Ísland - 12.04.1898, Blaðsíða 1

II. ár, 2. ársfl.
Reykjavík, 12. apríl 1898.
15. tölublað.
Pöntun upp á 10 krónur.
Þeir raenn út um land, sem panta
Tefnaðarvörur af einhverju tagi fyrir
minnst ÍO krónur hjá mjer, fá þær
sendar sjer kostnaðarlaust með pðst-
skipunum til allra hafna, er þau koma
við á, ef þeír senda borgunina með pönt-
ununum. Sje eitthvað ofborgað verður það
sent til baka með vöruaum, sem pantaðar
eru. Pöntuninni verður að fylgja sem ná-
kvæmust lýsing á því, sem um er beðið,
og til hvers það á að notast. Ef til-
búin vinnuföt erupöntuð, verður að senda
mál af þeim, sem þau á að nota, tekið
yfir manninn efst undir höndunum. Hlut-
ir, sem ekki líka, eru teknir til baka
fyrir fullt verð, ef þeir eru sendir bingað
um hæi mjer að kostnaðarlausu og ef þeir
eru i jafngóðu ásigkomuiagi og þeir voru,
þegar þeir voru sendir hjeðan. Lán veit-
ist alls ekki.— Jeg kem til að hafa miklu
meiri birgðir af alls konar þýskum og
frönskum vefnaðarvörum þetta ár en að
undanförnu og með mjög lágu verði. Menn
geta pantað hvaða vefnaðarvörutegund,
er menn óska og sem vant er að flytja
hjer til Reykjavíkur.
Reykjavík, 23. mars 1898.
Björn Kristjánsson.
Minnisspjald.
Landsban'kinn opinn dagl. kl. 11 árdegis til 2 slðdegis. —
Bankastjóri við kl. ll'/2—1‘/2. — Annar gæslustjóri við
kl. 12—1.
Söfnunars'jóöurmn opinn i barnaskðlanum kl. 5—6 slð-
degis 1. mánud. i hverjum mánuði.
LandsbókasafniÖ: Lestarsaiur opinn daglega frá kl. 12—
2 siðd.; á mánud, mvkd. og ld. til kl. 3 sd. — Útlán
sömu daga.
Fomgripasafniö opið mvkd. og ld. kl. 11—12 árdegis.
Bæjarsjórnar-íawlir 1. og 3 fmtd. i mán., kl. 5 siðdegis.
Fátækranefndar-fundir 2. og 4. fmtd. i mán., kl. 5 siðd.
Náttúrugripasafnið (í Glasgow) opið hvern sunnndag kl.
2—3 siðdegis.
Ókeypis lækning á spitalanum á þriðjud. og föstud. kl.
11—1.
Ókeypis augnlækning á spítalanum 1. mánud. í mánuði
hverjum.
Ókeypis tannlækning hjá tannlækni V. Bernhöft (Hótel
Alexandra) 1. og 3. mánudag 1 mánuði kverjum.
Land úr landi.
29. f.m. fóru fram kosningar í borgar-
stjórnina í Kaupmannahöfn og unnu vinstri-
menn og socialistar þar algerðan sigur,
svo að borgarstjórnin er nú eingaungu
skipuð flokksmöunum þeirra. Þingkosu-
ingar áttu að fara fram í byrjun þessa
mánaðar, en af þeim eru frjettir enn ekki
komnar hingað. Þó er taiið víst, að
vinstrimenn sigri einnig þar og muni því
Rumps ráðaneytið víkja frá, en vinstri-
menn komast tii valda.
Það er sagt, að Rússland, Prakkland og
Eingland sjeu nú ásátt um að gera Georg
Grikkjaprins að landstjóra á Krít, hvort
sem Tyrkjasoldán vilji fallast á það eða
ekki.
Henrik Ihsen
er nú 70 ára og var fæðingardagur haus
(22. mars) haidinn hátíðlegur með mikilii
viðhöfn í Kristjaníu og víðar; þennan dag
og næstu daga á undan og eftir voru leik-
rit hans leikin á heistu leikhúsunum um
alla norðurálfu og heillaóskir streymdu til
hans svo hundruðum skifti úr öilum átt-
um.
Gyidendais bókaverslun í Khöfn er byrj-
uð að gefa út skáldrit Ibsens í einui heiid;
er þeira þar raðað eftir aldri og eru fyrstu
heftin komin út. Þar verða þau miklu
ódýrari en áður og útgáfan þó mjög vönd-
uð. Öll heildin á að kosta 25 kr. og
fylgir þar mynd af Ibsen og ritgerð um
hann eftir Georg Brandes. Tvö leíkrit
frá æskuárum Ibsens, sem ekki hafa áður
verið preutuð, eiga að koma út í þessu
safni.
