Freyja - 01.10.1899, Side 7

FREYJA, OCTOBER 1899.
unda se sérkennilegt frá samskonar
limum á karlkyni sömu tegunda.
Hönd er einkenni starfseminnar, og
fótur einkenni hreyfingar möguleik-
anna, en í sjálfu sér engin kynferðis
sérkennileiki. Svo langt hefur þetta
gengið, að kvenfólk er almennt kall-
að „veikara kynið.“ IIjá öðrum
dýrategundum þekkist þessi stór-
kostlcgi mismunur allsekki, eðaekki
nema að mjög litlu leyti;svo sem hjá
ættbálkum fuglanna, og hjarðanna
sem æða viltar um slétturnar er það
alls ekki til.
Hjá hærri dýrategundum, þarsem
þrojkatími ungviðisins er lengstur,
og líkist að því leyti meira m innin-
um, þíótíajt veiðimaðurinn æíinlega
áhiaup kvenndýrnns meira en karl-
dýrsins.
Veikiunin á líkamsbyggingu kon-
unnar orsakast aðallega af ofmikilli
áreynzlu á kvenneðli hennar.
Skaðsami þess sézt glöggt
iijá austurlanda þjóðum, þar sem
konurnareru lokaðar í kveunabúr-
unr, og þeirra eina hlutverk er kyn-
æxlunin. Þessar konur fara alveg á
mis við allar nauðsynlegar líkams-
æfingar, ogná sjaldan fulluni — oft
ekki hálfum þroska, áður en þær
verða mæður. Hjá þessum þjóðum
eru smá bein, óharðnaðir vöðvar og
yfir höfuð smár vöxtur orðinn að
þjóðareinkennum bæði á konum og
körlurn.
Hjá inum fvrstu þýzku ættb&lk-
um var konan tiltölulega mjög frjáis
og náði því fullkomnari þroska en
hjá öðrum samtíma kynfiokkum.
Hún var há, beinvaxin, hugrökk og
sterk; og synir hennar stórir og
mennilegir. Veiklun og stirðleiki eða
hæfileika skortur konunnar til að
hlaupa, standa, stökkva, klifra og
yfirhöfuð, tii allra líkamsæfinga
sem íþróttir kallast og útheimta þol
og fimleika, en sem sameiginlegar
eru bæði kvennkyni og karlkyni
stafa af því, að kynferðis eiginleiki
hennar gengur of langt; og börnin—
piltar og stúlkur taka þenna hæfi-
leika skort, eða veiklur í arf, og smátt
og smátt hefur það veiklandi áhrif á
mannkynið í heild sinni. Vaxandi
læknisfræðisleg vísindi hafa ekki
við að ráða bót á þessum vaxandi
meínsemdum.
Hraustar og frígerðar konur —
svo sem bóndakonan sem vinnur á
akrinum, eða vilta konan sem ber
byrðar sínar, eru í engu verri mæð-
ur fyrir það, að þær eru hraustar og
þolgóðar. Og sérkennileiki kvenna
hins s'ðmonntaða heims, sem kall-
ast „kvennlegheit,“ [en verða dálít-
ið ókvennlegri þegar þess er gætt,
að aðal orsök þeirra er, ofmikil æxl-
un. Vel að merkja, ekki hjá einstakl-
ingum einnar aldar; heldur hjá ætt-
lið eftir ættlið, mannsaldur eftir
mannsaldur] gjöra menntaða konu
engu betri móður, heldur lakari, ein-
mitt fyiir hennar veik'aða kvenn-
eðli.
