Alþýðublaðið - 26.09.1936, Side 1

RITSIJORI: F. R. VAUDEMARSSON
CTGEFANDI: AUÞVÐUFLOKKURINN
XVII. ARGANGUR
LAUGArBaGINN 26. SEPT. 1936
218. TÖLUBLAÐ
Þjófaklíka Nazista og sjálfstæð-
Ismanna er starfandl í bænnm.
Minoisbók fijármálaráðlsðrra stolið á heimili
feins eða i stjómarráðinu og útdrœttlr dr h3nni
blrtlr I ¥©n um al geta spiit trausti landsins.
Þrír nazistar grunaðir um þjöfn
aðinn sitja i gæziuvarðhaldi
LöGREGLUNNI tókst I gær
að .fletta ofan af þjófaklíku,
sem Nasistar hafa starfandi hér
í bænum, og heíir tekist að stela
minnisbók f j ármálar áðherr ans,
Eysteins Jónssonar, og birta úr
henni útdrætti, I von um það,
að geta með því skaðað stjórn-
ina og traust landsíns út á við.
Þrír Nazistapiltar, sem sterkur
jgrunur leikur á að hafi sfaðið
að þjófnaðinum, þar sem þeir
hafa haft minnisbókina undir
höndum, hafa verið teknir fastir
og fluttir í Stetninn.
Lögneglan fékk fyrir skömrnu
vitneskju um, að minnisbók, eign
Eysteins Jónssonar fjármálanáð-
herra væri í hondum Nazrsta hér
í bænum.
Voru þegar gsrðar ráðstafanir
til aö rannsaka hvarnig liókin
hefði horfið 'og hvernig nazistar
myndu háfa komist yfir liaina.
Koim í ljós að ráðheirann hafði
saknað bókarinnar fyr.r alllöiigu,
og er eftir öllu liklegast að bók-
inni hafi verið siolið á beþnlili
ráðheirans, þótt hugsanlcgt sé, að
benni háfi verið stioiið í stjórnar-
ráðinu.
Síðdegis í gær fékk Jögreglan;
vitnieskju um, að í blaði nazista,
siem átti að koma út í dag, æt'f
að birtia innihald hinnar stolnu
bókar. Var þá brugðið við og
gerð samstundis húsleit á skrif-
stofu Nazista, á beimili riistjóra
blaðs þeirra og hjá Kjar ani
nokJtrum Magnússyni (syni Tiieo-
'dórs Magnússonar bakar i).
Jafnframt voru lögregluþjónaí
isiendir í Steindórsþrent, -þar sem
Nazisitablaðið er prentað, og var
ritstjóri þess, Jens Benediktsson,
tekinin til yfirheyislu.
Skýrði hann lögreglunni frá,.að
hann hefði haft bókina nokkurn
tíma, en afhent liana Guttomii
Erliendssyni kl. 9 um morgun-
inn, og hefði hann farið méð
liana í Prentmyndagerðina.
Þar fundust spjöid bókariinnar
iog éitt blað úr henini, en jnegar
Guttorinur Eriendsson , var tek-
inn og yflrheyrður, neitaði hann
að hafa tekið við öðru en spjöld-
unum og þessu eiina blaði.
Voru þeir félagar þá leiddir
saman við yfirheyrslu, og lýstu
þeir hvor anrnan lygara að þ-e&su.
Voru þeir báð.r og Jón Þ. Árina-
son, sem -er skriistoraanaður hjá
Nazistuim, settir í gæzjuvarðhald
og eru þar enn.
Prení s mið j-an Stein d ó rspr ent
hafði f-engið -aðvörun um það frá
Jögx'eglunni, að láta ekki fara út
úr pjentsmiðjuinni n-eitt frá Naz-
istapiltunum, nema lögraglan
hefði áður fengið tækifæri til þess
að athuga það. Lofaði prent-
smiðju-stj-órlnn, St-eindór Gunnars-
son, jjessu, en prentsmiðj-an prent-
aði þ-ó blaðið, og var það sent
út um bæinn í morgun.