Um mánaðamótin síðustu var Ibsen
staddur í Khöfn, ætlaði að ferðast tii
Þýzkalands, en fór eigi leingra en til
Hafnar, ráðgerði að halda þaðan til Stokk-
hólms og síðan heim tii Kristjaníu. í Höfn
voru honum sýnd margs konar virðingar-
merki. Hauu fjekk stórkross dannebrogs-
orðunnar, áður hafði hann að eins verið
riddari.
Síðan herskip Bandamanna „Maine“
sprakk í loft upp á höfninni í Havanna
hefur öðru hvoru verið talið víst, að til
ófriðar mundi draga milli Bandaríkjanna
og Spánar. Ekkert hefur sannast í þá
átt, að Spánverjar muni valdir að skaðaa-
um. Bæði forseti Bandaríkjanna, Mac
Kiuley, og Sagasta, ráðaneytisformaður
Spánverja, tala friðsamiega og Spáuar-
drotning hefur beðið stjórnendur stórveld-
anna að hiutast til um, að afstýra ófriði.
Þó er enu óvíst, hvernig málinu lýkur,
hvort heldur með stríði eða friðsamiegum
samningum. Mac Kinley vili, að Spán-
verjar láti Cuba alveg lausa og fái í
skaðabætur frá uppreistarmönuum 200
miil. doilara, aðrir segja 100 milliónir.
Frjettir ná að eias fram yfir mánaðamót-
in, en búist var við, að afráðið yrði 9. þ.m.
hvernig málið skyldi leitt til lykta.
Enn stendur til, að ný för verði fariu
í sumar til að ieita norðurpólsins og er
það nú ítalskur prins, sem leggur á stað
í leitina, Ludvig prins af Savoyen; haun
er ungur sjóliðsforingi, fæddur 1873, en
hefur farið víða. í vetur kom haun til
Kristjaníu til að ráðgast um förina við
Priðþjóf Nansen. Hefur þetta fyrirtæki
vakið mikla eftirtekt í Ítalíu. Hann ætl-
ar að halda á stað um mitt sumar og ráð-
gerir að vera burtu 3 ár. í vetur ætlar
hann að dvelja á Prans Jósefslandi og
halda þaðan á sleðum til pólsins. Hann
hefur með sjer 20 Ítalí, nokkra orðlagða
leiðsögumenn úr Alpafjöliuuum, sem vanir
eru svaðilförum um jöklana þar, nokkra
Eskimóa og fjölda af hundum. Umbertó
Ítalíukouungur leggur x/a nailiión líra til
ferðakostnaðar og sjálfur leggur Ludvig
prins til aiiar rentur af eigum sínum, sem
er 151,000 iira árlega, og kveðst, ef til
þurfi að taka, ekki horfa í að skerða
höfuðstóiinn.
27. f.m. var uadirskrifaður í Peking
samningur milli Rússa og Kínverja, sem
heimilaði Rússum í 25 ár yfirráð yfir Port
Artur og Talienval ásamt landinu þar um-
hverfis. Enn fremur er Rússum leyft að
teingja hafnirnar með járubrautum við
Síheríubrautina. Það er talinn mjög mik-
ill hagnaður fyrir verslunina, er Talieuval-
höfn er opnuð, einkum þar sem hún kemst
í samband við Síberíubrautina.
Sagt er, að Kínverjar hafi nýiega látið
af hendi við enska auðmenu landspildu,
um 10,000 ferh.mil. á stærð, í hjeraðinu
Schausi.
Landamerkjaþræta hefur staðið yfir milli
landanna Chili og Argentina í Vestur-
heimi. Chili vill nú láta gerðardóm gera
út um málið og er haldið að Argentina
láti sjer það boð Iynda. Annars sækir
Chili sitt mál með ófriði.
í Yolo í Þessalíu var hinn kaþólki æðsti
prestur, Delezios að nafni, nýlega myrtur
í svefnherbergi sínn af tyrkneskum her-
mönnura. Tyrkneskir herflokkar hafast
enn við í Þessalíu. Hann er griskur
þegu og hafði orðið fyrir reiði Tyrkja
af því að hann gekkst fyrir þakkarhátíðí
tilefni af því, að Georg Grikkjakonungur
komst heill úr klóm morðingjanna í vetur.
Tyrkir höfðu ekki viljað Ieyfa þakkarhá-
tíðiua, eu biskup hjelt haua eingu að síð-
ur í kirkj’j. sinni með vernd sendiherra
Frakka. Utan við kirkjuna safnaðist sam-
an mikill fjöldi fólks og hrópaði: „Leingi
lifi Georg konungurl“ Hin katólska kirkja
þar eystra stendur undir vernd Frakk-
lauds og er því líklegt að þessa morðs
verði ekki látið óhefnt.
