Alþýðublaðið - 10.11.1936, Blaðsíða 3

ÞRIÐJUDAGINN 10. NÖV. 1036
RITSTJOSI:
r. E. VAJLDBMARSSÖN
RITSTJöRíi.
. AlþýOabaalan.
PlmgftngTxr Zrs, iEgólfsstrisU)
AFGRBIÐSLA:
AíþýSa&úBiiiss.
paagaagur £rá HveríisgöfaL-
. KS.fáJa:
é90ð-~4806.
4@M: AágreSSsía, aaglýsJagag.
Rttsíjoxa Unoiaoðar firétMsO
««68: RltatjðrS.
nmt viajj. 8. VilfaJ&lmiHi. ib»iss*>
P. B, VaMemiwBsoa
*m; Míam**•
4fP‘. AígríiSala.
frygfifi á sjðsiii.
HVERT eiiiasta sjóslys er á-
mínning tll pjóöarinnar um
að vinna eftir fremsta megni aö
auknu öryggi fyrir sjómenn.
Engum er þetta ljósara en al-
þýBunni; enda hefir þing hennar
tekið þessi mál til rækilegrar
meöferðar.
Þvi miður verður ekki hjá því
komist að áiita, að eftirlit með
skipum sé í megnasta ólagi. Það
er staðreynd, að mörg þau skip,
sem á flot hafa farið á síðari
árum, hafa ekki mátt heita sjó-
fær. Á þessu vérður að ráða bót,
og þing alþýðunnar hefir bent á
lelöir til umbóta.
Þlngið bendir á, að samtök sjó-
manriá eigi að hafa íhlutun um
skipun eftirlitsmanna með skip-
um, að skipa beri tnenn í öll-
um landsfjórðungum, er hafi eft-
irlit með því, að lögum og regl-
um um öryggi skipa sé fylgt til
hins ýtrasta, að endurskoða beri
nú þegar. gildandi reglur um ör-
yggí skipa og færa þær til sam-
ræniis við reglur um hliðstæð
efni á öðrum Norðurlönclum.
Þá er hent á það, að skipaskoð-
unarstjóri ríkisins megi ekkivera
liáður einstökum skipaeigendum
eða 'félögum, enda verði hann
launaður með það fyrir augum,
og taki laun sín úr rikissjóði.
Þetta lýtur að eftirlitinu, en
þó það sé mikils vert, þá varðar
hitt ekki minnu, að lög verði
selt um byggingu skipa og styrk-
leika þeirra, að öll skip fái loft- ■
skeytatæki eða talstöðvar og
önnur nýtízkutæki, sem auka
öryggið. Einnig þetta eru kröfur
þingsins, og loks má ekki gleyma
því, að þingið skorar á Alþingi
að veita Slysavarnafélaginu auk-
inn styrk.
Stefnan er þessi: Fulikomið
eftirlit með skipum, vönduð
skip, loftskeytastöðvar eða tal-
stöðvar í öll skip og auknar
slysavarnir.
Þetla er stefna Alþýðusam-
bandsþingsins, og í þessu sen?
öðru túlkar það vilja allra frjáls-
lynclra manna.
Ailliis iiaiir.
ALÞVÐUFLOKKURINN hefir
haft forustu í öllum umbóta-
málum iðnaðarins á síðustu ár-
um, og það er fyrst á síðustu
árum að löggjafarvaldið hefir
gefið þessum stórmerka atvinnu-
vegi gaum.
Alþýðusambandsþingið hefír nú
lagt þær línur, sem það vill að
fyigt verði í íþessum efnum næstu
tvö ár.
Stefnan er þessi:
Þingi og stjórn ber að efla og
auka iðnaðinn eftir því sem
frekast er unt, og þá meðal ann-
ars með því að taka vísindin
rækilega í þjónustu hans, og þá
fyrst og fremst með það fyrir
augum, að finna og nýta þau
jarðefni, sem landið kann að
Igeyma í skauti sínu, og hæf eru
til iðnframleiðslu; að því að alt
ACÞfVVBL'AlFlÐ
Alþýðnsambsndsþlngið skor-
ar á al!a alpýðn að fylkja
sér mm neytendahreyfingnna.
Jatnframt krefst þafi opin«
bers eftirilts meO werP*
lapi á erlendnm varningi.
f SAMBANDI viö állt verzlnnarmálaiiefiidar var
mikiö rætt um hina voldugu ne|rt@ndahreyfingu
sem er aö risa upp i landinu og sem þegar hefir
sýnt svo áberandi yfirburöi yfir hið gamla verzl-
unarfyrirkomulag.