1 blaðinu eru útdrættir úr miinn-
isb-ók ráðheirans. H.afa piltannir
bersýnilega h-aldið, er þeir stálu
bókinini, að hún hefði inni að
hald-a -eitthvað, sem hefði stór-
kostlega pólitíska þýðingu og
með -enigu móti mætti koma fyr-
ir -almsnnings- sjónir. Bæta þeir
jENS BENE-
DIKTSSON.
GUTTORMUR
ERLENDSSON,
Toledo er f hsettn
----- •
Upprei ^narmeno áttn f gær aðelns
10 km. ófarna tll borgarinnar*
Súðin strandaði íoærkveldi
i mynni Grondarfjarðar.
skeriau
Skipið losnaði af
nótt en Tski er kominn aí þvi.
S
rúmlega 10 í gærkveldi á
svo nefödum Vesturbaða í mynni
Grundarfjarðar.
Skipið var á leið frá Stykkis-
hólmi til Grundarfjarðar, er það
6trandaði.
Fjö-ldi farþega var með því.
Veður v-ar slæmt, mikið sunm-
anrok og töluverður sjór -og lét
akipið mjög illa á sfcerinu, og
töldu skipsmenn um tíma mikla
hættu á að það mundi brotin-a
mikið.
Varðskipið Ægir var þegar sent
á sírandstaðinn, -en -er það k-om
þangað um kl. 8 í morgun, var
skipið 1aust og var lagst á Grund-
arfjörð.
Þegar í gær var sendur báíur
frá Stykkishólmi til aös.oðar, ef
á þyrfti að halda.
Skipið losnaði af Vesturboða
ki. um U/2 í nótt og liggur nú á
Grundarfirðj.
Verður kaf-ari látinin kafa í dag
við skipið til að athuga sikemdir
á því.
Þegar er vitað að leki hefír
komið að því í afturl-estinni og
að skrúfan er brotin. Ef skipið
reynist sjófært, fylgist það með
Ægi hingað til Reykjavíkur.
við þessa útdrætti hroðalegustu
gífuryr-ðum frá eigin brjósii, kalla
ráðheiranin „Landráðamann, ssm
Lafi ver.ð að taka ný lán hjá Eret-
um og veita þeim ívijnanir“ og
fleira þess liáttar, sem bef.r við
áljka rök að styðjast. Eir auðséð á
öilu, -að N-azistapiltarnir hafa
þ-ózt vis-sir um þ-að, að geta -m-eði
þes-su eyðilagt bæði -maninorð 'ráð-
h-er.ans og iraust landsins út á
við, enda s-egja þeir, að ,„lág-
miark;Sikrafa“ þ-eirra sé sú, oð Ey-
steinn Jónsson segi af sér ráð-
herraembætti og þingmensku, og
verða imenin eftir því að geta sér
þes-s ti!, hv-er muni vera „há-
marks’crafa“ þeirra!
NazistaplltarniT vara sig eklú á
því, að þeir eru með þessum
þjófnaði að eins að sýna öilunr
almenningi Jieimsku sína -og
glæpamaninainnræti, því að í út-
dráttunum, sem þ-eiir hafa lagt
á sig að st-ela -og ímynda sér að
geta skaöað stj-órnina og landið
með, -með því að birta þá, er alls
ekki neitt, sem ókunnugt var áð-
ur eða varp-ar nokkru inýju Ijósi
yfir fjárhagsástand landsi-ns á
þ-eim tíma, þ-egar minnisbókin var
skrifuð.
Til sönnunar þessu lætur Al-
þýðublaðið þessa útdrætti fara
hér á eftir:
22/8. Náði tali (af) Grönvold.
