakkað mikið
út um Skuggahverfið og er það spítalaskipið strand-
aða, sem leitt hefur til sín athygli manna. Allir
harma foriög svo fallegs skips. Þó gátu margir
ekki gert að sjer að brosa einn daginn. Þá voru
líkneskjur helgra manna bornar í iand og kom Ei-
ríkur gamli frá Brúnnm upp eftir klöppinni með
sinn dýrðlingin uudir hvorri hendi, Maríu mey og
P&l postula. Honum skrapp fótur 4 klöppinni og
datt María þá í tvennt, en Páli kom hann ó-
skemmdum.
Guðbrandur Finnbogason konsúll hefur nú haft
með sjer upp hingað þrjár talvjelar (Fonograf).
Eina þeirra hefur hr. Sigfús Eymundsson nú keyft
og kostaði hún 300 kr. Talvjelin getur geymt orð
og hijóð sem inn í hana eru töluð svo leingi sem
vera vill og skilar þeim aftur svo nákvæmlega, að
lítill munur heyrist. — Talvjelin er svo út búin,
að talað er í gegn um gummipípu inn í dálítinn
stokk. Þrjár hliðar hans eru úr málmi, en ein er
þunn glerplata. Hljómbylgjurnar setja sveiflur á
glerplötuna, en áföst henni er nál með skörpum
oddi og heggur hann þegar glerplatan tekur sveifl-
urnar, misdjúp för á vaxsivalning, sem vjelin snýr
meðan talað er, Þegar menn vilja fá hljóðið aftur
út úr vjelinni, er húa iátin snúa sívalningum eins
og áður; rennur þá nálaroddurinn sömu förin sem
hann gerði fyr; við það komast sömu sveifiurnar á
glerplötui.a og gefur hún þá frá sjer samskonar
hljóð og áður Bettu hana í hreyfingu.
í gærkvöld sýndi Sigfús talvjelina á Studenta-
fundi og hafði hún þar upp drykkjulög, sem ein-
hverjir dónar höfðu sungið inn í hana í
Nýju-Jórvík. — Eddison fann upp talvjelina 1877,
en síðan hefur hún verið bætt mikíð. Fyr hefur
hún ekki sjest á voru landi. Hr. Sigfús Eymunds-
son sýnir hana heima hjá sjer í dag kl. 4—5 e.m.
hverjum sem hafa vill og geta menn feingið að
heyra til hennar fyrir 25 au.
Á stúdentafundi í gærkvöld var talað um að
koma á íslenskri þjóðhátíð árlega. Yar mikið rætt
um þetta mál og kom mönnum þar satnan um að
velja til hátíðahaldsins 1. sunnud. í ágústmán. Á
þetta mál verður betur minnst síðar hjer í blaðinu.
Leikið verður i Iðnaðarmannahúsinu á morgun,
kl. 8‘/2 e.m.: „Sakleysið 4 flóttaför“ og „Ærsla-
drósin“ eftir E. Deligny.
Með skipinu „Vaagen“, sem hingað kom í gær-
kveldi hef jeg íeingið:
I=-alsJáriiiö alþelx.ls.ta
niiklar birgðir
ágætt ödýrt.
Leirvara alls konar.
Margar teg. af IiamiorailQÍ
Margerine.
Lau.li.vtr. Döölur.
Og margt lleira.
_______ Ásgeir Sigurðsson.
Kristján Þorgríuissou selur saltað kjöt.
Kristján Þorgrímsson selur saitað flesk
frá Danmörku fyrir l4gt verð.
Kristján Þorgrímssou selur söltuð
svinsllölllö frá Dan-
mörku.
Á „HÓTEL REYKJAYÍK“ eru hvít tóuskinn
keyft hæstu verði. ‘ Einar Zoega.