Brjef til „íslands“
(frá París).
(Framhald).
Þriðjudaginn 28. dag ágústmánaðar voru
leikin í „Opera Comique“ tvö leikrit. Aan-
að var „Werther" eftir þýska skáldið
Goethe, snúið og breytt í ljóðrit, í þrem-
ur þáttum, en saunglögin eru eftir „ Maua-
netu, eitthvert hið besta saunglagaskáld
Frakka nú á dögum. Hitt heitir Phryné,
í tveimur þáttum. Hljóðfæraslátturinn er
þar stórkostlegur og honum aðdáanlega
vel stýrt í leikhúsi þessu, og leiksvæðis-
tjöldin snilldarverk. „Werther“ og „Char-
lotte“ eru ágætlega leikin; eu Charlotte
er ekki eins fríð sýnum eins og jeg hafði
búist við eftir myndum af leikkonu þeirri,
er Ijek hana. Nokkrum kveldum síðar
var jeg í öðru leikhúsi, er heitir Gymnase-
leikhús. Þar sá jeg léikrit frá nútíman-
um, „Carriére11, og átti að iýsa lífi sendi-
herra Frakka við hirðir í norðurálfanni.
Það var mjög skemmtilegt og hefur verið
leikið meira en hundrað sinnum i rennu
í haust er var. Einu af aðalleikendimam
stældi föðurbróður Rússakeisara, og kvað
gera það svo vel, að allur salurinn endur-
hljómaði af fögnuði áhorfendanna í hvert
skifti og hann kom fram 4 leiksviðið. 9.
dag októbermánaðnr var jeg í hinu mikla
saungleikahúsi. Að utan 6r það eitthvert
hið fegursta hús í Parísarborg og að inn' n
sjálfssgt eitthvert hið fegursta leikhús í
heimi. Það, sem jeg dáðist mest að, voru
marmarariðin, er liggja upp að leikhús-
stúkunum. Það kvað vera eptirstæling
eftir leikhúsinu í Bordeaux, sem þykir bera
af öðram leikhúsum. Hjer er það allt
stórkostlegra og alstaðar myndastyttur
eftir fræga listamenn. Einnig i þetta sinni
hafði jeg eitt af bestu sætunum í leikhús-
inu, en þau kosta um 17 franka hvert
Jeg sá þá hinu fagra saungleik eftir
Meyerbeer, sem nefnt er „Hugenottar".
Eins og nafnið að nokkru leyti ber með
sjer, er það trúarbragðastyrjöldiu á Frakk-
landi á 16. öldinui, eða ölln heldurundir-
búningurinn undir hana, sem þar er sýnd-
ur. Hijóðfærasiátturiun og saungurinu
hrífur menn alveg með sjer, og ekrúð-
tjöldin eru aðdáanleg. Þeim verður ekki
lýst með orðum. Það verður að sjá þau
til þess að geta skilið, að auðið sje að
mála himin og trje, hús og hallir svo ííkt
frummyndunum, og þó svo fagurt sem
fremst veíður hugsað; að jeg ekki nefni
ána Signu, sem sýaist renna eftir leik-
sviðinu með bátum uppljómuðum af biys-
um og fullum af veislufólki. Nei, það er
al.lt of fagart til þess. Öanur leikhús
virðast svo lítilfjörleg á eftir. Sú heitir
frú Breval, er Ijek ætlunarverk aðalkon-
unnar; húa er mjög fríð sýnum; en sú
leikkonan, sem dró hina ungu Pr«rísarbúa
þetta kvöld í ieikhúsið, heitir jungfrú
Hirsch, hiu frægasta dansmey í Parísar-
borg. í 3. þætti sjónarleiks þessa komu
inn um 20 yngismeyjar og 10 uugir sveiuar
til að daasa, því að þar er skotið itm í
sjónleikinn bendinga-dansleik (Ballet). —
Yngismeyjan Hirsch er mjög ófríð sýnum,
eu húu kann að dausa, og það með svo
mikilli fimni og snilld, að áhorfendunum
verður að finnast að liana vauti eiunngis
vængi til að geta flogið.
Því miður hafði jeg í haust ekki tæki-
færi til að lcoma í „Theatre francais11-,
jeg á það til góða ef tii viíl til vorsins.
Yerið getur, að mjer auðnist þá að sjá
leikrit það, sem verið hefur lofað svo mjög
í vetur og sem telja má meðal helstu at-
riða í bókmenntunum þennan veturinn.
Það heitir „Cyrano de BergaraP, leikrit
í þremur þáttum, eftir ungan rithöfund að
nafni Edmond Rostand, og tileinkað
Coquélin, hinum fræga leikara, 3em leiknr
aðalraamiinn í leiknum. Leikur þessihef-
ur átt slíkum viusældum að fagaa, að