Alþýðublaðið - 31.05.1936, Blaðsíða 1

Aðeins
50 aura
pakkinn.
Örngt,
fljótvirkt.
RITSTJÓEI: F. R. VALDEMARSSON
ÚTGEFANDI: ALÞÝÐUFLOKKURINN
XVII. ARGANGUR
SUNNUDAGINN 31. MAl 1936.
121. TÖLUBLAÐ.
FSistt i
ASpýðnhúsið.
R!tst|ór«8
Inngangur frá Ingólfsstræti.
AVgreiðsla:
Inngangur frá Hverfisgötu
Utsvðrlii á Isaflrði
hæbka nns 7 prosent.
A sama tíma hafa þan
hækkað um 16®°|0 i Evík
Annars vegar eru athafnir til
aukinnar atvinnu, en hins vegar
athafnaieysi og aukið fátækra-
framfæri.
ÚTSVAKSSKKA Isa-
f jarðar er komin út.
Samkvæmt henni hafa út-
svörin hækkað um tæp-
lega 7% og er það eina
útsvarshækkunin, sem
orðið hefir á Isafirði á
undanförnum árum.
'O'tsvarsupphæðin er 216
þúsundir króna og hæsti
gjaldandi er Kaupfélag ís-
firðinga með 9,100 krón-
ur.
Það er eftirtektarvert, að á
sama tímá sem útsvörin á ísa-
firði hækka um tæplega 7%,
hækka útsvörin hér í Reykja-
vík um 160%;
A Isafirði stjórna Alþýðu-
flokksmenn og hafa gert síð-
an 1923, að íhaldsmenn skildu
við alt athafnalíf í bænum í
rústum og f járhagsafkomu bæj-
arins í öngþveiti.
Alþýðuflokksmenn hófu þeg-
ar djarflegt umbótastarf og
framkvæmdir í atvinnumádum
ALDVÐUBLAÐIÐ
Neöanmálsgreinin í dag.
DR. J. G. LOOHUIS.
Bréf þaS, or birt er neðau-
máls í blaoinu í dag, er frá
boilenzkum maimi, dr. J. G. Looliuis,
ritstjóra holienzka stórblaðsins
„TJtrecfetseh Dagbljd". — Bróf-
ið er ritað í tiiefni af þvi, að Bagn-
ar Kvaran er að koma á samböndum
við feeimsblöðin í ýmsum löndum og
er þetta uppbafiff á oambandinu viff
lloilendinga. Eins og skýrt er frá í
bréfinu hefir Ragnar Iivaran skrif-
að grein í blaff dr. Loohuis og fjall-
affi hún um sögulegt samband ís-
lendinga og Hollendinga. Óski ein-
hverjir lesendur þessa bréfs eftir
ákveffnum upplýsingum um HoIIand,
þá er dr. Loohuis fús á að láta slík-
ar upplýsingar í té. Helmilisfang
hans er: Graaf Adolfstraat 4,
Utr®cht.
með þátttöku verkafólksins
sjálfs og ákveðnum stuðningi
bæjarfélagsins — og þeir reistu
bæinn úr rústum, svo að nú er
þar blómlegt athafnalíf í saman-
burði við ástandið í Reykjavík.
Samvinnufélag Isfirðinga ger-
ir út f jölda vélbáta, sem heldur
uppi atvinnulífinu — og togari
bæjarins, Hávarður Isfirðingur,
hefir gengið stöðugt sxðan í
febrúar og stundar nú karfa-
veiðar frá Sólbakka.
Auk þessa er Isafjarðarbær
nú búinn að hef ja framkvæmdir
að stórkostlegri rafvirkjun fyr-
ir bæinn og vinna þar nú 50
manns að vegagerðum og brú-
arsmíði, en verður f jölgað síð-
ar.
Mun þessi rafveita verða full-
gerð um næsta nýár, og auka
iðnaðiim í bænum að miklum
mun og þá um leið atvinnuna.