Iiann bauð Lunch. Vissi ekki um
yfirlýs(inguna). Sagöi Magnús
(Sig. bstj.) hefði sagt síðast þeg- j
ar hann köm um leið og hann * 1
heilsaði honum: „We are not j
going to borrow any more a- j
broad.” Samanber bréf frá Mon- j
tague Norman mér sýnt áður fór -
að heiman: „I completely agreed
with you that Iceland was over-
borrowed.” j
Eftir Lunch setti Grönvold mig
í samband við Olaf Hambro, sem
kom daginn áður frá Skotlandi
og var að fara þangað aftur, |
I sagði Grönvold þá um kvöldið. j
1 Hann hafði takmarkaðan tíma, og >
( Grönvold var viðstaddur okkar
j tal. Ég benti á (að) nú værurn
j við láta rannsaka hráefni okkar
j með tilliti til aukins iðnaðar. Ef
: kostnaðarsamt r-eyndist liagnýta
þau, þyrftum við erlent kapital.
Sæi að eins tvær leibir:
1. Lántökur
2. Konsessionir. —• —
Þegar við skildum sagði Ch
(arles) H(ambro), að nú skildum
við ekki fara fram á meiri lán
eins og stæði, þvi að þá langaði
ekki til að segja nei. — —
„A. Commodities for the fleet.
B. Building materiales further
cutting inport impossible other-
wise than by extraordinary ar-
rangements such as limitations in
the use of wheat, sugar and so
on.“
Þetta er það, s-em Nazistapilt-
arnir halda að g-eti eyðilagt mainn-
orð Eystems iráðherra og „flett
ofan af“ hinum raunverulega
fjárhag landsins o. s. frv.
Otdrættrr þ-essir ern að vísu;
af N-azistunum, slitnir út úr sam-
bengi og rangfæirðlr svo fífl-s-
’Lega, sem frekast vair unt. Alt,
sem þeir segja t. d. um nýja
l-ántöku, er ósikilajnlegUT þvætt-
ingur, því að sumarið 1935, þeg-
ar minnlsbókin er s'krifuð, var
Frh. á 4. síðu.
LONDON í morgun. FB.
TJ REGNIR frá Talaveravíg-
stöðvunum: í morgun herma,
að í gær hafi uppreisnarmenn
enn sótt fram í áttina til To-
ledo, þrátt fyrir öfluga mót-
spyrnu stjórnarliða.
Uppreisnarmenn eru nú að eins
10 kilómetra frá Toledo og gera
sér vonir um að komast til borg-
(arinnar S dag.
Hins vegar er svo að sjá, sem
mótspyma stjómarliða harðni.
Uppreisnarmenn héldu uppi á-
kafri fallbyssuskothríð í gær á
vamarstöðvar stjómarliða og
vörpuðu á þær sprengikúlum úr
flugvélum, unz þeir neyddust til
að hörfa undan og taka sér nýja
varnarstöðu nær Toledo.
(United Press.)
Árás á Bilbao
einnig i aðsigi.
LONDON, 25. sept. FO.
Uppreisnarmenn sækja nú til
Toledo að vestan og norðan. I
gær voru þeir sagðir 10 mílur
frá borginni, eni í dag er sagt að
nokkur hluti hers þeirra sé korn-
inn fast að borginni og muni
verða kominn inn í hana áður
en dagurinn er á enda. Þetta er
samkvæmt fréttum frá uppreisn-
armönnum, en frá stjóminni hafa
engar fréttir borist þessu til
staðfestingar eða hnekkis.
I nótt er leið var útrunninn
frestur sá, er uppreisnarmenn
höfðu gefið Bilbaó til þess að
gefast upp. Skömmu eftir kl. eitt
í nótt fóru uppreisnarmenn að
hreyfa sig| í áttina til borgarinn-
ar, og sækja nú þangað bæði að
austan og sunnan.
Fionska stjörnia
sesirafsérídag.
LONDON, 29. sept. FU.
Minnihlutastjóm KivinSkis var
feld með eins atkvæðis mun I
finska þinginu í dag, við at-
kvæðagreiðslu um það, hvort
taka skyldl upp líflátsdóma í
Finnlandi.