I marga mannsaldra liefur konan
verið ofmjög móðir, og ekkert ann-
að. Það er fyrir löngu orðið skaðlegt
konunni sjálfri sem konu, sem móð-
ur og sem einstakling. Afstöðu henn-
ar gagnvart henni sjálfri og skyldu-
liði hennar og gagnvart heiminum,
liefur verið breytt, með því að auka
þenna eina eiginle'.ka n 1. æxlunina,
að sama skapi og aðrir eiginleikar
hennar sem persónu, liafa verið
skert'r. Öllum öðrum hæfileikum
hennar hefur verið fceint í þessaeinu
átt n:eð þvl að loka öllum öðrum
þroska og framfaralindum fyrir
henni. Með öðrurn orðum mætti kalla
kynferðis ásigkomulagið eins og
það er orðið, veiklað kvenneðl i.*
0g víst er um það, að þetta ásig-
komuiag hefur skaðlegar afleiðingar
fyrir allt mannkynið.
SÓLARGEISLIN’N.
----:o:---
Prófessor Sinclair segir svo: Marg-
ir vita af eigin reynzlu hvaða áhrif
sólargeisfinn hefur á kvalafulla
verki. Á gigt, hefur hann meiri
læknandi áhrif en fiest önnur lækn-
is meðöl. Við kvölum í andliti sem
orsakast af heiptugri tannpínu o. 11.,
eða við máttleysi og visnun útlima,
— handa'og fóta, semVirsakast get-
ur af gigt eða tognun; og við tauga
óstyrk er gott að sitja við gluggji
þannig, að sólargeislinn falli þráð-
beint á hinn sjúka blettsvo klulcku-
* Þessi grein heitir á fruinmálinu —
„The over sexed human female.“
tímum skifti. Við he'ptugum kulda
sem orsakar bláleitan farfa. má setja
blóðið I eðlilega hreyfingu með því
að sitja í sterkum sólarhita, þangað
til hörundið nálega skorpnar af hit?..
Til blóðörfunar er sólargeislinn
betri en vín eða rafsegulmagn.
Vísindin eru í þann veginn að
gjöra merkilega uppgötvun um sól-
argeislann í þarfir læknisfræðinnar.
PopDLAK SciEXCE.
HEIMILIS-RÁH.
—:o:------
Þar sein langt er til læknis, er oft
gotf að vita um notkun ýmsra hluta
sem vanaleja eru til á hverju
heimili, og sem maður má reiða sig
á að lini þjiningar, án þessínokkru
að hindra verkun annai'a meðala er
þau l;oma; en sem í mörgum tilfell-
um eru alveg einhlýt.
Scarlet fever: — Sö ekki hægt að
ná til læknis á stuttum tíma, þáskal
nudda líkama sjúklingsins úr svína-
feiti (l.ird), . þið dre pir úr hitanu n
og mýkir hörundið.
Kýghósti: — Búa skal til bakstur
úr svínafeiti og salti, yfir hannskal
sáldra. sinnepi eða gulu neftóbaki
og leggja hann svo yfir bringuna og
hálsian.og hlúa vel að sjúklingnum.
Við þorsta sem orsakast af inn-
vortis hita, er gott að drekka vatn
seni dálit ð er í af uppleystu „eream
of t irtar.“
Við þungu kve'i:l teskeið af síuðu
hunangi, 1 teskeið af clive olíu og
iög úr einni lemon. Þetta skal sjóða
saman nokkrar minútur, og taka
inn af þvi eina teskeið annan hvern
kl.tíma.
Við skurði og sár er gott að láta
mórauðan þykkan pappír [eins og
kjötsalar hafa í kjöt unibúðir] með
bræddu skómakara vaxi í (líkt og
tólgarplástur). Menn ættu ætíð að
hafa þetta vax við hendina, því það
ver blóðeitrun sé það stax látið yflr
sárið.
Kvef getur orsakað lungnatær-
ingu ef ekki er aðgjört í tíma. Eftir-
fylgjandi er gott varnar meðal, sé
það nógu snemma tekið Sjóða skal
lauk í litlu vatni, með nokkuð miklu
sykri, fáeinar mínútur (suðan á að
vera ha:g) og sía vandlega. Þetta er
„lauk sýróp,“ og afþvímátakaeina
teskcið, annan livern kl.tínm.