Ísland - 15.07.1899, Blaðsíða 4

48
ISLAND.
Öll skáldin okkur á þessari öld, sem nú er að
kveðja, hafa verið óþreytandi í því, að syngja
jöklunum og fossunum lof og prís, — og er ekki
eins og þau hafi verið að kveða vögguljóð 20.
aldarinnar?
Meðan við þekktum jöklana og fossana ekki
öðruvísi en sem öflugar meinvættir, sem skildi
sveit frá sveit, bæ frá bæ, og gjörðu okkur sam-
göngurnar erfiðar, hefur þeim verið sungið óþrot-
legt lof í ljóðum skáldanna.
„Dar sem nm grænar grundir liða.
skinandi ár að ægi blám“.
„Guð er sá, sem talar í skáldsins raust“. Og því
verður ekki neitað: Skáldin hafa boðað okkur
þennan nýja, npprennandi tíma, meðan hann var
ekki annað en draumur drottins.
Þingtíðindaprentunin.
Mús í landssjóðnum.
Hjer í blaðinu var vakið máls á því haustið
1897, hversu útgáfu þingtíðindanna væri óhagan-
lega fyrir komið og bent á, hvernig koma mætti
henni í betra og haganlegra horf.
En bezt væri útgáfunni komið, ef þingtiðindin
yrðu stytt að stórum mun, ef hætt væri að prenta
þingræðurnar orðrjettar, en aðeins gefinn útdrátt-
ur af því helsta, sem fram hefur komið í umræð-
unum.
Þetta mál hefur komið til umræðu á nokkrum
þingmálafundum í vor, og þar verið samþykkt, að
hætta skyldi útgáfu þingtíðindanna.
Að öllu leyti má þó ekki leggja niður þingtíð-
indin. Því C.-deildin, eða skjalaparturinn, er ó-
missandi. En það væri líka nóg að þingið gæfi
út skjalapartinn ásamt stuttri frðsögn um það,
hvernig umræðurnar hefðu gengið. Og útgáfunni
ætti að vera hagað þannig, að hverju máli væri
skipað út af fyrir sig, en ekki öllu grautað sam-
an, eins og áður hefur gjört. Það gerir tíðindin
miklu óaðgengilegri til lesturs.
Hugsunin með útgáfu þingtiðindanna, eins og
henni er nú fyrirkomið, getur ekki verið önnur
en sú, að gefa mönnum kost á, að kynna sjer allt,
sem sagt hefur verið 4 þinginu. En þar sem öll-
nm mun koma saman um, að varla nokkurt manns-
barn lesi tíðindin, þá ætti mönnum líka að geta
komið saman um, að útgáfan sje svo gott sem ó-
nýt, eða einskis verð.
Þau eru seld á 3 kr., sem er afarlágt verð á
jafnstórri bók. Tekjur landssjóðs af sölu tiðind-
indanna frá 1897 er um 20 kr. — Það hafa þá
selst 6 eða 7 eintök. Nokkur hundruð eintök eru
send gefins út um land. En það er sagt, að þau
liggji þar víðast hvar óuppskorin og óhreyfð.
Því þær frjettir, sem almenningur kærir sig um
af þinginu, eru blöðin búin að flytja löngu áður
en þingtíðindin koma út.
Það er ekki lítið fje, sem landssjóður hefur lagt
fram í útgáfu þingtíðindanna. Og, einsog opt
gengur, þegar kostnaðurinn er tekinn af almenn-
ings fje, þá er ekki verið að „prútta". Prentsmiðju-
eigendurnir hafa haft samtök með sjer, að undir
bjóða ekki hvor annan, og þingið hefur svo orðið
að taka boðum þeirra, hversu ósanngjörn sem þau
í sjálfu sjer hafa verið.
Nú í ár hefur Sigfús Eymundsson bóksali boð-
ist til að taka að sjer útgáfu þingtíðindanna, A.
og B. deildar. Útgáfukostnaður á þeim var 1897:
8344 kr. 97 au., en eptir tilboði Sigfúsar Eymunds-
sonar mundi hið sama kosta 5985 kr. Það er þá
2359 kr. undirboð.1) En auðvitað ætlar þó hr. Sig-
íús Eymundsson ekki að taka að sjer útgáfuna
sjer í skaða, heldur aðeins að láta sjer nægja með
„skykkanlegan“ ágóða.
En Björn okkar hefur verið óseðjandi mús í
landssjóðnum.
(* Það eegir hr. Sigfús Eymundsson einnig, að ef hagan-
lega yæri fyrirkomið ötsending þingtíðindanna og sölu, mætti
þar spara landssjóði álíka háa upphæð.
Um látinn mann.
Það sögðu hann allir sómamann,
en, sem og margan hendir nú,
í glaumi lifsins glataði hann
guði og sinni barnatrú.
Eu víst er að hann fór vel með það,
hann vantaði aldrei kirkjnna í.
— svo dásamlega hann du’dl það,
að drottinn tók ekki eftir því.
í himnaríki hann er nú,
— það heyrði jeg prestinn segja —
Þar spyr víst enginn eptir trú,
ef menn bara þegja.
b.
„Átrúnaði á aumlegt goð
allflestir nú hafua,
illa hreistrað isuroð
Axlar-Bjarnar nafna“.
Hyað sem höfundur þessarar yísu kann nú að hafa átt við
með henni, þegar hún yar kveðin, þá yirðist ekki fjarri lagi
að fara að heimfæra hana uppá Björn ísafoldarmann
og blaðið hans. Það hefur úþreifanlega sýnt sig í vor, að
menn hafa almennt óbeit & þeim báðum. Þingflokkur sá,
sem hefur haft þau undir hendi síðnstu tvö árin,
kvað nú vera fulltrúa á, að meðmæli þeirra hafi stórum
skemmt fyrir málstað hans meðal landsmanna. Þetta er
sárgrætilegt fyrir anmingja Björn, sem í einfeldni sinni hef-
ur haldið, að hann hefði svo mikið að segja um öll landsmál.
