Ísland - 12.04.1898, Blaðsíða 3

ISLAND.
59
skip til fiskiveiða. Sjerstaklega ætlar fjel. að
stunda kolaveiðar.
Verslunarhúsið Salmon Davidsen hefur gengist
fyrir fjolagsstofnuninni og hefur stjðrnina á hendi
hjer í Khöfn. Framkvæmdarstjðri fjelagsins á ís-
landi verður hinn duglegi íslenski kaupmaður
Björn Sigurðsson, sem mörg ár hefur stýrt verslun-
um þeim, sem fjelagið á yfir að ráða á lslandi“.
Frá fjallatindum
til fiskimiða.
Skip það, sem átti að flytja hingað viðina í
hóldsveikraspítalann, strandaði á leið frá Englandi
til Khafnar rjett áður en það skyldi leggja á stað
upp hingað. Verður fjelagið að leigja nýtt skip
og hefur því orðið dráttur á komu spítalaviðanna.
1 stjðrnartíðindunum eru nú auglýstar 3 sýslanir
við holdsveikraspítalann og er umsðknarfrestur til
1. júli. Það er: ráðsmaður með lóOO kr. árslaun-
um, gjaldkeri með 600 kr. og ráðskona með 300
kr. árskaupi.
Sagt er að sjera Jóhann ÞorsteinsBon íStafholti
sæki um ráðsmannssýslanina. Hann var hjer syðra
á ferð fyrir skömmu.
Úr brjefi úr Húnavatnssýslu 19. mars:
Á Blönduósi gekk mikið á vikuna frá 6. til 13.
þ. m., því þá var þar haldinn sýslunefndarfundur
sem byrjaði þann 7. og stóð hann til laugardags-
kvelds. — Var þó sagt að fremur hefði verið vel
að verið og fundi vel stjórnað af hinum nýja sýslu-
manni, sem strax í byrjun kom því á, að fastar
fundarreglur yoru settar, sem ekki hefur átt sjer
stað fyr. Það sem mest leingdi fundinn var fjall-
skilamálið og kvennaskólamálið. Fjallskilareglu-
gjörð var að vísu til, eigi all gömul, en menn
höfðu hitt og þetta út á hana aö setja, og sýslu-
nefndir hafa aldrei mikið á móti því að spreyta
sig á lagasmiðinu, var því reglugjörðin gjör alveg
upp að nýju, en hvort menn verða ánægðari eftir
en áður, er ekki gott að vita, það er ekki gott að
gjöra öllum til hæfis og koma allri hreppapólitík í
samciningu.
Ytrleyjarskólinn.
Kvennaskólamálið þótti að ýmsu leyti merkilegt
í þetta sinn, þar sem það hafði komið áskorun frá
Eyfirðingum til stjóruarnefndar kvennaskólans hjer,
um að sameina Ytrieyjarskóla við skóla Eyjafjarð-
arsýslu, og virtist undir niðri í þeirri áskorun, sem
nærri hótun um að ef eigi væri geingið að sam-
einingunni, þá mundi þingið ekki veita Ytrieyjar-
skóla fje framvegis. Það er næsta eðlilegt, þegar
litið er á hina fjárhagslegu hlið, að Eyfirðingum
sje annt um þetta, því fjárhagur kvennaskólans
hjer má heita í besta lagi, þar hann auk góðs
bókasafns, mun eiga í eignum og peningum minnst
6000 krónur. Sýnir þetta að stjórn kvennaskólans
hjer að þessu leyti hefur farið í allgóðu lagi, þó
einatakir ómerkir menn hafi í Stefni verið að ó-
frægja hana ; einginn efi á að fjárhagur kvenna-
skóla Eyfirðinga er ekki nærri því eins blómlegur
og þetta, mun hann þó i fyrstu hafa haft langt
um meiri gjafir við að styðjast því til hans var
safnað um land allt og mikið frá útlöndum, svo
allt það mun fieiri þúsundir króna. Svo hefur
Ytrieyjarskóli ætíð frá því fyrsta verið í besta á-
liti og því mikil aðsókn til hans af öllu landinu
og þessu áliti heldur hann enn. — Það væri því
næsta ólíklegt að þingið, — þó auðvitað þingmenn
Eyfirðinga þykist geta ráðið þar lögum og lofum
í fjármálum og öðru, hætti að styrkja Ytrieyjar-
skólann, Bem bæði hefur farið vel með fjárstjórn
sína og hefur á sjer almenningsálit.