Stððu umræður um þetta mál
alllengl, og var að lokum sam-
þykt eftlrfarandi álit nefndarlnnar
— og tillögur í ýmsum verzlun-
armálum:
Hagsmunir verkalýðsinþ icnu
elcki síöut háðir vöruverði en
kaupgjaldi. Kauphækkun kemur
verkalýðniun því aöeins að not-
um, að verð á lífsnauðsynjum
hæklti ekki j,afnframt. 1 baráttu
sinni fyrir bættuín kjörum verð-
ur verkalýðurinn því að sinna
hvorutveggju, jöfnum höndum, —
launamálum sínum og verzlunar-
málum.
Hinum skipulagsbundna verka-
týð í Alþýðusambandi tslands ber
nauðsyn til þess að gefa sam-
tökum neytenda ineiri gaum en
hahn iiefir gert til þessa, og læra
að meta gildi þeirra til trygg-
ingar vönduðmn vörum og heil-
brigðum verzluimrháttum.
Meðlimir verkal^ðsstéttarinnar
piga sem neytendur sameigin-
legra hagsmuna að gæta við neyt-
endur annara stétta og skyldi þess
vandlega gætt, er neytendaféiög
eru stofmið og rekin. Viðgangur
þeim verður þannig bezt tryggð-
ur, að þau nái að sameina neyt-
endux allra stétta tii úrlausnar
sameiginlegum þörfum þeixra, en
til þess verða þau að gæta full-
komins hlutleysis f stjórnmálum,
trúmálum og öðrum málum, neyt-
endasamtökunum óviðkomandi,
en líklegum til að sundra þeim.
Eining neytendaiireyfingarinnar
í landinu er og þýðingarmikið
skilyrði fyrir vexti hennar !Og við-
gangi; því skyldi keppt að því, að
á hverjum stað sé íaðeins eitt
neytendafélag í hveni grein, en
þvf öflugra og áhrífameira í bar-
áttunni fyrir hagsmunum neyt-
enda. Síðan séu öll neytendafé-
lög sameinuð f eihu heildsöliusaim-
bandi'. Til tryggingar einingxi
neyteudahreyfingarinnar ber nauð
syn til, að í samvinnulöggjöf
landsins sé tekið tillit til ólíkra
verzlunarskilyrða í sveitum og
kaupstöðum, meðal annars á þann
hátt, að neytendafélög, sem verzla
aðeins gegn staðgreiðslu, — en
staðgreiðslufyrirkomulagið skyldi
eflt sem allra mest, — séu imdan-
þegin hverskonar sameiginlegri á-
byrgð meðlima sinna.
Innflutnings- dg gjaldeyris-Leyfi
til neytendafélaganna viöa um
Landið og þó sérstaklega í
Reykjavfk, ieru af mjög skornum
skamti, sem tefur fyrir útbreiðsLu
féLaganna og möguleikum að
hiaida vöruverðinu niðri og full-
nægja verzlunarþörfum meðlima
handahóf hverfi úr sögimni um
það, hvar iðnfyrirtæki séu stofn-
uð, heldur verð fcrækileg rann-
sókn látin skera úr því, hvar
nýr iðnaður skuli hefjast; með
því að bæta úr lánsfjárþörf iðn-
aðarins o. fl. o. fl.
Efling iðnaðarins er mál Al-
þýðuflokksins; hann hefir þeg-
,ar unnið stórvirki á þessum svið-
um og á .eftir að vinna þar enn
stærri verk.
sdnna. Er því, nauðsynlegt meö-
an slfk innflutningshöft eru, að
aukin verði mjög verulega frá
því, sem nú er, innflutnings- og
gjaldeyris’.eyfi neytendafélaganna
miðað við meðlimatölu þeirra,
enda greiði þau síarfsmönnum
Bínum laun í samræmi við gild-
anui taxta fagfélagta í þeirri grein
á staðnum.
13. þing AlþýðuSambands Is-
lands hvetur þess vegna meðlimi
sína að fylkja sár um neytenda-
félögin á hverjum stað og skorar
á fulltrúa slna á Alþingi og í
ríkisstjórninni að gæta réttmætrö
hagsmuna neytendahreyflngarinn-
fer I hvívetna.
13. þing Alþýðusambands ís-
laínds telur, að ríkisverzlun sé
ednkum aðkallandi þegar um er
að ræða verzlun með þær vöru-
sem:
1) eftir atvikum verðúr ekki
liaft á móti að rekin sé til tekju-
öflunar ríklssjóði (áfengi, tóbak),
2) ekki verður rfðkomið ör-
uggu eftirliti með til tryggingjar
almentiingi, inema þær séu á einni
hendi (lyf, áfengi og aðrar eit-
urtegundir),
3) jafnvel neytendasamtökum
er um megn að tryggja.viðunandi
verð á — hvort sem það er fyrri’
samtök hringa eða annað en rik-
isverzlxm væri kleift.