Hins vegar ræður íhaldið hér
í Reykjavík, og það jafnvel þeir
meirn, sem eyðilögðu afkomu
Isfirðinga, eins og Sigurður
Kristjánsson, eru helztu leið-
togar þess.
Hér hækka útsvörin á fáum
árum um 160% og á einu ári
um 25%.
Jafnframt þessu eykst fá-
tækraframfærið og atvinnuleys-
ið í bænum.
Hér ræðst bæjarfélagið ekki
í neinar framkvæmdir uin út-
gerð, sem ætti þó að vera aðal-
bjargræðisvegur bæjarbúa.
Bæjarstjómin fellir allar tillög-
ur frá Alþýðuflokknum um
virkar framkvæmdir til aukinn-
ar atvinnu, eins og t. d. tillögu
Sigurðar Ólafssonar um að bæj-
arfélagið tæki á leigu togara og
gerði þá út á ufsaveiðar.
1 þessum málum skilur á
milii þeirra, sem stjórna Isafirði
og þeirra, sem stjóma Reykja-
vík. Annars vegar eru athafnir
ein hins vegar atiiafnaleysi.
VerkfaSI á ísafirði
við tiraburskip.
I gær kom tímburskip frá Dan-
mörku til Jóhanns Bárðarsonar
kaupmanns á ísafirði. Þegar
vierkamenn ætluðu að fara að
vinna í skipinu, kom í ljós, að
uniboðsmaður timburkaupmanns-
ins hafði samið svo um, að skips-
menn skyldu vinna að afskipun
timbursins.
Verkamenm mótmæltu þessu,
þar sem þetta er alls ekki venja
á ísafirði, og hafa verkannenin þar
alla vinnu við uppskipun.
Jóhann Bárðarson tók mótmæli
verkamanna ekki til greina, og
lögðu verkamenn þá niður vinnu.
Baðstaðnrion¥ið
Skeijafjörð
kemnr í snmar.
Sölskýlí og búDings-
klefar verða bjgfiir
í Naathöisfik.
RAMKVÆMDIR munu
hefjast innan skamms til
að koma upp baðstað við
Skerjafjörð.
Munu þar verða bygð sólskýli
og fatageymslur og aðrar lag-
færingar gerðar.
Er þess að vænta, að fram-
kvæmdir á þessu verði gerðar
svo fljótt, að þær komi þeim
mikla fjölda að gagni, sem vill
nota sjóinn í Skerjafirði, þegar
gott er veður.
Eins og áður hefir verið sagt
frá hér í blaðinu fengust pen-
ingar til að kaupa landið við
Nauthólsvík, og hefir það verið
keypt fyrir atbeina nokkurra
áhugasamra fyrirtækja.
Forseti Pðllands
fæieinræðisvald
Þlng ið á sjálf t að
samf»ykk]a pz.ö.
EINKASKEYTl TIL
ALP'íÐUBLAÐSINS.
KAUPMANNAHÖFN í gæí
ÍMSKEYTI frá Varsjá herma,
að ráðuneytisfundur undir
forsæti Kioscialkovski forsætisráð-
herra hafi ákveðið að kalla saman
aukaþing næstu daga, og leggja
fyiir það frumvarp til laga um
nýtt lagaumboð fyrir forseta Pól-
lands til þess að gefa út lög án
samþykkis þingsins.
Forsetinn hefir að visu árum
saman haft heimild til þess, en
þO að eins á sviði atvinnumál-
auna og fjármálanna, að undan-
teknum nýjum skattalögum og
nýjum gengislögum.
Eftir hinu nýja lagafrumvarpi
á forsetinn hins vegar að fá heim-
ild til þess að gefa út lög upp
á eigin spýtur um landvarnimar
og allt sem fyxir kann að koma.
STAMPEN.
Miklar hafoaibætar
i festnuntaeyinm
i samar.
