Alþýðublaðið - 04.12.1935, Blaðsíða 3

MIÐVIKUDAGINN 4. DEZ. 1935
ALÞYÐUBLAÐIÐ
alþyðublaðið
OTQEFANDI:
ALÞYÐUFLOKKURINN
RITSTJÓRI:
F. R. VALDEMARSSON
RITSTJÓRN:
Aðalatrætl 8.
AFGREIÐSLA:
Hafnarstrætl 16.
StMAR:
4800—4906.
4900: Afgreiðsla, auglýsingar.
4901: Ritstjóm (innlendar fréttir)
4902: Ritstjóri.
4903: VUhj. S. Vilhj&lmss. (heima)
4904: F. R. Vaidemarsson (heima)
4905: Ritstjóro.
4906: Afgreiðsla.
STEINDÖRSPRENT H.F.
ToUar.
Skatturinn lækkar hjá
ðllum vinnustéttunum.
En hann hækkar um nærri helm*
ing á 20 púsund kréna tekjum.
ÞAÐ er hlutverk A lpý&uflokks-
itis, að verja þá tollahækkuu,
seni ráðgerð er með álagmingu
vörugjaldsins, pví inn á þá 'braut
hefir verið farið, þvert ofau í til-
lögur hans.
Þær vörutegundir, sem rétti-
lega er mest talað um að órétt-
mætt hafi verið að hækka tolf á,
eru kaffi og sykur. Það er raumar
ekki laust við, að mönnum finn-
ist dálítið undarlegt, að íhaldið,
sem ætið hefir barist fyrír háum
tollum og gegn beinum s'köttum,
skuli nú fyllast vandlætingu út af
því, að tollar eru hækkaðir fil
þess að hrinda í framkvæmd
ýmsum nauðsynjamálum alþýð-
unnar.
En þessi vandlæting ætti að
geta orðið til þess, að 'kaupmenn-
iimir, sem vel flestir fylla hóp í-
haldsins, forðuðust það eins og
pestina, að láta nokkra vöru
jiæflíka; í verði meira en sem nem-
ur tollahækkuninni, ef verðlag
helzt óbreytt á heimsmarkaðimum;
og hver veit, nema þeirra góða
hjarta komist svo við, út af fjár-
hagsörðugleikum almsnnings, að
þeir leggi á sig þá fórm, að lækka
sinn hagnað af verzluninni, að
minsta kosti því, sem kaffi og
sykurtolltoum nemur. svo fátæk
alþýðan þurfi ekki að borga þessa
þungbæru sikatta.
En ef þetta skyldi nú fara á
annan veg, þá er gott fyrir al-
menning, að muna, að kaffi og
sykurtollurinn gefur ekkert til-
efni til meiri verðhækkunar en
1 eyris á kg. af sykri og 4
aura á kg. af kaffi.
Ef svo skyldi nú fara, að verð-
hækkun á þessum vörum yrði
meiri en þetta eftir áramótin, þá
er -einhver annar aðilji farinn að
skattleggja alþýðuna, heldur en
ríkið. Það er þá eitthvað líkt á seiði
eins og þegar þrauðin hækkuðu
á dögumum hjá bakarameist-
urum, alveg án alls tilefnis, sem
sjá má af því, að Alþýðubrauð-
gerðin og brauðgerð Kaupfélags-
jíns í Bankastræti hafa ekki séð
neina ástæðu til þess að hækka
sín brauð; enda beina bæjarb.úar
nú verzlun sinni þangað.
Eftir því, sem næst verður kom-
ist, memur kaffi- og sykur-tollur-
inn ca. 3 kr. á ári fyrir 5 manna
fjölskyldu.
Verkamönnum er það vel ljóst,
að þessa peninga fá þeir endur-
ígreidda í ríkisframlagi til atvinnu-
bóta og annara verklegra fram-
kvæmda í ríkisframlagi, til þess
að bera nókkum hluta af sjúk-
dómskostnaði þeirra og svo fram-
vegis.
Þeir skilja vel, að fjórar fjöl-
skyldur, sem eru sæmilega efn-
um búnar, borga með kaffi og
sykur-tolli sínum um það bil eitt
dagsverk í opinberum fram-
kvæmdum, ien verkamaður, sem
vinnunnar nýtur, endurgreiðir að
eins fjórða hluta þessarax upp-
hæðar til ríkisins.
Alþýða manna lætur ekki
IHALDSMENN hættu yið það
á síðustu stundu, að halda
æsingafundi um helgina sem
leið, út af þeirri tekjuöfIun, sem
stjórnarfiokkarnir hafa komið
sér samaii um. En þeim tekj-
um á að verja til hagsbóta fyrir
alþýðu landsins í kaupstöðum
og sveitum, eins og allir vita.