Skagfirðingar, sem hafa verið með Húnvetning-
um um kvennaskólann hjer, áttu einnig að láta
álit sitt í Ijósi um sameininguna, og lá þetta nú
fyrir frá sýslufundi þeirra. Þeir vóru eftir því
hlynntir sameiningunni, þó með þvi móti að skól-
inn yrði hús- og bústjórnarskóli, væri ekki í kaup-
stað, heldur á einhverri tjörð nærri einhverjum
þeim stað, sem gufuskipin kæmu við á. Voru
sumir, sem hjeldu að þetta gæti átt vel víð Sauðá,
sem liggur rjett við Sauðárkrók. Þar sem eigi
var mikið að græða á alþingistíðindunum um
kvennaskólamálið, og af þeim varð ekki sjeð, hvað
þingmenn hjer hefðu afrekað í því máli, því þeir
höfðu enn eigi haldið leiðarþing, hafði verið skorað
á þá að mæta á sýslufundi, bæði til þess að skýra
frá aðgjörðum sínum í því og eins til þessað’vera
sýslunefndinni til Ieiðbeiningar. Báðir þingmenn
voru því mættir og hugðu nú margir að koma
mundi til stórræða, því þíngmenn hefðu lint varið
kvenuaskólamálið. En hjer varð minna úr, þegar
þingmenn skýrðu frá aðgjörðum sínum i þvi, og var
eigi að sjá annað, en sýslanefndin tæki það allt
gott og gilt. Um sameininguna urðu eigi langar
umræður að þesau búnu, henni var algjörlega hafn-
að. Þó ljet einn sýslunefndarmaður það í ljósi, að
hann þættist sannfærður um að sýslunefndin hjer
væri hlynnt sameiningunni ef skólinn yrði settur
hjer í sýslu, og þar sem einginn baf á móti þessu,
munu fleiri ef ekki allir hafa verið á þessu máli,
því það eru fleiri en Eyfirðingar og Skagfirðingar
sem vilja hafa skóla hjá sjer. —
Onnur mál er útkljáð voru á fundinum voru eig
markverð, svo jeg sieppi að geta þeirra. — Þð var
eitt merkilegt og var það að einn sýslunefndar-
maðurinn, sem nú er alblindur sat, fundinn frá
upphafi til enda. — Þetta var umboðsmaður og
dannebrogsmaður Benidikt Blöndal í Hvammi sem
hefur orðið fyrir því slysi, við fall reiðhests síns,
að roissa alveg sjónina, en áður var hann blindur
á öðru auga. Hann er nú gamall maður og hefur
ætið verið sveitarhöfðingi og hinn mesti þrekmað-
ur og sá það enn á. Sumir haida að Þorleifur
Jónsson fái umboðið eftir Bonidikt.
Jeg er nú á þeirri skoðun að næst lagi væri
að veita umboðið einhverjum þeim bóndanum er
hefði sýnt sjerstakan dugnað og stjórnað búi sínu
vel og með sóma, því líklegra væri að slíkur mað-
ur kynni að geta hatt góð áhrif á landseta sína,
svo þeir sýndu fremur framtakssemi í búnaði og
jarðabótum.
Alla 6 dagana sem sýslufundur stóð yfir voru á
hverju kveldi sýndir sjónleikir á Blönduósi, þótti
skemmtun að og takast vonum framar. Leikið
var „Den stundeslöse11 eftir Holberg er hafði verið
snarað á íslensku og kallað Tímaleysinginn — og
Búrfelisbiðillinn. — Búrfellsbiðillinn var sjerstakt
atriði úr „Piiti og Btúlku“ en þar vantaði höfuð
og hala; þó var sagt að það sem leikendur gátu
aðgjört, þá hefði það farið veí fram.
Kvillasamt hefur verið hjer og vont kvef hefur
gengið ásamt lungnabólgu. — Það er líka eins og
meira beri á veikindunum síðan nýji læknirinn,
Sigurður Páleson, settist að á Blönduósi, þvi það
má heita að hann sje einlægt á ferðinni um sveit-
irnar, og oft er hann sóttur af tveimur í einu svo
hann má fara úr einum etað í annan áður ea hann
kemur heim aftur. Er hann mjög ótrauður til
ferðalaga og almennt í miklu afhaldi bjer, enda er
það eingin furða, því ljúfmennska hans og viðmót
er einkar aðlaðandi.
Um pólitík er ekki mikið talað, en býsna marg-
ir rnuuu ekki sem best ánægðir með þingmenn
vora, og vildu víst breyta til að einhverju leyti
ef kostur væri á nokkrum er líklegur þætti til
þingsetu.
Nú þrá menu mjög komu Yeetu, því vörubyrgðir
í kaupstöðum eru hjer með minna móti, og voua
að hún kunni að bæta úr því eitthvað. —“
Dómur er fallinn i hæstarjetti í laxveiðamáliuu
úr Kjösinni. Það mál hafði sjera Þorkell á Reyni-
völlum höfðað móti Þórði á Hálsi og Þórði í Görð-
unum hjer við Bvík fyrir netalagning utan við
ármynni og hafði unnið málið bæði í hjeraði og
eins fyrir yfirdómi, en í hæstarjetti fjell málið á
sjera Þorkel. Mótpartar hans voru sýknaðir og
málskostnaður lagður á almannafje.
Reykjavík.
Nú hefur aftur hlýnað í veðri og hefur tíð verið
góð undanfaraudi; stundum rignt lítið eitt. í dag
eru hlýindi og besta veður.
Mikið hefur verið um akipaferðir hingað til
Bvíkur þessa vikuna. Um helgina kom inn fjöl.li
af fiskiskipum og lágu hjer á hötninni á páskadag-
inn, en hjeldu út aftur á annan.