„Oaeea Mary“
er komin npp í
IHf sppfyllino við böfoiaa
fy if um 150 pús kr.
TALSVERX miklar fram-
kvæmdir verða í sumar við
hafnarmannavirki í Vestmanna^
eyjum.
Ilefir verið ákveðið að stækka
liafnaruppfyllinguna við Bása-
skersbryggju að verulegum
ana, og hefir nýíega verið sam-
þykt að taka tiiboði frá Þýzka-
iamdi u;n 34 smálestEr ai járni
til verksins. Kostar það efni um
80 þús. kr., en vinnulaun við
mannvirkið eru áætluð um 70
—80 þús. kr.
Verður uppfyllingin gerð
þannig, að járnþil verður fyrir
framan hana, en fyllt upp með
sandi, sem dýpkunarskipið sýg-
ur upp úr höfninni.
Fé til þessa verks er fengið
þannig, að ríkis.sjpður leggur
í Frh. af 1. síðu.
30,6 sjömilnr.
|) J er fiie ti h a/H, seta
Doksun íaipepskip
hefir fthð.
LONDON 30. maí. F.O.
Síðustu fréttir frá „Queen
Mary“ eru þær, að í nótt er
leið var hraði skipsins aukinn
upp í 30,6 mílur og þegar frétt-
in var send hefir skipið farið
meiri vegalengd á 25 tímum en
dærni eru til um nokkuð annað
skip.
Samkvæmt því, er enska
tímaritið „Blue Peter“ upplýsir,
er „Queen Mary“, þegar alt
kemur til alls, ekki stærsta skip
heimsins. Franska skipið „Nor-
maiidie" er 1029 fet á lengd, en
„Queen Mary“ 1018.Hið franska
risaskip er 82799 smálestir, en
„Queen Mary“ 80773 smálestir.
Argentfna helmtar ^auka-
Það á að taka ákvörðun um
refsiráðstafanirnar gegn Italiu
EINKASKEYTI TIL ALÞÝÐUBL.
KAUPMANNAHÖFN í gær.
TJÖRNIN I ARGENTINU hef-
ir snúið ssr til Avenol, aðal-
rkam Þjóðabandalagsins, og far-
ið fram á það við hann, að ÞjóEa-
bandalagsþingið verði kallað
saman á aukafund svo fljótt sem
unt er, og að minsta kosti ekki
síðar en um miðjan júni.
Stjörnin rökstyður þessa kröfu
með þvi, að stjórnmálaástandið
í heiminum sé svo alvarlegt, að
það sé rangt að íeggja Þjóða-
bandalagsráðinu einu þá ábyrgð á
hendur, að ráða fram úr þvi.
Stjórnin heflr jafnframt sent
Aver.ol uppkast að dagskrá fyrir
þennan fyrirhugaða aukafund
Þjóðatandalagsþingsins, og er af-
staðan til reisiráðstafananna gegn
ítalíu aðalmálið á henni. En það
er kunnugt, að Argentína er því
mótfallin, að þeim sé haldið á-
fram.
STAMPEN,
Zamora fyrrverandi SpáM-
arforsetl blðsir nm farar-
feyfi til DanmerkUF.
Hann ætlar sér áð flýja 1 mt
KAUPM.HÖFN í gærkveldi.
Einkaskeyti til Alþýðublaðsins.
LCALA ZAMORA hinn af-
dankaði forseti spánska
lýðveldisins, sem veltist úr völd-
um í aprílmánuði, samkvæmt
hér mn bil eimóma kröfu hins
róttæka þjóðþingsmeirihluta á
Spáni, heíir að því er símskeyti
frá Madrid herma, farið þess á
leifc við spánska utanríkisráðu-
neyfcið, að fá vegabréf til Dan-
merkur.