Þeir þora heldur ekki lengur
að láta Morgunblaðið flytja
meira af föisuðum tölum til þess
að reyna að sýna fram á, að
hátekjuskatturinn muni koma
niður á tekjum manna, hversu
litlar sem þær eru. I þess stað
segja þeir í sunnudagspistlin-
um: „valdhafarnir ... . sjúga
út skatta og tolla, svo enginn
maður í landinu fær í sig og á.“
Minna mátti það ekki vera!
Alþýðublaðið flutti á sunnu-
daginn skýrslu, sem tekur af
öll tvímæli um það, að skattur
hækkar ekki á 5 manna f jöl-
skyldu, sem hefir 8000 kr. tekj-
ur. Og þegar greitt hefir verið
af því útsvar og skattur eru eft-
ir 7400 kr. til lífsframfæris. En
það finst nú víst Morgunblaðs-
riturunum heldur lítið til þess
að hafa „í sig og á“, þegar aðr-
ir en verkamenn eiga í hlut!
Þeim finst alveg ófært að mað-
ur með 10,000 kr. tekjur og
meðalfjölskyldu skuli þurfa að
borga 25 kr. meiri skatt en áð-
ur, og hafi ekki eftir nema
8900 kr. til þess að fá í sig og á.
Verkaménn, sjómenn og iðn-
aðarmenn eru á annari skoðun.
Þeir vita, hvað þeir hafa sjálfir
úr að spila. Og það er sem næst
þessu:
Verkamenn hafa undanfarin
ár haft í árstekjur frá 1800 kr.
og upp í kringum 2600 kr., og
blekkjast af íhaldshjalinu um toll-
ana; hún veit vel, að betri leiðir
voru til fjáröflunar fyrir ríkið,
en hún veit einnig, að betra var
að ganga inn á þessa braút en að
gefa íhaldinu völdin.
„Alt er betra en íhaldið!“
eru þó ekki teknir þeir, sem
minsta atvinnu hafa haft. Þeir,
sem eru í fastri vinnu árið um
kring komast upp undir 4000
kr., en þeir eru sárfáir.
Sjómenn hafa síðustu ár ver-
ið engu betur settir, vegna þess,
hve útgerðartími skipanna hefir
verið stuttur. En ef þeir hafa
atvinnu 9—10 mánuði, sem nú
er orðið afar sjaldan, verða
meðaltekjur þeirra rúm 3000
krónur.
Iðnaðarmenn, sem hafa góða
atvinnu, eftir því sem kallað er,
hafa um 4000 kr. í árstekjur, og
þó því aðeins, að ekki falli marg-
ir vinnudagar úr. Einstaka
menn, sem hafa fasta vinnu og
nokkra aukavinnu komast upp
undir 6000 kr.
Hvemig verkar nú hátekju-
skatturinn á afkomu þessara
manna ?
Maður með 2400 kr. tekjur,
sem á 1 barn, greiðir þetta ár
kr. 3,85 í skatt, en næsta ár kr.
3,50. Ef hann á 2 börn eða
fleiri greiðir hann engan skatt.
Maður með 3000 kr. tekjur
er skattlaus, ef hann á 3 börn,
en ef hann á konu og 1 bam
greiddi hann áður kr. 10,45, en
nú kr. 9,50. Sama skatt greiðir
sá, sem hefir 4000 kr. tekjur og
hefir konu og 3 börn á fram-
færi.
Ef árstekjurnar komast upp
í 5000 kr. og fjölskyldan er
Skemtlkvðld
kona og 3 böm þurfti áður að
greiða kr. 29,70 í skatt, en nú
kr. 27,00 og af 5600 kr. með
sömu f jölskyldu, áður kr. 46,20
en nú kr. 45,00.
Af þessu sést, að skatt-
urinn lækkar á öllum
vinnustéttum bæjarins, þó
að lítið sé, en hjá manni
með 20000 kr. árstekjur
hækkar hann aftur á móti
úr 1390 kr. upp í 2520 kr.
Hvort mundi nú Morgunblað-
ið, heildsalamir og „Húsmæðra-
félagið“ fremur vera að berjast
fyrir hagsmunum þeirra manna,
sem hafa undir 6000 kr. í árs-
tekjur eða þeirra, sem hafa 10
—20 þús. kr. á ári?
Því verður ekki vandi að
svara úr þessu.
iíerksmiðjan Rún
Selur beztu og ódýrnstn
LIKKISTUENAR.
Pyrirliggjandi af öllum
stærðum og gerðum.
Séð um jarðarfarir.