Stjórnin hafði gert það að frá-
fararatriðl, ef frumvarpið yrði
ekki samþykt.
Stjórnin segir af sér á morgun.
fraokinn skorinnniðnr nm 30°|o!
Stjórn Leons Blum hefir stlgið fyrsta stóra spor«
ið til þess að koma Frakklandi út úr kreppunni.
Dýzia markið tellnr ff rirsjðanleoa á eftir
Einkaskeyti til Alþýðubíaðsins
KAUPMANNAHÖFN í morgun.
P RANSKA STJÓRNIN hefir
«• eftir langar samningaum-
leitanir við ensku stjórnina og
stjórn Bandarikjanna í Norður-
Amerlku ákveðið að lækka gengi
frankans um 30o/o, þannig, að 100
frankar verði jaínir 1 sterlings-
pundi. Hingað til hefir stðrlings-
pundið staðið I 77 frönkum.
Frumvarp til laga um lækkun
frankans mun verða lagt fyrir
franska þingið næst komandi
mánudag eða þriðjudag.
Það er alment álitið, að þessi
lækkun frankans muni hafa
heiílavænlegar pólitlskar aíleið-
ingar innanlands á Frakklandi,
skapa aukna atvinnu, festa stjórn
Leons Blum í sessi og kyrkja
faslsinann í íæðingunni.
Kauphöllunums í Paiís, London
og Washington hefir verið lok-
að þangað til franska þingið hef-
ir samþykt lögin um lækkun
frankaris.
08
Ongftvelti á iaup
i
Fréttirnar um hinn væntanlega
niðurskurð frankans sköpuðu al-
gert öngþveiti á kauphöllinni i
Paris í gær.
Gengið á hlutabréfum steig
upp úr öllu viti og 1 milljón
sterlingspunda í gulli var tek-
in út úr Frakklandsbanka á
hverri klukkustund,
Menn áætla, að um 500 milij-
ónir gullxranka hafi verið flutt-
ar út úr landinu seinnipartinn í
gær.
Stjórnin sat klukkutimum sam-
an á fundi hjá Lebrun forseta
á meðan fjármálamennirnir i
París, London og Washington
voru að s-emja um lækkun frank-
ans.
Verður pýzki
markið skorið
niðnr lika?
Fjármálaráðherrawn í ráðuneyti
Leons Blum, Vincent Auri-ol,
liefir í viðtali við blöðin sagt,
að það séu stóru lýðræðislönd-
in þrjú, Frakkland, England og
Bandaríkin í Noröur-Ameríku,
sem nú séu að reyna að sigrast
á erfiðleikum atvinnulífsins og
viðskiftalífsins með því að koma
á skynsamlegu og föstú híut-
falli milli gjaldeyrisins í þess-
um löndum.
Þess er vænst, sagði Vincent
Auriol ennfremur, að önnur lönd
sýni einnig i verki, að þau vilji
taka þátt í því, að rétta við at*
vinnu- og viðskiftalífið i heim-
um.
Oti um heim ganga menn
einnig út frá því sem sjálfsögðu,
að lækkun frankans muni leiða
til þess, að Þýzka’and breyti einn
ig um stefnu í gjaldeyrismálun-
um og skeri niður markið á svip-
aðan hátt, og franltinn hefir ver»
ið skorinn niður nú.
Franska stjórnín hefir um leið
og það var tilkynt, að frankinn
yrði lækkaður, gefið út opinbera
yfirlýsingu þess efnis, að ráðstaf-
anir muni verða gerðar til þess
að konifl, í veg fyrir að innstæðu-
eigendur verði fyrir skaða af fallí
franltans.
OVE.
Franska flutningaskípinu
hefir seinkað. Minningarathöfn-
in fer fram á miðvikudag.
Auslurbæjarskólinn.
Börn, er voru í 12 árá bekkjum
í fyrra og önnur 13 ára börn
komi í skólann á mánudag I
1. Kl. 3 komi böm, er voru i Ji
ára bekkjum í fyrra og önnur
; 12 ára böm.