Hann hefur haldið, að hann væri ómissandi þarfaþing við
hvert mál og alstaðar reynt að troða sjer fram. En lands-
lýðurinn virðist hafa fengið einhverja ólukkams ótrú á hon-
um. Og það ber jafnvel hvað mest á þessu hjerna í ná-
grenninu við hann. Keykvíkingar, sem annars eru vanir að
vera hægir og siðlátir á öllum opinberum fundum, þeir uss-
nðu og fussuðu í hvert sinn, sem karlskjátan bað um orðið
á þingmálafundinum í vor. En þetta er ljótt og ættu sið-
aðir menn alltaf að varast slikt. Það var líka óþarfi i
þetta sinn, því allir vita svo sem, að það hefur engin áhrif,
hvað Björn okkur „malar“. Annað eins og þetta er ekki til
annars en ergja illt skap.
Annað dæmi má nefna frá bókmenntafjelagsfundinum síðast.
Það var fullyrt hjer um bæinn dagana fyrir fundinn, og
mun lika hafa verið satt, að sendlar frá ísafold hefðu verið
á trítli marga daga til þess að fá menn til að endurkjósa ekki
Björn rektor Ólsen fyrir forseta. Enhafi þessi tilraun þeirra
haft nokknr áhrif, þá hafa þau verið gagnstæð því, sem til
var ætlazt, því rektor var kosinn nær því i einu hljóði.
Björn er farinn að finna til þessa og tekur það sárt, eins-
og von er. Hann virðist vera orðinn sannfærður um, að
menn lesi ekki með neinni ánægju það, sem sjálfur hann
skrifar i ísaíold, og því er hann nú að mestu leyti hættur
því, nema hvað hann kreistir úr sjer skammagreinar við
og við, sem nú orðið hafa þau ein áhrif, að vekja hlátur á
hans eigin kostnað.
Earlinn ætti að sjá það sjálfur, að hann er ekki orðinn
maður til að vera að amstrast í öllum hlutum. Amstrið
og gremjan sem hann hefur átt í þetta vor, hefur haft þau á-
hrif á hann, að hann er orðinn gegnhvítur, eins og njálgur,
og heilavjelin er alltaf í ólagi. Hann er opt á vappi einn
um göturnar og spjallar þá hátt við sjálfan sig, heldur hróka-
ræður, og má hann alvarlega vara sig á, að opinbera ekki
á þann hátt pólitíska leyndardóma, sem hann ef til vill
hefur lofað að þegja yfir. Nýlega mætti honum maður á
Austurgötu; gekk karl þar einn, horfði niður í götuna og
var í ákafa að „disoutera" við Þjóðólf, svo hátt, að vel hefði
heill söfnuður mátt heyra.
„Ámæli enginn öldruðum þegn,
þó aldiö með öli auki hann megn“.
Kr. Jónsson.
„ísland“ hefur verið beðíð fyrir eptirfarandi línur:
„Hjer um daginn var jeg staddur inni i . . . búð ásamt
fleirum, á að gizka 8—12 manns. Kom þá stúlka inn í búð-
ina, að líkindum nýlega komin hingað til bæjarins, og stað-
næmdist fyrir framan borðið. „15 bjóra handa honum Birni
ritstjóra“, sagði hún. Hún hafði ekki peninga með sjer.
Afgreiðslumaðurinn ljet bjórana undir eins og stóð ekki á
því, að Björn fengi „krítina". Allir sem inni voru brostu,
en stúlkan gekk út með drykkinn. Afgreiðsumaðurinn skrif-
aði í bók sina (jeg Ieit yfir öxlina á honum): „Ritstjóri
Björn Jónsson fimmtán bjórar með flöskum“. Af þvi að svo
margir voru þarna viðstaddir, og lika afþví, að svo mikið
hefur verið talað um þennan þjóðkunna bindindismann und-
anfarandi, þá breiddist sagan strax út. „Hefurðu heyrt það?
Ætli það sje satt, ha?“ — „Nei, skyldi það vera satt, ha?“
Náunginn.
Já. Þaðsem hjer segir á undan, er, að minsta kosti aðal-
atriðið 8att. Ritstjóri „Isl." hefur grennslast eptir því, áður
en hann tók greinina.
Dreyfus
er nú kominn heim til Frakklands og stje þar á
land 1. þ. m. Hann kvað hafa góða heilsu, en
er orðinn grár fyrir hærum. Hann er enn undir
hermannagæzlu.
Nýiitkomið:
Heima og erlendis,
nokkur ljóðmæli, eptir
Guðmund Magnússon.
Fæst hjá bóksölum. Verð 60 au.
Börnin segja að
Æ SK. AKT
sje kezta blaðið.
4
♦
I
♦
$
Baðhúsið í Rvík
er opið á hverjum degi frá kl. 7—10, árdegis og þar
að auki á miðvikudögum og laugardögum frá kl. 10
árdegis til kl. 8 síðdegis, og á sunnudögum frá kl. 10
—12 árdegis.
Baömiöar fást í Iönaöarmannahúsinu hjá Ólafi
prentara Ólafssyni.
Heit kerlaug kostar........60 aura
Ef 10 baömiöar eru keyptir í einu 50 —
Kalt steypubaö kostar ..... 25 —
Ef 10 baðmiðar eru keyptir 1 einu 15 —
Eptir kl. 4 síðdegis á miövikudögum er
baðhúsið aö eins opiö fyrir kvennfólk.
♦