Sími 4094,
að HÓTEL BORG.
föstudaginn 6. des. kl. 9.
Danzsýning:
Steppdanz,
Continental
og
Ingrid.
£
Einsöngur.
Upplestur.
Einleikur á píanó.
D ANZ.
•Aðgöngumiðar fást hjá Silla og
Valda og í Polyfoto.
Kvennadeild Sljrsavarnafél.
tslands í
3
- £Sj-í-:>' ■
heldur kvöldskemtun í Goodtemplarahúsinu fimtu-
daginn 5. des. 1935, kl. 8y2 síðd.
Til skemtunar verður:
1. Upplestur: Gunnþórunn Halldórsd. leikkona.
2. Einsöngur: Einar Sigurðsson.
3. Skrautsýning.
4. ? Séra Jón Auðuns.
5. Danzsýning: Helene Jónss. og Egild Carlsen.
6. DANZ — með músik Aage Lorange.
t£uw MUI X*.
Aðgangseyrir er 2 kr. fyrir fullorðna og 75 aura
fyrir böm.
"11 '■ * .
•*::Xsííj;§
'.'.'ýíriít
REYKIÐ
TYRKNESKAR
PAKKINN
KOSTAR
Biöjið ætl® um
OSRAM IJóskúlnr.
Þær hafa fengið lengsta reynsln á Islandl
og alt af ifikað betnr og betár.
Alt frelsl er tapað.
Því er ver, að hér á landi eru til
ekki allfáir frekir, dómgreindar-
litlir og illa uppaldir yfirborðs-
straikar, sem halda, að þeir geri
þessari þjóð einhvem sérstakleg-
an greiða með því að boða hennii
frumstæðustu og dýrslegustu lífs-
reglur, sem skotið hafa upp höfð-
inu eftir stríðið mikla.
Svo fljótfærir og þekkingar-
sljóir eru þessir „strákar", að
þeim er ekki trúandi til að fara
rétt með tilvitnanir (sbr. kvæði
Hannesar!), hvað þá að skilja og
skýra samband hlutanna, eins og
skylda ætti að vera þeim, sem
gorta með foringjavaldi. Blöð
þessara undirmáls-stjórnmála-
manna eru full af staðleysum og
sögulegum vitleysum, en þar er
líka að sjá skrum og lof um þá
svívirðilegustu fiielsiskúgun, sem
þekkist í sögunni. Þar er þó ekki
að fimxa, þó leitað sé með logandi
ljósi, skýra og sanna mynd af
réttarfari og grundvallarlögum
fyrirmyndarinnar í öllum þess-
um „barbarisma", „Þriðja ríkinu".
Það mun hvorttveggja vera, að
þessir vesalingar hafa ekki dáð
eða vit að kynnast slíku, og svo
lútt, að í sfkjóli þess, að þjóðin
sé illa að sér og áhugalaus, þá
muni vera hægt að vinna har.a til
fylgis við nazismann með hugs-
unarlausum kjafthætti eins og
t. d. „þjóöfylking þjóðernissinna",
„Stétt með stétt“, „Samvinna
þeirra ríku og fátæku!" „Þjóð-
erni“, „nazi“ og annað slíkt slúð-
u. Lesið blöð þessara „stráka"; þá
munuð þér san.nfærast um ræfils-
hátíinn og greindarleysið í hverri
línu.
En vegna þess, að þessir „strák-
ar“ hafa ekki frætt lesendur s:’.na
um neitt af því, sem fólk þarf að
vita um í þessu efni, er ekki
nema rétt að rifja upp nokkur
grundvallaratriði í lögum þess
lands, sem þeir apa eftir kúgun-
arstefnu sína.
Það er talið af mestu menn-
ingarfrumherjum nútímans, að
efti valdarán nazismans í
„þriðja rí'kinu" hafi Þýzkaland
hætt að vera „réttarfarsríki". Því
til sönnunar verða hér birtir
nokkrir aðaldrættir í þeim lögum,
sem nú gilda í „landi barbarism-
ans“, er snúa að réttarfars- og
frelsismálum þjóðarinnar.
Ekki ætti sú vitneskja að vera
óvelkomin þjóð, sem vafalaust
fyllist viðbjóði á þeim boðberum,
sem innleiða vilja slíkt „réttlæti"
eftir hinni þýzku fyrirmynd.
Það, sem hér verður greint, er
! tekið beint úr núgildandi lögum
og tilkynningum.