A laugardaginn kom hiugað franskt herskip
„Caravan“ og hefur það legið hjer síðan.
Á laugardaginn kom einnig varðskipið „Heim-
dallur“ og hefur legið hjer á höfninni síðan. Hann
hafði komið við i Færeyjum, en þsr geingu þá
mislingar og sýktust nokkrir af skipverjum. „Heim-
dellingar hafa því eingin viðskifti haft við Rvík-
inga enn og ekki feingið að koma í land. Póstur-
inn var rekinn nm borð aftur af bryggjunni, en
kom þð í land aftur á annan. Um næstu helgi
kvað sóttvörninni lokið.
Sumir telja það ekki rjett að verja mislingasótt-
52
„Ekki held jeg, að hén sje að sníkja. Fátækleg er hún að vísu, en
hún lítur samt ekkert sníkjukindarlega ut“.
„Jæja, já; hleypið þjer henni inn“.
Það var lág kona vexti og keingbogin, er inn gekk; andlitið hrukkótt
og magurt, hárið grátt.
Hún var í gömlum, svörtum silkikjól og hafði stráhatt með upplituðum
böndum á höfðinu.
Hún hjelt á hliðartösku á handleggnum, en í hinni hendinni hafði hún
eitthvað, sem var vandlega vafið innan í pappír.
Vinnukonan fór út.
G-amla konan stóð fram við dyrnar í hálfgerðu ráðaleysi og hneigði sig
djúft nokkrum sinnum. Henni miklaði3t sýnilega, hve allt var skrautlegt og
viðhafnarmikið í herberginu.
Lórenz stóð upp og ýtti fram einum stólnum.
„Gterið þjer svo vel! Viljið þjer ekki setja yður niður?“.
„Þakka yður fyrir“.
Hún krafsaði með fótuuum eins og hæna, sem er að leita að grjónum og
þegar húa þóttist hafa þurkað nógu vel af sjer, trítiaði hún að borðinu og
settist á röndina á einum stólnum.
Hann settist beint á móti henni.
„Dæmalaust er þetta skemmtilegt herbergi".
„0 já, það er fremur skemmtiiegt“.
„Og stólarnir eru svo Ijómandi fallegir“.
„Já, þeir eru fremur laglegir".
„Þeir hafa víst ekki verið gefnir“.
„Nei, þeir kostuðu töluvert".
„Það þarf víst að yrkja mörg kvæði til þess að geta keyft svona dýra
stóla“.
„Jeg hef feingið þá að erfðum“, sagði hann og gerðist nú ærið óþolin-
móður.
„Já, jeg sje að þeir oru með fornu sniði“.
Lórenz var tekinn að snúa upp á gleraugnasnúruna í óða önn.
„En hvernig var það? — Sögðuð þjer ekki, að þjer þyrftuð nauðsynlega
að tala við mig? Ef yður Ieikur hugur á stólunum minum, þá er óþarft að
íara frekar út í þá sálma; þeir eru ekki falir“.
49
og ósamanhangandi, en breyttist brátt í sárt og óslitið óp mjög undarlegt og
ónáttúrlegt. Þessi óhljóð líktust kveinstöfum, sem Ijetu jafnframt í Ijósi
sambland af ótta og gleði; þau gátu naumast komið annars staðar frá ea úr
Helvíti, sem angistarkvein hinna útskúfuðu og fagnaðaróp púkanna, sem gleðj-
ast yíir kvölum þeirra.
Jeg þarf ekki að lýsa því, 'hvað mjer bjó í brjósti áður en jeg hnje með-
vitundarlaus upp að hinum veggnum.
Lögregluþjónarnir stóðu sem steini lostnir í stiganum meðau á þessu stóð,
rjeðust því næst allir á múrveggiun og rifu hanu niður. Blóði dritið og hálf-
rotnað lík lá frammi fyrir þeim. Á höfði þess sat kattar-andstyggðin með
gapandi gin og stóðu gneistar úr auganu, sem ekki var nema eitt í hausn-
um. Þetta var kötturinn, sem olli því, að jeg framdi morðið, og sem ofur-
seldi mig nú böðlinum. Jeg hafði grafið hann með líkinu.
Þýtt af I. G.
Skáldlaun.
Eftir L. Dillingr.
Lórenz Falk var skáld, og eins og þjer vitið, er það inndælt að vera
skáld — einkum í Noregi.
Að vísu fá menn ekki svo marga lesendur að ritum sínum, að hætta
geti verið á því, að þeir verði stór-auðugir, þótt þeir fáist eitthvað viðskáld-
skap; en úr því er bætt á þann hátt, að ungum og efailegum skáldum er
veittur ríflegur styrkur af almanna fje.
Ef hinn ungi skáldritahöfundur er frjálslyndur, veitir Stórþingið honum
skáldlaun, en ef hann er íhaldssamur, veitir eitthvert legatið honum 400
krónur til utanferðar.
Svo kemst hann í skuldir og dvelur eitt ár í Rómaborg og París, sækir
fundi hins skandinaviska fjelags og snuðrar um á listasöfnunum, og þá er