Það er alment litið svo á úti
um heim, að Zamora, sem að
vísu er einn af brautryðjend-
um spánska lýðveldisins, en frá
því fyrsta hefir verið einn af
allra íhaldssömustu foringjum
þess, enda stórefnaður jarðeig-
andi og burgeis, þori ekki að
haldast lengur við heima á
Spáni, og hafi 1 hyggju að flýja
land eins og f jöldi aðalsmanna
og stóreignamanna, íhalds-
manna og fasista, hafa þegar
gert á undan honum. Umsókn-
in um vegabréf til Danmerkur
er aðeins tekin sem yfirvarp til
þess að komast út yfir landa-
mærin.
Það er enn ókunnugt, hvort
utanríkisráðuneytið hefir fallist
á að veita honum fararleyfið,
og yfirleitt taiið vafasamt, að
stjórninni þyki ráðlegt, að
sleppa slíkum manni út úr land-
inu, þar eð hann er líklegur til
þess, að verða pottur og panna
í öllum samtökum spánskra
íhaldsmanna í útlöndum á móti
stjórn vinstri flokkanna á
Spáni.
STAMPEN.
Mir hóta aó stofna uýtt Þjóða-
bandalag!
Með Þýzkalandi og Japm.
Einkaskeyti til Alþýðublaðsins.
KAUPM.HÖFN í gærkveldi.
ADAME TAROUIS segist
í grein, sem hún birtir í
Parísarblaðinu „L”Oeuvre“ í
morgun, hafa áreiðanlegar
heimildir fyrir því, að Grandi,
sendiherra Mussolinis í London,
haíi í fyrradag, þegar hann
heimsótti Eden, látið þau orð
falla, „að Italía gæti neyðst til
þess að stofna nýtt Þ jóðabanda-
lag með Þýzkalandi og Japan“,
ef refoiráðstöfununum yrði
haidið áfram.
Madame Tabouis bætir því þó
við, að enskir stjórnmálameim
Hrjrðjoverkii oo
skemidirnar
halda áfram í
Falestíno.
LONDQN 30. maí. F.Ú.
Ekkert lát virðist á óeirðun-
um í Palestínu.
Lögreglulið lenti í dag í bar-
daga við arabiskan uppþota-
| flokk á veginum milli Jerúsalem
og Jerikó. Einn Arabi særðist
hættulega en um mannfall er
ekki getið.
Síðar í dag særðust tveir
Arabar í skærum í Jerúsalem.
I Hafia stendur alt við sama.
Á nokkrum stöðum fara
Arabar um sveitirnar og spilla
uppskeru og aldintrjám, meðal
annars með íkveikjum.
álíti þessa hótun, enn sem kom-
ið er, ekki takandi alvarlega.
STAMPEN.
Sat&ninyar byrjaðlr
tnilli verkántanna ocf
ntvinnitrekenda fi
Par.s-
Parísarblöðin skrifa mikið um
verkfaihð í bifreiðarverksmiðj-
unum og leggja áherzlu á, hvað
það fari friðsamlega frarn og sé
laust við uppþot og óeirðir.
Samningar eru þegar byrjaðir
við vinnuveitendur, en ekkert
er enn látið uppi um árangur-
inn.
I ú Köbe ve öor
ekki iaíia lans
iyist m siao.
OSLO, 30. maí. F.B.
Kærumálanefnd Hæstaréttar
hefir með 2:1 atkvæði kveðið
upp úrskurð um að frú Köber,
hinn frægi, norski kvenmiðih,
sem tekinn var fastur í apríl,
verði höfð í fangelsi til 29. ágúst
næstkomandi.
Telur meirihluti nefndarinnar
margar ástæður til þess að ætla,
að sá grunur hafi við rök að
styðjast, að frú Köber eigi sök
á dauða föður síns, Dahls bæj-
arfógeta. Jafnvel þótt gengið sé
út frá því, að um sjálfsmorð
hafi verið að ræða, telur nefnd-
, in að hún kunni að hafa átt
I nokkra sök á þvi.