Á fyrsta stigi nazismans við
völd í Þýzkalandi ríkti byltingar-
ástand í landinu, þó inokkuð sér-
staks eðlis. Þá óðu uppi haturs-
fullir og ábyrgðarlausir storm-
sveitarflokkar, sem kváðust vera
handhafar réttlætisins. Mönnum
er nú nokkurn veginn kunnugt,
hvers konar réttlæti það var, sem
rílkti fyrstu mánuðina eftir valda-
ránið. Byrjaði með handtökum,
brennum á húsum og snildarverk-
um, drápinu á Lúbbe, launmorð-
um, hroðalegum misþyrmingum
varnarlausra manna og kvenna,
og öllum tegundmn af dýrshætti
gerspiltra manna. Þeir, sem e'kki
voru meðmæltir gerræði naz-
ismans, var ofbeldi og dauði vís.
Þetta má nefna ógnartímabilið.
Smátt og smátt breyttist þetta og
framkvæmd réttlætisins færðist í
hendur „löglegra" yfirvalda. "Eitt
af því, sem oftast mátti heyra
af vörum Þjóðverja á þessum
tímum, sem auðvitað var lagt
þeim í munn af nazistunum, var
þessi setning: „Ordnung muss
sein." Auðvitað varð alt að vera
i lagi! Og það er það víst í
raun og veru?
Strax eftir valdaránið gáfu
nazistanir út mjög víðtæk lög,
sem afnámu næstum því allar
tegundir frelsis í landinu. Verð-
ur þdrra nánar getið síðar. Síð-
an hafa þeir gefið út fjölda lagia,
sem meira og meira ræna fólkið
öllu þvi, sem það hafði í frelsis-
og réttarfarsmálum. Og nú er svo
komið, að mikið vafamál er, að
hægt sé í raun og veru að ganga
fótmál eða segja orð í landinu
án þess, að það miegi ekki dæm-
ast undir landráðaklausunni.
Lögin 28. febr. 1933 afnámu
allan menningarlegan „grundvöll
1 18 (átján) stöðum í þessium lög-
um er lögð við dauðarefsing! Það
er ætlun margra, sem þekkja
Þjóðverja, að sárafáir Þjóðverj-
ar séu „landráðamenn" í þeim
skilningi að vilja Þýzkalandi illa,
eða vilja svíkja það. En nazist-
arnir hafa nú sett þann skilning
í „landráð", að allir, sem ekki eru
með nazismanum, eru „landráða-
réttarfarsins", sem áður hafði | rnenn" og hafa alt að því verð-
verið. Það má segja, að þann dag ! skuldað dauðahegningu. Sá, sem
hafi nazisminn hafist í Þýzka- ; ekki er með Hitler, en dylur skoð-
landi. Þinghúsið var brunnið, oíg
Iýðræðið þar með, en einveldið
og ofbeldið hélt innreið sína.
I þessum meiikilegu lögum
stendur þurt og ákveðið þetta
meðal annars:
„Hér með ier afnumið persónu-
frelsið, sérstaklega réttur þegn-
anna til þess, að vera færðir fyr-
ir dómara strax eftir handtö'ku,
i
friðhelgi heimilisins, friðhelgi i
pósts, síma og símskeytaleyndar- ;
rnála, málfrelsið, prentfrelsið.
fundafrelsið, samkomufrelsið, fé-
i lagafrelsið og friðhelgi eignar-
1 réttarins."
Þetta var þó ekki nóg, því
skömmu seinna voru gefin út
mörg ný lög, sem 'kváðu ennþá
fastara að í ýmsum greinum.
Fyrst og fremst fjalla þau um
„Landráð gegn ri'kinu". Næstum
því alt, sem nöfnum tjáir að
nefna eru „landráð gegn ríkiiiu".
un sína, er „leynilegur landráða-
maður", en sá, sem þorir að láta
þessa s'koðun uppi opinberlega,
er „staðinn að landráðum" og
verðskuldar refsingu. Og hvers
hefi þá sá Þjóðverji að vænta,
sem segir sitt álit og talar ógæti-
lega um nazistastjórnina? Því er
svarað í nokkrum lagagreinum
hispurslaust. Það er gott fyrir þá
menn að Lesa þær, sem gleymt
hafa því, að nokkur munur sé
á einveldi og lýðveldi. Þessar
lagagreinar eru ekki hvað minst
(orsök í því, að enginn þorir að
tala upphátt í landinu, hve ótt-
inn er ógurlegur, og hvers vegna
stór þjóð er farin ad hvísla, hvísla
um alt, sem gerist. Hversu frjáls
lífsgleði hiefir stórhorfið, fólkið
orðið hlédrægt og hikandi við
ókunnuga, og þó sérstaklega á-
berandi við útlendinga.
Frh.
12 epii á 1 krónu. '•B
Drífandi Laugav. 63, simi 2393.