13. þingi Alþýðusambands ls-
lainds er það ljóst, að með þvi að
tafca alla utanrf'xisverzlunina í
hendur ríkisins, er bezt trygt að
verzlunin verði rekin með lmgs-
muni alþýðu fyxir augutrn og eins
hitt, að núverandi gjaldeyrlshöml-
ur og hversfconar höft á utanrikis-
verzluninni geta gert það þá og
þegar nauðsynlegt og jafnvel
óhjákvæmilegt þjóðinni til bjarg-
ax, að ríkið taki meiri eða minnl
hluta af utanríkisverzluninni I sín-
ar hendur mjög skjótlega, og skor-
ar á fulltrúa sína í ríkisstjórninni
og á Alþingi að taka það mál
til nákvæmrar yfirvegunar.
13. þing Aiþýðusambands Is-
Lahds skorar á riidsstjórn og
þingmenn Alþýðuflokfcsins að
beita sér fyrír eftirfanandi:
1. Að innflutningur á hjólbörð-
um verði leyfður frá fleiri löndum
en Italíu, svo sem Þýzkalandi,
Ameríku o. fl.
2. Aö bifreiðaeinkasala ríkisins
selii vörur sínar sem næst fcostn-
-*öarverði,. Verði hinsvegar hagn-
aður af rekst i einkasölunnar rennl
hann til viðhalds þjóðvega.
3. Að bifreiðaeinkasalan starf-
ræki verkstæði með fullkomnum
nýtízku vélum, svo hún geti gert
við hjólbarða af hvaða stærð sem
er, sem notuð eru hér á landi eða
einkasaLan selur.
4. 13. þing Alþýðusamband Is-
iands beinir því til þingmanna Al-
þýöuflok'ksins að þeir beiti sér
fyrir á næsta Alþingi að sett
verði löggjöf um verzlunarat-
vinnu, þar sem m. a. heimtuð
verði sérþekking af öllum nýjum
starfsmönnum I verzlunum og í
skrifstofum og jafnframt verðí at-
vinnurefcendum í þessari atvinnu-
gwn gert að skyldu að sjá þeim
sendisveinum og öðrum ungling-
tun er hjá þeim vinna við verziun,
fyrir nauðsynlegrí undirbúnings-
mentun.
Ennfremur aamþykti þingið:
Að fcomið verði á opinberu eft-
irliti með húsnæði verzlana >og
skrifstofa, bar sem telja verður.
að húsnæði marsra verzlana og
skrifstofa sé þanrig varið, að tel|a
verður til stórskate fyrfr hailsu
og velferð þeirra er á s’íkum
stöðiun viona, enda verður að
telýa það mjög vftavert, að selja
nevzluvörur til almennin£S frá
slíkum stöðum.
Að bafist veröi handa um Land I
alt, að félagsbinda alLa verzlunar-
menn á þann hátt, að s ofnuö
verði verzLunarmannafélög i öll-
mn kaupstöðum og fcauptúnum
Landisins, þar sem því verður við
fcomið, en I hlniun fámiennarl
stöðum verði stofnuð sérstök
deild verzlunarmanna f þeim
verkalýðsfélögum sean fyrir eru A
staðnum.
13. þing Alþýðusambands Is-
lands beinir þvi tll sambands-
stjórnar og þingmanna flokksins,
að tekin verði til athugunar sú
tilhögun á skipun Verzlunarráðs
íslands, sem nú er, og skorar á
þingmenn og stjórn flokksins, að
sú breyting verði gerð þar á, að
Verzlunarráðið verði þannig skip-
að, að þær ríkisstjórnir,. sem með
völdin fara á hverjum tima, geti
ávalt reitt sig á þær upplýsingar^
sem þær kynnu að óska þaðán;
og þær upplýsingar, sem þaðan
kæmu I framtíðinni, væru eigi
bundnar við pólitísfcar skoðanir
einstakra flokka, eins og við hef-
ir vi’ljað brenna til þessa.
13. þlng Alþýðusambands Is-
lands skorar á rikisstjórnina að
hefja nú þegar oflnhert eítirlit
með verðlagi á erlendum vam-
ingi.
Ðm Mýídtlínn 03
Pétir Siprðsson.
Eftir Stefáa Hannesson
kennara.
Pétur Sigurðsson alþýðufræð-
ari var hér á ferð i haust.
Síðan hefir hann skrifað góð
orð um Mýrdaliim i Alþýðu-
blaðið 15. f. m. Mýrdælingar
hefðu þó mátt verða fyrri til að
senda Pétri Sigurðssyni kveöju'
með þakklæti fyrir komuna.
Hann minnist á mig í þessari
grein, og samiast að segja er
mér fyrst og fremst mest utn
það hugað, að fá tækifæri til
þess að leiðrétta það i grein
hans, sem hami hlýtur í ógáti að
hafa skrifað mér til hróss, þetta,
að ég hafi með fyrstu mðnnum
hér lagt stimd á garðrækt. Garö-
yrkjan hér i sveit á Lgngri sögu
en starfsdagur minri nær til. Þá’ð
mun vera óhætt að segja, að ein-
stakir meran i Mýrdal hafi ræktað
kartöflur og gulrófur með góð-
um árangri árlega fyrir 80 ár-
um. Og siðan um aldamöt, en
það eru starfsár min, hafa margir
ræktað kartöflur með meiri mn-
hyggju en ég. Aftur á móti má
segja, að ég hafi byrjað hér á
fjölþættri garðyrkju með tals-
verðurn árangri. En það hefir
oftar verið hent garnan að því
en að þess væri getið með þakk-
arorðum, ag er hvorttveggja gott,
þó ólíkur skilningur liggi á bak
við. -- Það getur verið gott, aö
fá guðlaun og vinna ekki tii
þess.
Hölsijallahangikjitið
er komið
Sama ágeeta verkmnin og áðmr.
Vænna @n nokkri sínní fyr.
Vtríianir pantlð i siöia ^41'
Sambanð isl. samvinnaféiaga.
Áskornn;
GarHyrkJumenn!
Hér raeð tr skorað á alla garðyrkjumenn, og þá,
sera stunda garðyrkju, sem aðalatvlnnu, að mæta á
undirbúningsfundi til stofnunar garöyrkjumannafélags,
sem haldinn verður í DddfeliowhðlJinni fðstudaginn
13. p. m. kl. 20.
NEFNDIN.
Og að þessu slepptu má ég
vel minnast á komu Péturs Sig-
urðsosnar og þakka iiana. Hann
er svo fágætur og ágætur gest-
úr á heiimli, í félagi eða á sam-
komú, að allir fara betri til sinna
starfa, er þeir kveðja hann.
Það kemst enginn hjá því að
hlýða á erindi Péturs með at-
hygli, hugsa um þau og vinna
eht af þessum „hljóðu heitum",
sem menn og þjóðir skortlr
mest til vaxtar og velgengni ú
öllum tímum.
Ég efast þó um, áð margir
koml heim frá erindi Péturs Sig-
urðssonar svo, að þeir geti greið-
lega sagt um hvaða mál harm
hann hafi eiginlega verið að
ræða, Mér þætti trúlegast, að all-
mörgum yrði það aö orði, að
harin hafi verið að tala vlð sig,
Pétur Sigurðsson á- mikilsvert
erindi út um alt land til eldri
sem yngri manna. Fyrir áheyr-
endum sinurn dregur hann upp
skýrar myndir með einföldum
orðum. Þar sjá þeir sitt af hverju
til aðvörunar, uppörfunar, með-
aumkunar, samúðar, hrygðar og
gleði. Hann hrifur hvern ein-
stakan með sér til aödáunar, um-
hugsunar og manndómslöngunar.
Komdu þangað, sem Pétur Sig-
urðsson er að tala i hópi áheyr-
enda. Þú veizt ekki fyr en hann
er farino að tala við þig. Þér
kemur það kannske ekki vel i
fyrstu, en þú unir því vel.
Og það borgar sig engu síður
en „að láta séra Friðrik taka í
öxlina á sér“, og vita margir
nú orðið, hvers virði það hefir
verið.
Stefán Hannesson.
Alfiýðnmaðnrlnn,
málgagn Alþýöuflokka-
tns á Akureyri.
Kemur át einn Girtni í
viku.
Aukablðð Þegar roeð
|»arf,
Kostar 5 krónitr áx-
gangnríim.
Fyrst og riðast: FATABÚÐIN
Síntnli
BlaB ÍUWatldkfeslBS ð
Isafliði
er n luösynlarí öUiun, sem
vilja fylgjafri með
á Vefitljðiöoin.
Gerist áskrifendur í dfgre'ðslu
Aþýðublaðsins.
Ullarprjónatuskur, aluminium,
eir, kopar, blý og tin keypt á
Vesturgötu 22, sími 3565,